10
Zisas 72 ŋaara gumgi farasegap mbe sarigim, mbe ana ŋaarar muun zav vui.
+Zisas zumgum harigi 72 gumgi farasegap, mbe sarigim, mbe ana nɨma tɨgap fharav vegi. Ana mbe sasarigim, mbe phuni phuni wari tɨgap vui. a Ana mbe sarigim, mbe fharav ana mba ŋgɨrga ŋgui bakɨvi gum ŋgui ntogivige, mbe zam ntan vui. +Ana mbe sarav khaŋ mbe nzuai, “Mban vhɨrvera gɨvav mɨnin ki. Mba mba ndirga ŋaara gumgi vhɨrkɨvgi fhuvara. Gu maaŋ muuŋgiap nde nzuai, nde mba mɨni namkama phorgɨ suaŋrim, ana ŋaara gumgi vhɨrve ga sararim, mbe ana mɨnin ŋgɨp, ana mba ndi phogir vhori.
+“Nde na mbarara. Nde ŋgɨri, gu nde sarigim, nde sipsivi ŋgugi fara muuŋgiap ruaŋruaŋgi feiŋ rɨgar vui. ++Nde ŋgɨp, ŋkɨɨa ki thar thige, o mpaa thar thige rugɨ thari, nde vhɨra ŋkari shari thaveni ndi thari. Nde vhɨra ŋgip, tuavar guma the gangip, ‘manera’ gum ‘ŋkotuguraagen’ anan nɨɨŋ thari. Nde maaŋ muuŋgip, ŋgɨp, ŋgu then ŋgɨgɨp, nde phena the vhen ŋgirɨ saŋv, nde fhara khaŋ mba phenan ki ntɨɨri ga suaŋri, ‘Nde kha phena vhen ki ntɨɨri, Fhe Bakɨme ndava mɨɨtɨk nde phorgɨ ki.’ Nde maaŋ mba phenan ki ntɨɨri ga suanga, mba phenan ki guma the Fhe Bakɨme ndava mɨɨtɨk ana phorgɨ kɨrga, ana nde nzuai kameŋ ndigirga. Maaŋ muuŋgi guma the mba phenan ki fhu, nde mba nzuai kameŋ, ne taagip ndera zɨgɨrga. +Nde maaŋ muuŋgip phena then ŋgegɨp, nde mba phenara kɨri. Mba phenan ki ntɨɨri nde ndɨɨi mba gum mbɨ, nde ntara mbɨri. Nde kaŋgi, guma ŋgari, ana won vheza ndirga. Nde fhura tamtam phenin ŋkuu thari.
+“Nde ŋgɨp ŋgu bakɨ then ŋgɨgɨrim, mbe nde ndigi ŋgɨp wari wo phena then ŋgɨgɨp, mban nden nɨɨŋrim, nde mbɨri. Nde mba ŋgun kɨv, ana ki rɨɨi gumgi, nde mben kurkurav, mben rɨmrɨɨr muuŋrim, nta vhɨzɨri. Nde khaŋ mbe suaŋri, ‘Fhe Bakɨme won gumgi gu mbigi ganɨrim, mbe ana piin kɨrga tuk nden han mbarigi.’ 10  +Nde maaŋ muuŋgip ŋgɨp ŋgu bakɨ then ŋgɨgɨrim, mbe nde vuzvugiap nden ndikndigi fhu, nde ŋgɨv mba ŋgun tuavra thɨgɨp khaŋ mbe suaŋri, 11  +‘Nden ŋgun vherɨn nzan ŋkari phoogim, nza nta vherɨna pɨzi. Nde khaŋ muuŋgip gangip kaŋgiri, nde tɨvar vhuun nza muuŋgi fhuvara.’ Nde vhɨra ndɨkndɨga vhuuŋra muuŋv wari kɨri. Fhe Bakɨme wo gumgi gu mbigi ganɨrim, mbe ana piin kɨrga tuk han mbarigi.” 12  +Zisas mba bunin mbe nzuav khaŋ mbe nzuai, “Gu guigira nde nzuai, Fhe Bakɨme zumgum kha nuianan ki gumgi gu mbigi muuŋgi tɨvi mbatɨgi ga suaŋv mbe suanga tuk hɨgɨrga. Mba tɨvar nde muuŋgi ŋgun ki gumgi gu mbigi, mbe ndirga simtɨgi, nta guigira mba Sodoman kegi gumgi gu mbigi ndirga simtɨgi kambararga.”
Zisas khaŋ nzuai, “Gu guigira mba ndavi domdorɨ thagi gumgi gu mbigi kora muuŋgi.”
Matiu 11.20-24
13  +Zisas mba bunin mbe nzua vov, wom khuen mbe nzuai, “Nde mba Korasinan ŋgu bakɨmen ki gumgi gu mbigi, nde guigira simtɨga bakɨme ndirga. Nde mba Betsaidan ki gumgi gu mbigi, nde vhɨra guigira simtɨga bakɨme ndirga. Nde kha ŋguni, gu fhum nden rɨgar kav mirikori ga muuŋgi. Guma the Taia gum Saidonan kav, gu mba nde rɨgar kav mirikori ga muuŋgi tɨva muuŋgi kake, gu kaŋgi, Taia gum Saidonan ki gumgi gu mbigi, mbe fhum ndavi domdorge. Mbe maaŋ muuŋgiap ndavi domdorgiap, mbe wari wo muuŋgi tɨvi mbatɨgi kora muuŋgiap, shagi gori shargiap vherɨna piigiap kae. 14 Nde kha Korasin gum Betsaidan ki gumgi gu mbigi, Fhe Bakɨme zumgum kha gumgi gu mbigi tɨvi mbatɨgi ga suaŋv mbe suanga tugar, nde ndirga simtɨgi, nta guigira Taia gum Saidonan kegi gumgi gu mbigi ndirga simtɨgi kambararga. 15  +Nde kha Kaperneaman ki gumgi gu mbigi, nde khueŋ ndɨkndɨgi thi? Mba tugen Fhe Bakɨme nde suirav nde vun fegɨrim, nde za kha buiv shɨ guarara phorgirga thi? Fhuvara! Nde Fhe Bakɨme guigira nde mbevarim, nde za kha nuiana khɨna guarara ŋgirɨp, vhɨzgi gumgi ki ŋgun ŋgirgɨrga.”
16  +Zisas kha bunin mbe nzua vov khaŋ mba wo farasegi 72 ŋaara gumgi ga nzuai, “Guma nde nzuai buni mbararagi, ana na buni mbararagi. Guma nde nzuai buni ana kɨr nta segi, ana kɨr na buni ga segi. Mba guma kɨr na buni ga segi, ana kɨr nara segi fhuvara, ana vhɨra kɨr Fhe Bakɨme segi. Fhe Bakɨme nduara na sarigi gu zɨgi.”
Zisas 72 ŋaara gumgi farasegap mbe sarigim, mbe vega kegap taagia zegi.
17 Zisas mba farasegi 72 ŋaara gumgi, mbe vega kegap, taagia ndikndiga mbatɨga mbuav wari zi. Mbe zegap khaŋ Zisas ga nzuai, “Guman Rum, nza ndu zɨn panan bigi vhɨrve ga mbuav, nza vhɨra ndu zɨn panan ŋiniŋgi mbatɨgi ga nzuaim, nta nza buni mbararav nta zɨn vui.” 18  +Mbe ne nzuaim, Zisas mbe ŋgarkarav khaŋ mbe nzuai, “Gu Satan garim, ana Hevenan kegap, tor vhekvhegi fara muuŋgiap kɨgira nɨɨaŋ ndarigi. b 19  +Nde na mbarara! Gu ŋkasŋkan nde nɨɨŋgi. Nde mba kurigi mbatɨgi gum vhezemiŋ, nde nta thipogɨrga, nta nden farfagirga tuktɨgi fhuvara. Nden pana guma Satan, nde vhɨra za ana ŋkasŋka mbevav, nden ŋkasŋka guigira ana kambararga. Kha bigɨn the nden farfagirga tuktɨgi fhu. 20  +Nde vhɨra khueŋ suaŋv ndikndigɨ thari, ‘Nza nzuaim, ŋiniŋgi mbatɨgi nza nzuai buni mbararav nta zɨn vui.’ Fhuvara. Nde khueŋ suaŋv ndikndigɨri, Fhe Bakɨme Hevenan nde zɨri khergi.”
Zisas Fhe Bakɨme ndikndigap ndɨkndɨga vhuun ana mbui.
Matiu 11.25-27; 13.16-17
21 Mba tugen Fhe Bakɨme Ŋina Ŋaar Zisas ndava khavgim, ana Fhe Bakɨme ndikndigap khaŋ ana nzuai, “O, Fhe, ndu kha nuian gum buiva gari Guma Bakɨme ma. Gu ne nzuav ndu zɨ ndi vun kuamkuagi. Ndu khaŋ muuŋgi ne nzuav, ndu kha bigin kha ndɨkndɨgi ga mbui gumgi vhagi. Mbe kha ndɨkndɨgi ga mbui. Mbe ndɨkndɨgi vhuuiŋ kaŋgiap ndɨkndɨgi vhuuiŋ ga mbui gumgi ma. Ndu ntan mba tarire ndɨkndɨgi ndɨkndɨga mbui gumgi, ndu ntan mbe khɨvigi. Ahaŋ, ne nzerara, Fhe Bakɨme, ndu wo vuzvuga zɨn vov maaŋ muuŋgi.” 22  +Zisas mba bunin ana nzuav, wom khaŋ mbe nzuai, “Na Fhe Bakɨme mba bigin za na farve khɨngi. Guma the tuituigiap khueŋ kaŋgi fhuvara, gu ana Kam ma. Fhe Bakɨme nduara ana kaŋgi. Fhe Bakɨme vhɨra, guma the ana kaŋgi fhuvara, anan Kam nduara ana kaŋgi. Ana ana kaŋgiap, ana anan mba khɨvɨ zav farasarigi gumgi, ana anan mbe khɨvigi, mbe vhɨra ana kaŋgi.”
23  +Zisas mba bunin mbe suaŋgiap, dorgap, wo phorga rui gumgi garim, mbe nduarira kim, ana khaŋ mbe nzuai, “Nde kha gari bigi, nde phorga nta gari gumgi gu mbigi, mbe ndikndigɨri. 24 Gu guigira khar nde nzuai, fhum Fhe Bakɨme kamthooŋ gumgir vhɨrve gum ŋgui bakɨvi gari gumgir pani vhɨrve, mbe nde khar gari bigi ganɨngeŋ vuzvugi. Mbe nta gangi fhuvara. Mbe vhɨra nde khar mbararagi buni, mbe nta mbararageŋ vuzvugi. Mbe nta mbararagi fhuvara.”
Zisas Samaria guma Zuda guman kurigi ne neŋgi.
25  ++Tuga mbe mba guigira Zudaiŋ tɨvir vhuuiŋ kaŋgi guma mbe khavgia thɨgap, Zisasan mparav, anan nzarigi. Ana khaŋ ana nzuai, “Guman Rum, gu ramgip zazera mbara muuŋgia ki bɨɨŋbɨɨŋ ndigirie?” 26 Ana ne nzuaim, Zisas ana ŋgarkarav ana nzarigi, “Mba Fhe Bakɨme nde nzuav tɨgi tɨvi, ana ntan Moses ga nɨɨŋgi, nta ram nzuai? Ndu nta garim, nta ram nzuai?” 27  +Ana Zisas ŋgarkarav khaŋ nzuai, “Mba tɨvi khaŋ nzuai, ‘Fhe Bakɨme, ana nduara nza Fhe Bakɨme ma. Ndu guigira wo ndavar anan nɨɨŋgip, ana vuzvugip, wo tum gum ndɨkndɨk gum ŋkasŋkan anan nɨɨŋgiri. Ndu wo vuzvugi tɨvara, ndu won kɨvntoga vuzvugiri.’ ” 28  +Ana maaŋ nzuaim, Zisas ana ŋgarkarav khaŋ ana nzuai, “Ena, ndu nzerara mbar nzuai. Ndu mba tɨvara muuŋv, ndu zazera mbara muuŋgia ki bɨɨŋbɨɨŋ ndigirga.”
29  +Zisas nen ana nzuaim, mba guigira Zudaiŋ tɨvi vhuuiŋ kaŋgi guma, ana khuen Zisas ga ndɨkndɨgi. Ana kha ndɨkndɨgar nan muuŋ thari, gu ndɨkndɨga vhuuŋ ki fhuvara. Mba guigira Zudaiŋ tɨvi vhuuiŋ kaŋgi guma mba ndɨkndɨgar Zisas ga mbuav, kha nzambaren ana muuŋgi, “Maaŋgi kha kameŋ khaŋ nzuai, nan kɨvntogi? Nan kɨvntogi, mbe theiŋ?”
30 Ana mba nzambaren Zisas ga muuŋgim, Zisas ana ŋgarkarav kha bigen ana neŋgi, “Guma mbe Zerusareman kegap Zerikon veri. Ana verim, bigi kɨɨv gumgi shogi gumgi mbatɨgi, mbe zomzorgia kegap tuavar anan hegi. Mbe hegap, hor mbatɨgar ana muuŋgim, ana ŋama rimgim, mbe ana ndi tɨgap, ana shagi zorgiap, ana bigi kɨmgiap, wari regi. 31 Mbe regim, Fhe Bakɨme rotu guma mbe, ana mba tuavra veri. Ana vera ana garim, ana rimge rɨgap kim, ana ana gangia thav, fhura ana ŋkɨɨa vugi. 32 Ana vugim, Rivai guma mbe zi. Ana zav ana gangiap, ana vhɨra fhura ana ŋkɨɨa vugi.
33  ++“Ana vugim, Samaria guma mbe zi. Ana zav mba guma rɨgap ki ŋanen hav, ana garav, guigira ana kora muuŋgi. 34 Ana ana kora muuŋgiap, vov ana han vugap, mbaram wainan ana nzuu ruagiap, mbaram mporiiŋ ana nzuu ndogi. Ana ana nzuu ndogiap, mbaram ana suira vov won doŋkir fav, ana ndiga vui. Ana ana ndiga vov, mba ŋgui gumgi zav kui phena mbe tɨgap, ana gari. 35 Ana mɨtimanera khavgiap, kɨma raraŋ mpuani faŋgiap, mba phena gari guma ga nɨɨŋgi. Ana nta faŋgiap, ana ndɨɨv khaŋ ana nzuai, ‘Ndu kha guma ganɨv, ndu ana suaŋv won ŋkɨɨa thari fusuegɨrga, gu taagip zɨv, gu ndu ŋkɨɨa ŋgarkararga.’ ” c
36 Zisas mba bigen mba guigira Zudaiŋ tɨvi vhuuiŋ kaŋgi guma neŋgegap, mbaram anan nzarigi, “Ndu gu kha neŋgegi bigeŋ mbararagi. Maaŋgi guma kha guma phuni khegene rɨgar kha kɨɨi gumgi shogi guman kɨvntok?” 37 Mba guigira Zudaiŋ tɨvi vhuuiŋ kaŋgi guma ana ŋgarkarav khaŋ ana nzuai, “Mba ana kora muuŋgi guma.” Ana maaŋ nzuaim, Zisas khaŋ ana nzuai, “Nzerara, ndu ŋgɨp mba tɨvara muuŋri.”
Zisas Marta gum Maria phenan ki.
38  +Zisas maaŋ kegap, khavgiap, wo phorga rui gumgir kov, mbe vui. Mbe vov ŋgu mben hɨgi. Mbe vov mba ŋgun hɨgim, mba ŋgun ki mbiga mbe, ana zɨ Marta, ana wo phenan kɨr zav Zisas khɨrigi. 39  +Zisas vov Marta phenan kim, Marta biva Maria, ana zav Zisas haa perav, Zisas nzuai buni mbararagi. 40 Ana Zisas buni mbararav kim, Marta Zisas buni mbarara zav mbuav, ana vhɨra mbe mbɨrga mba ndɨkndɨgap, nta mbuav kavtuigi. Ana kavtuigiap, mbaram zav khaŋ Zisas ga nzuai, “Guman Rum, ndu gu kavtuigi ne ndɨkndɨgi fhuve? Na bip na thav, zav khaŋ kim, gu nduara kha mba tuav kavtuigi. Ndu ana suaŋrim, ana zɨv, nan kurav mba turga.” 41 Marta nen Zisas ga nzuaim, Zisas ana ŋgarkarav khaŋ ana nzuai, “Ai, Marta, ndu bigi vhɨrve ga nzuav mbuav, ndɨkndɨgi vhɨrve ga mbuav ndava simgi.
42  +“Gu ndu nzuai, ndu ndɨkndɨgɨrga bigɨna bavira. Maria khar mba bigɨna ndir za mbui, ana guigira bigɨna vhuuŋ ma. Ana mba bigɨna vhuuŋ ndir saŋv muuŋrim gu thaŋ suaŋv ana thɨvɨrie?”
+ 10:1 Mt 10.1; Mk 6.7 a 10:1 Bigi kaŋgi gumgi vhɨrve, mbe kha ndɨkndɨga mbui. Zisas mba sarigi vui gumgi, mben vhɨrve khaŋ muuŋgi 72 fhuvara. Zakɨra fhuvara! Mbe kha ndɨkndɨga mbui, mben vhɨrve 70 ra thɨgi. Mben vhɨrve ves 1, 70 ra thɨgi. Mben vhɨrve vhɨra ves 17, 70 ra thɨgɨrga. + 10:2 Mt 9.37-38; Zo 4.35; 2 Te 3.1 + 10:3 Mt 10.16 + 10:4 2 Kin 4.29 + 10:4 Mt 10.7-14; Mk 6.8-11; Ru 9.3-5 + 10:7 Mt 10.10-11; 1 Ko 9.14; 10.27; 1 T 5.18 + 10:8 1 Ko 10.27 + 10:10 FG 13.51 + 10:11 Mt 10.14; Ru 9.5; FG 18.6 + 10:12 Stt 19.24-28; Mt 10.15; 11.24 + 10:13 Ais 23.1-18; Ese 26.1–28.26; Jol 3.4-8; Amo 1.9-10; Mt 11.21-23; Sek 9.2-4 + 10:15 Ais 14.13-15 + 10:16 Mt 10.40; Mk 9.37; Ru 9.48; Zo 5.23; 13.20 + 10:18 Zo 12.31; 16.11; VB 9.1; 12.8-9 b 10:18 Ais 14.12 + 10:19 Sng 91.13; Mk 16.18; FG 28.5 + 10:20 Kis 32.32; Ais 4.3; Dan 12.1; Mt 7.22; Fi 4.3; Hi 12.23; VB 3.5; 21.27 + 10:22 Mt 28.18; Zo 1.18; 3.35; 10.15; 17.2 + 10:23 Mt 13.16-17; 1 Pi 1.10 + 10:25 Mt 19.16; Ru 18.18 + 10:25 Mt 22.35-40; Mk 12.28-34 + 10:27 Wkp 19.18; Lo 6.5 + 10:28 Wkp 18.5; Neh 9.29; Ese 20.11-13; Ro 10.5; Ga 3.12 + 10:29 Ru 16.15 + 10:33 Zo 4.9 + 10:33 2 Sto 28.15 c 10:35 Mba kɨma raraŋ mpuani ra phuni tuktɨgi vhez ma. + 10:38 Zo 11.1 + 10:39 Zo 12.2-3 + 10:42 Sng 27.4; Mt 6.33