4
Re itzel nutojtobej re Jesús
Re k'ij tak xban bautizar re Jesús, nojnak ránma riq'uin re Espíritu Santo xel-pa chupan re rakan-ya' Jordán. Y re Espíritu Santo xuban cha re Jesús che xba chupan re jun lugar anche' manak vinak re nibex desierto cha. Y chire' xc'ue-va cuarenta k'ij, y ronojel re tiempo re' re itzel nutaj ruk'ij chij chin che nika-ta pa mac. Y chupan re tiempo re xc'ue' chire', man jun cosa xutaj. Mare' re Jesús xch'umun rupan. Y xpa re itzel xubij cha re Jesús: Rat nabij che yat Ruc'ajol re Dios. Tabana' cha re aboj re' che toc vay.
Pero re Jesús xubij cha: Tz'iban can chupan re ruch'abal re Dios che re ache man xe-ta riq'uin re vay nuvel-va ruc'aslen, xa can nuvel-va chuka' ruc'aslen riq'uin re ruch'abal re Dios.
Y jare' tak re itzel xuc'uaj-a re Jesús pa rue' jun loma re camas naj jotal, y xa pa jun rato xuc'ut ronojel naciones chin re ruch'ulef chach re Jesús. Y c'are' re itzel xubij cha re Jesús: Yen ninjach pan ak'a' re quik'ij ronojel re naciones re' chin naban gobernar pa quive' y xabanchok cha ninya-va can, roma pa nuk'a' yen jachon-va can. Y vo xa rat yaxuque' chinoch y naya' nuk'ij, ronojel c'a re' xtoc avichin, xcha' re itzel cha.
Pero re Jesús xubij cha: Cabiyin, y man chic quinanak rat Satanás. Roma chupan re ruch'abal re Dios re tz'iban can, nubij: Xaxe c'a re Kajaf Dios takaya' ruk'ij y xaxe chuka' reja' takabana' rusamaj, xcha' re Jesús cha.
Y c'are' re itzel xuc'uaj chic-a re Jesús c'a pa tenemit Jerusalén, y xuban cha che xjote-a c'a pa rue' re namalaj rachoch re Dios roma camas naj jotal chicaj. Y tak jec'o chic chire', re itzel xubij cha re Jesús: Tatorij-ka-avi' vova', rat re yabin che yat Ruc'ajol re Dios. 10 Roma chupan re ruch'abal re Dios re tz'iban can, nubij:
Re Dios xque'rutak re ru-ángeles chin yatquichajij.
11 Y xcatquili'ej pa quik'a',
chin quire' man xtasoc-ta avakan chach aboj.
12 Pero re Jesús xubij cha re itzel: Yen can man nintojtobej-ta re Dios. Roma chupan re ruch'abal re Dios re tz'iban can nubij che man takatojtobej re Kajaf Dios.
13 Y tak re itzel man nuvel-ta chic andex nuban cha re Jesús chin nitzak pa ruk'a', xuya' can jun tiempo.
Tak re Jesús xutz'am re rusamaj pa Galilea
14 Y re Jesús xtzolaj pa Galilea, y nojnak ránma riq'uin re ru-poder re Espíritu Santo. Y chupan ronojel re tenemit jec'o chunakaj re Galilea, xapon rutzijol re Jesús. 15 Y reja' nuc'ut c'a re ruch'abal re Dios pa tak nema-jay re anche' nitzijos-va re ruch'abal re Dios re nibex sinagoga cha. Y re vinak re ye'c'axan re nubij, camas c'a niquiya' ruk'ij.
Re vinak jec'o pa Nazaret man xquinimaj-ta re Jesús
16 Re Jesús xba pa tenemit Nazaret, re anche' xq'uiy-va. Y chupan re k'ij chin uxlanen, reja' xba pa jun nema-jay re anche' nitzijos-va re ruch'abal re Dios re nibex sinagoga cha, roma reja' can quire-va tuban. Y tak c'o chic chire', reja' xpa'e' chin nuban leer re ruch'abal re Dios. 17 Y c'o c'a jun libro re xya-apo cha, chin nuban leer chiquivach re vinak re jec'o-apo chire'. Y re libro re xya-apo cha ja re rutz'iban can re Isaías re rusamajel re Dios re xc'ue' ajuer can, re xbex profeta cha. Y tak re Jesús xujak re libro, xuvel c'a re jun parte re anche' nubij-va:
18 Re Espíritu Santo richin re Ajaf Dios, c'o viq'uin yen,
roma can xinrucha-va-pa chin nimbij re utzulaj ch'abal re nibex evangelio cha chique re vinak re meba' cánma chach re Dios.
Xinrutak-pa chuka' chin ye'nk'omaj re vinak re nik'axo cánma pa ruk'a' re mac.
Xinrutak-pa chuka' chin ye'nlisaj-a libres re vinak re jec'o preso pa ruk'a' re mac.
Xinrutak-pa chuka' chin nimban chique re vinak ancha'l je moyi', che ye'tzu'un.
Y xinrutak-pa chuka' chin ye'ncol re vinak re camas niquitaj pokan.
19 Y xinrutak-pa chuka' chin nimbij chique re vinak che ja tiempo re' tak re Ajaf Dios nuban re utzil re man jun bey rubanon-ta.
20 Y re Jesús xutz'apij re libro re xuban leer chiquivach re vinak re jec'o chupan re nema-jay re anche' nitzijos-va re ruch'abal re Dios re nibex sinagoga cha. C'are' xuya' can cha jun ache re nisamaj chire', y c'are' xbetz'uye'. Y re vinak niquitzu-niquitzu-apo. 21 Y reja' xch'o y xubij: Ja chupan re i-tiempo yex nibanataj-va re rubin can re Dios chupan re libro re', xcha'.
22 Y conojel re vinak re quimalon-apo-qui' chire', otz niquitz'at re Jesús y chuka' nika chiquivach re utzulaj tak ch'abal re xe'rubij chique, can anchique-la xquic'axaj, roma man jun bey quic'axan quire' ancha'l re xe'rubij chique. Y chuka' re vinak re' niquibila' chiquivach: Xa jare' re ruc'ajol re José, ye'cha'.
23 Y re Jesús xubij chic chique: Yen can ntaman re andex ninojij chuij roma nibij: Vo xa re Jesús re' can nitiquir-va ye'rubanala' milagros, man xe-ta pa tenemit Capernaum que'rubanala-va. Can que'rubanala' chuka' vova' pa rutenemit.
24 Y chuka' xubij chique re quimalon-qui' chire': Re jun rusamajel re Dios re nibex profeta cha, man niquinimaj-ta tak napon pa rutenemit, roma aj-chire'. 25 Y yen nimbij che yex itaman re xbanataj pa ru-tiempo re Elías re rusamajel re Dios re xbex profeta cha, tak oxe' juna' y nic'aj manak job xuban. Can katzij-va che je q'uiy malca'n tak ixoki' jec'o chupan re tiempo re' tak camas viyjal xpa pa rue' re ka-nación Israel. 26 Pero re Dios man xutak-ta re Elías pan Israel re rutenemit re Dios, chin che xuto-ta jun chique re malca'n tak ixoki' re jec'o chire'. Reja' xutak-a re Elías riq'uin jun malca'n-ixok re c'o c'a pa jun tenemit rubini'an Sarepta. Y re tenemit re' c'a chunakaj re tenemit Sidón c'o-va-apo. 27 Y can quire' chuka' xbanataj quiq'uin re xe'yavaj pa ru-tiempo re Elías re rusamajel re Dios re xc'ue' ajuer can, re xbex profeta cha. Pa ru-tiempo re Eliseo, chire' pa nación Israel, je q'uiy re je'ac'ayon re jun yabil rubini'an lepra. Pero re Dios man xrajo-ta chuka' che c'o-ta jun re xc'achojsas cha re ruyabil ruc'alvachin, xaxe c'a re Naamán re xrajo' re Dios che xc'achojsas y reja' jun ache aj-Siria.
28 Y re vinak re quimalon-apo-qui' chire' pa nema-jay re anche' nitzijos-va re ruch'abal re Dios re nibex sinagoga cha, tak xquic'axaj re xubij-ka re Jesús chique, xyacataj quiyoval. 29 Y xe'beyacataj-pa, y xquilisaj-a re Jesús chuchi' re tenemit. Re jun tenemit re' chach jun loma c'o-va. Mare' re vinak xquic'uaj-a c'a pa rue' re loma chin ne'quichocomij-pa. 30 Pero re Jesús choj xel-pa chiquicojol re vinak y xba.
Re Jesús nulisaj jun itzel espíritu riq'uin jun ache pa Capernaum
31 C'are' re Jesús xbeka pa tenemit Capernaum. Re tenemit re' c'o chupan re Galilea. Y chupan re k'ij chin uxlanen reja' xba pa nema-jay rubini'an sinagoga chin nuc'ut re ruch'abal re Dios chiquivach re vinak re quimalon-qui' chire'. 32 Y conojel re vinak re quimalon-qui' chire', can anchique-la xquina' tak xquic'axaj re enseñanza re nuc'ut re Jesús chiquivach, roma can riq'uin autoridad tak ye'rubila' re ch'abal y can ja re nubij reja' re tiene que niban.
33 Y chire' pa nema-jay re anche' nitzijos-va re ruch'abal re Dios re nibex sinagoga cha, chire' chiquicojol re vinak c'o-apo jun ache re c'o jun itzel espíritu riq'uin. Y re itzel espíritu re c'o riq'uin re ache, jun pa ruchi' xuban tak xch'o, 34 y xubij cha re Jesús: ¿Andex najo' chaka yoj, rat Jesús re yat aj-Nazaret? ¿Xapa chin che yojaq'uis? Yen ntaman yat anchique rat y mare' ntaman che rat can yat lok'olaj Ruc'ajol re Dios, xcha'.
35 Pero re Jesús xubij cha re itzel espíritu: Ch'oj-achi'. Catel-a riq'uin.
Y re itzel espíritu xutzak re ache pan ulef chiquicojol re vinak re quimalon-qui' chire'. Y re itzel espíritu choj xel-a riq'uin re ache. 36 Y re vinak re quimalon-qui' chire', xsatz quic'o'x tak xquitz'at re xuban re Jesús, y niquibila' chiquivach: ¿Anchique como che autoridad c'o riq'uin re ache re'? Roma can riq'uin poder nich'o. Can natz'at che c'o autoridad pa ruk'a', roma ronojel re nubij, tiene que niban. Re itzel tak espíritu can niquinimaj rutzij y ye'el-a, ye'cha-ka re vinak chiquivach.
37 Y re vinak re jec'o chupan re lugares re jec'o chunakaj re tenemit Capernaum, xquic'axaj re ye'rubanala' re Jesús. Cha'nin c'a xba rutzijol re Jesús.
Re Jesús nuc'achojsaj rujete' re Simón Pedro
38 Y chupan re mismo k'ij re' re chin uxlanen, re Jesús xel-pa chire' pa nema-jay re anche' nitzijos-va re ruch'abal re Dios re nibex sinagoga cha, y choj xba c'a charachoch re jun ru-discípulo rubini'an Simón. Y chupan re k'ij re' re rujete' re Simón niyavaj roma jun namalaj c'atan tz'amayon richin. Y re jec'o chire' pa jay xquic'utuj utzil cha re Jesús pa rue' re yava', che nuc'achojsaj-ta. 39 Y reja' xluque-ka riq'uin re ixok y xubij che tiq'uis-a re c'atan chij. Y can xe xubij quire' re Jesús, can jare' xq'uis-a. Y re ixok re', can jare' xbeyacataj-pa y xuya' quivay re Jesús y re je'binak chij.
Re Jesús ye'ruc'achojsaj je q'uiy yava'i'
40 Tak xka-yan-ka re k'ij chupan re jun k'ij re' re chin uxlanen, conojel re vinak chin re tenemit, re jec'o yava'i' quiq'uin, xe'quic'uaj-apo chach re Jesús. Re yava'i' re xe'quic'uaj-apo re vinak re', q'uiy rach yabil ndoc chique. Cada jun chique re ye'yavaj, re Jesús xuya' ruk'a' pa quive' chin xe'ruc'achojsaj-a. 41 Je q'uiy chique re yava'i' re' xa itzel tak espíritu jec'o quiq'uin. Pero re Jesús xe'rulisaj-a chuka'. Y tak re itzel tak espíritu ye'el-a quiq'uin re yava'i', can jun c'a pa quichi' tak ye'ch'o y niquibij: Ja rat re Ruc'ajol re Dios.
Y re Jesús xuban chique che man chic que'ch'o. Roma re itzel tak espíritu quitaman che re Jesús, jare' re Cristo.
Re Jesús xba chutzijosic re ruch'abal re Dios chupan ronojel tenemit re jec'o pa Galilea
42 Y namak'a-yan ruca'n k'ij, re Jesús xel-a pa tenemit. Reja' xba chupan jun lugar anche' manak vinak re nibex desierto cha. Pero re vinak xe'ba chucanoxic re Jesús, y xbequivila-pa. Re vinak re' man niquijo-ta che niba re Jesús, reje' xquijo-ta xquik'at-ka. 43 Pero re Jesús xubij chique: Yen tiene que yimba pa tak nic'aj chic tenemit, chin ne'ntzijoj re utzulaj ruch'abal re Dios re nich'o chij tak re vinak ye'oc pa ruk'a' re Dios. Roma re' tak xintak-pa, xcha' re Jesús.
44 Y ja quire' xubanala' re Jesús pa Galilea, can xutzijoj re ruch'abal re Dios pa tak nema-jay re anche' nitzijos-va re ruch'abal re Dios re nibex sinagoga cha.
4:1 Is 11.2; 61.1; Mt 4.1; Mr 1.12; Jn 3.34. 4:1 Lc 2.27; Jn 1.33. 4:2 Gn 3.15; Ex 34.28; 1 R 19.8. 4:2 He 2.18; 4.15. 4:4 Dt 8.3; Ef 6.17. 4:6 Jn 12.31; 14.30; Ap 13.2, 7. 4:8 Dt 6.13; 10.20. 4:9 Mt 4.5; 8.29; Ro 1.4; 1 P 5.8. 4:10 Sal 91.11. 4:12 Dt 6.16. 4:13 Jn 14.30; Stg 4.7. 4:14 Mt 4.12; Hch 10.37. 4:15 Is 52.13. 4:16 Mt 2.23; Mr 6.1. 4:16 Hch 13.14. 4:18 Sal 45.7; Is 11.2-5; 42.1; 50.4; 59.21; Dn 9.24. 4:19 Lv 25.8; 2 Co 6.2. 4:22 Sal 45.2; Pr 10.32; Mr 6.2. 4:22 Mt 13.54; Lc 2.47. 4:22 Jn 6.42. 4:23 Mt 4.13; 11.23; 13.54; Mr 6.1. 4:24 Mt 13.57; Mr 6.4; Jn 4.44; Hch 22.3, 18-22. 4:25 1 R 17.9; 18.1; Stg 5.7. 4:26 1 R 17.9. 4:27 1 R 5.14. 4:30 Jn 8.59; 10.39; 18.6, 7; Hch 12.18. 4:31 Mt 4.13; Mr 1.21. 4:32 Mt 7.28, 29; Tit 2.15. 4:33 Mr 1.23. 4:34 Sal 16.10; Is 49.7; Dn 9.24; Lc 1.35; Hch 2.31. 4:37 Sal 72.8; Mi 5.4. 4:38 Mt 8.14; Mr 1.29; 1 Co 9.5. 4:39 Sal 103.3; Lc 8.24. 4:40 Mt 8.16; Mr 1.32. 4:41 Mr 1.25, 34; 3.11. 4:42 Mr 1.35. 4:43 Mr 1.14, 15; Hch 10.38; Ro 15.8. 4:44 Mr 1.39.