28
Tek ri Pablo xc'oje' ri pa Malta
Y tek konojel yoj colotajnek chic el ri pa ya', xketamaj c'a chi ri ti ruwach'ulef ri', ri c'o pa mar,* Malta rubi'. Y ri winek ri aj chiri' pa Malta, can utz quina'oj xquiben kiq'ui ruma xquibox jun k'ak'. C'ac'ari' xojquisiq'uij (xojcoyoj) konojel riche (rixin) chi nikamek' ki' chuchi' ri k'ak', ruma c'o tef y ntajin job. Y tek ri Pablo xberuc'ama' pe juboraj xc'a'y y tek ntajin c'a ka chuya'ic pa k'ak', xbe'el c'a pe jun cumatz chupan ri xc'a'y ri' ruma xuna' ri k'ak'. Ri cumatz ri' xberuch'ica' ri' chrij ruk'a' ri Pablo, y man c'a nitzak ta el. Y tek ri winek ri aj chiri' pa Malta xquitz'et chi ri cumatz tzekel chrij ruk'a' ri Pablo, niquibila' c'a chiquiwech: La achi la' can nik'alajin chi jun achi camisanel, ruma astape' xcolotej pe chupan ri mar, ya c'a la cumatz ri xticamisan el riche (rixin) wacami. Can c'o c'a chi nutoj na ri etzelal rubanon, yecha' c'a ri winek ri'.
Xpe ri Pablo xutotaj ca ri cumatz§ pa k'ak', y majun retal chi c'o ta ri nuc'ulwachij. Pero quinojel ri winek quitzuliben quitzuliben apo ri Pablo, coyoben c'a chi xtibesipoj pe o xticom ka. Y xeyaloj c'a xcoyobej y xquitz'et chi xa majun rubanon, man chic c'a xquibij ta chi ri Pablo jun achi camisanel, xa xquibij c'a chi riya' jun dios.*
Y chunakajal apo ri lugar ri yojc'o wi, c'o c'a jun li'aj ulef riche (rixin) jun achi ri Publio rubi'. Y riya', yari' ri aj k'atbel tzij chupan ri lugar ri'. Jabel xojruc'ul ri pa rachoch, y oxi' c'a k'ij ri jabel xojrilij. Yac'a ri rutata' ri Publio kajnek pa ch'at ruma yabil. Nimalaj c'aten y quic' chupan ri ntoc c'a chare. Y ri Pablo xapon c'a chutz'etic. Xuben orar, y xuya' chuka' ruk'a' pa ruwi', y ri yawa' xc'achoj. Xa riq'ui c'a chi queri' xuben ri Pablo, can xbe c'a rutzijol. Y xe'oka c'a riq'ui ri Pablo ri nic'aj chic yawa'i' ri yec'o chiri' pa Malta. Y ri Pablo xeruc'achojsaj el. 10 Y ri winek ri aj chiri' pa Malta can xquiya' c'a kak'ij y can jabel wi quina'oj xquiben kiq'ui. Y tek xojbe, riye' xquiyala' el ri xtic'atzin chake chupan ri kabey.
Tek ri Pablo xapon c'a pa Roma
11 Y oxi' ic' ri xojc'oje' c'a ri chiri' pa Malta. Y c'o c'a jun barco ri nipe c'a quela' pa tinamit Alejandría.§ Ri barco ri' ruc'uan c'a ri quiwachbel ca'i' dios chutza'n. Ri dios ri', Cástor y Pólux quibi'. Y c'o c'a ri chiri' pa Malta, ruma chiri' xc'oje' wi chupan ri tiempo riche (rixin) cak'ik'. Y chupan c'a ri barco ri' xojbe wi. 12 Y xojapon pa tinamit Siracusa, y xojc'oje' oxi' k'ij ri chiri'. 13 Y xu (xe) wi xoj-el c'a el ri chiri', xkac'uaj el ri ruchi' ya', y xojapon chic pa jun tinamit ri Regio rubi'. Y pa ruca'n k'ij chare ri kojapon wi pa tinamit Regio, yac'ari' tek xkachop chic c'a el binen ruma chi xjote' pe ri cak'ik' quere' pa sur. Y pa ruca'n k'ij ri koj-el wi el ri pa tinamit Regio, yac'ari' tek xojapon ri pa tinamit Puteoli. 14 Y chiri' chupan ri tinamit ri', yec'o c'a kach'alal* xebekila', y riye' xquibij c'a chake chi kojc'oje' ka jun semana quiq'ui. Tek xtz'aket c'a ri jun semana ri', c'ac'ari' can choj xojbe c'a pa Roma. 15 Ri kach'alal ri yec'o chiri' pa Roma quic'axan chic c'a chi yojapon, rumari' xepe chikac'ulic. Yec'o ri xojoquic'ulu' ri pa jun tinamit ri Foro de Apio rubi', y yec'o chuka' ri xojoquic'ulu' pa jun chic lugar ri Tres Tabernas rubi'. Tek ri Pablo xerutz'et c'a ri kach'alal ri', xumatioxij chare ri Dios. Y re' xuya' ruchuk'a' xuna' riya'. 16 Y tek xojapon c'a ri pa Roma, ri Julio ri capitán xerujech c'a ri presos pa ruk'a' ri jun achi ri uc'uey quiche (quixin) ri achi'a' ye chajinel. Yac'a chare ri Pablo xbix chi utz nic'oje' ruyonil pa jun jay, y xtichajix ruma jun soldado.
Tek ri Pablo xutzijoj ri ruch'abel ri Dios pa Roma
17 Y oxi' yan c'a k'ij tapon wi ri Pablo pa Roma, tek xutek quisiq'uixic (coyoxic) ri principali' chiquicojol ri israelitas ri yec'o pa Roma. Y tek xe'apon riq'ui, xubij c'a chique: Wech aj Israel, riyin majun achique ta c'a nbanon§ chique ri nic'aj chic wech aj Israel, ni majun chuka' achique ta nbin chrij ri quibin ca ri ye kati't kamama' ri xec'oje' ojer ca ri c'o chi nikaben, pero ri pa Jerusalem xichapatej y xijach pa quik'a' ri aj k'atbel tzij ri ye aj Roma. 18 Y tek riye' xquic'utuj chuwe achique ri nbanon, xquich'ob c'a chi yinquelesaj el, ruma majun mac ri xilitej ta* chuwij riche (rixin) chi queri' yitak ta pa camic. 19 Yac'a ri kech aj Israel ma xcajo' ta chi xinelesex ca, y rumari' riyin xinc'utuj c'a chi ya ri César ri tik'ato tzij pa nuwi', y ma ruma ta c'a chi c'o tzujunic (sujunic) nc'amom pe chiquij ri nuwinak, ruma ta ri' xinc'utuj queri'. Ma tich'ob ta queri'. 20 Xa rumari' xintek isiq'uixic (iwoyoxic) riche (rixin) chi can yixintz'et y riche (rixin) chuka' chi riyix can wuq'ui riyin niwetamaj wi el achique c'a ruma tek quere' nc'ulwachin. Ruma konojel riyoj israelitas cukul kac'u'x chi ri caminaki' c'o na jun k'ij tek xquec'astej pe, y ruma chi yari' ri nuniman riyin, rumari' tek yin ximil riq'ui cadena§ wacami, xcha' ri Pablo.
21 Y ri israelitas ri' xquibij chare ri Pablo: Riyoj majun wuj takon ta pe chake cuma ri aj Judea ri nich'o ta chawij riyit. Ni majun chuka' chique ri kach'alal ri ye petenak chiri' ri yebin ta chi c'o ta mac abanon. Majun. 22 Pero riyoj ketaman c'a chi pa ronojel lugar, ri winek can sibilaj c'a yech'o chiwij riyix ri yixnatan rubi' ri Jesús,* y nikajo' c'a niketamaj achique rubanic ri na'oj ri ac'amom pe riyit, xecha' chare.
23 Y xquicha' c'a ca jun k'ij riche (rixin) chi queri' niquimol qui', y ri Pablo xtubij c'a ri achique nicajo' niquetamaj. Y tek xapon c'a ri k'ij ri', sibilaj c'a winek ri xbequimolo' qui' riq'ui ri Pablo, y riya' xuchop c'a rutzijoxic y ruk'alajsaxic ri rajawaren ri Dios chique. Xuchop c'a nitzijon tek xel pe ri k'ij y xutanaba' c'a ya tek xka ka ri k'ij, ruma riya' xrajo' c'a chi xk'ax ta chiquiwech chi ri Jesús yari' ri Cristo, achi'el nubij ri tz'ibatal ca ruma ri Moisés y cuma ri profetas ri xek'alajsan ri ruch'abel ri Dios ojer ca. 24 Yec'o c'a ri xeniman ri xubij ri Pablo, y yec'o ri ma xeniman ta.§ 25 Y ruma xa ma junan ta c'a quiwech, xquichop chi xebe el. Pero can c'a xquic'axaj na el ri ruq'uisbel tak ch'abel ri xubij ri Pablo. Y riya' xubij: Ri ch'abel ri xuya' ri Lok'olaj Espíritu chare ri profeta Isaías ri xk'alajsan ruch'abel ri Dios, riche (rixin) chi xubij chique ri ye kati't kamama' ri xec'oje' ojer ca, can utz chuka' nuben chi nibix chiwe riyix, ruma ri Lok'olaj Espíritu xubij c'a:
26 Cabiyin quiq'ui ri awinak, y jabij chique:
Riyix xtiwac'axaj* y ma xtik'ax ta chiwech ri xtiwac'axaj.
Riyix xtitzu' y xa ma xtiya' ta c'a pa cuenta ri nitzu'.
27 Ruma ri cánima re winek re' xa xquicowirisaj.
C'ayef (cuesta) chi ntoc pa tak quixquin ri niquic'axaj.
Ri runak' tak quiwech, quiyupuban, ruma ma nicajo' ta yetzu'un.
Riye' can majun nicajo',
can ma nicajo' ta niquic'axaj,
can ma nicajo' ta nika pa tak cánima,
ma nicajo' ta nitzolin pe quic'u'x, riche (rixin) chi riyin nchojmirisaj ri quic'aslen.
Queri' xubij ri Lok'olaj Espíritu.
28 Rumac'ari' tiwetamaj ca riyix, chi ri winek ri ma ye israelitas ta, xapon yan c'a ri colotajic riche (rixin) ri Dios quiq'ui. Riye' can niquic'axaj wi ri ch'abel ri takon pe chique.
29 Y tek ri Pablo xubij queri' chique ri rech aj Israel, xebe y can xquich'ojila' c'a chiquiwech.
30 Y ri Pablo can tz'aket c'a ca'i' juna' ri xc'oje' chupan ri rachoch ri rukajon, y xeruc'ul c'a quinojel ri winek ri xe'apon riq'ui. 31 Y riya' xutzijoj c'a chique ri rajawaren ri Dios y xerutijoj c'a chuka' ri winek chrij ri samaj ri xorubana' ka ri Ajaf Jesucristo. Riya' can ma xupokonaj ta§ xutzijoj chique quinojel. Y can majun chuka' xbin chare ri Pablo chi ma tutzijoj ta chic ri ruch'abel ri Dios.
* 28:1 Hch. 27.26. 28:2 He. 13.1, 2. 28:4 Lc. 13.2; Jn. 9.2. § 28:5 Sal. 91.13; Mr. 16.18; Lc. 10.19. * 28:6 Hch. 8.10; 10.25; 14.11; Ap. 22.8, 9. 28:8 1 R. 17.20-22; Mt. 9.18; Mr. 6.5; 7.32; 16.18; Lc. 4.40; Stg. 5.14. 28:10 1 Ti. 5.17. § 28:11 Hch. 27.6. * 28:14 Sal. 119.63. 28:14 Mt. 10.11; Hch. 9.42, 43; 19.1; 21.4, 7, 8. 28:16 Hch. 24.23. § 28:17 Hch. 21.33; 24.12; 25.8. * 28:18 Hch. 22.24; 24.10; 25.8; 26.31. 28:19 Hch. 25.11. 28:20 Hch. 26.6, 7. § 28:20 Hch. 26.29; Ef. 3.1; 4.1; 6.20; 2 Ti. 1.16. * 28:22 Hch. 24.5. 28:23 Lc. 24.24; Hch. 17.2, 3; 26.22, 23. 28:24 Hch. 18.6-8. § 28:24 Hch. 14.4; Ro. 3.3. * 28:26 Is. 6.9; Jer. 5.21; Ez. 12.2; Mt. 13.14; Mr. 4.12; Lc. 8.10; Jn. 12.40; Ro. 11.8. 28:27 Is. 44.18. 28:28 Hch. 26.17; Ro. 11.11. § 28:31 Hch. 4.13, 31.