Dónbeenì páaníi fĩnle vũahṹ Luki 19

O Yeesu là a Zasee bìo

1 Bìo ó o Yeesu vaá zon ho Zerikoo, ó o tò ho yi wee kã́a. 2 O nìi ɓúi wi ho lóhó mu yi á yèni ɓa le Zasee. O lé ho *lànpó féwá ɲúhṹso ɓúi, á nàfòró wi. 3 O wee cà ò o mi a Yeesu à zũń, ó o wó san, lé bìo ɓa nùpua boo dà, ò o mún lé o nì-ɓúinɓúi. 4 Ó o lùwa dú ho yahó á vaá yòora le vĩ̀ndɛ̀-beenì ɓúi na ɓa le sikomɔɔre, na dĩ̀n hen na ó o Yeesu wà ɓuee khĩí yi, ò o dàń mináa wo.

5 Bìo ó o Yeesu ɓueé dɔ̃n le lùe mu, ó o hóonía mí yahó ò o von wo: «Zasee, ɓuee lii fùafùa. Lé fo á ĩ ko à ĩ làa wán ho zuia.» 6 Ó o Zasee dɛ̀ɛnía bánbáa lion, á lií fó a Yeesu vannáa mí zĩi lè hã zã̀makaa.

7 Á bìa ɓúenɓúen na mɔn mu á mu yí sĩ yi á ɓa wee hũ̀ahṹaaka: «O nùpue mu vaá làara a bè-kora wéro wán.» 8 Ká a Zasee wón màhã́ hĩ́nɔn yòó dĩ̀n o Yeesu yahó ò o wee bío: «Ɲúhṹso, loń, ĩ níi bìo ɓàn sanka màní á ĩ ì na ɓa nì-khenia yi, ká ĩ mún tò a ɓúi wán mu ɓúi yi, á ĩ ì na mu ɓàn cúa-náa ɓànso yi.» 9 Ó o Yeesu bía nɔn wo yi: «Le zĩi na kà nùpua wã́a kã̀nía ho zuia, lé bìo ó o nìi na kà mún lé o *Abarahaamu mɔ̀nmàníi ɓúi. 10 Lé bìo ó o *Nùpue Za ɓuara wà ɓueé cà bìa khɛ̀ra lè le Dónbeenì, á à fení.»

Ho sã́nú kùráa wàhiire

(Matiye 25.14-30)

11 Ó o Yeesu bĩnía wà le wàhiire dà-kéní á nɔn bìa dĩ̀n ɲá hã bíoní mu yi. Lé bìo ó o sùaráa lè ho Zeruzalɛɛmu, á ɓa mún wee leéka le le *Dónbeenì bɛ́ɛnì á à dɛ̀ɛní ì zéení míten mí lahó yi. 12 Bìo kà lé bìo ó o bía: «Nìi ɓúi na sã̀ se mín zĩi á ko ò o lá le bɛ́ɛnì, ó o ló van ho kɔ̃hṹ ɓúi na dã́ní nàyi á wà vaá lá le bĩ́n ká a bĩní ì ɓuen.* 13 Sã́ni ò o lɛ́n, ó o von mí ton-sáwá nùwã pírú á sankaa ho sã́nú kùráa† dà-kéní kéní nɔn yi, ò o bía: ‹Mi bánbá duan làa ho ká ĩ ì ɓuen.› 14 Ká ɓa kɔ̃hṹsa màhã́ ɲina a á ɓa tonkaa ɓa nùpua le ɓa ɲa a mɔ́n à vaa bío bìo kà: ‹Wa yí wi ò o nìi mu wé wa bɛ́ɛ.›

15 «Bìo ó o vaá lá mí bɛ́ɛnì bĩnía ɓuara mín kɔ̃hṹ, ó o von ɓa ton-sáwá na ó o kàràfáa mí sã́nú yi. O wi ò o zũń bìo ɓa sá yú làa ho.

16 «Ó o nín-yání nùpue ɓuara á bía: ‹Ɲúhṹso, ũ sã́nú kùúrè na á ũ nɔn miì á ĩ bĩnía yú hã kùráa bìo pírú séenía.› 17 Ó o bɛ́ɛ bía nɔn wo yi: ‹Foɓúa, fo wó se. Fo lée ton-sá tente, bìo á fo térénna mu bè-wĩ́níwà yi, á ĩ ì bàrá fo hã ló-beera bìo pírú ɲúhṹ wán.›

18 «Á yìa sã̀ ɓuara ɓueé bía: ‹Ɲúhṹso, ũ sã́nú kùúrè na á ũ nɔn miì á ĩ bĩnía yú hã kùráa bìo hònú séenía.› 19 Ó o bɛ́ɛ bía nɔn wo yi: ‹À ũnɛ́n á ĩ ì bàrá hã ló-beera bìo hònú ɲúhṹ wán.›

20 «Ó o ɓúi bĩnía ɓuara ɓueé bía: ‹Ɲúhṹso, ũ sã́nú kùúrè na á ũ nɔn miì, nín-dìo. Ĩ lá dó le le nín-kéní yi bàrá, 21 lé bìo á ĩ zã́na fo. Fo lé o nùpue na mukãní ɲii. Fo wee lá bìo á ũ yí bàrá, á wee lá ho dĩ́nló na á ũ yí dù.›

22 «Ó o bɛ́ɛ bía nɔn wo yi: ‹Ton-sá kohó yɛ́n! Ĩ ì cítí fo ũ kùrú ɲi-cúa wán. Fo fù zũ le ĩ ɲii, á wee lá bìo á ĩ yí bàrá, á mún wee lá ho dĩ́nló na á ĩ yí dù, 23 ká bṹn fo zũ, á lée webio nɔn á ũ yí vaá bàrá le ho banki yi? Se bìo á ĩ bĩnía ɓuara, á ĩ lá ɓueé fé le lè le ɓàn cũ̀nú.›

24 «Bṹn mɔ́n ó o bía nɔn bìa wi bĩ́n yi: ‹Mi fé ho sã́nú kùúrè mu o cɔ̃́n à na hã kùráa bìo pírú ɓànso yi.› 25 Á ɓa bía nɔn wo yi: ‹Ɲúhṹso, wón á hã bìo pírú wi cɔ̃́n vó.› 26 Ó o bía nɔn ɓa yi: ‹Le ĩ bío mu na mia: Yìa bìo wi á ɓa à bĩní ì na mu ɓúi wo yi á à bè mu wán. Ɛ̀ɛ ká yìa bìo mía, á hàrí mu bè-za na wi o cɔ̃́n á ɓa pá à fé. 27 Ká ĩ zúkúsa na yí wi á ĩ wé ɓa bɛ́ɛ á mí ɓua ɓuennáa hen à ɓuee ɓúe ĩ yìo yi.›» 28 Bìo ó o Yeesu bía bṹn vó, ó o khĩína dú ɓa yahó á ɲɔn ho Zeruzalɛɛmu.

O Yeesu zoró ho Zeruzalɛɛmu yi

(Matiye 21.1-11, 15-17; Maaki 11.1-10; Zãn 12.12-16)

29 Bìo ó o Yeesu vaá sùaráa ho Bɛtefazee lè ho Betanii yi, le ɓúee na ɓa wee ve làa Oliivewa vĩ̀nsĩ̀a ɓúee nìsã́ní, ó o tonkaa mí nì-kenínia nùwã ɲun á bía nɔn yi: 30 «Mi lɛ́n va ho lóhó na vaá mi yahó yi, ká mi vaá dɔ̃n, á mi ì mi sũ̀npɛ̀-za na á nùpue dĩǹ yí yòora yí mɔn hùúu ká a can dĩ̀n. Mi fee wo ɓua ɓuennáa. 31 Ká a ɓúi tùara mia le lée webio nɔn mi wee feeráa wo, à mi bío na ɓànso yi: ‹O Ɲúhṹso màkóo wi o yi.›» 32 Á bìa ó o tonkaa wà van, á mu ɓúenɓúen vaá wó làa bìo ó o Yeesu bíaráa mu.

33 Bìo ɓa wee fee o sũ̀npɛ̀-za mu, á bìa te o wee tùa ɓa yi: «Lée webio nɔn á mi wee feeráa o sũ̀npɛ̀-za mu?» 34 Á ɓa bía: «O Ɲúhṹso màkóo wi o yi.» 35 Bṹn mɔ́n á ɓa ɓuan o sũ̀npɛ̀-za mu ɓuararáa o Yeesu cɔ̃́n, à bò mí kánɓunwà o wàn, à ɓa ɓuan wo yi ó o Yeesu yòora. 36 Bìo ó o lá ho wɔ̃hṹ wà, á ɓa nùpua wee bá mí kánɓunwà ho wɔ̃hṹ wàn o yahó. 37 Bìo ó o ɓúakáa wee birón hã Oliivewa vĩ̀nsĩ̀a ɓúee á wà vaá sùará ho Zeruzalɛɛmu yi, á ɓa zã̀amáa na lé o nì-kenínia ɓúenɓúen wee zã̀maka, á ɓa ɓúakáa wee khòoní le Dónbeenì pɔ̃́npɔ̃́n ho yéréké bè-beera na ɓa mɔn bìo yi: 38 Ɓa wee bío:

«Le le Dónbeenì wé mu bè-tentewà

là a bɛ́ɛ *Daviide na bò o ɓuen o Ɲúhṹso yèni yi.

Ho hɛ́ɛrà kɛń ho wáayi,

à ho cùkú lè le yèn-beenì bìo sĩ̀ le Dónbeenì

na dà mu bìo ɓúenɓúen ɲúhṹ wán yi.»

39 Á ɓa *Farizĩɛwa ɓúi na wi ɓa zã̀amáa tĩ́ahṹ bía nɔn o Yeesu yi: «Nì-kàránlo, bío le ũ nì-kenínia wé tɛ́tɛ́.» 40 Ó o Yeesu bía: «Ká ɓa wó tɛ́tɛ́, á hã huaa pá à wãamaka.»

O Yeesu wee wá ho Zeruzalɛɛmu bìo yi

41 Bìo ó o Yeesu vaá sùaráa ho Zeruzalɛɛmu yi, á yìo mɔn ho, ó o wee wá ho nìpomu bìo yi, 42 ká a bío: «Éee Zeruzalɛɛmusa, mi yàá mún lá zũna bìo dà à na ho hɛ́ɛrà mia ho zuia bìo hã́. Ɛ̀ɛ ká mu màhã́ wã́a sànkaa mia. Mi yí dà mu máa mi. 43 Lé bìo ho pã̀ahṹ ɓúi khíi dã, á mi zúkúsa á à kɛɛní ì kĩ́ní mia, á à fĩ́fãka yi. 44 Ɓa à fì mi lóhó lè minɛ́n ɓúenɓúen dúkúdúkúdúkú. Ɓa máa día á hàrí huee máa kɛń mí ninza huee wán mi lóhó mu yi, lé bìo mí yí zũna ho pã̀ahṹ na le Dónbeenì ɓuara mi bìo yi.»

O Yeesu ɲɔn ɓa bè-yɛ̀ɛ́rowà

(Matiye 21.12-13; Maaki 11.15-17; Zãn 2.13-16)

45 Bṹn mɔ́n ó o Yeesu zon le *Dónbeenì zĩ-beenì yi á zoó wee ɲa ɓa bè-yɛ̀ɛ́rowà ká a bío na ɓa yi: 46 «Le Dónbeenì bía mí bíonì vɔ̃nna yi: ‹Ĩ zĩi á à wé fìoró zĩi,›‡ ká minɛ́n wó le lè ɓa kɔ̃̀nlowà lùe.»

47 O Yeesu lá wee wé kàrán ɓa nùpua le Dónbeenì zĩ-beenì yi làa wizooní ɓúenɓúen. Á le *Dónbeenì yankarowà ɲúnása, lè ho *làndá bìo zéenílowa, lè mu nìpomu ɲúnása wee cà bìo ɓa à wé è ɓúeráa o Yeesu. 48 Ká bìo ɓa à wé è yíráa wo á ɓa yí zũ, lé bìo ó o bíoní ɲíló sĩ ɓa nùpua ɓúenɓúen yi.

* 19:12 Mu ɓàn síi hĩ́a wó ho pã̀ahṹ mu yi: Bìo ó o Heroode Nì-beenì hĩ́a húrun, ó o za Heroode Aakelayuusi ló van ho Oroomu á wà vá cà le bɛ́ɛnì á ɓueé zoráa mín maá lahó yi, á ɓa zúifùwa tonkaa ɓa nùpua le ɓa ɲa a mɔ́n à vaa bío le mí yí tà a bìo. † 19:13 Mu pã̀ahṹ ká ho sã́nú kùúrè dà-kéní á ɓa yɛ̀ɛ́ra a ho ɓàn wárí á à yí ó nùpue nì-kéní wizooní khĩmàni sámú sàáníi. ‡ 19:46 Mi loń Ezayii vũahṹ 56.7