26
Icꞌo ri niquiꞌan pensar ri chica niquiꞌan chi nika ri Jesús pa quikꞌaꞌ
(Mr. 14:1-2; Lc. 22:1-2; Jn. 11:45-53)
Antok ri Jesús ruꞌeꞌn chic cꞌa nojiel reꞌ, jajaꞌ xuꞌej chica ri ru-discípulos: Ixreꞌ ivataꞌn chi caꞌyeꞌ kꞌij apa cꞌo ri namakꞌej Pascua. Chupan ri namakꞌej reꞌ, ri Xtak-pa chicaj chi xalax chiꞌicajol can xtijach-el chi nibꞌajix choch cruz, xchaꞌ chica.
Y ja huora reꞌ ri principales sacerdotes, ri achiꞌaꞌ escribas, y ri mamaꞌaꞌ tak achiꞌaꞌ ri niquiꞌan gobernar chiquicajol ri vinak, xquimol-quiꞌ chojay, chirachuoch ri sacerdote ri más cꞌo rukꞌij ri rubꞌinan Caifás. Ijejeꞌ xquiꞌej chiquivach ri chica maña xtiquicusaj chi nika ri Jesús pa quikꞌaꞌ y niquiquimisaj. Pero xquiꞌej jeꞌ: Man nakatzꞌom ta chupan ri namakꞌej reꞌ, chi quireꞌ man ncaꞌpalaj ta pa ri vinak chikij, ncaꞌchaꞌ.
Jun ixok nukꞌej jubꞌul akꞌuon chirij ri Jesús
(Mr. 14:3-9; Jn. 12:1-8)
Y ri Jesús cꞌo chupan ri aldea Betania, chirachuoch ri Simón ri xcꞌachoj riqꞌuin ri yabꞌil lepra. Y xalka jun ixok riqꞌuin ri Jesús, rucꞌamun-pa jun frasco ri bꞌanun cha alabastro y cꞌo jun jubꞌul akꞌuon chupan ri can cara rajal; y xukꞌej pa rujaluon ri Jesús, antok tzꞌuyul chirij ri mesa. Antok ri discípulos xquitzꞌat ri xuꞌon ri ixok, xpa quiyoval y xquiꞌej: ¿Karruma choj xutix ri jubꞌul akꞌuon la? Ruma ri jubꞌul akꞌuon reꞌ can cara rajal, xa ta xcꞌayix, ri rajal xjach ta chica ri i-puobra, xaꞌchaꞌ.
10 Pero ri Jesús chaꞌnin xraꞌxaj ri niquiꞌej, rumareꞌ jajaꞌ xuꞌej chica: ¿Karruma man nquixtanieꞌ ta ka nquixtzijuon chirij la ixok la? Jajaꞌ can otz ri xuꞌon chuva. 11 Ruma ri i-puobra, can siempre icꞌo iviqꞌuin. Pero inreꞌ man siempre ta xquicꞌujieꞌ iviqꞌuin. 12 Ruma ri ixok reꞌ antok xukꞌej chirij ri nu-cuerpo ri jun jubꞌul akꞌuon reꞌ, jajaꞌ xiruꞌon preparar richin antok xquibꞌamuk. 13 Can ketzij ri niꞌej chiva, chi chica-na lugar xtitzijos-ve ri evangelio, chireꞌ jeꞌ xtitzijos-ve ri xuꞌon va ixok va. Can choch cꞌa nojiel ri roch-ulief xtitzijos-ve, y man jun bꞌay xtimastaj, xchaꞌ ri Jesús.
Ri Judas nuꞌej chi nujach ri Jesús
(Mr. 14:10-11; Lc. 22:3-6)
14 Entonces jun chiquivach ri i-doce (cabꞌalajuj) ru-discípulos ri Jesús, ri discípulo ri rubꞌinan Judas Iscariote, xꞌa quiqꞌuin ri principales sacerdotes. 15 Jajaꞌ xbꞌaruꞌej chica: ¿Chica ntiyaꞌ chuva, xa inreꞌ nijach ri Jesús pan ikꞌaꞌ? Y ijejeꞌ xquiꞌej chi niquiyaꞌ treinta monedas de plata cha. 16 Y chupan ri kꞌij reꞌ, ri Judas Iscariote ja xutzꞌom cꞌa rucunuxic chica manera nuꞌon chi nujach ri Jesús.
Ri Santa Cena
(Mr. 14:12-25; Lc. 22:7-23; Jn. 13:21-30; 1Co. 11:23-26)
17 Chupan ri naꞌay kꞌij richin ri namakꞌej antok nicꞌux ri simíta ri manak levadura riqꞌuin, ri discípulos xbꞌaquicꞌutuj cha ri Jesús: ¿Pacheꞌ navajoꞌ naꞌan-ve ri vaꞌen chupan ri Pascua, chi quireꞌ nakachojmij nojiel ri nicꞌatzin? xaꞌchaꞌ.
18 Y jajaꞌ xuꞌej chica ri discípulos: Quixꞌin pa tanamet Jerusalén, pa rachuoch jun ache, y tiꞌej cha: Ri Maestro ruꞌeꞌn-pa: Ri nu-tiempo xa cierca chic cꞌo-ve. Pan avachuoch atreꞌ nivajoꞌ niꞌan-ve ri vaꞌen richin ri Pascua quiqꞌuin ri nu-discípulos. Quireꞌ xuꞌej-el ri Jesús chica.
19 Y ri discípulos can xquiꞌan incheꞌl ri eꞌn-el chica ruma ri Jesús. Y ijejeꞌ can xquichojmij nojiel ri nicꞌatzin chica richin ri Pascua reꞌ.
20 Antok xcokꞌa-ka, ri Jesús y ri i-doce (cabꞌalajuj) ru-discípulos xaꞌtzꞌuye-apa chirij ri mesa. 21 Y antok ncaꞌvaꞌ, ri Jesús xuꞌej: Can ketzij niꞌej chiva, chi jun chivach ixreꞌ ri xtijacho vichin, xchaꞌ.
22 Y ri discípulos altíra xaꞌbꞌisuon-ka, y chiquijunal xquicꞌutuj-apa cha: ¿Inreꞌ came ri xquibꞌano quireꞌ Ajaf?
23 Y ri Jesús xuꞌej chica: Ri jun ri xtuya-pa ri rukꞌaꞌ viqꞌuin chupan ri plato, jareꞌ ri xtijacho vichin. 24 Can ketzij chi ri Xtak-pa chicaj chi xalax chiꞌicajol can niꞌa. Can xtibꞌanataj-na-ve incheꞌl ri tzꞌibꞌan can chupan ri ruchꞌabꞌal ri Dios. ¡Pero juyeꞌ roch ri ache ri xtijacho richin! Más otz man ta xalax ri ache reꞌ, xchaꞌ ri Jesús.
25 Y xchꞌo-apa ri Judas, ri xtijacho richin ri Jesús; y xuꞌej: ¿Inreꞌ came ri xquibꞌano quireꞌ Maestro? xchaꞌ. Y ri Jesús xuꞌej cha: Atreꞌ xaꞌeꞌn.
26 Y antok cꞌa ncaꞌvaꞌ, ri Jesús xucꞌan-apa jun simíta y xuyaꞌ tiox bꞌaꞌ cha ri Dios, y xuper y xuyaꞌ chica ri ru-discípulos y xuꞌej chica: Titzꞌamaꞌ y ticꞌuxuꞌ ri simíta; ruma jareꞌ ri nu-cuerpo.
27 Y ri Jesús xucꞌan-apa ri copa, y xuyaꞌ tiox bꞌaꞌ cha ri Dios, xuyaꞌ cꞌa chica ri ru-discípulos y xuꞌej chica: Tikumuꞌ ixvonojiel ri cꞌo chupan ri copa reꞌ. 28 Ruma jareꞌ ri nuquiqꞌuiel ri xtiꞌin antok xquiquimisas pa qui-cuenta iqꞌuiy vinak, chi quireꞌ iqꞌuiy ri xtiꞌan perdonar ri qui-pecados. Riqꞌuin ri nuquiqꞌuiel, ja xticꞌachoj ri cꞌacꞌacꞌ pacto ri rajoꞌn-pa ri Dios chi nuꞌon quiqꞌuin ri vinak. 29 Can niꞌej chiva chi man chic xtinkun ta ri ruyaꞌl ri uva, hasta cꞌa chupan ri kꞌij antok xtinkun jun cꞌacꞌacꞌ ruyaꞌl ri uva iviqꞌuin chupan ri ru-reino ri Nataꞌ, xchaꞌ ri Jesús chica.
Ri Jesús nuꞌej yan chi ri Pedro xtuꞌej chi man rataꞌn ta roch
(Mr. 14:26-31; Lc. 22:31-34; Jn. 13:36-38)
30 Y antok quibꞌixan chic jun bꞌix chi niquiyaꞌ rukꞌij ri Dios, ri Jesús y ri ru-discípulos xaꞌiel-el chireꞌ pa jay y xaꞌa choch ri juyuꞌ Olivos. 31 Y antok i-bꞌanak, ri Jesús xuꞌej chica ri ru-discípulos: Ixvonojiel ixreꞌ xtiquiraj-el-iviꞌ y xquiniyaꞌ can nuyuon chupan va akꞌaꞌ va. Ruma chupan ri ruchꞌabꞌal ri Dios ri tzꞌibꞌan can nuꞌej: Antok inreꞌ xtinyaꞌ lugar chi niquimisas ri nichajin quichin ri ovejas, ri ovejas xtiquiquiraj-el-quiꞌ. Quireꞌ ri tzꞌibꞌan can. 32 Pero inreꞌ xa xquicꞌastaj-pa. Y después xquixvoyoꞌiej Galilea, xchaꞌ ri Jesús.
33 Y ri Pedro xchꞌo-apa cha ri Jesús y xuꞌej: Mesque quinojiel xcatquiyaꞌ can ayuon, pero inreꞌ man xcanyaꞌ ta can, xchaꞌ jajaꞌ.
34 Ri Jesús xuꞌej cha: Inreꞌ can ketzij niꞌej chava chi chupan va akꞌaꞌ va, xa cꞌa majaꞌ titzirin-pa ri mamaꞌ, antok atreꞌ oxeꞌ yan mul taꞌej chica ri ncaꞌcꞌutun chava, chi man avataꞌn ta noch, xchaꞌ ri Jesús.
35 Y ri Pedro xuꞌej cha: Mesque nicꞌatzin chi junan nquicon aviqꞌuin, pero man xtinꞌej ta chi man vataꞌn ta avach, xchaꞌ ri Pedro. Y quinojiel ri ru-discípulos quireꞌ jeꞌ xquiꞌej.
Ri Jesús nuꞌon orar chupan ri lugar rubꞌinan Getsemaní
(Mr. 14:32-42; Lc. 22:39-46)
36 Ri Jesús y ri ru-discípulos xaꞌlka chupan ri lugar rubꞌinan Getsemaní. Y ri Jesús xuꞌej chica ri ru-discípulos: Quixtzꞌuyeꞌ can vaveꞌ, inreꞌ xa cꞌa nquiꞌa-apa más chila chi nibꞌanaꞌ orar, xchaꞌ chica.
37 Y jajaꞌ joꞌc ri Pedro y ri icaꞌyeꞌ rucꞌajuol ri Zebedeo ri xaꞌrucꞌuaj riqꞌuin, y chirij jajaꞌ xpa jun nem bꞌis, ruma xunaꞌ yan ri nem sufrimiento ri xtukꞌasaj. 38 Rumareꞌ xuꞌej chica ri iyoxeꞌ ru-discípulos: Ri vánima altíra nibꞌisuon; can nquiruquimisaj ninaꞌ. Quixcꞌujieꞌ can vaveꞌ y quixcꞌasieꞌ viqꞌuin, xchaꞌ chica.
39 Jajaꞌ xꞌin chic apa jubꞌaꞌ y chireꞌ xxuquie-ka, y xukasaj-ka ri rujaluon cꞌa pan ulief chi xuꞌon orar; y quireꞌ xuꞌej: Nataꞌ, xa cꞌo ta cheꞌl chi man ta nikꞌasaj ri sufrimiento, pero man taꞌan ri nivajoꞌ inreꞌ, xa ja ri navajoꞌ atreꞌ, xchaꞌ.
40 Y antok jajaꞌ xtanieꞌ riqꞌuin ri oración, xpa cꞌa quiqꞌuin ri iyoxeꞌ ru-discípulos, y xaꞌlrilaꞌ xa ncaꞌvar. Xpa jajaꞌ xuꞌej cha ri Pedro: ¿Can man xixtiquir ta xixcꞌasieꞌ jun huora viqꞌuin? 41 Quixcꞌasieꞌ y tibꞌanaꞌ orar richin chi man quixtzak chupan ri tentación. Inreꞌ vataꞌn chi ri iv-espíritu nrajoꞌ nuꞌon ri nrajoꞌ ri Dios, pero ri i-cuerpo manak ruchukꞌaꞌ, xchaꞌ chica.
42 Y ri Jesús xꞌa chic apa jun bꞌay chi xirubꞌanaꞌ orar, y nuꞌej: Nataꞌ Dios, xa man jun manera chi inreꞌ man ta nikꞌasaj ri sufrimiento reꞌ, can tibꞌanataj ri navajoꞌ atreꞌ. Quireꞌ nuꞌej chupan ri ru-oración.
43 Y antok jajaꞌ xpa chic jun bꞌay quiqꞌuin ri iyoxeꞌ ru-discípulos, xaꞌlrilaꞌ xa ncaꞌvar ruma man chic niquicochꞌ ta quivaran. 44 Ri Jesús xaꞌruyaꞌ chic can jun bꞌay y xꞌa chic chi xirubꞌanaꞌ orar, chi oxeꞌ mul. Y ja mismo xucꞌutuj chupan ri oración. 45 Y cꞌajareꞌ ri Jesús xpa quiqꞌuin ri iyoxeꞌ ru-discípulos y xuꞌej chica: Vacame quixvar y quixuxlan. Ruma ja xalka ri huora chi ri Xtak-pa chicaj chi xalax chiꞌicajol can xtijach-el pa quikꞌaꞌ ri pecadores. 46 Quixpalaj. Joꞌ. Titzꞌataꞌ, ja patanak ri xtijacho vichin, xchaꞌ ri Jesús.
Antok nitzꞌam ri Jesús
(Mr. 14:43-50; Lc. 22:47-53; Jn. 18:2-11)
47 Y ri Jesús cꞌa nitzijuon, antok xalka ri Judas, ri jun chiquivach ri doce (cabꞌalajuj) discípulos; riqꞌuin jajaꞌ i-patanak iqꞌuiy vinak ri quicꞌamun-pa chieꞌ y espadas. Quinojiel i-takuon-el cuma ri principales sacerdotes y cuma jeꞌ ri mamaꞌaꞌ tak achiꞌaꞌ ri niquiꞌan gobernar chiquicajol ri israelitas. 48 Ri Judas ri nijacho richin ri Jesús, can ruꞌeꞌn yan pa chica ri i-patanak riqꞌuin, ri chica xtuꞌon chi nucꞌut ri Jesús chiquivach. Jajaꞌ ruꞌeꞌn-pa chica: Ja ri jun ri xtintzꞌubꞌaj ruchiꞌ, jareꞌ ri Jesús, titzꞌamaꞌ cꞌa.
49 Y ri Judas can ja xjiel-apa riqꞌuin ri Jesús y xuꞌej: ¡Co kꞌaꞌ Maestro! xchaꞌ cha. Y ja xutzꞌubꞌaj ruchiꞌ.
50 Xpa ri Jesús xuꞌej cha ri Judas: Amigo, ¿chica ri navajoꞌ naꞌan? xchaꞌ cha. Y jareꞌ antok xaꞌjiel-apa ri vinak riqꞌuin ri Jesús y xquitzꞌom.
51 Y jun chiquivach ri icꞌo riqꞌuin ri Jesús, xralasaj-el ri ru-espada y xusoc ri ru-esclavo ri sacerdote ri más cꞌo rukꞌij, y xralasaj-el jun ruxiquin. 52 Y ri Jesús xuꞌej cha ri xbꞌano quireꞌ: Tayacaꞌ la av-espada. Ruma ri niquimisan cha espada, can cha espada xtiquimisas. 53 ¿Acaso atreꞌ naꞌan pensar chi inreꞌ man nquicovin ta nicꞌutuj cha ri Nataꞌ Dios chi ncaꞌrutak-pa más de doce (cabꞌalajuj) legiones (72,000) de ángeles chi nquinquitoꞌ? 54 ¿Pero cheꞌl nuꞌon cumplir ri i-tzꞌibꞌan can chupan ri ruchꞌabꞌal ri Dios chi nicꞌatzin chi nibꞌanataj quireꞌ? xchaꞌ jajaꞌ.
55 Y chupan jeꞌ ri huora reꞌ ri Jesús xuꞌej chica ri vinak: ¿Ixreꞌ ix-patanak incheꞌl chirij jun alakꞌuon; mareꞌ icꞌamun-pa chieꞌ y espadas chi nquiniltzꞌamaꞌ? Can kꞌij-kꞌij xitzꞌuyeꞌ iviqꞌuin pa templo antok xincꞌut ri ruchꞌabꞌal ri Dios chivach, y man xinitzꞌom ta. 56 Pero nojiel reꞌ nibꞌanataj, richin nuꞌon cumplir ri tzꞌibꞌan can chupan ri ruchꞌabꞌal ri Dios cuma ri profetas ri xaꞌcꞌujieꞌ ojier can tiempo. Y quinojiel ri discípulos xquiyaꞌ can ruyuon ri Jesús y xaꞌnumaj-el.
Ri Jesús nucꞌuax chiquivach ri autoridades quichin ri israelitas
(Mr. 14:53-65; Lc. 22:54, 63-71; Jn. 18:12-14, 19-24)
57 Ri xaꞌbꞌatzꞌamo ri Jesús xquicꞌuaj cꞌa riqꞌuin ri Caifás ri sacerdote ri más cꞌo rukꞌij, pacheꞌ quimaluon-ve-quiꞌ ri achiꞌaꞌ escribas y ri mamaꞌaꞌ tak achiꞌaꞌ ri niquiꞌan gobernar. 58 Y ri Pedro bꞌanak chirij, pero cꞌa naj cꞌo can y xuoc jeꞌ chirachuoch ri sacerdote ri más cꞌo rukꞌij, y xcꞌujieꞌ chojay. Antok jajaꞌ cꞌo chic chireꞌ, xtzꞌuye-apa chiquicajol ri alguaciles ri icꞌo chireꞌ, chi nutzꞌat-apa chica xtibꞌanataj.
59 Y ri principales sacerdotes y ri mamaꞌaꞌ tak achiꞌaꞌ ri niquiꞌan gobernar y quinojiel ri autoridades quichin ri israelitas, niquicanuj manera chi niquitzꞌak tzij chirij ri Jesús, chi quireꞌ niquitak chi niquimisas. 60 Y mesque can iqꞌuiy ri xaꞌlka chi xquitzꞌak tzij chirij, xa man jun xquil chirij. Xa cꞌa pa ruqꞌuisbꞌal xaꞌlka icaꞌyeꞌ chi niquitzꞌak tzij, 61 y xquiꞌej: Ri ache reꞌ ruꞌeꞌn: Inreꞌ nquitiquir nivulij ri ru-templo ri Dios y chi oxeꞌ kꞌij nipabꞌaꞌ chic jun bꞌay. Quireꞌ ruꞌeꞌn, xaꞌchaꞌ ri icaꞌyeꞌ reꞌ.
62 Y ri Caifás, ri sacerdote ri más cꞌo rukꞌij, xpiꞌieꞌ y xuꞌej cha ri Jesús: ¿Man jun kax naꞌej? ¿Ketzij ri xquiꞌej chavij? xchaꞌ.
63 Pero ri Jesús man jun tzij xuꞌej. Y jareꞌ antok ri sacerdote ri más cꞌo rukꞌij xuꞌej cha: Can choch ri cꞌaslic Dios taꞌej chika xa atreꞌ ri Cristo, ri Rucꞌajuol ri Dios.
64 Y ri Jesús xuꞌej cha: Atreꞌ xaꞌej ri ketzij; y niꞌej jeꞌ chiva chi desde vacame can xtitzꞌat ri Xtak-pa chicaj chi xalax chiꞌicajol, chi tzꞌuyul pa ru-derecha ri Dios ri nitiquir nuꞌon nojiel. Y xtitzꞌat antok nika-pa chupan mukul ri chicaj.
65 Entonces ri sacerdote ri más cꞌo rukꞌij xurakꞌachꞌij-ka ri rutziak chirij, y xuꞌej: Man chic nicꞌatzin ta chi nalka jun chic chi nalruꞌej chika chi man otz ta ri i-rubꞌanun. Ixreꞌ xivaxaj ri xuꞌej, chi jajaꞌ junan riqꞌuin ri Dios. ¡Reꞌ can itziel choch ri Dios! 66 ¿Chica ntiꞌej ixreꞌ vacame? xchaꞌ jajaꞌ. Y ri nicꞌaj chic ri quimaluon-apa-quiꞌ chireꞌ xquiꞌej: ¡Otz chi tiquimisas! xaꞌchaꞌ.
67 Y xquichubꞌaj rutzubꞌal y xquiyaꞌ kꞌaꞌ cha y nicꞌaj chic xquipaj rutzubꞌal, 68 y niquicꞌutuj cha: Taꞌej chika, Cristo, ¿chica ri xchꞌayo avichin? xaꞌchaꞌ cha.
Ri Pedro nuꞌej chi jajaꞌ man rataꞌn ta roch ri Jesús
(Mr. 14:66-72; Lc. 22:55-62; Jn. 18:15-18, 25-27)
69 Ri Pedro tzꞌuyul chojay, y jun xtan aj-chi-icꞌ richin ri sacerdote ri más cꞌo rukꞌij xjiel-apa riqꞌuin y xuꞌej cha: Atreꞌ jeꞌ at rachꞌil ri Jesús ri aj-Galilea, xchaꞌ cha.
70 Pero ri Pedro man xuꞌej ta ri ketzij chiquivach quinojiel, ruma xuꞌej: Man vataꞌn ta chica ri naꞌej, xchaꞌ cha.
71 Y antok jajaꞌ ya ntiel-el chuchiꞌ ri puerta, cꞌo chic jun xtan aj-chi-icꞌ ri xtzꞌato richin y xuꞌej chica ri icꞌo chireꞌ: La ache la can rachꞌil ri Jesús ri aj-Nazaret, xchaꞌ chica.
72 Pero ri Pedro jun chic bꞌay man xuꞌej ta ri ketzij. Jajaꞌ xuꞌej: Choch ri Dios niꞌej chi inreꞌ man vataꞌn ta roch ri jun ache reꞌ.
73 Cꞌa jubꞌaꞌ oc quireꞌ tiꞌeꞌx cha, ri quimaluon-quiꞌ chireꞌ xaꞌjiel-apa riqꞌuin ri Pedro y xquiꞌej cha: Can ketzij chi atreꞌ at jun chiquivach ri icꞌo riqꞌuin ri Jesús, ruma ncachꞌoꞌ incheꞌl ncaꞌchꞌoꞌ ri aj-Galilea, xaꞌchaꞌ cha.
74 Entonces ri Pedro xuꞌej: Inreꞌ man vataꞌn ta roch ri ache reꞌ. Can choch ri Dios niꞌej chiva chi inreꞌ man vataꞌn ta roch. Y xa man ketzij ta ri niꞌej, tika ri castigo panoꞌ, xchaꞌ. Y jareꞌ antok xtzirin-pa ri mamaꞌ. 75 Y ri Pedro xalka paroꞌ ri tzij ri ruꞌeꞌn ri Jesús cha: Antes cꞌa majaꞌ titzirin-pa ri mamaꞌ, antok atreꞌ oxeꞌ yan mul taꞌej chica ri ncaꞌcꞌutun chava, chi man avataꞌn ta noch. Y ri Pedro xiel-el juviera y xuokꞌ amargamente.
26:2 Ex. 12:1-27. 26:7 Lc. 7:37-38. 26:11 Dt. 15:11. 26:24 Sal. 41:9. 26:28 Ex. 24:6-8; Jer. 31:31-34. 26:31 Zac. 13:7. 26:32 Mt. 28:16. 26:55 Lc. 19:47; 21:37. 26:61 Jn. 2:19. 26:64 Dn. 7:13. 26:66 Lv. 24:16. 26:67 Is. 50:6.