13
Atrikusaun Nautchiaksriqirikun
1 Taavrumani uvlumi Jesus anikami tupiġmiñ, utlautiniqsuq narvam siñaanun aquvitluniasii.
2 Iñugiallapiaqtuat iñuich katirviginiġaat avatlugu. Kiisaimma ikiniqpuq umiamun aquvitluni, iñugayaaqpaurat makitaplutiŋ narvam siñaani.
3 Aasiiñ Jesus-ŋum uqautiaqsiñiġai iñugiaktuanik atrikusautinik itnaqhuni, “Iñugguuq nunaliqiri nautchiityaġniqsuq.
4 Nautchirripkaqługu nautchiaksrat iḷaŋich katagaġniqsut apqutmun, aasiiñ tiŋmiurat niġipḷugich.
5 Iḷaŋitsuli katagaġniqsut uyaġauruamun nunamun nunaqapiaŋitchuamun, aasiiñ nauplutiŋ qilamik atakkii nunakitḷuni,
6 aasiiñ siqiñiq nuipman pasikł̣ugich pannaqłuŋniġai atakkii kaŋiḷiviksraitḷutiŋ.
7 Suli iḷaŋich nautchiaksrat katagaġniqsut akunġatnun kakitḷaġnat, aasiiñ kakitḷaġnat naukamiŋ nagguviksraiġñiġaich nautchiaġiksaat.
8 Aglaan iḷaŋich katagaġniqsut nunagiksuamun, aasiiñ nauriñiqsut asianik iñugiaksipḷugich, iḷaŋich atautchimiñ tallimakipiaŋuttaaqhutiŋ naaga piŋasukipiaŋuttaaqhutiŋ naaga iñuiññaq quliŋuttaaqhutiŋ.”
9 Aasiiñ Jesus nipliġñiqsuq, “Kiña siutiqaqtuaq naalaġniḷi.”
Sivuniŋat Atrikusautit
10 Maliġuaqtaiñ utlakługu Jesus apiqsruġniġaat, “Suvaata uqaqpich iñuŋnun atrikusautitigun?”
11 Jesus-ŋum kiuniġai, “Ilipsitñułhiñaq Agaayyutim sagviġñiġaa nalunaqtuaŋanik aŋaayuqautaan qiḷaum, aglaan makunuŋa iñuŋnun sagvikkauŋitchuq.
12 Atakkii iñuk piqaqtuaq akuqtullaaġisiruq, aglaan taavruma piqaŋitchuam anniagisigaa mikiruuraqunniiñ pigikkani.
13 Una pisigiplugu uqaqtuŋa iñuŋnun atrikusautitigun:
Atakkii qiñiġaluaqhutiŋ iḷisaqsritḷaitchut
suli naalaġnigaluaqhutiŋ tusaatlaitchut aasiiñ kaŋiqsitḷaitḷutiŋ.
14 Aasiiñ makunuuna iñuktigun immiumaniqsuq Isaiah-m sivuniksriqutaa itnaqhuni,
‘Tusaagaluaġupsi kaŋiqsiyumiñaitchusi,
suli qiñiġumaaġaluaġupsi iḷitchuqsriyumiñaitchusi.
15 Atakkii makua iñuich uummatiŋich pitchiġiiḷiġñiqsut,
tusaasunġitḷutiŋ supayaamik, iritiŋḷu siquplugich.
Utitqiñġitchut Agaayyutmun mamitiłiksramiknun
atakkii qiñitlaitḷutiŋḷu tusaatlaitḷutiŋlu kaŋiqsitḷaitḷutiŋlu.’ Isaiah 6:9-10
16 Aglaan quvianamiurusi, atakkii irigikkasi qiñitlarut suli siutigikkasi tusaatlaplutiŋ.
17 Iḷumun uqautigipsi, iñugiaktuat sivuniksriqirit nalaunŋaruatlu Agaayyutim iñuiñ qiñiġukkaluaġaat tamanna pakma qiñikkaqsi aglaan qiñiŋitkaat. Tusaasukkaluaġaattuuq pakma tusaakkaqsi, aglaan tusaaŋitkaat.
Jesus-ŋum Kaŋiqsipkaġaa Atrikusaun Nautchiaksriqirikun
18 “Naalaġniḷḷaksiuŋ qanuutautilaaŋa atrikusautim nautchirriqirikun.
19 Tamatkua tusraaruat uqałiġmik aŋaayuqautaagun Agaayyutim kaŋiqsisuŋaqatiŋ atriqaqtut nautchiaksranik kataktuanik apqutmun. Aquagun pigiitchuam aggiqhuni aattaġigai nautchirriutauruat uummataatniñ, suli piiguipkaġai tusaakkaŋatnik.
20 Aasiiḷi akuqtuiruat uqałiġmik quviasuutigiplugu tusaapqauraqamitruŋ atriqaqtut nautchiaksranik kataktuanik uyaġaulamun nunamun.
21 Aglaan kaŋiḷiviksraitman akuniutlaitchuq. Tavra iłuiḷḷiułiq piyuaqsiułiġlu tikitmata iñuich taapkua qilamik qapiqtiġaqtut.
22 Suli nautchiaksrat kataktuat akunġatnun kakitḷaġnat atrigigaat iñuk tusaaruaq uqałiġmik, aglaan isumaaluutit iñuuniałikun kinnitñiŋniaġutitlu umialgutitigun suqutiginġiġaġigaat uqałiq taimmaasiiñ naurisuŋaqani asianik.
23 Aglaan iñuk akuqtuiruaq nautchiaksranik nautchirriutauruanik katakhutiŋ nunagiksuamun atriqaqtuq iñuktun tusaaruatun uqałiġmik kaŋiqsipḷugu. Ilaa naurisuuruq asianik, iḷaŋich tallimakipiatun, iḷaŋich piŋasukipiatun, suli atlat iñuiññaq qulitun.”
Atrikusaun Mukkaaksraġiiḷatigun
24 Jesus uqaġniqsuq atlamiksuli atrikusautmik, “Agaayyutim aŋaayuqautaa sagviqpan itkisiruq iñuktun nautchiiruatun mukkaaksraġiksaanik nautchiiviŋmiñun.
25 Aglaan iñuich siñiktitlugich uumiksri aggiqhuni nautchiiñiqsuq mukkaaksraġiiḷanik akunġatnun mukkaaksraġiksaat aullaqhuniasiiñ.
26 Naugaqsipmata nautchiat mukkaaksraurat nuiŋuraqmata mukkaaksraġiiḷattuuq sagviġmiñiqsut.
27 Savaktit utlakamitruŋ aŋaayuqaqtiŋ apiqsruġniġaat, ‘Ataniiq, nautchiiñigiptigiñ mukkaaksraġiksaanik. Nakiñ makua mukkaaksraġiiḷat nuivat?’
28 Qaukłiata kiuniġai, ‘Uumiksrim savaaġigaa taamna.’ Savaktit apiqsruġniġaat, ‘Aullaquvisigut nutchugiaġlugich mukkaaksraġiiḷat?’
29 Tavra kiuniġai, ‘Naaga, nutchuigupsi mukkaaksraġiiḷanik taputriviaqtusi mukkaaksraġiksaanik.
30 Iluqatik naulik kipriviksramunaglaan, aasiiñ kiprivik tikitpan uqautigisigitka kipririt sivulliulugu katitqulugich mukkaaksraġiiḷat qiḷiqtaulaalugich ikipkaaqsriuġlugich, aglaan katillugich mukkaaksraġiksaat siġḷuamun.’ ”
Atrikusaun Mikiniqsrakun Nautchiaksrakun
31 Jesus-ŋum uqautilgiññiġai atlamik atrikusautmik itnaqhuni, “Agaayyutim aŋaayuqautaa ittuq mustard-ŋum nautchiaksrauraŋatun iñuum nautchiikkaŋatun nunautmiñi.
32 Mikiniqsraugaluaŋŋaġmi nautchiaksrapayaaniñ naagatarra naukami aŋiniqsrauraqtuq nautchiapayaaniñ napaaqtuġuqhuni. Aasiiñ tiŋmiuraŋi siḷam aggiqamiŋ ugluliñiqsut qisiqsiutiŋitñun.”
Atrikusaun Puvlaksautigun
33 Jesus-ŋum uqautilgiññiġai atlamik atrikusautmik, “Agaayyutim aŋaayuqautaa sagviqpan itkisiruq aġnaq akutchipmatun puvlaksautmik mukkaaksramun iḷuturuamun puvlagataqtitlugu iluqaan qaqqiaksraq.”
Jesus-ŋum Uqaqtilaaŋa Atrikusautitigun
34 Jesus-ŋum uqaġiniġai iluqaisa sut tamatkua iñugayaanun atrikusautitigun. Atrikusautaiḷaaġuni uqatlaiññiqsuq.
35 Tavra immiumaniqsuq uqauttutauruaq sivuniksriqirikun itnaqhuni,
“Atrikusautitigun uqaġisiruŋa iliŋitñun.
Uqautigisigitka sutigun iriqsimaruatigun nunam aullaġniił̣haniñaglaan.” Psalm 78:2
Jesus-ŋum Kaŋiqsipkaġaa Atrikusaun Mukkaaksraġiiḷatigun
36 Jesus-ŋum aullaqtitqaaqługich iñuich isiġniqsuq tupiġmun. Maliġuaqtai utlautiniqsut ilaanun itnaqhutiŋ, “Kaŋiqsipkallaktigut atrikusaun mukkaaksraġiiḷatigun nautchiiviŋmi.”
37 Jesus-ŋum kiuniġai, “Iñuk taamna nautchiiruaq mukkaaksraġiksaanik Iġñiġigaa Iñuum.
38 Nautchiivik nunauruq. Mukkaaksraġiksaat tamatkuaŋurut qaitchuat iŋmiknik Agaayyutmun aŋalatquplutiŋ, mukkaaksraġiiḷatli tamatkuaŋurut qaitḷutiŋ iŋmiknik pigiitchuamun aŋalatquplutiŋ.
39 Taamna uumiksri nautchiiruaq tamatkuniŋa mukkaaksraġiiḷanik tuunġauruq. Kiprivik isugigaa nunam aasiiñ kipririt isaġulguplutiŋ.
40 Atriḷugich mukkaaksraġiiḷat katitauruat ikipkaqługich ikniġmun taatnatuntuuq itkisipmiuq isukłitpan nuna.
41 Iġñiŋan Iñuum tuyuġigisigai isaġuligikkani aasiiñ katityaġlugich ukunakŋa Agaayyutim aŋaayuqautmiñiñ killuqsaqusaaġutipayaat suli iñupayaat pigiiḷiqiruat.
42 Isaġulgich igitkisigaich ikkaularuamun uunaksautmun. Tavrani iñuich qiagisirut suli tiriquulatchiḷugich kigutitiŋ.
43 Nalaunŋaruatli qaumagisirut siqiñiqtun aŋaayuqautaani aapagikkaġmiŋ. Kiña siutiqaqtuaq tusaali.
Atrikusaun Iriqsimaruakun Akisuruakun
44 “Agaayyutim aŋaayuqautaa sagviqpan itkisiruq akisuruaq iriqsimapmatun nautchiiviŋmi. Iñuum paqitnamiuŋ iritqikł̣ugu nautchiiviŋmun; iñuk taamna quviatchakhuni tunirityaġniqsuq sulliñaurapayaaġmiñik, aasiiñ tauqsiġñiġaa nautchiivik.
Atrikusaun Akisuruakun Suŋauraqpakun
45 “Aasiisuli Agaayyutim aŋaayuqautaa sagviqpan itkisiruq tauqsiġñiaqtitun pakaktuatun akisuruamik suŋauraqpagiksaamik.
46 Paqitnami akisullapiaqtuamik suŋauraqpaŋmik aipḷuni tunityaqługich sulliñaurapayaani tauqsiqł̣ugu taamna akisullapiaqtuaq suŋauraqpagiksaaq.
Atrikusaun Kuvrakun
47 “Aasiisuli Agaayyutim aŋaayuqautaa sagviqpan itkisiruq qaaqtuutitun niŋitauruatun taġiumun aasiiñ qaaqhuni qanusipayaanik aqaluŋnik.
48 Qaałallaanikamiŋ aqaluŋniaqtit nuqitlugu siñaanun aquvitlutiŋ avguaqsipḷugich aqaluich, nakuuruat iḷipḷugich aqaluqaġviŋmiknun aasiiñ nakuuŋitchuat igitlugich.
49 Itna itkisiruq isukłitpan nuna. Isaġulgich avguityaġisirut pigiitchuanik iñuŋnik akunġatniñ nalaunŋaruat iñuich
50 igitlugich ikkaularuamun uunaksautmun. Tavrani iñuich qiagisirut suli tiriquulatchiḷugich kigutitiŋ.”
Nutauruallu Utuqqauruallu Suġalġich
51 Jesus-ŋum apiqsruġniġai maliġuaqtini, “Kaŋiqsivisigik sut tamatkua iluqaisa?” Kiuniġaat, “Aa, kaŋiqsigivut.”
52 Aasiiñ Jesus-ŋum uqautiniġai, “Aglaliqipayaaq iḷisaaqaqtuaq Agaayyutim aŋaayuqautaanik atriqaqtuq tupqum iñuanik sagviqsruiruamik suuraġmiñik nutauruanik naagaqaa utuqqauruanik tugvaqsiviŋmiñiñ.”
Nazareth-miut Ukpiġiŋitkaat Jesus
53 Jesus-ŋum uqaġiŋaiqamigich tamatkua atrikusautit aullaġniqsuq tavrakŋa.
54 Tikitḷuni iñuguġviŋmiñun iḷisautiniġai iñuich katraġviatni. Iñuich tusaaruat quviġusukhutiŋ apiqsruqtautiaqsiñiqsut avatmun, “Sumiñ una iñuk piññakpa puqiutmik suli saŋŋimik savaaqatlasipḷuni quviqnaqtuanik?
55 Uvvauna kaapintam taivruma iġñiġiŋitpauŋ? Aakaŋa taimña atiqaŋitpa Mary-mik? Aniqatigiŋitpagich ipkua James-lu, Joseph-lu, Simon-lu, suli Judas?
56 Iluqatiŋsuli nukatchiaŋi iñuuniaqatauŋiññiqpat uvaptikni? Sumiñ una iñuk piññaŋniqpa tamatkuniŋa supayaanik?”
57 Tavra atniummatiqaġniqsut Jesus-mik. Aglaan Jesus-ŋum uqautiniġai, “Agaayyutim sivuniksriqiraa kamagikkauraqtuq nanipayaaq aglaan kamagikkauŋitḷuni iñuguġviŋmiñiḷu naagaqaa iḷamiñiḷu.”
58 Tavra Jesus savaaqaŋiññiqsuq iñugiaktuanik quviqnaqtuanik atakkii iñuich tavrani ukpiqsriŋitḷutiŋ ilaanik.