12
Apiqsruun Minġuiqsiaġvikun
1 Akuniisuŋaqatiŋ Jesus-lu maliġuaqtaiḷu apqusaaġniqsut mukkaaksrat nautchiiviatigun minġuiqsiaġvium uvluani. Jesus-ŋum maliġuaqtai niġisuliqhutiŋ nutchuigaqsiñiqsut mukkaaksranik aasiiñ niġipḷutiŋ.
2 Pharisee-ŋuruat tautukamisigik upyaŋniġaat Jesus, “Qiñillakkich maliġuaqtitin. Navgiḷḷapiaqtut maliġutaksraptiknik minġuiqsiaġvium uvluagun.”
3 Jesus-ŋum kiuniġai, “Agliqisimasuknaġiksi sumik David-ŋumlu piqataiñḷu pisilaaŋat niġisuliqamiŋ.
4 David isiqhuni tupqanun Agaayyutim, ilaalu piqataiḷu, niġirut ipqiqsakkauruamik qaqqiamik niġiraksriutauruamik kisiitñun agaayuliqsinun. Maliġutaksrakuaġnanġitchuq niġipmatruŋ taamna qaqqiaq.
5 Suli agliqisimasuknaġiksi maliġutaksrani, qanuq agaayuliqsit agaayyuvikpaŋmi qaayuġnaqsiḷiuġniałhat minġuiqsiaġvium uvluani, tavraami patchisaił̣hat navguikamiŋ maliġutaksranik.
6 Aglaan uqautigipsi, iñuk maaniitkaluaqtuq kamanatluktuaq agaayyuvikpaŋmiñ.
7 Iḷisimanayaġniġupsi qanuutautilaaŋanik uuma uqałhum, ‘Kimmutigitlukkiga nagliktaq uumakŋa tuniḷḷaqtułiġmiñ,’ suksraunġiġayaitchisi iñuich killukuaŋitchuat.
8 Atakkii Iġñiŋa Iñuum ataniġigaa minġuiqsiaġvium uvluan.”
Aŋun Argalik Pannaqłuktanik
9 Jesus tavrakŋa aullaqami isiġniqsuq Jew-ŋuruat katraġviatnun.
10 Aŋutiqaġniqsuq tavrani pannaqłuktanik argalik. Atlanik iñuqaġmiñiqsuq tavrani agvisiksraiḷiqiruanik Jesus-mik. Apiqsruġniġaat maliġutaksrakuaġnaqmagaan iłuaqsipkairuni minġuiqsiaġvium uvluani.
11 Jesus nipliutiniġai, “Nalliqsi piqaġniġumi atautchimik ipnaimik aasiiñ ipnaiq kataguni iḷunaamun minġuiqsiaġvium uvluani, taavruma amunayaiññiqpauŋ taavrumakŋa?
12 Nalupqinaitchuq, Iñuk piqpaknatluktuq ipnaimiñ. Taatnaqhuni maliġutaksrakuaġnaqtuq ikayuiruni minġuiqsiaġvium uvluani.”
13 Aasiiñ nipliutiplugu taamna aŋun, “Isakkich argaktin!” Taavruma isaŋniġai argaŋni aasiiñ iłuaqsipḷutiŋ igḷuŋisitun argaiñ iḷipḷutiŋ.
14 Tavrakŋa Pharisee-ŋuruat anikamiŋ katiplutiŋ sivunniuġniqsut qanuġlugu Jesus tuqqutchukługu.
Agaayyutim Piksraqtaaŋuruaq Savaktaa
15 Jesus iḷisimapluni sumik sivunniuqtilaaŋatnik, aullaġniqsuq tavrakŋa. Iñugiaktuat iñuich maliŋniġaat. Jesus-ŋum iłuaqsiraġaġniġai iluqaisa atniġñaqtuat.
16 Jesus-ŋum iñiqtiġniġai iñuich uqaġitquŋitḷuni.
17 Taamna immiqsaqługu uqautaumaruaq tumigiplugu sivuniksriqiri Isaiah, itnaqhuni,
18 “Uvvauna savaktiga piksraqtaaġikkaġa!
Ilaaŋuruq piqpagikkaġa suli ilaagun quyalikkaupluŋa.
Iḷigisigiga irrusiḷḷautaġa ilaanun,
suli quliaqtuaġigisigaa iñupayaanun
qanuq atanniił̣iksraġa iñupayaanik atisiḷugich.
19 Uqaalatlaitchuq iġialaluniḷu.
Kia-unniiñ tusaayumiñaitkaa nipaa tumitchiani.
20 Piyaqquġniaŋitkai sayaitchuat iñuich ittuat piġittuatun ivikpaktun
naagaqaa qamiyasiuraqtuatun nanipiam ipiġaŋatun
atanniił̣iksraġmiñunaglaan iñupayaanik nalaunŋaluniḷu atisiḷuniḷu.
21 Suli ilaan atqagun nunaaqqipayaat niġiugaqaġisirut.” Isaiah 42:1-4
Jesus-lu Beelzebul-lu
22 Iñuich Jesus-muutiniġaat aŋun irrusiqł̣ulik ayauŋaruaġlu uqatlaitchuaġlu. Jesus-ŋum iłuaqsiñiġaa. Tavrali taamna aŋun uqatlasiruq qiñitlasipḷuniḷu.
23 Iluqatiŋ iñuich quviġutchaŋniqsut uqaqhutiŋ, “Kiŋuviaġiŋitkaluaġniqpauŋ una David-ŋum?”
24 Aglaan Pharisee-ŋuruat tusaakamitruŋ uqaġniqsut, “Jesus anitchiraġaiñiqsuq irrusiqł̣uŋnik iñuŋniñ atuqługu saŋŋia Beelzebul-ŋum aŋalataata irrusiqł̣uich.”
25 Jesus-ŋum iḷisimaplugich sumik isummatilaaŋatnik uqautiniġai, “Iñuich atanġuviŋmiguuq akikŋautirut avatmun; ataniġliasiiñ taavrumani suksraunġiġñiaqtuq iñugikkaŋi avgumakpata. Nunaaqqipayaat naagaqaa tupiqatigiich avikamiŋ makitatlaitchut.
26 Taatnatuntuuq tuunġaq irrusiqł̣uŋi avgumagumiŋ akikŋautilutiŋ avatmun atanġuvia isukłiññiaqtuq.
27 Aasiiñ anittaġupkich irrusiqł̣uich Beelzebul-kun, kisukunli iñugikkapsi anittaġuuvatigik irrusiqł̣uich? Taatnamik atanniqsuqtiginiaġisi.
28 Aglaan Irrutchiagun Agaayyutim anittaiguma irrusiqł̣uŋnik, nalupqinaitchuq Agaayyutim aŋalatchianiktilaaŋa iñuŋnik akunnapsitñi.
29 Kiñapayaaq isiġuktuaq saŋŋiruam iñuum tupqanun tigliguguni, qiḷiqsruqqaaġlugu saŋŋiruaq iñuk tiglikkisiruq suuraŋiñik.
30 Iñuk piqatauŋitchuaq uvamni akikŋautiruq uvamnun, suli iñuk katitchiqatauŋitchuaq siamitchił̣hiñaqtuq.
31 Taatnaqhusi uqautigipsi, Agaayyutim natqigutitlagai iñuich killuqsautipayaaŋich itqaġitqikkumiñaiġḷugich uqaġniqłuktapayaaŋich. Aglaan uqaġniqłuktuaq akikŋaqługu Ipqitchuaq Irrusiq natqigutikkauyumiñaitchuq sumiunniiñ.
32 Kiñapayaaq uqaqtuaq pigiitchuamik akikŋaġlugu Iġñiŋa Iñuum natqigutikkaugisiruq, aglaan kiñapayaaq uqaqtuaq pigiitchuamik akikŋaġlugu Ipqitchuaq Irrusiq natqigutikkauyumiñaitchuq pakmapak suli taimuŋa.
Napaaqtuq Asiaŋiḷu
33 “Napaaqtuq iḷitchuġinaqtuq asiaŋigun. Napaaqtuġiksuaq asirriḷḷautaġaqtuq aasiiñ napaaqtuġiitchuaq asirripḷuni asiaġiitchuanik.
34 Ilipsi tuqunalgich nimiġiat! Uqatlaitchusi nakuuruanik atakkii pigiitchuaŋuplusi. Qanġaum uqaġiraġigaa taatnasiq ittuaq uummatmi.
35 Iñullautaq piqaġaqtuq nakuuruamik uummatmiñi aasiiñ uqallautat aniraġaqhutiŋ uummatmiñiñ, aasiiḷi pigiitchuaq iñuk uummatiġmiutaġaqtuq killuġmik uqaqhuniasiiñ nakuuŋitchuanik.
36 Uqautigipsi, uvluani atanniivium iñuich pasirauniaqtut uqaġiiḷḷapayaaġmiktigun uqautigikkaġmikkun.
37 Atakkii uqaġikkapsigun nalaunŋasripkakkauniaqtusi, suli uqaġikkapsigun suksraunġiqsaugisirusi.”
Iñuich Jesus Savaqugaat Quviqnaqtuamik Savaamik
38 Tavrani iḷaŋisa Pharisee-ŋuruat suli iḷaŋich aglaliqirit uqaġniqsut Jesus-mun, “Iḷisautrii, qiñiġuktugut quviqnaqtuamik savaamik nalupqinaiġutauplugu kisuutilaaqnik.”
39 Jesus-ŋum kiuniġai, “Makua iñuich pigiitchuatlu sayuŋaruatlu qiñiġuktut quviqnaqtuanik savaanik nalupqinaiġutaulugich, aglaan qiñiġumiñaitḷutiŋ taatnatchimik. Qiñiłhiñaġisigaat quviqnaqtuaq savaaq atuupmatun Jonah-mun sivuniksriqirimun.
40 Jonah aqalukpaum narraaŋni inniqsuq piŋasuni uvluniḷu unnuaniḷu. Taatnatuntuuq Iġñiŋa Iñuum iḷuviġmiitkisipmiuq piŋasuni uvluniḷu unnuaniḷu.
41 Atanniivium uvluani iñuŋisa Nineveh-m patchisiginiaġaasi iñuuruasi pakmapak, atakkii taimani isummitqikhutiŋ killuqsautmikniñ Jonah-m quliaqtuaġutipmatiŋ. Ataŋii, iñuk maaniittuq kamanatluktuaq Jonah-miñ.
42 Atanniivium uvluani atanġum aġnam patchisiginiaġaasi iñuuruasi pakmapak, atakkii aggiqhuni uŋallam tuŋaaniñ uŋasiksuamiñ naalaġnityaqługu Solomon-ŋum puqiksilaaŋa. Ataŋii, iñuk maaniittuq kamanatluktuaq Solomon-miñ.
Irrusiqł̣uk Utiqtuq
43 “Irrusiqł̣uk anipman iñuŋmiñ kukiḷugaqtuq paliqsaakun nunakun pakakhuni iñiqtuiqsiaġviksraġmiñik, aasiiñ paqinġitḷugu.
44 Iŋmiñun uqaġaqniqsuq, ‘Utiġlaŋa tupiġmun annivigikkamniñ.’ Aasiiñ utiqami paqillaġniġaa imaiḷaaq inigisimakkani salikuqtaatchiaq suli inillaktullautaqtaq.
45 Anipḷuni aggiutriraqniqsuq tallimat malġuŋnik atlanik irrusiqł̣uŋnik pigiitḷuktuanik iŋmiñiñ. Aasiiñ isiqhutiŋ iñuuniagaqsiraġniqsut tavrani. Aqullia taavruma iñuum pigiitḷuksiraqtuq sivulliġmiñ iñuuniałiġmiñiñ. Taatnatuntuuq itkisiruq killuliqirini iñuuniaqtuat pakmapak.”
Aakaŋalu Aniqataiḷu Jesus-ŋum
46 Jesus-ŋum uqaqtitlugu iñuŋnun aakaŋalu aniqatiŋiḷu qikaġniqsut tatqaani uqaqatigisukługu Jesus.
47 Iñuich iḷaŋata uqautiniġaa Jesus, “Aakanlu aniqatiutinlu qaani qikaqtut uqaqatigisukhutin.”
48 Jesus-ŋum kiuniġaa taamna iñuk uqautriñi, “Kisuuva aakaga? Suli kisuuvat aniqatiutka?”
49 Tikkuaqługich maliġuaqtini nipliġñiqsuq, “Qiñiqsigik, ukua aakagigitkalu aniqatiutkalu.
50 Atakkii kiñapayaaq savaaqaqtuaq pisułhanik aapaa qiḷaŋmiittuam aniqatigigiga naagaqaa aakagiplugu.”