5
Jesús emataju tsuratsu Yusuja quisarati cueja jucuareque
Ecuita jetieque ama tuaqueja jutiya baatsutu Jesús tsuracuare emataju tura mepehua cuana tsehue. Tuque anibutehuajutu tura mepehua cuanaque caradaticuare tuque peque, tuja ecana bahuitya ishu.
Dyaque jida juya cuanaque
(Lc 6.20-23)
Jadya bahuityae tujatu ecana atibunecuare.
—Dyaque jida taa tuna taca caadebati Yusu pureamaturayaque ama juya cuanaque, tuja tsahua ishu tunaja tuque saretaquique. Pusha ama cuitadya tuna Yusura naruya, baya jadya aya.
“Dyaque jida taa cajuchatitsu peya inime juya cuanaque. Arepa ecana peya inime, paya jadya juya ama bucha tuna Yusura nime casaturaya.
“Dyaque jida taa eje bucha cabatitsu abacata juya cuanaque. Tuna tuna Yusu jaque. Tura tuna tyaya dutya jidaque tura tyaana ahua cuanaque, Yusu dutya naruqui juatsu.
“Dyaque jida taa Yusura amereya eque jucara ebari juya cuanaque, ecuana aracara, ijicara ejuu bucha Yusura cuatsashaya eque jucara ebari juya cuanaque. Yusura tuna tsahuaya tura amereya eque juishu.
“Dyaque jida taa peya cuana tsehue canerecabati aniya cuanaque. Yusujatu tuna tsehue canerecabati aniya.
“Dyaque jida taa Yusu pureamatura cuita camadya inime tupu juya cuanaque, ai riyaque yahua juque ama. Tunaratu badirubuque tuaqueja judirutsu.
“Dyaque jida taa ecahuaiti cuanaque jida inime bajeje, tsahua jadya juya cuanaque. Yusura tuna ‘Ecue ebacua rena’ jadya aya.
10 “Dyaque jida taa Yusuja biji eque juyaju jidama ataya cuanaque. Arepa ecana iyacua nerecada ataya ama bucha, pusha ama cuitadya tuna Yusura naruya, baya jadya aya.
11 “Dyaque jida taa micuana peya cuanara ijillahuanaya cuanaque, peya cuanara jidama aya cuanaque, yuneriju ama jadya micuana jadya ataya cuanaque. Arepa micuana jadya nerecada juya ama bucha, Yusura micuana narujacaya ama. 12 Pureama nejujacaume. Necanimehuallatiume, barepaju Yusura dyaque jidaque tyatsabuqueque adebatsu. Micuana camadya ama micuana jadya canerecatie juya. Jadya nerecaturaedya tunajatu acuare beru yuequedya Yusu equeque quisarati cuejaqui cuanaque, Yusuja biji eque tuna aniya baatsu, —jadya tujatu ecana bahuityacuare.
Banu, hueca jadya buchique micuana
(Mr 9.50; Lc 14.34-35)
13 Jesúsra tuna bahuityanucacuare:
—Banu ecuanaja ara ishuque cayuamatimaque etsumeu bucha, jadidya micuana Yusura tsumebuque ecue quisarati cueja ishu, dutya ecayuamatitereu tibu. Banuja ni, banu huaja etereu, aijamatu ni eje bucha banuqui amerenuca ishuque. Jidamatu ni aishu buchique. Ecuita cuanaja tapapasha ishutu ijehuetaqui etsecueju. Tumebaedya micuana micuana ni era cuatsashaya eque jujacaya, tume micuana ni aishu ejuu, Yusuja yacua juque ijehue ishuque jutidya.
14 “Micuana equetu peya cuanara Yusu adebabuque. Udera apudaju eudau buchadyatu micuanara ecuita cuanaja inime huecashaya Yusu adeba ishu. Era micuana mepehua dutyara bayaju ique mere ishu, ai etehua ama, epu ebarucueque dutyara epetau bucha. 15 Udetu tuchatanaya caju ducu tehua ishu ama, apuda ducu hueca ishu, etareju dutya pana peta aishu. 16 Tumebaedya tuque micuanaja Yusu meretaqui, etehua mere ama. Micuana dutyara petayaju micuana era cuatsashaya eque jutaqui, peya cuanaja micuana jida juyaque baatsu, micuanaja Tata Yusu barepa juque pureama aishu, —jadya tuna Jesúsra bahuityacuare.
Yusura cuatsashaya eque jujacataquique ama
17 Jesúsra tuna bahuityanucacuare:
—Paju ama micuanaja inime: “Jesús amena junahua tibutu Moisésra cuatsashahuaque amena iyataqui, Yusu equeque quisarati cuejaqui cuanara cuejahuaque tumebaedya”, jadya micuanaja inime paju ama. Ique jehua tume cuanaque aputashara ama; eje buchique cuita pana adebamerera jehua. 18 Yuneri cuitadya micuana cuejaya. Barepa, yahua jadya aniya jari tuputu ni ejeque cacuatsashati cuaretanaya ama ni apupashatanaya. Cacuatsashati cuana Yusura iyahua eque micuana anitaqui dutya tura eje bucha judadi ishuque inime iyahuaque judaditereya tupu. 19 Inime ni micuanaja juya: “Arepa Yusura amerehuaque ama bucha, aishuque cuita ama rique. Aniya ama riyaque cacuatsashati eque”, tume micuana dyaque jetiedyaque jubuque Yusu enaruqui juhuaju. Dyaque jidamadyatu judadibuque cuatsashaya eque ama ani ishuque bahuityaqui cuanaque. Jadya ama bucha Yusura cuatsashaya eque ni micuana aniya, peya cuana ni micuana cuatsashaya eque ani ishuque bahuityaya, tume micuana Yusu enaruqui juhuaju dyaque inime metseque jubuque. 20 Fariseo cuanara, cacuatsashati bahuityaqui cuanara jadyatu jidaque ayadya, ecuita cuanaja sumi ishu cuita camadya. Yusu queja ni micuana judirucara juya, ataqui tuque micuanaja jidaque Yusu pureamatura ishu, ecuita cuana pureamatura ishuque camadya ama.
Jesúsra cahuaititaquique ama bahuityacuareque
(Lc 12.57-59)
21 “Micuanajatu ebacadya ecuanaja baba cuana bahuityatanacuareque: ‘Nequiyetiume. Ejeque quiyetiyaquetu dujutaya huarajija yacuaju, nerecatura, iye jadya ata ishu’. 22 Era micuana cacuatsashati iyacuaque bahuityaya. Yurameta ujeu peya cuana tsehue necabatiume. Ejeque cahuaitiyaquetu Yusura quiyeti puji bucha nerecaturae eau. Ejeque cahuaitiyaquetu huarajija yacuaju edujutanau nerecatura ishu. Ejeque quijillahuanatiyaquetu edujutanau huaraji cuana ecasitatiju, nerecaturamereta ishu. Ejera ni peya aya, ‘Inimema, miquemi dyaque jidama’, tudya jutidyatu ijahuaja etiquiju ejudiruu.
23 “Netsunutaume peya tsehue inime bajeje ishu. Peya micuanara cahuaitishahuaque ura, jadya ama juatsu eje bucha ahuaque adebayaque ura inime nebajejeticue, arepa micuanara Yusuja etareju tuque pureama aya ama bucha, arepa micuanara behuaque Yusu tyahuie ama bucha. 24 Tuhuadya micuanara tyaishu dujuyaque neiyacue jari. Icuene necuacue jari micuanaja ai inime aniya queja. Jida nebajejeticue jari inime tuatsehue. Amena jida inime bajejetitsu, necuanucacue Yusuja etareju, micuanara tyacara ahuaque amena netyaticue.
25 “Ejera ni micuana huaraji queja cuejaya, dujucara ni tunara micuana aya, huaraji queja junatimaradya icuene jida inime nebajejecue. Icuenedya ni micuana inime ebajejeu ama, tume tunara micuana edujuu huaraji dyaque aridaja eaniquiju. Dujuhuaju micuana huarajira policía cuana queja edujumereu. Tume tunara micuana etare apudaju eishau. 26 Tuhua tunara micuana enityamereu, huarajira tsujebacayaque tsujetyatillaya tupu, —jadya tujatu ecana acuare.
Epuna caquemitiqueremaque jabataquimaque Jesúsra bahuityacuareque
27 Jesúsra tuna bahuityanucacuare:
—Ebacadya tuque micuanaja beruque cacuatsashati: “Nejabaume epuna micuana tsehue caquemitimaque”. 28 Era micuana cacuatsashati iyacuaque bahuityaya. Micuanaja caquemitiqueremaque jaba ishuque inime tupuqui neaume. Ejera tuja caquemitiqueremaque jabacaraque inime tupuqui ayaquetu jabahua bucha nerecaturae cuitadya Yusura aya. Arepa jabama ama bucha, Yusuratu ecajuchati baya, tumeque epuna jabacaraque inime tupuqui ahua tibu.
29 “Nejacacue cajuchaticaraque. Petaya ni micuana micuanaja petataquique ama, nehuicacue micuanaja yatuca cajuchatimaradya. Huicatsu neijehuecue, jidamaque petatsu ebijiseriu tibu. Cajuchatiajeyadya jutidya ni micuana, tume micuana ijahuaja etiquiju ijehuetanabuque. Dyaque jidatu Yusu queja atuca pidya camadya judirutaqui, ijahuaja etiquiju atuca beta enubidiruuque. 30 Emetucu tsehue ni micuana ai jabataquimaque jabacara aya, necatubuticue cajuchatimaquedya. Catubutitsu neijehuecue, emetucu tsehue ecajuchatiu tibu. Cajuchatiajeyadya jutidya ni micuana, tume micuana ijahuaja etiquiju ijehuetanabuque. Dyaque jidatu metucu pidya camadya Yusu queja judirutaqui, metucu betaque ijahuaja etiquiju enubidiruuque.
Ecaquemitique cajacatitaquimaque Jesúsra bahuityacuareque
(Mt 19.9; Mr 10.11-12; Lc 16.18)
31 “Ebacadya tuque micuanaja beruque cacuatsashati: ‘Epuna ecaquemitiquerequetu ijehuetaquidya. Jacacara ni micuana aya, neinamerecue quirica eje bucha juatsu micuanara jacayaque cuejayque’. 32 Era micuana cacuatsashati iyacuaque bahuityaya. Nequijehuetiume micuanaja huane tsehue. Eje bucha baatsu cuita camadya micuanaja huane jacataquique, micuanaja huane peya tsehue jarayaju daditsu cuita camadya. Epuna ni micuanara jacahuaju peya tsehue caquemitiya, tumetu epunara, deca iyacuara jadya Yusu cahuaitishaya, peyaja tsehue cajipetihua tibu, —jadya tujatu ecana bahuityacuare.
Quejenemereticara juatsu “Yusu bahue” jadya jutaquique ama
33 Jesúsra tuna bahuityanucacuare:
—Ebacadya tuque micuanaja beruque cacuatsashati: “Quejenemereticara ni micuana juya quisarati ahuaque, ‘Yusu bahue’ jadya nejucue. Micuanara aana ahua equedya nejucue”. 34 Era micuana cacuatsashati iyacuaque bahuityaya. “Yusu bahue” jadya quisarati neaume. Micuanara ni yunerique quisarati ajacaya ama, tumetu aijamadya quejenemereti ishu, Yusu bacani huesa ishu. “Barepaju aniyaquetu bahue que yuneri quisaratiyaque”, jadya quisarati neaume. Yusu tuque micuana bacani huesaya. 35 “Riyaque yahua iyaquiquetu bahue ique yuneri quisaratiyaque”, jadya nejuume. Yusu tuque micuana bacani huesaya. “Jerusalénju aniyaquetu bahue ique pusha pusha ama juyaque”, jadya nejuume. Yusu tuque micuana bacani huesaya. 36 “Ique yuneri ama quisaratiyaque juatsu ique papajata”, jadya neaume quisarati. Ecuanara ni tu eje bucha cacuaretishae ama etsaru pajada, sehueda jadya ni peadya etsaru buchique. 37 Ai ni micuana aana aya, neacue quisarati barema. Aana ama ni micuana ai aya, neaume. Micuanara quisarati aya equedya neacue, “Yusu bahue” jadya tsehue ama. Quisarati ejenemerecara ebarique tu Satanás jaque jutidya.
Jesúsra ecana etsuje juishuque ama bahuityacuareque
(Lc 6.29-30)
38 “Ebacadya tuque micuanaja beruque cacuatsashati: ‘Ejera jidama ayaju etsuje nejucue. Ejera ni peya yatucaju ujeda aya, yatucajudyatu peya paanuca. Ejera ni peyaja etse jupuya, tuja etse dyaditu pajupunucadya’. 39 Era micuana cacuatsashati iyacuaque bahuityaya. Ejera jidama ayaju, etsuje jucara nejuume. Jida tsehue jutidya nebacue. Ejera bahuapajayaque juatsu, peya ebahua eque necatimerenucacue. 40 Ejera ni micuana huaraji queja cueja ishu dujuya, huarajira ni micuana aya, ‘Mique jidamapa ejuu jadya cuejaquique micue camisa tyacue’, camisa camadya ama tyacue. Micue chompa tyanucacuedya. 41 Ejera ni micuana tura abuyaque casada tsehue japadama dujumereya, japada tuque tsahuayaque nedujucue. 42 Ejera ai bacayaquedya netyacue. Ejera ni micuana ai masadama tyanuca ishu bacaya, netyacue, —jadya tujatu ecana bahuityacuare.
Eje bucha iyuhuebatsae ecuana ujeu baqui cuanaque aishuque
(Lc 6.27-28, 32-36)
43 Jesúsra tuna bahuityanucacuare:
—Ebacadya tuque micuanaja cacuatsashati beruque: “Iyuhueda nebacue micuana iyuhueda baqui cuanaque camadya. Micuana ujeu baqui cuanaque ujeu nebacue”. 44 Era micuana cacuatsashati iyacuaque bahuityaya. Iyuhueda nebacue micuana ujeu baqui cuanaque. Micuana jidama quisarati tsehue apuji cuanaque jida nebacue. Yusu queja nebacabacacue micuana ijillahuana, jidama aqui cuanaja ishu. “Jida jucue ique ujeu, jidama jadya aqui cuana tsehue”, jadya Yusu neacue. 45 Yusu tu jida dutya tsehue. Micuanara peya cuana jida tsehue bayaju, micuana ejitaju juya yuneri cuitadya micuana Etata Yusu barepaju aniya jaque. Turatu ijeti hueca cuinanashahuecacaya jidama cuanaja ishu, jida cuanaja ishu jadya. Nei bacue jida, jidama jadya cuanaja jida ishu. 46 Inime micuanaja paju ama: “Yusura ecuana tyabuque jidaque, ecuana iyuhueda baqui cuanaque camadya ecuanara iyuhueda bayaju”. Butsee jidama juya cuanaratu iyuhueda baya tuna iyuhueda baqui cuanaque. Butsee huarajija ishu chipiru sitaqui cuanaque tuna jadya juya. 47 Micuanara ni jida batsaya micuana iyuhueda baqui cuanaque cuita camadya, “Ecuana ecuana peya cuana bucha dyaque jida”, jadya micuanaja inime paju ama. Butsee Yusu adeba baecua cuanajatu tuna iyuhueda baqui cuanaque jida batsa bahue. 48 Dutya tsehue jida anicara nejucue. Micuanaja Tata barepa juque bae nejucue. Jida tsehue nebacue peadya peadya ecuita cuana, —jadya tuna Jesúsra bahuityacuare.