12
Pa jun k'ij richin uxlanen, ri rachibila' ri Jesús nquic'ux c'a ruvüch ri trigo ri nyequich'upula'
Y ja tiempo ri' chuka', pa jun k'ij richin uxlanen, ri Jesús y ri rachibila' ye benük c'a pa jun ulef ri ticon ruvüch riq'uin trigo. Y ri rachibila' nquic'ux c'a ri ruvüch ri trigo ri nyequich'upula', roma nnum quipan. Y ri' xtz'etetüj c'a pe coma ri achi'a' fariseos, y xquibij c'a chin ri Jesús: Que'atz'eta' la avachibila' roma man ja tüj nyetajin chubanic. Man c'uluman tüj que nyesamüj chupan jun k'ij richin uxlanen cachi'el ri k'ij vocomi, xquibij.
Pero ri Jesús xbij cheque: ¿Man itz'eton tüj c'a rix ri tz'iban can pari' ri xquibün ri David y ri ye rachibil, chupan ri ojer can tiempo, tok juis nnum quipan? Ri David xbe c'a chucanoxic vüy chiri' pa racho ri Dios, y ja ri lok'olüj tak caxlan-vüy ri xbejach-pe chin. Rija' y ri ye rachibil xquic'ux c'a ri lok'olüj tak caxlan-vüy ri'. Man nixta riq'uin vi ri', man mac tüj ri xquibün. Y ri' xaxe ri sacerdotes c'o quik'a' chin. Yin ninnuc que isiq'uin-vi chuka' ruvüch ri vuj ri' ri c'o chupan ri ley richin ri Moisés. ¿Y achique c'a roma tok ri sacerdotes nyesamüj-vi pa racho ri Dios chupan ri k'ij richin uxlanen y rije' man mac tüj nquibün? Ri' roma c'a ri racho ri Dios c'o-vi ruk'ij. Pero ri vocomi, rix nitz'et c'a Jun ri más ruk'ij que chuvüch ri racho ri Dios. Y rix man ta xixtiquer xibij que man utz tüj ri nyetajin chubanic ri vachibila', xa ta ivetaman achique ntel-vi chi tzij ri rutzij ri Dios ri nbij: Yin más nka' chinuvüch que ja ta ri joyovanic ri c'o iviq'uin, que chuvüch ri chico ri nye'isuj chuve. Quiri' ri nbij ri Dios. Ja yin ri xinalüx chi'icojol ri Rajaf ri k'ij richin uxlanen, xbij ri Jesús.
Ri Jesús xc'achojrisaj jun achi chaki'j jun ruk'a'
Y tok ri Jesús y ri rachibila' xetzolij yan c'a pe, rije' xebe pa jay ape' ntzijos-vi ri rutzij ri Dios. 10 Y chiri' chiquicojol ri vinük ri quimolon-qui', c'o c'a jun achi chaki'j jun ruk'a'. Xepu'u c'a ri vinük ri' xquic'utuj chin ri Jesús: ¿C'uluman que nc'achojrisüs jun yava' pa jun k'ij richin uxlanen? Quiri' c'a ri xquic'utuj chin roma ncajo' nyecatüj chirij y nquisujuj.
11 Xpu'u c'a ri Jesús xbij cheque: C'o ta jun chive rix achi'a' ri c'o ta jun ru-oveja y ntzak ta pa jun jul chupan jun k'ij richin uxlanen, ¿achique ta nbün riq'uin? ¿Nuya' ta c'a chiri'? Man nbün tüj quiri'. Xa nuc'ün-vi c'a ka richin nrelesaj-pe. 12 Ya voro comi, c'a jun achi que man ta ncol, tok xa más c'o-vi ruk'ij que chuvüch jun oveja. Xa roma c'a ri' tok c'uluman-vi que nban ri utz pa jun k'ij richin uxlanen.
13 Y c'ateri' c'a tok ri Jesús xbij chin ri achi ri chaki'j ri ruk'a': Tayuku' la ak'a'.
Y ri achi xe xuyuk ri ruk'a', jari' xchojmir y xoc cachi'el ri jun chic ruk'a'. 14 Y ri achi'a' fariseos xe xquitz'et can ri', xebe y xbequimolo-qui' richin nquinuc achique nquibün, roma ncajo' nquicamsaj ri Jesús.
Ri Jesús jun Samajel cha'on
15 Ri Jesús xel c'a e chiri' tok xretamaj ri nquinuc chirij. Rija' ye juis c'a ri vinük xetzekleben-e richin. Y nyeruc'achojrisala' c'a conojel ri ye yava'i'. 16 Pero juis c'a nuchilabej-e cheque conojel rije' que man tiquiya' rutzijol que rija' xeruc'achojrisaj riqúin ri quiyabil. 17 Richin quiri' nbanatüj na c'a ri ruk'alajrisan can ri Dios chuvüch ri rusamajel ri xc'uje' ojer can ri rubini'an Isaías. Ri tz'iban c'a can nbij:
18 Jare' c'o ri Nusamajel ri nucha'on.
Yin juis ninjo' rija', nquicot-vi vánima riq'uin.
Ninya' c'a pe chuka' ri nu-espíritu pari',
y rija' nuk'alajrisaj c'a chiquivüch ri man quetaman tüj nuvüch yin, ri achique nc'atzin-vi ri c'aslen choj.
19 Man nbün tüj oyoval, man nuyüc tüj ri rutzij roma royoval,
ni man nuya' tüj rutzijol rija' mismo chiquivüch ri vinük pa tak bey.
20 Y stape' (aunque) ri ruc'aslen jun vinük cachi'el ta chic jun aj ri k'och'on-ri', rija' man nbün tüj c'a chin que nik'aj.
Chuka' si ri ruc'aslen jun vinük cachi'el ta ruxak jun k'ak' ri nbukun roma nchup yan ka, rija' man nchup tüj.
Y chi jumul quiri' nbün-apu, c'a tok napon ri k'ij que rija' nbün que nch'acon ri chojmilüj gobierno.
21 Y ri vinük c'a ri man jani quetaman tüj nuvüch, riq'uin c'a rija' ncoyobej-vi ri quicolonic.
Ri vinük nquibij que ri Jesús c'o ri ruchuk'a' ri cajaf ri itzel tak espíritu riq'uin
22 Y c'o c'a jun moy y mem uc'uan-apu chin ri Jesús, y quiri' ruc'ulachin roma tz'amon c'a roma jun itzel espíritu. Y ri Jesús xrelesaj c'a ri itzel espíritu ri'. Xbün c'a chin que xtzu'un y xch'o. 23 Y romari' tok conojel vinük xe' xquica'yej tok xquitz'et y nquibila' c'a: ¿Man ja tüj re' ri Cristo, ri Jun cha'on-pe y takon-pe roma ri Dios, ri koyoben, ri ruxquin-rumam can ri David?
24 Pero tok ri achi'a' fariseos xcac'axaj ri nquibij ri vinük pari' ri Jesús, rije' xquibij c'a: Ri Jesús nyerelesaj itzel tak espíritu pero xa pa rubi' ri Beelzebú ri cajaf ri itzel tak espíritu, nquibij c'a.
25 Y roma ri Jesús retaman c'a ri nquinojila' ri achi'a' fariseos, rija' xbij cheque: Si ri vinük richin jun ruch'ulef man nyenucun tüj y ca'i' quivüch nquibün, npu'u oyoval chiquicojol. Y re' man utz tüj, roma nbün chin ri quiruch'ulef que ntzak. Y quiri' chuka' ronojel tinamit y ronojel jay, si xa nyejalajo' chiquivüch y nyech'aratüj, man nyepa'e' tüj can. 26 Y si ri itzel-vinük nyerelesaj c'a e ri ye rusamajela' vi, ntel c'a chi tzij ri' que ruyon rija' nrokotaj-e-ri'. Xa chirij rija' mismo catajnük-vi. Y si quiri' nbün, ruyon nc'uje' can y chanin ntzak. 27 Rix ninuc-vi c'a chuvij yin que pa rubi' ri Beelzebú, ri jun chic rubi' ri itzel-vinük, nyenvelesaj ri itzel tak espíritu, pero rix ¿achique c'a ninuc pa quivi' ri nyetzekleben ivichin? ¿Achique chok chin yo'on cuchuk'a' cheque rije' richin nyetiquer nyequelesaj itzel tak espíritu chuka'? Ja vi c'a ri nyetzekleben ivichin ri nyek'alajrisan que xa man utz tüj ri nibij rix. 28 Yin nquitiquer c'a nyenvelesaj itzel tak espíritu roma ja ri ru-espíritu ri Dios ri c'o viq'uin. Xa xka-pe yan c'a ri k'ij que conojel c'uluman que nquitakej rutzij ri Dios y nyec'uje' pa ruk'a' rija'.
29 Y ri nrajo' c'a nelek'-e pa racho ri itzel-vinük ri juis ruchuk'a', ri nabey nc'atzinej que nbün riq'uin rija', ja ri tuxima' y c'ateri' c'a tucanoj-e ronojel ri nrajo' nyeruc'uaj. Y jari' ninbün yin, riq'uin nyenvelesaj-e ri itzel tak espíritus ri yec'o quiq'uin ye ch'aka vinük.
30 Jun c'a ri man viq'uin tüj yin nsamüj-vi, xa chuvij c'a yin nsamüj-vi. Y achique ri man nto'on tüj vichin, xa jari' ri niyojon ronojel ri nyenbün yin.
31 Y roma ri xbitüj, yin ninbij c'a chive: Ri mac y ri itzel tak tzij ri nyequibila' ri vinük, richin nquiyok'bej rubi' ri Dios, c'a nyecuyutüj-vi. Jac'a ri tzij yok'onic richin ri Lok'olüj Espíritu, man ncuyutüj tüj. 32 Y achique na c'a vinük ri nbin tzij chuvij yin ri xinalüx chi'icojol, c'a ncuyutüj na rumac. Jac'a ri nbin tzij chirij ri Lok'olüj Espíritu, man ncuyutüj tüj rumac ri vocomi, ni ri chikavüch apu.
Jun che' nyetamüx ruvüch xaxe riq'uin ri ruvüch ri nuya'
33 Roma xaxe na pe' jun che', nyetamüx ruvüch si utz o man utz tüj, xaxe riq'uin ntz'et ri ruvüch ri nuya'. Man tibij que jun che' xa man utz tüj, tok ri ruvüch ri nyeruya' ye utz vi. Chuka' man tibij que jun che' utz, tok ri ruvüch ri nyeruya' xa man ye utz tüj. 34 Roma c'a ri' rix ri rix cachi'el itzel tak cumütz, ¿nyixtiquer c'a nibij ri utz, tok xa ja ri itzel c'o iviq'uin? Roma jun vinük ja ri c'o pa ránima ri nbij. 35 Jun utzilüj vinük chucojol c'a ri utzilüj beyomül c'o pa ránima nyerelesaj-pe ri nyerubij. Jac'a ri vinük ri man utz tüj, chucojol c'a ri itzel beyomül c'o pa ránima nyerelesaj-pe ri nyerubij. 36 Y yin ninbij c'a chive que chupan ri k'ij tok nbanatüj ri juicio, ri vinük ri xebin tzij ri xa man jun xec'atzin-vi, nban juzgar pa quivi', roma ronojel ri tzij ri xequibila'. 37 Ri utz tak tzij ri nibij rix, nuc'ut c'a que man jun imac nk'alajin chuvüch ri Dios. Jac'a ri itzel tak tzij ri nibij, nuc'ut c'a que nka-ka ru-castigo ri Dios pan ivi'.
Ri vinük man ncajo' tüj nquitakej ri Jesús
38 Y yec'o c'a cheque ri etamanela' chin ri ley y yec'o chuka' cheque ri achi'a' fariseos xech'o-apu chin ri Jesús, y xquibij c'a: Rat ri rat jun Maestro vi, nkac'utuj c'a chave que tabana' jun milagro chikavüch. Tac'utu-avi' chikavüch que ja vi ri Dios ri takayon-pe avichin, xquibij.
39 Pero ri Jesús xbij c'a cheque: Ri vinük richin vocomi juis ye itzel y man nquitakej tüj ri Dios. Ncajo' c'a que yin ninbün na jun milagro chiquivüch richin yinquitakej. Pero man ja tüj c'a ri ncajo' rije' ri nbanatüj. Man quiri' tüj. Xaxe ri xbanatüj riq'uin ri jun achi ri rubini'an Jonás, jun achi ri xk'alajrisan ri xbix chin roma ri Dios ojer can, xaxe ri' ri retal chuka' cheque rije'. 40 Roma ri Jonás xc'uje' c'a pa rupan jun nimalüj cür, oxi' k'ij y oxi' ak'a'. Y quiri' c'a chuka' ri retal ninya' yin chivüch. Yin c'a ri xinalüx chi'icojol, nquic'uje' c'a pa ruc'u'x ri ulef, oxi' k'ij y oxi' ak'a' chuka'. 41 Y tok napon c'a ri k'ij richin juicio, nban c'a chuka' juicio pa quivi' ri vinük yec'o vocomi. Y nyec'astüj c'a pe ri vinük aj-Nínive y nquibij c'a que man utz tüj xquibün ri vinük ri yec'o vocomi, que man xquitakej tüj. Roma ri vinük ri xec'uje' pa tinamit Nínive xe xcac'axaj ri rutzij ri Dios ri xutzijoj ri Jonás cheque, jari' xquitzolij-pe quic'u'x riq'uin ri Dios. Y vocomi yinc'o yin ri más c'o nuk'ij chuvüch ri Jonás, y xa man yinquitakej tüj ri vinük. 42 Y tok napon c'a chuka' ri k'ij richin ninbün juzgar pa quivi' ri vinük yec'o vocomi, nyec'astüj c'a pe ri jun reina ri aj-Sabá. Ri reina ri' nbij c'a que man utz tüj xquibün ri vinük ri yec'o vocomi, que man xquitakej tüj. Roma tok xc'ase' ri jun reina ri', juis nüj xbiyin richin quiri' xrac'axaj-pe ri etamabül richin ri jun rey richin ri Israel, ri rubini'an Salomón. Y vocomi yinc'o yin ri más c'o nuk'ij chuvüch ri rey Salomón ri xc'uje' ojer can, y xa man yinquitakej tüj ri vinük.
Tok jun itzel espíritu ntzolij chic ape' elenük-vi-e
43 Tok c'o jun itzel espíritu ntel-e pa ránima jun vinük, nucanoj uxlanen pa tak lugar tz'iran-tz'iran. Pero ri itzel espíritu ri' man nril tüj c'a ri uxlanen ri nucanoj. 44 Romari' tok rija' nunuc c'a: Más utz nquitzolij chic pa ránima ri vinük ri xinel-vi-pe, nbij c'a. Y tok ri jun itzel espíritu re' ntzolij chic apu pa ránima ri vinük, nril c'a ri ránima ri vinük ri' cachi'el jun jay ri man jun ri c'o ta chupan, y meson y chojmirsan can jabel. 45 Y c'ateri' ri itzel espíritu re' nyeruc'ün c'a pe ye siete chic itzel tak espíritu ri más ye itzel, y conojel c'a re' nye'oc pa ránima ri vinük. Y ri vinük achique chok q'uin nyec'uje-vi ri itzel tak espíritu re', más c'ayuf nbün ri ruc'aslen que chuvüch ri xbün nabey. Y quiri' c'a nquic'ulachij ri vinük man utz tüj quic'aslen, ri yec'o vocomi.
Ri rute' y ri ye ruchak' ri Jesús
46 Y ri Jesús c'a ntajin ntzijon quiq'uin ri vinük tok xapon ri rute' y ri ye ruchak'. Rije' ncajo' c'a nyech'o chin ri Jesús, pero man xe'apon tüj apu c'a riq'uin. 47 Y c'o c'a jun ri xbin-apu chin ri Jesús: Ri ate' y ri ye achak' rat coyoben chuvüch ri jay. Rije' ncajo' nyech'o aviq'uin, xbij chin.
48 Pero ri Jesús xbij c'a chin ri xbin-apu quiri': Ri cachi'el anucun rat, ¿achique c'a ri nte' y ye achique c'a ri nunimal o nuchak'?
49 Y ri Jesús riq'uin c'a ri ruk'a' xeruc'ut ri rachibila' y xbij c'a: Jare' ri ye c'unük nte' y ye c'unük nchak'. 50 Roma conojel c'a ri nyebanun ri rurayibül ri Nata' Dios ri c'o chila' chicaj, jari' ri ye nte', vana' y nchak', xbij ri Jesús.