7
Juda Uyu Irouya Neid Guru Fiya Meleid Bun Stiwen Wogõ Yen
Age de fen, pris neid mudur Stiwen to fiyen, “Od wogõ den enei, are momoi de?”
Stiwen solof iron, “Turau tar ado Dei geg, karĩ wiyag, tubuda Abraham Haran taun fau ileya san, Mesopotamia ibod mog, fula fiya medeĩya nẽ Negur ĩ bun wõ yen. Negur Abraham irokenen, ‘Ogon teneub ado ogon tamo kayau utorneĩd fen, teneub aya afelnõf nẽ an ulauf.’*
“Anĩ nigin, ĩ Kaldia teneub itor ken, Haran ile ibodon. Dum yogon tama laa fe di, Negur ĩ sur fiyẽ di, teneub gama ubodõgef enei bun ibodon. Negur Abraham ein teneub taka to ifenen, teneub masak bagaig taka to ifenen. Anĩ ere, Negur, Abraham ĩ dumen yogon ibor nẽ tubu tar geid, teneub anĩ afenẽdiyouf yen, anĩ ere, sain anĩ bun Abraham ĩ kesu san. Negur Abraham eig ye irokenen, ‘Ogon ibor nẽ tubũ tar, yaũ tamo teneub taka bun dibodõf, an idi ferfer dibodõf, fo handred yar to biya difiyẽdiyouf. Anĩ ere, aya, idi ferfer dibod ken, aruneid dalef neid teneub darau afenẽf, anĩ dumen, idi teneub anĩ bun tamal diya disi, modoũ enĩ bun aya arunau dalouf.’ Agef fen, Negur Abraham bar itenẽya nẽ uris, mulũ anĩ ifenen. Age fe di, Abraham naal Isak wõ ye, naa eit ilele di, mulũ ifenen, dumen Isak naal Jakop wõ yen, Jakop ĩ tubuda tar tuwelf neid temeid ibodon.
“Tubuda tar, Josef kiyeĩ difen ken, Josef Isip neid ferfer wõ youf nigin, na nẽ sur difen. Anĩ ere, Negur ĩ adon, 10 agef fen, Negur Josef morõ ganan bun isennen. Negur ĩ, Josef Isip nẽ king Farao mala bun, kisi biya ado wau ifenẽya anĩ ifenẽ di, Farao ĩ, Josef Isip teneub ado yogon fõ ganan lo fiya nigin uyu irouya inenen.
11 “Age fe di, Isip teneub ado Kanan teneub ganan bun, naũ odug wõ ye di, morõ odug dalen, age fe di, tubuda tar saaf fotou fiya kisi feleya san. 12 Anĩ ere, Jakop, Isip oun saaf ado ya karĩ ye fen, tamada tar urug bagai sur fedin. 13 Idi baban dile di, Josef ĩ yogo nigin tura tar bun yaor fen, age fe di, Farao ĩ Josef nẽ ibor nigin kelein. 14 Anĩ dumen, Josef, tama Jakop ado yogon ibor ganan Isip dilauf nigin od sur fen, idi ganan sewenti-faif. 15 Age fe di, Jakop Isip ilen, an ĩ ado tubuda tar gare desin. 16 Idi neid bouweid keku de, Sikem taun guri de diroule, kulu Abraham Sikem oun, Hamor gere tar bun moni nem matmat na yalen anĩ bun mumã difen.
17 “Negur Abraham irokenen anĩ kisi falauf nigin sain dodol mog, Isip oun neda tamo kayau musei biya isoran. 18 Age dife di, king taka ĩ Josef nigin keleĩ sã, ĩ bagam Isip nẽ king wõ yen. 19 Ĩ ada neda tamo kayau idegneĩd fen, darau ifenẽdin, are tubuda tar nugo fiyẽdi di, idi neid kesu momou sineid gogũ difedif anĩ, mayarẽ dirarã di, gare douf nigin age fen.
20 “Sain anĩ bun, Moses wõ yen, ĩ Negur mala bun kesu meli bagai. Ogõ towo, tama nẽ fõ bun kulatun difen. 21 Sain ĩ mayarẽ dinenẽ di, Farao ne baraim yalen, ĩ yogon kesu ouf nigin yale iroulen. 22 Moses ĩ, Isip neid keleĩ biya adok difelnẽ di, wogõya bun ado ereb ereb age fediya nigin, tamo megeir ado wõ yen.
23 “Moses ĩ yogon yar foti mog, ĩ Israel tura tar ki fediyouf nigin kisi fen. 24 Moses ĩ, idi neid taka Isip tamom to biya fiyẽ mog, ilen, anĩ nigin, ĩ Israel tura isenne ken, aba solof Isip tamo anĩ yukesin. 25 Moses kisi fen, yogon tamo kayau keleĩ youf, are Negurem idi kafĩ fiya bun tamal gei fediyouf nigin, ĩ itonek, anĩ ere, idi to kelein. 26 We fele di, Israel tamo kusĩ de mog, Moses wõ yen. Ĩ, idi komo difouf nigin daũ gudũf fen, iron, ‘Are ã tutur, ere nigin ã abob darau wenẽgef?’
27 “Anĩ ere, tamo ĩ, ne tã darau ifenen anim, Moses sur fiyẽ ira ken, iron, ‘Aim õ amã bun, uyu irouya ado es fiya tamo inenon? 28 Õ nor Isip tamo ukesin gen, ayag ago unakesiyou fenẽ de?’ 29 Moses od enei karĩ ye fen, ĩ Midian teneub bun iya ilen, an ĩ yaũ tamo ibod ken, kesu monog uru adon.
30 “Yar foti ilele di, engel taka, gerere tuan Sinai Arei non, aa balai duri ado an yã bale namen, Moses bun wõ yen. 31 Moses anĩ ile fen, terefeit yen. Ĩ tutuk ilouf nigin aa non iyok ile mog, ĩ Odug nẽ ait karĩ yen, 32 ‘Aya tubuĩ tar neid Negur, Abraham, Isak, Jakop idi neid Negur.’§ Moses kumĩ tererẽ ye fen, lo fiya itoron.
33 “Age fe di, Odug Moses irokenen, ‘Ogon sendel unukakã, ere nigin, modoũ õ ufaref nẽ are fateul teneub. 34 Momoi, aya neu tamo kayau Isip oun darau fatuk bagai dale mog, ailen. Aya idi neid kaĩya karĩ au fen, idi kafĩ fiya bun tamal alelnẽdiyouf nigin asin. Anĩ nigin, gama usi, aya sur ayõ di, Isip kel ulauf.’*
35 “Moses enei, idi kulu ĩ nigin eig de diro ken, ditoron, ‘Aim õ amã bun uyu irouya ado es fiya tamo inenon?’ De ĩ anĩ, Negurem idi uyu iroukenẽdiyouf nigin ado kafĩ fiya bun tamal yalelnẽdiyouf nigin, engel aa balai bun yã bale namen Moses mala bun wõ yen anĩ bunem sur fiyen. 36 Moses ĩ, tamo kayau Isip temeleid uyu iroukeneĩd fen, Isip an, Maaĩ Giriya bun ado, yar foti gerere tuan, memelik uris ado inodin.
37 “Moses de anim, Israel tamo kayau eig ye irokenẽdin, ‘Negur ĩ, ãgenei tamo kayau bun tamal, profet taka aya gen sur feneĩf.’ 38 Ĩ, engel Sinai Arei bun wogõ fiyen anĩ ado tubuda tar geid, gerere tuan tamo kayau guru fiya atun ibod ken, mata ibodõya od ifenẽdi di, tobol fe isi, ã bun isiyouf nigin od anĩ yalen.
39 “Anĩ ere, tubuda tar, Moses nẽ od dõ fiya ditoron. Idi Moses anĩ ditor ken, Isip kel ileya nigin waud iron. 40 Age de fen, idi Aron dirokenen, ‘Uyu diroukanamãf nigin, waitou uneye kanamãdiyouf. Ere nigin, Moses enei, Isip tamal gei famã irousin ĩ bun ereb wõ yen are, amã keleĩ sã.’ 41 Sain anĩ bun, idi idegẽya waitou bulmakau lubu dinon. Idi anĩ bun sesewi dife fen, idi imedim dinon anĩ nigin seli dabiyou fenẽ, tar odug dinon. 42 Anĩ nigin, Negur idi itornẽdi di, saa ilun nẽ megeir anĩ seli dabiyouf nigin folõ feid len. Are profet neid buk bun itotoya yenek kilei:
“ ‘O Israel tamo kayau, ã gerere tuan oun, foti yar bun, sesewi fiya ado ofa wanagen,
anĩ ere, ã aya yanau to seli wabigen.
43 Ã idegẽya waitou Molek nẽ salafat unog fen,
ãgenei waitou Refan nẽ barisa yana walesegen,
are idegẽya waitou ã selid wabidigouf nigin unodigen.
Anĩ nigin, aya ã ãgenei teneub bun tamal alelnei ken, oun Babilon kantri ubodõgouf nigin sur ayeĩf.’§
44 “Sain neda tubuda tar gerere tuan dibodon, idi Negur nẽ salafat adon, salafat anĩ bun Negur ibod ken, od wogõ yedig. Salafat are, Negur Moses irokenẽ di, Negur Moses ifelnen kilei bagai dinon. 45 Neda tubuda tar, salafat dalen anĩ dirou fen, Josuam uyu irou di, Negur tubuda tar meleid bun haiden irud iraile, diya di, teneub anĩ dalen an salafat dirou disin. Salafat anĩ, teneub anĩ bun ibodon, ile Dawid nẽ sain bun. 46 Negur Dawid isennẽ el fe di, Dawid wau el fen, anĩ Jakop nẽ Negur ibodõf nẽ modoũ, inim inouf nigin Negur irokenen. 47 Anĩ ere, Dawid naal Solomon im, Negur nẽ fõ inon.
48 “Anĩ ere, Negur Ilun Bagai ĩ, tamo imedim fõ dinof anĩ bun to ibodõdig, are profet eig ye irok kilei:
49 “ ‘Odug irok, saa are neu king nẽ sia,
teneub are yeu inoya nẽ sawa.
à ere fõ anĩ aya unokanagauf?
Neu si inoya nẽ modoũ nain ibodok?
50 Aya imaum eneidi ganan to anodin de?’*
51 “Ã uleĩ teregein yediya tamo, ã wauĩ ado wedereĩ fitok yukeledin! Ã ãgenei tubuĩ tar gen, faimud Awa Uur Fateul dudum wiyẽgedig! 52 Tubuĩ tar profet taka to darau difenen de? Tubuĩ tar idi, Madur Tamo anĩ fau isiyouf de fen, wogõ den tamo anidig didenkesin. Are gama Madur Tamo anĩ kiwai wenẽg fen, ukesigen. 53 Ã, lo engel bunem kabĩ bun difenen anĩ walegen, anĩ ere, ã anĩ to dõ gen.”
Stiwen Meein Tulu Difiyen
54 Idi enei karĩ de fen, idi nameid fatuk bagai sane fen, ĩ nigin goboreid kikokõ yedin. 55 Anĩ ere, Stiwen, Awa Uur Fateulem barikã, saa ilun mala ira ken, Negur nẽ fula fiya medeĩya ado Negur ima biya melẽ Jesus ifar mog, ilen. 56 Agef fen, Stiwen iron, “Ulegef, aya saa kã fele di, Tamo Naal Negur ima biyalẽ ifar mog, ailef.”
57 Age ye di, idi aiteid odugem kakaĩ de, imedim wedereid fitok du ken, idi adok ĩ garan gududu den. 58 Idi taun tamal Stiwen dĩ de dirou dile, serẽ meein tulu difiyen. Age dife mog, Stiwen bou bun od dun idi, nedi kolos dinukaka ken, tamo gaũ yana Sol ĩ ye gariyan gõ difen.
59 Idi Stiwen meein tulu difiyẽ mog, Stiwen kosẽ yen, “Odug Jesus, neu uur wale.” 60 Age ye fen, ĩ ibor itenana ken, wade iweig iron, “Odug, mosor age difef enei mala solo to wenẽdiyouf.” Ĩ agef irokel fen, laa fen.
* 7:3 Jenesis 12:1 7:7 Jenesis 15:13, 14 7:28 Eksodas 2:14 § 7:32 Eksodas 3:6 * 7:34 Eksodas 3:5, 7, 8, 10 7:37 Diuteronomi 18:15 7:40 Eksodas 32:1 § 7:43 Amos 5:25-27 * 7:50 Asaia 66:1, 2