12
Yesu re Yonggyam e Ju Rɨga Waina Wɨram dɨde Yɨr Opmitena Bibɨrɨm
(Mak 2:23-28; Luk 6:1-5)
Ɨ onggɨt wɨnɨnd Yesu wit sopapu yuru nata yikonj Ju rɨga waina wɨram dɨde yɨr opmitena bibɨrɨnd. Ajɨ Tina b'auyaena rɨga re owoupa na wekenonj, sɨ ton kea ket b'atomto wit kolkak utouka dɨde ket kɨp auto. Ɨ re Parisai rɨgap ɨtemb mɨle yɨr yongo, ton Yesund yomno da, “Nangga pae Moina b'auyaena rɨgap onggɨtyam mɨle yomnɨki rɨnte re ma yiyag e omnɨkam meraina wɨram dɨde yɨr opmitena bibɨrɨnd?” Ɨ Yesu ten mɨra amninonj da, “Ma ke wɨn yɨna peba yogenkonda onggɨt yɨtkak gatab rɨna re Dawid Mosemna gog yɨt yerbekonj, re ton dɨde ton kɨma meni rɨga owoupand wekenonj? Sɨ rɨdede na ton b'ɨgaronj Godɨmna yɨnamet wa? Ɨ rɨdede na ton yɨna sana awinonj rɨna re tinɨm dɨde ton kɨma meni rɨga towanɨm gog na yɨbnonj owowɨm, ajɨ yɨna sɨ rɨga wa nena ma owou? Ɨ kwa yɨna sɨ rɨgap sɨ amnɨkenenanj yɨnametɨnd ita Ju rɨga waina wɨram dɨde yɨr opmitena bibɨr weanjweanj, sɨ odede mɨle kaemb ton Ju rɨga waina wɨram dɨde yɨr opmitena bibɨr gog yerbekenenyi. Ajɨ ton makwa opima b'injawa yokatenyi. Sɨ rɨka wɨn ma wumɨr im onggɨtyam yɨtkak Mosemna gog wɨngɨrɨnd? Sɨ Kon wen wumɨr ramninɨn da rɨgap yɨnamet e ukoi yomnenyi ajɨ ɨta yete yɨbɨm dɨkɨnd, Tonta ukoijog. Sɨ ra wɨn wumɨr okasya onggɨtyam yɨtkak isɨpkita ɨt re da, ‘Kon singi en kear mɨle ajɨ ma singi en sɨ b'angga,’ wɨn ma rako b'injawa kesa rɨga negɨr ma b'ɨsagɨkand oramka eyenindam. Mop nokɨp Rɨgamna B'ɨga re Ju rɨga waina wɨram dɨde yɨr opmitena bibɨrɨm Yonggyam e.”
Yesu Yɨm B'ɨkɨki Rɨga Yɨsakendonj
(Mak 3:1-6; Luk 6:6-11)
Ɨ Yesu ɨtemb pɨpmet yɨraronj dɨde ket b'ɨgaronj onggɨt Parisai rɨga waina yɨr opmitenapu met wa. 10 Ɨ demb de kea yɨpa yɨm b'ɨkɨki kopa rɨga yɨbnonj. Sɨ Parisai rɨgap Yesund yɨgekito da, “Rɨka rɨrɨrkɨpjog e meraina wɨram dɨde yɨr opmitena bibɨrɨnd kopa rɨga ɨsakendam?” nokɨm da ɨdenat ton Yesum rɨl odarai Tin kot wa oramitam. 11 Seg Yesu ket ten amninonj da, “Sɨ ra wa wɨngɨrɨnd yɨpa rɨgam yɨpa mamoi ɨbnau dɨde ra ɨtemb mamoi tunykis kip wa meraina wɨram dɨde yɨr opmitena bibɨrɨnd, sɨ rɨngma, ma ɨta onggɨt rɨgat ɨtemb mamoi oblas kip ke? 12 Sɨ rɨga re ma sobijog ukoijog gasa e ajɨ mamoi re ma ukoi gasa e. Ajɨ rada wɨn opima mamoi b'ogɨl amnɨkenenindam meraina wɨram dɨde yɨr opmitena bibɨrɨnd, sɨ onggɨt paemb rɨga b'ogɨl omnena mɨle re rɨrɨrkɨpjog e onggɨt bibɨrɨnd.” 13 Seg re ket Yesu ɨtemb yɨm b'ɨkɨki rɨgand yomnonj da, “Moina yɨm b'ɨtnɨke!” Sɨ ɨtemb rɨga ket tina yɨm b'ɨtnɨkonj dɨde ket ɨtemb tina yɨm kupkakupka b'ɨsakendonj ɨja na ɨt re yɨpa tab yɨm re dɨde. 14 Ajɨ Parisai rɨgap ket opekto dɨde ket gɨlgɨl yɨtnono aento ɨsamkam da, “Rɨdede nya kae Yesund onganju.”
Yesu re Godɨmna Obagendi Wɨko Rɨga e
15 Ajɨ re Yesu towaina ɨsamka gatab wumɨr awonj, Ton ket kea onggɨt pɨpmet ke ewaikitonj. Sɨ jogjog rɨga bobop kea Tin yɨmta yundoko ɨ Ton ket komkesa kopa rɨga esakenjinonj towaina kopa ke. 16 Ɨ Yesu ten nonony amninonj, nokɨm da ɨdenat ton maka Tin pɨtapɨta omnenyi rɨga wa pɨlwa. 17 Sɨ nangga pena Yesu odede nonony amninonj re nok mana da ɨdenat bageyam Isayamna tugɨm ke opureni yɨtkak rɨrɨrkɨp omɨny, ɨt re da,
18 “Yɨr de, ɨtemb Koina Wɨko Rɨga yena re Kon yobagendond,
ɨ yena re Kon singi yiyenyɨn, ɨ ya pɨlwa e re Kon gar sam aenyɨn.
Ɨ Kon ɨta Koina Wɨngawɨnga oramisɨn Ti pɨlɨnd,
sɨ Ton ɨta Koina b'ɨsagɨka mɨle pɨtapɨta omneny komkesa Koina obagɨki kesa rɨga wa pɨlwa.
19 Ɨ Ton ma ɨta yɨt b'ugwatena ikeny dem,
ɨ dɨde ma ɨta unena ikeny dem,
sɨ makwa ɨta yete Tina ukoi yɨt pɨam tutkundeny dem sobea nata.
20 Ɨ Ton ma ɨta negɨr omɨny yɨpa b'ɨkɨnti buskak,
ɨ Ton ma ɨta osowɨk yɨpa ngɨndngɨnd wul dɨmɨl,
ngɨrpu ra Ton towa pɨlɨnd b'ɨsagɨka mɨle omnɨk
dɨde ket danda kɨma teyeniny yɨrkokar pɨpmet wa.
21 Ɨ komkesa God ma obagɨki kesa rɨgap warɨm b'ogɨl ɨsma oramitenyi ra Tina nyɨwɨm pɨlnate.”
Yesu dɨde Beeljebul
(Mak 3:20-30; Luk 11:14-23; 12:10)
22 Ɨ onggɨt wɨnɨnd rɨgap yɨpa negɨr wɨngawɨnga ke okati yɨrdɨdɨ dɨde yɨt kesa rɨga iyo Yesum pɨlwa, sɨ Yesu ket tin yɨsakendonj. Sɨ ket ɨtemb yɨt kesa rɨgat yɨt apureninonj dɨde yɨr b'ɨskenonj. 23 Seg komkesa rɨga bobop kea kɨd kesa aento odede yɨt kɨma da, “Rɨngma, ma ɨtemb rɨga Yonggyam Dawidɨmna B'ɨga e?” 24 Ajɨ re Parisai rɨgap onggɨtyam yɨt utkundo, ton endento da, “Ɨtemb rɨga ma Godɨmna danda kaim negɨr wɨngawɨnga eaukeniny ajɨ negɨr wɨngawɨnga waina mopyam Beeljebulɨmna danda kaim.”
25 Sɨ re Yesu towaina nonyɨk b'amdena wumɨr awonj, Ton ket ten amninonj da, “Ra yɨpa kantrind rɨga towalenggyam b'itpouranj gangga b'akalendam, ɨtemb kantri ɨta negɨr tainy. Ɨ kwa ra yɨpa kantri wɨngɨrɨnd o yɨpa b'ubɨgawar wɨngɨrɨnd rɨga towalenggyam b'itpouranj, ɨtemb kantri o b'ubɨgawar towaina wɨmena re ɨta negɨr tawɨk. 26 Ɨ ra Satanamna kantrind, Satana Ti wɨrand negɨr wɨngawɨnga teaukeniny, ɨ towalenggyam b'itpouranj gangga b'akalendam, ɨtemb tina kantri ma rɨrɨr e tonyis, ajɨ ma pɨn e negɨr tainy. 27 Ɨ wɨn apurenindam da Kon Beeljebulɨmna danda kena negɨr wɨngawɨnga eaukeninyɨn. Sɨ daka wainajog rɨga wa wɨngɨrɨnd nɨnda rɨga, ton yaina danda kaim eaukenenanj? Godɨmna danda kaim. Sɨ onggɨt mop paimemb ton ket taukanj ra wanɨm b'ɨsagɨka rɨga im onggɨt waina negɨr opurena gatab. 28 Ajɨ ra Kon negɨr wɨngawɨnga teaukeninyɨn Godɨmna Wɨngawɨnga ke, sɨ God ma pumb tungg re kemb wa pɨlɨnd au. 29 O kwa rɨdede yɨpa rɨgat rɨrɨr e yɨpa danda rɨgamna met wa b'aturɨk dɨde tina gasa yurowam ke temjiny, ra maka ra ton naska ɨtemb danda rɨgand ɨjobɨk? Ajɨ naska ton b'ogla danda rɨgand ɨjobɨk ɨ yɨmta kae ton ket yurowam ke temjiny tina gasa komkesa leamog im re wekeny tina metɨnd. Sɨ Koda re odede wɨp nya kae negɨr wɨngawɨngamna mopyam danda kesa yomnɨkenenyɨn ɨ ɨngkaimemb Kon ket negɨr wɨngawɨnga eaukeneninyɨn rɨga wa pɨlke. 30 Ɨ yet ra maka Kon kɨma tainy, ton re Koina geja rɨga tab nate yɨbɨm. Ɨ kwa yet ra maka Kon kɨma yɨpand b'eomkena ikeny, ton re wetaweta omnɨka rɨga e. 31 Sɨ onggɨt paemb Kon wen tamninyɨn da God ɨta komkesa negɨr mɨle dɨde Godɨnd ɨsadrena mɨle awɨr tamnɨkiny. Ajɨ God ma opima Yɨnayɨna Wɨngawɨngand ɨsadrena mɨle awɨr tamnɨkiny. 32 Ɨ kwa yet ra Rɨgamna B'ɨgand negɨr yɨt ke omɨny, God opima ti onggɨtyam negɨr mɨle awɨr omnainy dem. Ajɨ yet ra Yɨnayɨna Wɨngawɨngand ɨsadreny, God makwa ɨta ti onggɨtyam negɨr mɨle awɨr omnau dem yu wɨnɨnd dɨde kwa warɨ.
Wul Nangg dɨde Tina Kɨp
(Luk 6:43-45)
33 “Ɨ wɨn wul nangg b'ogɨl yomnɨka, sɨ ɨngkaemb tina kɨp ɨta b'ogɨl tainy. O wɨn wul nangg negɨr yomnɨka, sɨ tina wulkɨp ɨta negɨr tainy. Mop nokɨp wul nangg ongwatam re tina ɨjagendi kɨp kae. 34 Wɨn re negɨr guda kɨma gɨrem im, sɨ wɨn re negɨrjog nony menamena kɨma im wekenyɨt, ɨ kwa wɨn makwa rɨrɨr im opurenam b'ogɨl yɨtkak. Mop nokɨp nanggamog nony menamena im re rɨga waina garɨnd yɨndangɨr wekeny, ton ɨnsima tugɨm ke apurenanj. 35 Sɨ b'ogɨl rɨgat b'ogɨljog gasa angapeneniny. Ɨ ɨngkaemb ton ket b'ogɨl mɨle pɨta wa apendeniny. Ɨ negɨr rɨgat daka tina ongapi negɨr gasam pɨlke negɨr mɨle pɨta wa apendeniny. 36 Ɨ Kon wen wumɨr tamninyɨn da ra b'ɨsagɨka bibɨr ik dem, yɨpayɨpa rɨgap opima b'agenaya tuweny dem Godɨm wɨpɨnd mɨra okatam towaina komkesa opureni yɨtkak gatab rɨnsim re yu ton kɨp kesa opurena eyenanj. 37 Mop nokɨp rada moina b'agenai yɨtkak re negɨr kesa dɨmdɨmjog e, sɨ God ɨta negɨr kesa dɨmdɨmjog rɨga nyɨ motkau dem, ɨ rada moina b'agenai yɨtkak re negɨrjog e, sɨ Ton ɨta negɨr ma b'ɨsagɨka motkau dem.”
Ju Rɨga waina Ɨgekita Kɨd kesa kɨma Danda Wɨko Omnɨkam
(Mak 8:11-12; Luk 11:29-32)
38 Ɨ onggɨt wɨnɨnd Ju rɨga waina gog ouyaena rɨga dɨde Parisai rɨga wɨngɨrɨnd nɨnda rɨgap Yesund yomno da, “Ouyaena rɨga! Sɨn singi im mor pɨlke kɨd kesa kɨma danda wɨko yɨr ongong.” 39 Sɨ Yesu ten esmonggainonj da, “Rɨga yepim re yu negɨrjog mɨle ɨ gigɨr dɨde yɨgyɨg b'iyena mɨle kɨma wekenyɨt onggɨt gowukoyɨnd! Wɨn nɨgekenya kɨd kesa kɨma danda wɨko omnɨkam, ajɨ Kon kɨd kesa kɨma danda wɨko wa takainyɨn ra ɨna nena e rɨna re bageyam Yonam pɨlɨnd aukonj. 40 Sɨ Yona ukoijog kabum kom borand yɨbnonj re nowa bibɨr dɨde nowa sɨwɨny kɨma na. Sɨ onggɨt paemb Rɨgamna B'ɨga todaka odede yɨpa wɨp e gou borand ɨbɨm dem nowa bibɨr dɨde nowa sɨwɨny kɨma. 41 Ɨ ra b'ɨsagɨka wɨn ik dem, Ninebe rɨgap opima yɨpand gɨlgɨl towɨnkanj dem wɨn kɨma yepim re yu wekenyɨt onggɨt gowukoyɨnd, ɨ ton opima yɨr ungata rɨga taukanj dem wanɨm negɨr ma b'ɨsagɨka okatam. Mop nokɨp re Yona God ma bage yɨt pɨtapɨta yomnenonj, Ninebe rɨgap kea towaina negɨr mɨle ke engento Godɨm pɨlwa, ajɨ ɨta yɨpa rɨga yɨbɨm dɨkɨnd, Ton re ukoijog e ajɨ Yona re sobijog e. Ajɨ wɨn makaima Tina opurena ke engenjindam waina negɨr mɨle ke. 42 Ɨ ra b'ɨsagɨka wɨn ik dem, bargubo gatab ke kwin ɨta yɨpand gɨlgɨl towɨnyis dem wɨn kɨma yepim re yu wekenyɨt onggɨt gowukoyɨnd, ɨ ton ɨta yɨr ungata rɨga tainy dem wanɨm negɨr ma b'ɨsagɨka okatam. Mop nokɨp naskand ton tikonj re ma wuswus kantri kena Solomonɨmna b'ogɨl multekɨp ke yɨtkak utkundam, ajɨ ɨta yɨpa rɨga yɨbɨm dɨkɨnd, Ton re ukoijog e ajɨ Solomon re sobijog e. Ajɨ wɨn makaima Tina yɨtkak singi eyenindam utkundam.
43 “Ɨ ra negɨr wɨngawɨnga topenj yɨpa rɨgam pɨlke, ton ket b'ugumarena ikeny nyɨ kesa pɨpmet nata dɨde oraka iyeny wɨram wɨmenam pɨpmet, ajɨ makwa ɨta odar. 44 Sɨ ton ket yindeny da, ‘Kon kwa ama tɨtenjɨn koina met wa rɨna re kon yɨraren.’ Ɨ ra ton tɨtenj, ton met odar ra met tɨb kesa e ɨ b'obogɨl ɨsagɨki e ɨ dɨde b'obogɨl gasa ongonjeni im. 45 Sɨ ton ket yikeny dɨde arondeniny nɨnda seben (7) negɨr wɨngawɨnga yepim re ukoi kana negɨr mɨlend wekeny ti pɨlke, ɨ ket ton kɨma yɨpand b'ɨgarkanj ɨ dɨde dea de wɨmena wuweny. Sɨ onggɨt rɨgamna kikitumpu wa wɨmena re ma ɨja e ɨt re naskand re dɨde, ajɨ ɨtemb re ket negɨrjog e yɨbɨm. Sɨ odede yɨpa wɨp mɨle ɨta kwa tawɨk wa pɨlɨnd yepim re yu wɨn negɨrjog mɨle kɨma wekenyɨt onggɨt gowukoyɨnd.”
Yesumna Mog dɨde Yɨngganwar
(Mak 3:31-35; Luk 8:19-21)
46 Ɨ re Yesu dɨdea rɨga bobo wa pɨlwa yɨt omnenand yɨbnonj, Ti mog dɨde Ti yɨngganwar met bau ke owɨnki wekenonj dɨde oraka yiyeno Tin yɨt omnenam. 47 Sɨ yɨpa rɨgat Yesund wumɨr yomnonj da, “Yɨr de, Mor mog dɨde Mor yɨngganwar opima owɨnki wekeny bau wa ɨ oraka e miyenyi Men yɨt omnenam.” 48 Ajɨ Yesu tin yɨsmonggawonj yet re Tin wumɨr yomnonj da, “Yeto Kor mog, ɨ yepim Kor yɨngganwar?” 49 Seg Ton ket Tina b'auyaena rɨga pumam etmulisinonj dɨde ket yindonj da, “Yɨr de, opimemb opi Kor mog dɨde Kor yɨngganwar. 50 Mop nokɨp yet ra mɨle omnɨka teyeniny Kor B'u ma singind yete re yɨbɨm pumb tungg wa, ton re Kor yɨnggan e, Kor ngɨmɨr o dɨde Kor mog o.”