12
Jisas i tamat tano Bung na Sinangeh.
(Mak 2:23-28; Luk 6:1-5)
+Tike Bung na Sinangeh Jisas ma ira nuno bulu na harausur di ga hanana nalamin tano lalong na wit. Ma ira nuno bulu na harausur di ga taburungan, di gom rarus ari pat na wit, ma di gom enen. +Be ira Parisi di ga nes hobi, di ga tange tane Jisas, “Nes baak! Ira num bulu na harausur di lake no harkurai utano Bung na Sinangeh.”
+Ma ne Jisas ga tange ta di, “Mu gate was ter ing Dawit ga gil, ing iga taburungan, di ma ira nuno harwis. +Io, Dawit ga lala tano hala tane God ma di ma ira nuno harwis di ga en no beret di gate tabar God ma ie. No harkurai i tange be ira pris sene mon, di na en ikino beret, ma ira mes pata. +Iesene mu gate was ter ira harkurai tane Moses. Ma kike ra harkurai i hamanis uta ira pinapalim ta ira pris naramon tano tamat na hala na lotu. Be ing di gil ira nudi pinapalim tano Bung na Sinangeh i hoke be di la kutkutus no harkurai tano Bung na Sinangeh. Iesene pata tikenong na lik be di gil tike sasana. +Aiou tange ta mu, tike turadi kira i tamat tano tamat na hala na lotu. +No nianga tane God i tange be, ‘Aiou sip be mu na marse ira turadi. Ma ing be pa mu le gil hobi, iou paile manga sip be mu na hartabar utuma ho iou.’ Be mu ira Parisi nage palai tano pipilaina ta ikin ra nianga, pa mu gorle tibe hapenpen di ing pa dile gil tike sasana. Io, Nong a Turadi ie i kure no Bung na Sinangeh.”
I haruat be da gil ra tahut tano Bung na Sinangeh.
(Mak 3:1-6; Luk 6:6-11)
Io, Jisas ga hana talur ikino katano, igom hana lala ter tano nudi hala na lotu ira Iudeia. 10  +Ma tike turadi ga luma mat ga kis ter kaia. Ari di ga kis ter bileng kaia ing di ga sip be di na tung Jisas. Io kaie, di gom tiri ie horek: “I takados be da halangalanga ira ina minaset tano Bung na Sinangeh be pata?”
11  +Ma ne Jisas ga tange ta di, “Be tikenong a nuno tike me i puko sur tike lulur ra Bung na Sinangeh, a tutuno be na hana iat ma nage kap haut leh ie. 12 Mu palai be tano sinisip tane God, mu manga tamat ta ira me. Io kaie, i takados be da gil ira tahut na pinapalim tano Bung na Sinangeh.”
13 Ma ne Jisas ga tange um tano luma mat, “Tuluse no lumam!” Iga tule ise ie, igom tahut baling honong tike mes na lumana. 14  +Iesene ira Parisi di ga sur leh tano hala na lotu ta di ra Iudeia, di gom wowor tikai be di na ubu bing Jisas hohaam.
God ga gilamis Jisas be aie no nuno tahut na tultule.
15 Be Jisas ga palai ta ira lilik ta di ra Parisi, iga hana talur ikino taman. Ma a haleng di ga mur ie, igom halangalanga ira nudi ina minaset. 16  +Ma iga hakatom di be pa di nale hinawase ta tikenong be nesi ie. 17 Kike ra linge ga hanawat ura hatutuno no nianga nong God ga tange tano tangetus Aisaia horek:
18  ++“No nugu tultule ikin, nong iou ga gilamis ie.
Aiou manga sip ie ma iou laro utana.
Aiou ni bul no tanuagu tana,
ma ina harpir tano nugu taktakados na lilik ta ira huntunana bakut tano ula hanuo.
19 Pai nale hargor ma tikenong. Pai nale kakongane hanana.
Pai nale iangianga nalu ta ira matanabar ta ira ngas.
20 Na marse ira maris,
ma pai nale hagae ira malalona,
tuk ter be no nugu taktakados na barangang.
21 Ma ira huntunana bakut tano ula hanuo, di na so ira nudi lilik tana be na tabar di ma ira bilai na haridan.”
Jisas ga hamanis be pai gale tule hasur leise ira sana tanuo ma no dades tane Satan.
(Mak 3:20-30; Luk 11:14-23)
22 Ma di ga lamus hawat tike tunana ukaia hone Jisas. A pulo ie ma a ngulo bileng ie kinong a sana tanuo gate sasoh tana. Ma ne Jisas ga halangalanga ie, kaie igom ianga ma iga nanaas baling. 23 Ma ira turadi di ga karup ma di ga tange be, “Pata be no tubu ne Dawit dak ikin?”
24  +Iesene be ira Parisi di ga hadade hobi, di ga tange, “Jisas i haruat mon ura tultule hasur leise ira sana tanuo kinong Belsebul no watong ta di ra sana tanuo te ter ra dades tana, kaie ige gilgil hobi.”
25 Io, Jisas ga nunure ira nudi lilik, igom tange ta di ira Parisi horek: “Be tike huntunana paile tur tikai, tari mes di na hamau no taman. Ma be tike taman be tike hatatamana, be pa dile tur tikai, pa di nale tur dades. 26 Be Satan i tule hasur leise habaling Satan, no nuno huntunana paile tur tikai. Io, ina puko. 27 Mu tange be iou tule hasur leise ira sana tanuo ma no dades tane Belsebul. Be i tutuno, hokike mon bileng mu. Ira numu turadi di la kapkap dades bileng mekaia hone Belsebul, ura tultule hasur leise ira sana tanuo. Io, ira numu turadi iat, di hamanis be ira numu lilik paile takados kinong di bileng di gil hobi. 28  +Ma sene be iou tule hasur leise ira sana tanuo ma ra dades tano Tanuo tane God, io, i hamanis be no pana bung tano kingdom tane God te hana tupas mu.
29 “Pata ta tikenong na lala tano ngasiana no ut na baso ma ina kuman ta linge, ing be paile huna kubus kawase ie. Ma namur um, na kukuman naramon tano nuno hala.
30  +“Be tikenong paile nugu harwis ie, i malok tagu. Ma be tikenong paile harahut iou, i hagae iou. 31  +Ma ta kike ra numu nianga, iou tange be, God na lik luban leise ira sasana ta ira matanabar, ma be di na ianga hagae ta tikenong, na lik luban leise ikinong bileng. Iesene nong i ianga hagae no Halhaaliena Tanuo, God pai nale lik luban leise ikino sasana. 32 Nesi nong na ianga hagae Nong a Turadi ie, ikino sasana God na lik luban leise. Iesene be nesi nong na ianga hagae no Halhaaliena Tanuo, God pai nale lik luban leise ikino sasana, ta ikin ra lon ma namur bileng.
33  +“Ira tintalen ta ira turadi i ngan mon hora dahe. Airuo mangana dahe mon. Nong i bilai i huei ira bilai na puspusno, ma nong i sana i huei ira sana puspusno. Io kaie, da nes kilam ira dahe ta ira hunuei idi. 34  +Mu hora sana si. Paile haruat be mu na tange ra bilai na nianga kinong a sana turadi mu. Ma ta nong na tange ira linge nong no tingana i hung ter me. 35 No tahut na turadi i tange ira bilai na linge ing i hung ter tano nuno nilon. Ma no sana turadi i tange ira sana linge ing i hung ter tano nuno nilon bileng. 36 Iesene, na tutuno ta mu, be ira nianga bia bakut ing ira turadi di tange, God na kure di urie tano bung na harkurai. 37 Io, God na kure ugo ta ira num nianga, ma ina tange tam be nu langalanga be nu kap no num ngunngutaan tano harkurai.”
Jisas ga tibe hapenpen dong ing di ga manga sana.
(Mak 8:11-12; Luk 11:24-26,29-32)
38  +Ma namur, ari ta ira Parisi ma ari ta ira tena harausur ta ira harkurai tane Moses, di ga tange tane Jisas be, “Tena harausur, mem sip be nu gil tike hakilang ura hamanis ta mem be God i tule ugo be pata.”
39  +Ma ne Jisas ga tange ta di, “Taitus karek ra pana bung, ira matanabar di sip be ni gil tike hakilang kinong di la tutur talur God ma di manga sana. Iesene pa di nale nes ta hakilang. Di na nes sene mon no hakilang tane Iona no tangetus. 40  +Io, Iona ga kis tano tingana no tamat na aen aitul a bung. Hokike iat mon, Nong a Turadi ie na kis tano tingana no pu aitul a bung bileng. 41  +Tano bung na harkurai, ira matanabar me Ninewe di na tibe hapenpen mu kinong di ga lilik pukus ta ira harpir tane Iona. Ma iou tange ta mu, tike turadi i tamat ta dur ma ne Iona irek. 42  +Ma ta ikino bung na harkurai, no kwin me Siba bileng na tibe hapenpen mu kinong iga hanawat me tapa sakit ura hadade no minminanes tane Solomon. Ma iou tange ta mu, tike turadi i tamat ta dur ma ne Solomon irek.
43 “Be tike sana tanuo i sur leh tike turadi, i hana hurbit ta ira masmasana katano ta ira katano bia, ura sinangeh, sene be i nanaas puo. 44 Io, i lik horek: ‘Aiou ni tapukus baling ter tano ngasiagu.’ Ma be i hanawat ukaia, i nes be pata tari kaia ma i taguro ter be na lala baling. 45  +Io i hana, i a lamus habaling a liman ma iruo na mes na sana tanuo, di manga sana tana. Ma di lala kaia ma di ge kis um kaia. Ma no nilon um ta ikino turadi na manga sana ta ing menalalie. Na ngan bileng hobi ta ira sana matanabar ta ikin ra pana bung.”
Ira hinsaane Jisas tutuno
(Mak 3:31-35; Luk 8:19-21)
46 Ma be Jisas ga iangianga baak tano tamat na matanabar, io, no nuno makai ma ira tesne di ga tur ter nataman. Di ga sip be di na ianga ma ie. 47 Ma tikenong ga hinawase ie be, “No num makai ma ira tasim di tur ter nataman. Ma di sip be di na wor ma ugo.”
48 Ma ne Jisas balik ga balu ie, “Aiou ni hinawase mu be nesi no nugu makai ma ira tasigu.” 49 Iga tulus ira nuno bulu na harausur, ma igom tange, “Di kikina ira nugu makai ma ira tasigu. 50  +Io, be nesi tikenong ila murmur ira sinisip tano nugu Mama ruma ra mawe, ikinong a tasigu, a hainigu, be a nugu makai ie.”
+ 12:1 Lo 23:25 + 12:2 KBk 20:10 + 12:3 1Sml 21:1-6 + 12:4 WkP 24:5-9 + 12:5 Nam 28:9-10 + 12:6 Matiu 12:41-42 + 12:7 Hos 6:6; Matiu 9:13 + 12:10 Luk 14:3 + 12:11 Luk 14:5 + 12:14 Jon 5:16 + 12:16 Matiu 8:4; Mak 3:12 + 12:18 Ais 42:1-4 + 12:18 Matiu 3:17 + 12:24 Matiu 9:34; 10:25 + 12:28 Apostolo 10:38; 1 Jon 3:8 + 12:30 Mak 9:40; Luk 9:50 + 12:31 Hibru 6:4-6 + 12:33 Matiu 7:16-20 + 12:34 Matiu 3:7; 15:18; Luk 3:7; 6:45 + 12:38 Matiu 16:1; Luk 11:16; Jon 6:30 + 12:39 Matiu 16:4; Mak 8:12 + 12:40 Jna 1:17 + 12:41 Jna 3:5 + 12:42 1Kng 10:1-10 + 12:45 2 Pita 2:20 + 12:50 Rom 8:29