27
Tek ri Pablo xtak el pa Roma
Y tek bin chic c'a chi ri Pablo y nic'aj chic ri yec'o pa cárcel yetak el c'a pa Roma,* ri tinamit ri c'o pa rucuenta ri Italia, xejach c'a el pa ruk'a' jun achi ri Julio rubi'. Ri Julio ri' jun capitán quiche (quixin) jun ciento soldados, y ri soldados ri' ye riche (rixin) ri jumoc soldados ri ye riche (rixin) ri Augusto nibix chique. Rumari' riyin ri Lucas, wachibilan c'a ri kach'alal Aristarco, ri nipe pa tinamit Tesalónica ri c'o pa Macedonia, xojbe c'a riq'ui ri Pablo. Xoj-oc el pa jun barco ri petenak c'a quela' pa jun tinamit ri Adramitio rubi', y nibe pa nic'aj chic tinamit ri yec'o chuchi' ri mar chiri' pa rucuenta ri Asia. Pa ruca'n k'ij xojapon c'a ri pa tinamit Sidón. Ri chiri', ri Julio ri uc'uey quiche (quixin) ri soldados, xuben c'a jun nimalaj utzil chare ri Pablo, ruma xuya' k'ij chare chi xbe chuya'ic rutzil quiwech ri kach'alal y riche (rixin) chuka' chi ri kach'alal xquito' pe ri Pablo. Xoj-oc chic c'a el chupan ri barco, y xkaya' ca ri tinamit Sidón. Yac'a tek yoj benak, xbekac'ulu' jun nimalaj cak'ik', y rumari' c'o chi xojk'ax chuwech ri Chipre ri jun ti ruwach'ulef ri c'o pa ya', ruma xaxu (xaxe) wi chiri' ri ma can ta pa rubey ri cak'ik' c'o wi. Pa kajxocon c'a xic'o wi ca ri Chipre chake. Y tek kak'axan chic el ronojel ri mar ri c'o chiquiwech ri Cilicia y ri Panfilia, xojapon c'a pa tinamit Mira. Y ri Mira ri' pa rucuenta ri ruwach'ulef Licia c'o wi.
Ri chiri' pa tinamit Mira, ri Julio ri capitán xberila' c'a jun barco ri petenak c'a quela' pa tinamit Alejandría,§ y nibe c'a pan Italia. Y chupan chic ri barco ri' xojrucusaj wi el riche (rixin) chi nikaben ri nic'aj chic bey ri c'a c'o na chi nikaben. Y q'uiy c'a k'ij ri can ekal yoj benak y c'ayef (cuesta) chi xojapon chuwech ri tinamit Gnido, ruma ri cak'ik' can c'a chkawech na c'a petenak wi, y yojrutzolij chikij. Rumari' xojbe chi xbekasutij pe rij ri Creta ri jun ti ruwach'ulef ri c'o chuka' pa mar y xojic'o chuwech ri Salmón ri c'o pa rucuenta ri Creta. Y can riq'ui c'a chuka' ruc'ayewal yoj benak, kac'uan el ri ruchi' ya', y pa kajquik'a' c'o wi ca ri Creta. Y tek xbekila' jun lugar ri Utzilaj tak Puertos nibix chare, ri c'o chuka' pa rucuenta ri Creta, xojc'oje' c'a el chiri'. Ri lugar ri' chunakajal c'a ri tinamit Lasea c'o wi.
Y can q'uiy yan c'a k'ij ri tibiyin, y c'a xu (xe) wi chiri' que'apon wi. Y can c'ayef (cuesta) chic chi niban binen pa ruwi' ri mar, ruma chi xa xk'ax yan ruk'ijul ri ayuno* y xa ruk'ijul chic ri cak'ik', rumari' tek ri Pablo xubij chique ri achi'a' ri nuch'ob riya' chi achique ri rajawaxic chi niquiben. 10 Riya' xubij c'a chique: Riyin nch'ob chi wi nikachop chic el bey pa ruwi' ya', xa can c'o ruc'ayewal xtuc'om pe, ma xaxu (xaxe) ta wi chare re barco y ri ejka'n ri ruc'uan el, xa can queri' chuka' chake riyoj, xcha'.
11 Yac'a ri Julio ri capitán ma xunimaj ta ri xubij ri Pablo chare. Xa ya ri xubij ri rajaf ri barco y ri xubij ri achi ri uc'uayon riche (rixin) ri barco, xa yari' ri xuben. 12 Y ruma c'a ri chiri' xa ma can ta utz riche (rixin) chi yec'oje' ka riche (rixin) chi niquik'axaj na el ri rutiempo ri cak'ik', rumari' juba' ma quinojel ri xquich'ob chi xa más ta utz chi niquiya' ca ri acuchi (achique) yec'o wi, ruma riq'ui juba' xa yecowin ye'apon pa Fenice, ri c'o chuka' chiri' pa Creta. Ruma ri Fenice can ma pa rubey ta c'a cak'ik' c'o wi, astape' ri cak'ik' nipe pa ruwi' el juba' chare ri acuchi (achique) nikatz'et chi nika wi ri k'ij o astape' ta wi nipe pa xulan pe juba' chare ri acuchi (achique) nikatz'et chi nika wi ri k'ij.
Ri barco ri benak wi ri Pablo xuc'ul jun cak'ik' pa ruwi' ri mar
13 Y tek xquitz'et chi jotol pe juba' cak'ik' quere' pa sur, riye' xquich'ob chi utz yojbe c'a ri pa Fenice. Tek xoj-el c'a el, xaxu (xaxe wi) c'a ri ruchi' ya' riche (rixin) ri Creta yoj benak wi. 14 Pero c'a juba' c'a koj-el el chiri', tek xoc'ulun jun nimalaj cak'ik' ri petenak pa ruwi' el juba' chare ri acuchi (achique) nikatz'et chi ntel wi pe ri k'ij, jun cak'ik' ri sibilaj nim ruchuk'a', y norupaxij ri' chuwech ri barco ri yoj benak wi. 15 Y ruma sibilaj nim ruchuk'a' ri cak'ik', can yojrunim c'a. Y man c'a yojcowin ta chic yojbiyin chkawech. Rumari' c'o chi xkaya' k'ij chi xojruc'uaj. 16 Xojk'ax c'a el chrij jun ti ruwach'ulef ri c'o pa mar, ri Clauda rubi'. Y chiri' ma can ta nim ruchuk'a' ri cak'ik', pero c'a c'ayef (cuesta) na xuben chkawech riche (rixin) chi xkajotoba' el ri jun ti co'ol lancha ri kiriren el ruma ri barco ri yoj benak wi. 17 Y tek quijotoban chic el ri ti lancha chupan ri barco, ri achi'a' ri ye uc'uayon ri barco, xquixim ri barco riq'ui colo' ri nima'k rupan riche (rixin) chi niquito' juba' ri barco riche (rixin) chi ma nberupaxij ta ri'. Riye' quixibin qui' chi riq'ui juba' ri cak'ik' yerunim c'a chupan ri lugar ri xa ma nim ta rupan ya' ri nibix Sirte chare, y rumari' xequikasaj ri nimalaj tak tziek riche (rixin) ri barco y xquiya' k'ij chi xe'uc'uex ruma ri cak'ik'. 18 Y pa ruca'n k'ij, ruma ri cak'ik' can ma kajnek ta ri ruchuk'a', rumari' xquirokij§ c'a ca pa ya' nic'aj chare ri ejka'n ri ruc'uan ri barco. 19 Y pa rox k'ij, ruma chi ri cak'ik' can c'a c'o na, can xojto'on c'a chuka' riyoj, riche (rixin) chi q'uiy chare ri rusamajbal ri barco xkarokij ca pa ya'.* 20 Y ruma can sibilaj nim ri cak'ik' ri nimiyon kiche (kixin), y q'uiy yan k'ij ri ma katz'eton ta chic ruwech ri k'ij, ni quiwech ri ch'umila', rumac'ari' xa kacamic chic koyoben y man chic koyoben ta chi yojcolotej.
21 Y ruma can c'o yan chic k'ij ri majun utzilaj wa'in kabanon, ri Pablo xbepa'e' pe chiri' chiquicojol quinojel, y xubij chique: Xinimaj ta juba' ri xinbij chiwe ri pa Creta, man ta na xoj-el pe, man ta xkac'ulwachij quere' y man ta chuka' xkatz'ila' re barco, ri rusamajbal y ri ejka'n ri ruc'amom pe. 22 Yac'a re wacami nbij c'a chiwe: Ticukuba' ic'u'x, ruma majun ri xticom ta, xa can xu (xe) wi re barco ri xtiq'uis ca. 23 Ruma chak'a' c'o jun ángel xuc'ut ri' chinuwech ri takon pe ruma ri Wajaf Dios, ri Dios ri yitajin nben ri rusamaj. 24 Y ri ángel ri' xubij c'a chuwe: Pablo, man c'a taxibij ta awi'.§ Riyit can c'o c'a chi yatapon na ri pa Roma chuwech ri César.* Rumari' majun c'a xtac'ulwachij. Y awuma c'a riyit, ri Dios xquerucol c'a chuka' ri ye awachibilan el chupan re jun barco re'. Can majun c'a xticom ca chiwe, xinuche'ex ruma ri ángel. 25 Rumac'ari', ticukuba' ic'u'x chi xquixcolotej, ruma riyin can wetaman wi chi ri Dios can xkojrucol wi achi'el ri xorubij ca ri ángel chuwe. 26 Y c'o c'a chi pa jun ti ruwach'ulef ri c'o pa ya'§ xkojbeka wi ca, xcha' ri Pablo chique quinojel ri achi'a' ri ye benak chupan ri jun barco ri'.
27 Y ca'i' yan c'a semanas tuchop wi pe ri cak'ik' ri', y kachapon c'a binen pa ruwi' ri mar ri Adriático rubi'. Y pa nic'aj ak'a' riche (rixin) ri ak'a' ri' tek ri achi'a' ri ye uc'uayon riche (rixin) ri barco xquinabej chi nakaj chic yojc'o wi apo chare jun ruwach'ulef. 28 Y riye' xquetaj ri rupan ri ya'. Y xquitz'et c'a chi treinta y seis metros rupan ri ya' tek xquetaj ri pa nabey mul. Yac'a tek yoj biyinek chic apo juba', xquitz'et c'a chi xa xax nuben ka ri ya' ruma xaxu (xaxe) wi chic veinte y siete metros rupan. 29 Y ruma niquixibij qui' chi ri barco nberupaxij ri' chiquiwech abej, rumari' xquirokij ka pa ya' caji' anclas, riche (rixin) chi ri barco ma nibiyin ta chic. Ri caji' anclas ri' pa rachek c'a ka ri barco yec'o wi. Riye' can nicajo' c'a chi chanin ta niseker pe, pero ma juba' c'a niseker ta pe. 30 Y ri achi'a' ri ye uc'uayon ri barco nicajo' c'a ye'anmej el. Rumari' xquikasaj ka ri ti lancha pa mar, y niquiben c'a chi achi'el ya ri nic'aj chic anclas ri yec'o chuwech ri barco ri yetajin chukasaxic. 31 Rumari' ri Pablo xberuya' c'a rutzijol chare ri capitán quiche (quixin) ri soldados y chuka' chique ri soldados. Riya' xubij c'a chique: Wi xtiya' k'ij chi ye'anmej el ri can ye'uc'uan wi riche (rixin) ri barco, majun chiwe riyix ri xticolotej ta chuwech ri camic.
32 Rumari' xepe ri soldados xequikupila' ca ri colo' ri achoj riq'ui ximiben wi ri ti co'ol lancha chuwech ri barco, riche (rixin) chi ri ti lancha ri' tibe na ca.
33 Yac'a tek xuchop niseker pe, ri Pablo xubij c'a chi quewa'. Y quec'are' ri xubij riya' chique quinojel ri ye benak pa barco: Wacami nitz'aket ca'i' semanas ri ma yix ta warnek jabel, y chuka' majun utzilaj wa'in ibanon. 34 Rumac'ari' nbij chiwe wacami, chi quixwa' chi utz riche (rixin) chi c'o iwuchuk'a'. Ruma can xkojcolotej konojel, can ni jun rusmal tak iwi' ri xtitzak ta ca, achi'el ri xk'alajsex chinuwech. Can majun c'a ri c'o ta xtuc'ulwachij.*
35 Y tek ch'onak chic c'a ka ri Pablo, riya' xberuc'ama' c'a pe jun caxlan wey, xumatioxij chare ri Dios chiri' chiquiwech quinojel, xuwech' y xuchop c'a rutijic. 36 Y ya chuka' ri' tek quinojel xcuke' ka juba' quic'u'x, y xquichop wa'in. 37 Y konojel c'a ri yoj benak pa barco, yojc'o c'a ca'i' ciento riq'ui setenta y seis. 38 Y tek ye waynek chic ka chi utz, xquichop c'a ca ruc'akic ri trigo pa mar, riche (rixin) chi ma al ta nuben ca ri barco.
Ri barco xq'uis ca pa mar
39 Tek xseker c'a, ri achi'a' ri ye uc'uayon riche (rixin) ri barco ma quetaman ta achique ruwach'ulef xebeka wi. Xaxu (xaxe) wi c'a xquitz'et chi c'o jun ruk'a' ya', y jabel ri ruchi'. Rumari' xquich'ob c'a chi riq'ui juba' yecowin niquic'uaj apo ri barco chiri'. 40 Rumari' xquikupila' ca ri colo' riche (rixin) ri anclas, y ri anclas xebe ca chuxe' ri mar. Y xequisol ca ri k'abet riche (rixin) ri barco. C'ac'ari' xquijotoba' ri jun nimalaj tziek ri c'o apo chuwech ri barco, y ri cak'ik' xuchop runimic ri barco chuchi' ya'. 41 Y can c'a ma jane yojapon ta chuchi' ri mar, tek xbekila' jun boloj sanayi' c'o chuxe' ya', y chiri' xberukebuj wi ri' ri ruxe' ri rutza'n ri barco, y chiri' xk'ate' wi ca. Can ma xsilon ta chic. Y ri rachek ri barco can xuchop nijok'otej ruma ri ya' can riq'ui c'a ruchuk'a' nberupaxij ri' chiri'. 42 Yac'ari' tek ri soldados xquich'ob§ chi yequicamisaj c'a quinojel ri presos, riche (rixin) chi majun nimuxan (natin) el riche (rixin) chi nanmej. 43 Yac'a ri capitán man c'a xrajo' ta chi xquiben queri',* riche (rixin) chi nicolotej ri Pablo. Xa xubij c'a chi quinojel c'a ri can yecowin yemuxan (ye'atin), tiquic'aka' el qui' y quebe nabey, riche (rixin) chi yebe'el chuchi' ya'. 44 Yac'a ri nic'aj chic ri ma yecowin ta, xubij c'a chique chi quequichapala' el tz'alan o xabachique che' riche (rixin) ri barco ri ye jok'otajnek chic el, riche (rixin) chi ma yejik' ta. Y queri' xkaben riche (rixin) chi xoj-el c'a chuchi' ya', y majun c'a ri xcom ta chake.
* 27:1 Hch. 25.12. 27:2 Hch. 19.29; 20.4; Col. 4.10. 27:3 Hch. 28.16. § 27:6 Hch. 28.11. * 27:9 Lv. 23.27, 29. 27:12 Hch. 11.19. 27:14 Sal. 107.25-27. § 27:18 Fil. 3.7, 8; He. 12.1. * 27:19 Jon. 1.5. 27:23 Am. 3.7; Hch. 23.11. 27:23 Ro. 1.9; 2 Ti. 1.3. § 27:24 Is. 41.10, 14; 43.1, 2. * 27:24 Hch. 19.21; 23.11; 25.11. 27:24 Gn. 39.5, 23; Job 22.29, 30. 27:25 Lc. 1.45. § 27:26 Hch. 28.1. * 27:34 1 R. 1.52; Mt. 10.30; Lc. 12.7; 21.18. 27:35 1 S. 9.13; Mt. 15.36; Mr. 8.6; Jn. 6.11; 1 Ti. 4.3, 4. 27:41 2 Co. 11.25. § 27:42 Pr. 12.10; Ec. 9.3; Is. 59.7; Ro. 3.15. * 27:43 Pr. 16.7; Jer. 38.10; Hch. 23.10. 27:44 Sal. 107.30.