5
Djesu-Christthun ŋuli ga dhuwal ŋayipin gurrupan baḻanydjarratjarrany rom
Christ gives Freedom
Galatians 5.1-15
Bilin ŋayi ŋunhi Djesu-Christthuny limurruny dhawaṯmaraŋala. Bilin limurrnydja dhuwal yuwalknha yan ŋayaŋu-ḻayyunan. Ga biyakiyin bili yan gi nhininy baḻanydjarratjarran yan, yakan dhu buluny ŋayi nhuŋuny ga buŋgawayirr ŋunhiyiny ŋunhi Mawtjitjkuny* rom.
Ŋuli nhuma dhu ga ŋunhi balayiny roŋi'-ruŋiyirr romlilnydja yan, dhayuŋanmirr nhuma dhu ga mitthunminyarawnydja, ŋunhiyiny nhakun ŋayiny nhumalaŋgal Djesu-Christtja bäyŋun waliwaliŋun. Bala nhakun nhuma ŋuli ga ŋunhi bitjanna waŋany gam', “Ŋarrany dhu dhuwal walŋathirr ŋuriŋiyin bili yan romdhun, bäyŋun ŋarrany dhu Djesu-Christthuny walŋakum.” Ga dhuwal ŋarra dhu waŋan nhumalaŋ yulŋuny marŋgikuman manapan, ŋuli nhe dhu ga ŋunhi ŋurikiyiny bili yan waŋganyguny romguny malthun, nheny dhu ga ŋunhi djämany bukmaknha yan ŋunhi Djuw-malawnydja* rom malany. Ŋuli nhuma dhu ga ŋunhi malthun ŋurikiyiny bili yan romgu Mawtjitjkalaŋawnydja, yanbi dhu ga ŋuriŋiyiny nhe ŋayaŋu-ŋamatham God-Waŋarrnhan; ŋunhiyiny nhakun nhe bilin gänaŋ'maranhaminan nhunapinya nhe nhanukala Djesu-Christkala, bala gulmaranhaminan nhe nhanukal mel-wuyunaŋura ga märr-ŋamathinyaŋura. Ga bäyŋun nhe ŋunhi buluny ŋunhiliyiny märr-ŋamathinyaŋur nhanukalnydja. Yurr yuwalktja yanbi ŋunhi nhanukalaŋumirrnydja yolŋu walal marŋgimirra, ŋunhi ŋayiny dhu God-Waŋarryuny walalany märraŋun yan, bili walal ŋuli ga ŋunhi märr-nhirrpanmirrnydja nhanukiyingala yan. Ga ŋayin ŋuli marrtji ŋunhi Dhuyu-Birrimbirryun guyaŋanhamirriyamany limurruny, ŋunhi God-Waŋarryuny limurruny bilin dhuwurr dhunupan lakaraŋal, bili limurr ŋunhi märr-nhirrpanminan nhanukala Djesu-Christkala. Ga ŋunhi nhe gali'lil wapthurr nhanukalnydja Garraywalnydja, bäydhi nhe ḏarrtjalkkunhawuy, ga bäydhi nhe mak yakany ḏarrtjalkkunhawuy. Ga dhuwanna ŋayi ŋunhi mirithirrnydja ŋurruŋuny gämurru' gam', ŋuli nhe ga ŋunhi märr-yuwalkthirr Garraynhany yan, bala nheny dhu ga ŋunhi bitjandhi bili yan märr-ŋamathirra ŋunha ŋunhi wiripuŋuwnydja yolŋuw.
Ŋäthilnydja nhuma gan ŋunhi nhinan manymakkuŋal dhika Garraywal yan dhukarryuny dhunupay. Ga yolthun nhumalany ŋunhi gulmaramany beŋuryiny ŋunhi yuwalkŋurnydja dhukarrŋur. Ga ŋayiny God-Waŋarryuny, ŋunhi ŋayi djarr'yurr nhuna, yaka ŋayi ŋunhi waŋanha ŋunhayiny ŋunhi wiripuŋunhany yolŋuny nhuŋuny marŋgikunharaw. Yolŋuy walal ŋuli ga dhäwu lakaram mayali'kurr bitjan gam', “Ḻurrkun'thu yan ḏambakunhawuyyu ŋuli ŋunhi ŋathanhany dämbanhany ŋuthanmaram yindikumany, bala bukmaknha ŋayi ŋuli ŋunhi wiripuŋuyirrnydja ŋuriŋiyiny ḻurrkun'thuny ḏambakunhamirriy,” bitjan. Ga bitjandhiyi bili yan dhu ŋunhi ḻurrkun'thuyi yan yolŋuynydja walal baḏuwaḏuyundja nhumalanhany bukmaknhan ŋuriŋiyin ŋunhi walalaŋgiyingalnha walal djarrpiy'nha dhäwuynydja mala. 10 Nhumany dhuwal Garraywun yan yolŋuny walal. Yurr ŋayiny ga ŋunha Garraynydja ŋarraku djälthirr ŋarra dhu marrtji nhäma ga maḻŋ'maram nhumalaŋgal, märr nhuma dhu marrtji djämany ŋunhiyi bili yan ŋunhi nhaku ŋayi ga God-Waŋarr nhumalaŋ djälthirr, ga yakan nhuma dhu ga buthuru-bitjun ŋunha wiripuŋuwnydja yolŋuw. Ga ŋunhiny yolŋu mala ŋunhi walal ŋuli ga nhumalany marilil galkan, God-Waŋarryuny walalany dhu ŋunhi dhä-gir'yurra yan.
11 Ḻundu walal ŋarraku, wiripuwurrnydja dhuwal yolŋu walal ŋuli marrtji lakaranhamirra ŋarranhany, yanbi ŋarran ŋuli gi ŋunhi waŋi yolŋunhany walalany ḏarrtjalkkunhaminyarawnydja. Ga nhakun walal ŋuli ga ŋunhi yolŋuynydja walal ŋarranhany gulmaram dhäwuŋurnydja lakaranhaŋur? Ga ŋunhi balaŋ ŋarra ganha ŋunhi waŋanha yolŋuny walalany ḏarrtjalkkunhaminyaraw, ŋunhiny nhakun balaŋ ŋarrakuny dhukarr gumurr-yalŋgin yan dhäwuwny'tja lakaranharaw, ŋarrany dhu dhäwu lakaram nhanukalaŋuwuynydja Garraywalaŋuwuynydja dhiŋganhawuy, ŋunhi ŋayi dhiŋgaŋal ŋunhiliyi dharpaŋur mälakmaranhawuyŋur. 12 Ŋarra ga dhuwal gatjpu'yundja walal dhu ŋunhiwurrnydja yolŋu walal ŋunhi walal nhumalany ŋuli ga ŋayaŋu-wutthun ga marilil nhumalany galkan, nhämirr balaŋ walal dhu ga walalawuynha mitthunmirr, wiripuny walal dhu yan warrpam'thunna gulkmaranhamirr.
13 Ḻundu walal ŋarraku, bilin ŋayi ŋunhi God-Waŋarryuny limurruny märraŋala dhawaṯmaraŋala yanbi yänaŋuwnha nhinanharawnha baḻanydjarratjarrawnha. Ga yakan marrtji buluny djäma ŋunhi ŋula nhäny mala nhokiyingalnydja nhe djälyu, bili nheny dhuwal dhuwurr-dhunupan yolŋu. Djämany walal marrtji guŋga'yunmirrnydja bala-räli'yunmirra yan, bili nhumany ga ŋunhi märr-ŋamathinyamirra. 14 Yo, ga bukmaktja ŋunhi rom mala ŋunhi ŋayi gan gurrupar Mawtjitjkal, waŋganyguŋala yan ŋayi waŋganylila, ga dhuwanna ŋayi ŋunhi romdja waŋganygunhawuynydja nhirrpanawuy gam', “Limurrnydja dhu ga ŋunhi märr-ŋamathirra ŋunha wiripuŋuwnydja yolŋuw mirithirra yan, bitjan nhakun limurr ŋuli ga märr-ŋamathirr limurruŋguwuy limurr waŋga'-waŋgany”, ga dhuwaliyin ŋayi ŋunhi romdja. 15 Ga ŋuli nhuma dhu ga ŋunhi ŋarrtjunmirrnydja yan bitjandja bili, bitjandja nhakun ŋuli ga ŋunhi wuŋgan mala wakinŋu wärraŋ bunhamirr ŋuli marrtji, ŋunhiyiny nhakun nhuma ga bitjandhiyiny malan dhawar'maranhamirr, ŋuli nhuma dhu ga ŋunhi yakany nhumalaŋguwuy nhuma djäga.
God-Waŋarrwu Walŋamirr Birrimbirr ga yolŋuw ŋayaŋu
God's Spirit and our own desires
Galatians 5.16-26
16 Ŋurruŋuny djuḻkmaraŋ ŋanya Dhuyu-Birrimbirrnha walŋalilnydja nhokiyingal nhe, märr nheny dhu ga yakan buluny djälthirr ŋula nhakuny malaŋuw ŋunhi nhä mala nhokal dhu ga maŋutjiŋur ŋamathirr. 17 Ga ŋayaŋuny nhanŋu dhuwal Dhuyu-Birrimbirrwuny gänaŋ'thunna ga limurruŋgalaŋaŋurnydja ŋayaŋuŋur, ga limurruŋguny dhuwal ŋayaŋu bitjandhiyi bili ga gänaŋ'thundhi beŋurnydja ŋunhi nhanukalnydja ŋayaŋuŋur Dhuyu-Birrimbirrwalnydja, ga miriŋun ŋunhi maṉḏa maṉḏaŋguwuy yulŋuny, ga bäyŋun nhe ga ŋunhi djäma ŋula nhä mala nhokiyingalnydja nhe ŋayaŋuy. 18 Ga ŋuli ŋayiny dhu ga ŋunhi Dhuyu-Birrimbirryuny yan waṉa-gäma dhuwaliyiny ŋunhi djälnhany nhuŋu, nhanukiyingalnydja ŋayi djälyu, bala ŋayi dhu ŋunhi ŋunhiyiny rom ŋunhi ŋayi ŋäthil gurrupar Mawtjitjkal yakan dhu ŋayi nhuŋu ŋunhi buluny buŋgawayirr.
19 Limurruŋguwuynydja dhuwal djäl yolŋuwnydja djarrpin' yan mirithirra, djälthirrnydja ŋayi ŋuli ga bitjanna bili yan yätjkurruwnha yan djämawnydja, limurr dhu ga guyaŋany djarrpi'kuman yan, ŋunhin milnyaŋ'mirra yan guyaŋanhawuy mala, ga gora-gurrupanamirra. 20-21 Ga buku-ŋal'yundja walal ŋuli ga ŋunhi wiripuŋuwnha goŋbuywun djämapuywu waŋarrwuny malaŋuw, ga wiripuny walal ŋuli ga marŋgithirr galkawnha romgu, walal dhu ga buman yolŋunhan walalany, wiripuny walal ŋuli ga ŋaramurryirr wiripuŋuwnha yolŋuw ŋoy-dhärran ga bitjanna ŋuli murrkay'kuman yan yolŋuw, bala ŋuli ga ŋunhi balanyarayyiny djämay yätjkurruynydja malaŋuy maḻŋ'maramany gumurr-ḏälnha. Ga yindin walal djäl maŋutji-ḏiy'yunarawnydja ga maḏakarritjthinyarawnydja ŋunha wiripuŋuwnydja yolŋuw walalaŋ. Ga wiripuny ŋayi ŋunhi yolŋu ḻäy-ḏälnha, guŋga'yunamiriwnha balanyan. Ga wiripuny walal djäl walal dhu ga ŋarrtjun yolŋuny wawuŋulila, yänan nhakun dhu ga marin ŋamaŋamayun. Ga wiripuny dhuwal yolŋu walal djäl walal dhu ga ŋänitjin' yan ḻuka, bala ga mala-manapan ŋunha dhuwurr-yätjmirriwala yolŋuwal walalaŋgal, bala walal dhu ga ŋunhi djämany ŋula nhän yan yätjkurra mirithirra. Ga bili ŋarra nhumalaŋgal ŋunhi lakaraŋalnydja bitjarrnydja gam', ŋuli nhe yolŋu, ŋunhi nhe djäl yindiny balanyarawyiny malaŋuw djämaw yätjkurruwnydja, bäyŋun nhe dhu boŋguŋ ŋunhi ŋuriŋiyiny yolŋuy märraŋ ŋula nhäny mala manymaktja nhanukalnydja God-Waŋarrwalnydja romŋur. Ga yaka yan dhuwaliyiny meṉguŋ.
22 Yo, God-Waŋarrwalnydja ŋunhi Dhuyu-Birrimbirryu limurrunhany ŋuli marrtji guŋga'yunna, limurr dhu ga märr-ŋamathinyamirr, ga ŋayaŋu-djulŋithirr, ga nhina limurr dhu ga mägayan yan ga ŋayaŋu-dharraḏan ga ŋayaŋuy mel-wuyunamirriynha, ga manymakkuman yan, ga ŋayaŋu-ḏaḏawyunamiriwnha 23 ga ŋayaŋuy nyilŋ'maranhamirriynha, ga goli-nhirrpanmirr limurr dhu marrtji ŋunhi ŋayaŋuny mala limurruŋguwuy. Ga bäyŋun nhuna ŋayi dhu ŋunhi buluny romdhu dhuwalaŋuwuyyuny munatha'wuyyuny ga ŋayatham. 24 Ga ŋunhiny yolŋu mala ŋunhi walal gan bilin nhakun mala-manapara nhanukala Garraywala, bilin walal gan ŋunhi dhuḻ'yurra dharpalilyaŋal walalaŋguwuynydja walal nhä malany ŋunhi yätjkurrnydja rom nhakun ŋunhi dhuwal djäl-ḏumurruyinyamirr rom ga ŋoy-ŋapu' rom ga djäl-gänaŋumirr rom, ŋunhiyiny mala bilin dhiŋgaŋala. 25 Bilin ŋayi ŋunhi limurrunhany walŋakuŋala ŋuriŋiyin ŋunhi Birrimbirryuny nhanukiyingala ŋayi, bala limurr dhu ga ŋunhi djämany ŋunhin bili yan ŋunhi nhaltjan ŋayi ga Dhuyu-Birrimbirr ŋuli djälthirr limurruŋ. 26 Ga yaka ŋuriŋiyiny märr-ŋurr'yurr, bala marrtji lakaranhamirrnydja yolŋuwalnydja walalaŋgal, yän nhakun gi marŋgi lakaranhamirrnydja, ga yaka gi maŋutji-ḏiy'yunmirrnydja bala räli'yunmirrnydja.
* 5:1 Moses * 5:3 Jews