10
Tyiꞌnanꞌtyuiiꞌ nnꞌan tson na toncohan
(Mt 19:1-12; Lc 16:18)
1 Jnduiꞌ Jesús Capernaum. Tja jon ndyuaa Judea tontyja na quinduiꞌ ndoꞌcüjioonꞌ na toxndyaaꞌ jndaa Jordán, ndoꞌ joꞌ tovancüi nndaꞌ nnꞌan naijon na tyjeeꞌ jon. Ndoꞌ joꞌ taꞌ jon na itsiꞌman jon ndëëhan chaꞌ mancüii xjen itsꞌaa jon.
2 Ndoꞌ vendye nnꞌan fariseos squenonhan naijon na mꞌaan jon. Cojntꞌuehan nchu vaa ntꞌahan chaꞌ ntyja ꞌnaanꞌ jñꞌoon na ntsintcüeꞌ jon ndëëhan, quitꞌuiiviꞌhanꞌ jon. Taxeeꞌhan nnon jon:
—¿Aa vanaan na ntsityuiiꞌ tsꞌan tson toco juu yo scuuꞌ juu?
3 Ndoꞌ joꞌ tꞌa Jesús jndyuehan, tso jon:
—Jñꞌoon na tquen juu Moisés na iquenhanꞌ xjen ꞌoꞌ, ¿Nchu vaa itsiquindyihanꞌ?
4 Tꞌa nanꞌñeen, jnduehan:
—Nquii Moisés, tyincyaa jon na vanaan ngave ncüii tson na ngitsohanꞌ na jndë jntyꞌehan ntyjehan.
5 Yajoꞌ tꞌa Jesús jndyuehan, tso jon:
—Ngꞌe na queꞌ nꞌonhoꞌ, joꞌ na tquen Moisés juu jñꞌoonꞌñeen.
6 Majoꞌ xjen na tyeꞌ na tquen Tyoꞌtsꞌon tsoñꞌen ꞌnan na min, vaa jñꞌoon na itsiquindyihanꞌ na sia jon tsansꞌa yo tsanscu.
7 Mangꞌe na itsohanꞌ na nndaꞌ, xuee na ngoco tsansꞌa, nꞌndyii juu tye juu yo ndyee juu chaꞌ ntjotyenhin yo scuuꞌ juu.
8 Ngꞌe na nndaꞌ, ve joo nanꞌñeen itsꞌaahanꞌ na ninncüii tsꞌan conduihin. Ndoꞌ na nndaꞌ, tachito ve tsꞌan conanꞌxuanhan, ninncüii tsꞌan conduihan.
9 Ndoꞌ ngꞌe joꞌ, ya na jndë toco cüii tsansꞌa yo tsanscu, itsiꞌmanhanꞌ na nquii Tyoꞌtsꞌon sijndaꞌ jon na nndaꞌ vaa, mangꞌe joꞌ tyiꞌndyehan ntyjehan.
10 Ndoꞌ vi na jndë tyjeeꞌ ntcüeꞌ Jesús vꞌaa yo nnꞌan na totsayꞌonhan yo jñꞌoon na toninncyaa jon, taxeeꞌ nanꞌñeen nin ninꞌquitsiquindyi juu jñꞌoonꞌñeen.
11 Ndoꞌ tꞌa Jesús, itso jon ndëëhan:
—Juu tsꞌan na nꞌndyii scuuꞌ ndoꞌ ngoco nndaꞌ juu yo ncüiichen tsanscu, jndë vaa jnaanꞌ juu nnon scuuꞌ nquii juu, ee conduihin tsꞌan na veꞌ ndöꞌ ro mꞌaan juu yo ncüiichen tsanꞌñeen.
12 Ndoꞌ mantyi xe na aa nꞌndyii tsanscu saaꞌ juu ndoꞌ ngoco nndaꞌ juu yo ncüiichen tsansꞌa, jndë vaa jnaanꞌ juu nnon saaꞌ nquii juu, ee conduihin tsꞌan na veꞌ ndöꞌ ro mꞌaan juu yo ncüiichen tsansꞌaꞌñeen.
Tyio Jesús jnꞌaan yotsca
(Mt 19:13-15; Lc 18:15-17)
13 Ndoꞌ tyeyꞌon nnꞌan yotsca na mꞌaan Jesús, na ntꞌue nꞌonhan na quityio jon ntꞌö jon cjo yotscaꞌñeen chaꞌ ndyio jon jnꞌaan joo. Majoꞌ nque nnꞌan na totsayꞌonhan yo jñꞌoon na toninncyaa jon, taꞌhan na jnanꞌtyiaꞌhan joo nanꞌñeen na jndyochohan yotscaꞌñeen.
14 Majoꞌ nquii Jesús, xjen na jndyiaaꞌ jon na nndaꞌ vaa na contꞌa nanꞌñeen, sivꞌii jon. Tso jon ndëëhan:
—Ncyahoꞌ na vanaan na ntsque yotsca na mꞌan ja. Tyiꞌnanꞌntcüeꞌhoꞌ joo ngꞌe ntyjantyi nnꞌan na covantyja nꞌon ja chaꞌxjen na covantyja nꞌon yotsca ja, joo nanꞌñeen conduihan nnꞌan na ityeꞌntjon Tyoꞌtsꞌonhan.
15 Xe na aa mꞌaan tsꞌan na ninꞌquitsijonhin yo juu na ityeꞌntjon Tyoꞌtsꞌon nnꞌan, icanhanꞌ na nninncyaa tsanꞌñeen na ntcoꞌxen jonhin chaꞌxjen ncüii yuchjo vangueeꞌ juu ꞌnan na tso tye juu ndyee juu. Majoꞌ juu tsꞌan na tyiꞌninꞌncyaa juu na nquii Tyoꞌtsꞌon ntyeꞌntjon jonhin, tyiꞌjeꞌquindëë na nduihin tsꞌan na mꞌaan ntyja ꞌnaanꞌ jon.
16 Yajoꞌ nquii Jesús, ncüii ro cüii yotscaꞌñeen, chu jonhin, ndoꞌ tyio jon ntꞌö jon nquen joo. Tso jon ndëë joo:
—Nquii ta Tyoꞌtsꞌon quityio jon jnꞌaan ncüii ro ncüiihoꞌ.
Itsinin ncüii tsantya yo Jesús
(Mt 19:16-30; Lc 18:18-30)
17 Xjen na vanduiꞌ Jesús na chi ncja jon, jnannon ncüii tsꞌan, tja juu na mꞌaan jon, tëcoꞌxtye tsanꞌñeen nnon jon. Tso juu:
—Nndaꞌ ta, ꞌuꞌ na ya tsꞌan ꞌuꞌ, ¿Nin ncüii nnon na chuhanꞌ na quitsꞌa chaꞌ ntsixuan na tyiꞌquintycüii na vandoꞌ ñuan njan na tonnon nquii Tyoꞌtsꞌon?
18 Ndoꞌ tꞌa Jesús, tso jon nnon juu:
—¿Ndu na tsuꞌ na ya tsꞌan ja? Minꞌncüii tsꞌan tacꞌoon na ya tsꞌanhin, xiaꞌntyi nquii Tyoꞌtsꞌon conduihin na nndaꞌ.
19 ꞌUꞌ nchjiꞌ jñꞌoon na icoꞌxenhanꞌ na tquen Moisés, chaꞌna “Tyiꞌncꞌonꞌ yo tsanscu na veꞌ ndöꞌ ro, tyiꞌntscueꞌ tsꞌan, tyiꞌnchꞌueꞌ, tyiꞌntsininꞌ quintu nacjooꞌ ncüiichen tsꞌan, tyiꞌntsiviꞌnnꞌanꞌ tsꞌan, ndoꞌ mantyi quitsaꞌ na njon tyeꞌ yo ꞌndyoꞌ”.
20 Ndoꞌ juu tsanꞌñeen jeꞌ, sintcüeꞌ juu jñꞌoon, tso juu:
—Nndaꞌ ta, xjen chjo ja tyeꞌ na mavancꞌuë tsoñꞌen jñꞌoonminꞌ.
21 Jndyiaaꞌ Jesús nnon juu, tyioo na viꞌnchjii jonhin. Itso jon nnon juu:
—Vaa ncüii nnon na icanchenhanꞌ na quitsaꞌ. Cjaꞌ, quijndëꞌ tsoñꞌen ꞌnanꞌ na min. Ndoꞌ xoquituꞌ na ngyonꞌ cüenta, quitsaꞌ nayahanꞌ nanninñenꞌ, yajoꞌ ntsixuanꞌ na tya ꞌuꞌ na tonnon nquii Tyoꞌtsꞌon. Ndoꞌ ndë joꞌ quindyotsijon ꞌuꞌ ntyja njan.
22 Majoꞌ juu tsanꞌñeen, vi na jndë jndyii juu na nndaꞌ, siꞌndaaꞌhanꞌ nchjii juu, tja ntcüeꞌ juu. Ee juu jñꞌoonꞌñeen sichjooꞌ jndyihanꞌ tsꞌon juu ngꞌe jndye jndyi ꞌnaanꞌ juu min, ndoꞌ min tyiꞌninꞌquijndëë juu joohanꞌ.
23 Ndoꞌ na tui na nndaꞌ, jndyiaaꞌ Jesús xiꞌjndio ndëë nnꞌan. Ndoꞌ tso jon ndëë nnꞌan na totsayꞌonhan yo jñꞌoon na toninncyaa jon:
—Ncüii tsantya jeꞌ, vaa jndyaaꞌ jndyi na ntsijonhin yo jñꞌoon na icoꞌxen Tyoꞌtsꞌon nnꞌan nchu vaa na cotsamꞌanhan.
24 Ndoꞌ nanꞌñeen, siꞌndaaꞌhanꞌ ngiohan na nndaꞌ vaa na tso Jesús. Majoꞌ tsontyichen jon ndëëhan:
—Nndaꞌ ꞌoꞌ ntsinda, joo nnꞌan na tꞌman quii nꞌon yo ꞌnan na tyahin, jndyaaꞌ jndyi na ntaꞌngueeꞌhin na nquii Tyoꞌtsꞌon ntcoꞌxen jonhan.
25 Ncüii tsantya, jndyaaꞌntyichen na ntsijonhin juu na icoꞌxen Tyoꞌtsꞌon nnꞌan ntyja na cotsamꞌanhan, chintyichen na ngüequindyiꞌ camello tsueꞌ xꞌee tsiꞌncya.
26 Ndoꞌ nque nanꞌñeen na totsayꞌonhan yo jñꞌoon na toninncyaa Jesús, tꞌman vaa na ndincyaahanꞌ na ncüaaꞌ nꞌonhan na nndaꞌ vaa itso jon, joꞌ taxeeꞌhan ndëë ntyjehan:
—Ngꞌe na nndaꞌ vaa, ¿Aa chi tsiꞌmanhanꞌ na tanin juu na nndëë nꞌman ñuaanꞌ?
27 Jndyiaaꞌ Jesús ndëëhan, tso jon:
—Juu na cotjiꞌ nnꞌan cüenta yo ntyja ꞌnaanꞌ jñꞌoonvaꞌ, tanchu ya, majoꞌ ntyja ꞌnaanꞌ nquii Tyoꞌtsꞌon, tsoñꞌen condëë itsꞌaa jon.
28 Na jndyii Pedro na nndaꞌ, tso jon nnon Jesús:
—Já tsoñꞌen ꞌnan na nanꞌxuán, jndë jntyꞌë́ꞌhanꞌ chaꞌ condëë na conanꞌjö́n ntyja ꞌnaanꞌ juu tsꞌian na matsaꞌ.
29 Joꞌ tꞌa Jesús jndyuehan, itso jon:
—Jñꞌoon mayuuꞌ na matsjö ndëëhoꞌ, minninchen tsꞌan na ꞌndyii juu vaaꞌ juu na ngancyaa juu jñꞌoon naya ntyja njan, ꞌndyii juu ntyje juu nannon, yo nanntcu, tye juu, ndyee juu, scuuꞌ juu, ntsinda juu, tyuaa ꞌnaanꞌ juu, ngꞌe na conduihin tsꞌan na mꞌaan juu ntyja njan, chaꞌ ndëë ngancyaa juu jñꞌoon naya,
30 Ndyuminhin jndyechen nnꞌan na ndixeeꞌhan juu chaꞌvijon na vaaꞌ juuhanꞌ, ndoꞌ nnꞌan na ngichu juu cüenta, ndui nanꞌñeen ntyje juu nannon, yo nanntcu, nnꞌan na ndui chaꞌvijon tye juu, ndyee juu, nnꞌan ndui chaꞌvijon ntsinda juu, yo ninꞌndyuaa ꞌnaanꞌ juu. Ndoꞌ mantyi nnon tsonnanguevahin ngenon juu naviꞌ, majoꞌ ya na ngueeꞌ juu quiñoonꞌndue, ntsixuan juu na tyiꞌquintycüii na vandoꞌ ñuaanꞌ juu tonnon nquii Tyoꞌtsꞌon.
31 Jndye nnꞌan na mꞌan neinhin conanꞌtiuhan na joohan njon conduihan, joo nanꞌñeen ncjuꞌcje Tyoꞌtsꞌonhan. Majoꞌ juu tsꞌan na condue nnꞌan na tyiꞌquinjonhin, ncjuꞌ jon tsanꞌñeen na tonnon.
Itsinin nndaꞌ Jesús na nnanꞌcueeꞌ nnꞌan jon
(Mt 20:17-19; Lc 18:31-34)
32 Tava Jesús nato na vjahanꞌ Jerusalén yo nque nanꞌñeen na totsayꞌonhan yo juu jñꞌoon na toninncyaa jon. Majoꞌ joo nanꞌñeen tiꞌndaaꞌ tycya ngiohan na vja jon juu tsjoonꞌñeen, ndoꞌ mañoon nnꞌan na santyja na nquenꞌ nanꞌñeen, mantyi veꞌ ncyaa ncyaahan. Yajoꞌ tꞌman nndaꞌ jon joo nchoꞌve nanꞌñeen na totsayꞌonhan yo jñꞌoon toninncyaa jon, jnduiꞌhan ꞌndyo natoꞌñeen. Taꞌ jon sinin jon ndëëhan nchu vaa na mavaa xjen na ngenon jon naviꞌ tꞌman.
33 Tso jon ndëëhan:
—Quitquenhoꞌ cüenta na cotsava na ntsquë Jerusalén. Ndoꞌ ja na condui tsansꞌa na iꞌua Tyoꞌtsꞌon tsꞌian nnön na coxën nnꞌan, joꞌ nninncyaa tsꞌan cüenta ja nduee ntyee na conintque ndëë jaa nnꞌan judíos, ndoꞌ mantyi yo nduee nnꞌan na conanꞌman nchu itsiquindyi juu jñꞌoon na tquen nquii Moisés. Ndoꞌ joo nanꞌñeen nnanꞌjndaꞌhan na cüꞌiö, ndoꞌ mantyi nninncyahan cüenta ja nduee joo nnꞌan na tachi nnꞌan judíos conduihan.
34 Ndoꞌ joo nanꞌñeen nnanꞌcüejnaanꞌhan ja, ndyiohan ꞌnan ja, ndoꞌ ntjueꞌhan ndaa jndyuehan cjö, ndë joꞌ nnanꞌcueeꞌhan ja. Majoꞌ xuee na jndë ndye na tui na nndaꞌ, ngüantꞌö xcö.”
Santiago yo Juan cotanhan vi naya nnon Jesús
(Mt 20:20-28)
35 Juu Santiago yo ninꞌJuan, ntsinda Zebedeo, squenonhan na mꞌaan Jesús. Jnduehan nnon jon:
—Ta, ntꞌue nnꞌö́n na ntsaꞌ vi nayaꞌñeen na cotán nnonꞌ.
36 Yajoꞌ taxeeꞌ jon ndëëhan:
—¿Nin naya ntꞌue nꞌonhoꞌ na quitsꞌa yo ꞌoꞌ?
37 Joꞌ tꞌahan, jnduehan:
—Ya na ngacüetyenꞌ naijon na nditꞌmaanꞌ ꞌuꞌ na ntcoxenꞌ tsonnangue, nninncyaꞌ na ngüendyuá ncüii cüii ntyja ngiaꞌ na nnanꞌjö́n yo ꞌuꞌ ntyja ꞌnaanꞌ na macoꞌxenꞌ.
38 Majoꞌ sintcüeꞌ Jesús jñꞌoon ndëëhan, tso jon:
—ꞌOꞌ min tyiꞌcovaaꞌ nꞌonhoꞌ nin ꞌnan na cotanhoꞌ nnön. Ja contjo ya nchji yo naviꞌ na ngenön na nntꞌa nnꞌan ja, ndoꞌ na nnanꞌcueeꞌhan ja. Ndoꞌ ꞌoꞌ jeꞌ, ¿Aa ntjo ya ngiohoꞌ naviꞌ na nntꞌa nnꞌanhoꞌ min xe na aa na nnanꞌcüjehan ꞌoꞌ?
39 Tꞌahan, jnduehan:
—Nndëë nntꞌá.
Ndoꞌ itsochen Jesús ndëëhan:
—Ngꞌe na cotsayꞌonhoꞌ jñꞌoon yo ja, joꞌ juu naviꞌ na ngenön, mantyi ngenonhoꞌhanꞌ, ndoꞌ ngꞌe na nanꞌxuanhoꞌ ntyja njan, joꞌ na nnanꞌcüje nnꞌanhoꞌ.
40 Majoꞌ chito ja tsixuan na nninncya na ngüendyuaahoꞌ ncüii cüii ntyja ncꞌia, nquii Tyoꞌtsꞌon nninncyaa jon juu nayaꞌñeen ndëë nque nnꞌan na nanꞌxuanhan na ncyꞌonhan cüentahanꞌ.
41 Ndoꞌ joo nqui nanꞌñeen na mantyi totsayꞌonhan yo juu jñꞌoon na toninncyaa Jesús, taꞌhan, jnanꞌvjehan Santiago yo ninꞌJuanꞌñeen.
42 Ngꞌe joꞌ tꞌman Jesús na ninvaa nchoꞌvehan, tso jon ndëëhan:
—Nque nnꞌan na conintque ndëë nnꞌan ncüii cüii tsonnangue, mangiohoꞌ na conanꞌsꞌahan ndëë joo nnꞌan na cotoxenhan. Ndoꞌ nque nnꞌan na condui nanmꞌannꞌian tꞌman, cotquenhan xjen nnꞌan na mꞌan nacje ꞌnaanhan.
43 Majoꞌ ꞌoꞌ minchjo tyiꞌquichuhanꞌ na nndaꞌ ncꞌonhoꞌ ndëë ntyjehoꞌ. Minꞌcya ro na cüiihoꞌ na ntyja tsꞌon juu na nnintquehin quiiꞌ ntꞌan ntyjehoꞌ, tsixuan juu na quityentjon juu ndëëhoꞌ.
44 Ndoꞌ minꞌcya ro cüiihoꞌ na ntyja tsꞌon juu na ncꞌoon juu na tonnon quiiꞌ ntꞌanhoꞌ, quinduihin tsꞌan na ityentjon juu ndëëhoꞌ.
45 Ee ja na condui tsansꞌa na iꞌua Tyoꞌtsꞌon tsꞌian nnön na coxën tsoñꞌen nnꞌan, chito jndyö na mantꞌuë nnꞌan na quityeꞌntjonhan nnön. Ja jndyö na ntyeꞌntjön ndëë nnꞌan, ndoꞌ nꞌndyii nquii ja na cüꞌiö na ndyiön jnan nnꞌan, chaꞌ ndyaahan ntyja ꞌnaanꞌhanꞌ.
Sinꞌman Jesús Bartimeo
(Mt 20:29-34; Lc 18:35-43)
46 Squehan tsjoon Jericó, ndoꞌ xjen na vanduiꞌ Jesús juu tsjoonꞌñeen yo ninꞌnnꞌan na totsayꞌonhan jñꞌoon yohin, yo cüii tmaanꞌ nnꞌan jndye jndyi, joꞌ ꞌndyo natoꞌñeen vaquityen ncüii tsannchjaanꞌ, ican juu xoquituꞌ ndëë nnꞌan. Jndyu juu Bartimeo, jnda tsan na jndyu Timeo.
47 Xjen na jndyii juu na nquii Jesús, tsan na jnan Nazaret, ivenon jon joꞌ, taꞌ juu na sixuaa juu. Tso juu:
—Nndaꞌ Jesús na condui ꞌuꞌ tsjan David na jndyocahanꞌ, cyonꞌ na ntyꞌia rö nchjiꞌ.
48 Ndoꞌ jndye nanꞌñeen jnanꞌtyiaꞌhanhin na cüichen ꞌndyo juu, majoꞌ juu juu majndeintyichen ticꞌuaa ꞌndyo juu. Tso nndaꞌ juu:
—ꞌUꞌ na condui ꞌuꞌ tsjan David na jndyocahanꞌ, cyonꞌ na ntyꞌia rö nchjiꞌ.
49 Ndoꞌ joꞌ tëcüentyjeeꞌ Jesús. Tso jon ndëë nnꞌan na totsayꞌon jñꞌoon yohin:
—Quiꞌmanhoꞌhin.
Ndoꞌ tꞌmanhan juu tsannchjaanꞌñeen, jnduehan nnon juu:
—Cꞌonꞌ na ya ntyjiꞌ, quinanquintyjaꞌ, nquii jon iꞌman jon ꞌuꞌ.
50 Yajoꞌ tjuꞌto juu ndiaa na vanjoonꞌhin, ninñoonꞌ jnanquintyja juu, tja juu na mꞌaan Jesús.
51 Ndoꞌ taxeeꞌ Jesús nnon juu, tso jon:
—¿Nin ꞌnan ntꞌue tsonꞌ na quitsꞌa ja ꞌuꞌ?
Ndoꞌ joꞌ tꞌa juu tsannchjaanꞌñeen, tso juu:
—Ta, ntꞌue jndyi tsꞌön na nntyꞌia nntꞌa.
52 Ndoꞌ sintcüeꞌ Jesús jñꞌoon nnon juu:
—Jndë ya ncjaꞌ, ngꞌe na vantyja tsonꞌ ja, joꞌ na jndë jnꞌmanꞌ.
Ndoꞌ majuuntyi xjenꞌñeen ntjo naxuee jndyiaaꞌ tsanꞌñeen. Tja juu yo Jesús nato na vja jon.