17
Thessalonica
Διοδεύσαντες δὲ τὴν Ἀμφίπολιν καὶ* Ἀπολλωνίαν, ἦλθον εἰς Θεσσαλονίκην, ὅπου ἦν συναγωγὴ τῶν Ἰουδαίων. Κατὰ δὲ τὸ εἰωθὸς τῷ Παύλῳ, εἰσῆλθεν πρὸς αὐτοὺς καὶ ἐπὶ σάββατα τρία διελέγετο αὐτοῖς ἀπὸ τῶν Γραφῶν, διανοίγων καὶ παρατιθέμενος ὅτι τὸν Χριστὸν ἔδει παθεῖν καὶ ἀναστῆναι ἐκ νεκρῶν, καὶ ὅτι «οὗτός ἐστιν Ἰησοῦς Χριστὸς§ ὃν ἐγὼ καταγγέλλω ὑμῖν Καί τινες ἐξ αὐτῶν ἐπείσθησαν καὶ προσεκληρώθησαν τῷ Παύλῳ καὶ τῷ Σίλᾳ, τῶν τε σεβομένων Ἑλλήνων πλῆθος πολύ,* γυναικῶν τε τῶν πρώτων οὐκ ὀλίγαι.
Προσλαβόμενοι δὲ οἱ Ἰουδαῖοι οἱ ἀπειθοῦντες τῶν ἀγοραίων ἄνδρας τινὰς πονηρούς, καὶ ὀχλοποιήσαντες ἐθορύβουν τὴν πόλιν· ἐπιστάντες τε§ τῇ οἰκίᾳ Ἰάσονος,* ἐζήτουν αὐτοὺς ἀγαγεῖν εἰς τὸν δῆμον. Μὴ εὑρόντες δὲ αὐτούς, ἔσυρον τὸν§ Ἰάσονα* καί τινας ἀδελφοὺς ἐπὶ τοὺς πολιτάρχας, βοῶντες ὅτι «Οἱ τὴν οἰκουμένην ἀναστατώσαντες, οὗτοι καὶ ἐνθάδε πάρεισιν, οὓς ὑποδέδεκται Ἰάσων· καὶ οὗτοι πάντες ἀπέναντι τῶν δογμάτων Καίσαρος πράσσουσιν, βασιλέα ἕτερον λέγοντες εἶναι§Ἰησοῦν Ἐτάραξαν δὲ τὸν ὄχλον καὶ τοὺς πολιτάρχας ἀκούοντας ταῦτα. Καὶ λαβόντες τὸ ἱκανὸν παρὰ τοῦ Ἰάσονος* καὶ τῶν λοιπῶν, ἀπέλυσαν αὐτούς.
Berea
10 Οἱ δὲ ἀδελφοὶ εὐθέως, διὰ τῆς νυκτός, ἐξέπεμψαν τόν τε Παῦλον καὶ τὸν Σίλαν εἰς Βέρροιαν·§ οἵτινες παραγενόμενοι εἰς τὴν συναγωγὴν ἀπῄεσαν τῶν Ἰουδαίων.* 11 Οὗτοι δὲ ἦσαν εὐγενέστεροι τῶν ἐν Θεσσαλονίκῃ, οἵτινες ἐδέξαντο τὸν λόγον μετὰ πάσης προθυμίας,§ καθ᾿ ἡμέραν ἀνακρίνοντες τὰς Γραφὰς εἰ ἔχοι ταῦτα οὕτως. 12 Πολλοὶ μὲν οὖν ἐξ αὐτῶν ἐπίστευσαν, καὶ τῶν Ἑλληνίδων, γυναικῶν τῶν εὐσχημόνων καὶ ἀνδρῶν, οὐκ ὀλίγοι. 13 Ὡς δὲ ἔγνωσαν οἱ ἀπὸ τῆς Θεσσαλονίκης Ἰουδαῖοι ὅτι καὶ ἐν τῇ* Βερροίᾳ κατηγγέλη ὑπὸ τοῦ Παύλου λόγος τοῦ Θεοῦ, ἦλθον κἀκεῖ, σαλεύοντες§ τοὺς ὄχλους. 14 Εὐθέως δέ, τότε τὸν Παῦλον ἐξαπέστειλαν οἱ ἀδελφοί, πορεύεσθαι ὡς* ἐπὶ τὴν θάλασσαν, ὑπέμενον δὲ τε Σίλας καὶ Τιμόθεος ἐκεῖ. 15 Οἱ δὲ καθιστῶντες§ τὸν Παῦλον ἤγαγον αὐτὸν* ἕως Ἀθηνῶν· καὶ λαβόντες ἐντολὴν πρὸς τὸν Σίλαν καὶ Τιμόθεον ἵνα ὡς τάχιστα ἔλθωσιν πρὸς αὐτόν, ἐξῄεσαν.
Athens
16 Ἐν δὲ ταῖς Ἀθήναις ἐκδεχομένου αὐτοὺς τοῦ Παύλου, παρωξύνετο τὸ πνεῦμα αὐτοῦ ἐν αὐτῷ θεωροῦντι§ κατείδωλον οὖσαν τὴν πόλιν. 17 Διελέγετο μὲν οὖν ἐν τῇ συναγωγῇ τοῖς Ἰουδαίοις καὶ τοῖς σεβομένοις, καὶ ἐν τῇ ἀγορᾷ κατὰ πᾶσαν ἡμέραν πρὸς τοὺς παρατυγχάνοντας. 18 Τινὲς δὲ καὶ* τῶν Ἐπικουρείων καὶ τῶν Στωϊκῶν§ φιλοσόφων συνέβαλον* αὐτῷ. Καί τινες ἔλεγον, «Τί ἂν θέλοι σπερμολόγος οὗτος λέγεινΟἱ δέ, «Ξένων δαιμονίων δοκεῖ καταγγελεὺς εἶναι»—ὅτι τὸν Ἰησοῦν καὶ τὴν ἀνάστασιν εὐηγγελίζετο. 19 Ἐπιλαβόμενοί τε αὐτοῦ ἐπὶ τὸν Ἄρειον Πάγον ἤγαγον λέγοντες· «Δυνάμεθα γνῶναι τίς καινὴ αὕτη ὑπὸ σοῦ λαλουμένη διδαχή; 20 Ξενίζοντα γάρ τινα εἰσφέρεις εἰς τὰς ἀκοὰς ἡμῶν· βουλόμεθα οὖν γνῶναι τί ἂν θέλοι§ ταῦτα εἶναι 21 (Ἀθηναῖοι δὲ πάντες καὶ οἱ ἐπιδημοῦντες ξένοι εἰς οὐδὲν ἕτερον εὐκαίρουν* λέγειν τι καὶ ἀκούειν καινότερον.)
The Areopagus
22 Σταθεὶς δὲ § Παῦλος ἐν μέσῳ τοῦ Ἀρείου Πάγου ἔφη· «Ἄνδρες Ἀθηναῖοι, κατὰ πάντα ὡς δεισιδαιμονεστέρους ὑμᾶς θεωρῶ· 23 διερχόμενος γὰρ καὶ ἀναθεωρῶν τὰ σεβάσματα ὑμῶν, εὗρον καὶ βωμὸν ἐν ἐπεγέγραπτο· ‹Ἀγνώστῳ Θεῷ.› Ὃν* οὖν ἀγνοοῦντες εὐσεβεῖτε, τοῦτον ἐγὼ καταγγέλλω ὑμῖν· 24  Θεὸς ποιήσας τὸν κόσμον καὶ πάντα τὰ ἐν αὐτῷ, οὗτος, οὐρανοῦ καὶ γῆς Κύριος ὑπάρχων,§ οὐκ ἐν χειροποιήτοις ναοῖς κατοικεῖ, 25 οὐδὲ ὑπὸ χειρῶν ἀνθρώπων* θεραπεύεται, προσδεόμενός τινος, αὐτὸς διδοὺς πᾶσιν ζωὴν καὶ πνοὴν κατὰ πάντα. 26 Ἐποίησέν τε ἐξ ἑνὸς αἵματος§ πᾶν ἔθνος ἀνθρώπων κατοικεῖν ἐπὶ πᾶν τὸ πρόσωπον* τῆς γῆς, ὁρίσας προστεταγμένους καιροὺς καὶ τὰς ὁροθεσίας τῆς κατοικίας αὐτῶν, 27 ζητεῖν τὸν Κύριον, εἰ ἄρα γε ψηλαφήσειαν αὐτὸν καὶ εὕροιεν, καί γε§ οὐ μακρὰν ἀπὸ ἑνὸς ἑκάστου ἡμῶν ὑπάρχοντα· 28 ἐν αὐτῷ γὰρ ζῶμεν καὶ κινούμεθα καὶ ἐσμέν. Ὡς καί τινες τῶν καθ᾿ ὑμᾶς* ποιητῶν εἰρήκασιν, ‹Τοῦ γὰρ καὶ γένος ἐσμέν.› 29 Γένος οὖν ὑπάρχοντες τοῦ Θεοῦ, οὐκ ὀφείλομεν νομίζειν χρυσῷ ἀργύρῳ λίθῳχαράγματι τέχνης καὶ ἐνθυμήσεως ἀνθρώπουτὸ θεῖον εἶναι ὅμοιον. 30 Τοὺς μὲν οὖν χρόνους τῆς ἀγνοίας ὑπεριδὼν Θεός, τὰ νῦν παραγγέλλει τοῖς ἀνθρώποις πᾶσιν πανταχοῦ μετανοεῖν, 31 διότι ἔστησεν ἡμέραν ἐν μέλλει κρίνειν τὴν οἰκουμένην ἐν δικαιοσύνῃ ἐν ἀνδρὶ ὥρισεν· πίστιν παρασχὼν§ πᾶσιν, ἀναστήσας αὐτὸν ἐκ νεκρῶν
32 Ἀκούσαντες δὲ ἀνάστασιν νεκρῶν, οἱ μὲν ἐχλεύαζον, οἱ δὲ εἶπον,* «Ἀκουσόμεθά σου πάλιν περὶ τούτου 33 Καὶ οὕτως Παῦλος ἐξῆλθεν ἐκ μέσου αὐτῶν. 34 Τινὲς δὲ ἄνδρες κολληθέντες αὐτῷ, ἐπίστευσαν, ἐν οἷς καὶ Διονύσιος Ἀρεοπαγίτης, καὶ γυνὴ ὀνόματι Δάμαρις, καὶ ἕτεροι σὺν αὐτοῖς.
* 17:1 και f35 [96%] HF,RP,OC,TR,CP ¦ 1 την ℵA,B [4%] NU 17:1 η f35 [96%] HF,RP,OC,TR,CP ¦ — ℵA,B,D [4%] NU 17:2 διελεγετο f35 [92%] OC,TR,CP ¦ διελεξατο ℵA,B [5%] HF,RP,NU ¦ διελεχθη D [3%] § 17:3 ιησους ο χριστος f35 [20%] ¦ ~ 231 [75%] HF,RP,OC,TR,CP ¦ ~ 2321 B[NU] ¦ 13 ℵ [3%] ¦ ~ 31 A,D [2%] * 17:4 πληθος πολυ f35 ℵA,B,D [20%] NU ¦ ~ 21 [80%] HF,RP,OC,TR,CP 17:5 προσλαβομενοι δε οι ιουδαιοι οι απειθουντες f35 [75%] HF,RP,CP ¦ ~ ζηλωσαντες 23456 και 1 [12%] ¦ ~ ζηλωσαντες 234 και 1 ℵA,B [5%] NU ¦ ~ ζηλωσαντες 2564 και 1 [3%] TR ¦ ~ ζηλωσαντες 234 και 156 [3%] ¦ ~ 12364 [2%] ¦ ~ 3264 συστρεψαντες D ¦ ~ 12364 OC 17:5 ανδρας τινας f35 A,B [20%] NU ¦ ~ 21 ℵ(D) [75%] HF,RP,OC,TR,CP ¦ 1 [5%] § 17:5 επισταντες τε f35 [90%] HF,RP,OC,TR,CP ¦ ~ και 1 ℵA,B(D) [5%] NU ¦ 1 [5%] * 17:5 ιασονος rell ¦ ιασωνος A,D [30%] 17:5 αγαγειν f35 [89%] HF,RP,OC,TR,CP ¦ προαγαγειν ℵA,B [6%] NU ¦ αναγαγειν [3%] ¦ προσαγαγειν [2%] ¦ εξαγαγειν D 17:6 εσυρον rell ¦ εσυραν D [13%] ¦ ευρον ℵ ¦ one other variant § 17:6 τον f35 [95%] HF,RP,OC,TR,CP ¦ — ℵA,B,D [5%] NU * 17:6 ιασονα rell ¦ ιασωνα [30%] ¦ ισωναν D 17:7 πρασσουσιν f35 ℵA,B,D [91%] HF,RP,OC,NU ¦ πραττουσιν [7%] TR,CP ¦ ταρασσουσιν [2%] 17:7 ετερον λεγοντες f35 ℵA,B [30%] OC,NU ¦ ~ 21 D [70%] HF,RP,TR,CP § 17:7 ειναι rell ¦ — CP * 17:9 ιασονος rell ¦ ιασωνος D [30%] 17:10 δια της νυκτος f35 [95%] HF,RP,OC,TR,CP ¦ 13 𝕻45ℵB,D [4%] NU ¦ — A [1%] 17:10 τε rell ¦ — D [2%] CP ¦ two other variants [2%] § 17:10 βερροιαν f35 [30%] ¦ βεροιαν 𝕻45ℵA,B,D [70%] HF,RP,OC,TR,CP,NU * 17:10 απηεσαν των ιουδαιων f35 [95%] HF,RP,OC,CP ¦ ~ 231 ℵA,B,D [5%] TR,NU ¦ 23 𝕻45 17:11 των rell ¦ 1 αλλων CP 17:11 θεσσαλονικη rell ¦ θεσαλονικη [22%] ¦ θεσσαλονεικη 𝕻45B ¦ two other spellings § 17:11 προθυμιας f35 𝕻45ℵA(D) [25%] NU ¦ 1 το B [75%] HF,RP,OC,TR,CP * 17:13 τη rell ¦ — [5%] CP 17:13 βερροια f35 [30%] ¦ βεροια ℵA,B(D) [70%] HF,RP,OC,TR,CP,NU 17:13 κατηγγελη rell ¦ κατηγγελλη [15%] ¦ κατηγγελει [12%] ¦ three other variants [2%] § 17:13 σαλευοντες f35 𝕻45 (67.6%) HF,RP,OC,TR,CP ¦ σαλευσοντες [10%] ¦ 1 και ταρασσοντες ℵA,B(D) (22.2%) NU ¦ one other variant * 17:14 ως f35 [89%] HF,RP,OC,TR,CP ¦ εως ℵA,B [4%] NU ¦ — D [7%] 17:14 υπεμενον f35 [76%] HF,RP,OC,TR,CP ¦ υπεμενεν [10%] ¦ υπεμειναν 𝕻45(ℵ)B [8%] NU ¦ υπεμεινεν A,D [3%] ¦ επεμειναν [2%] ¦ two other variants [1%] 17:14 δε f35 D [93%] HF,RP,OC,TR,CP ¦ τε 𝕻45ℵA,B [7%] NU § 17:15 καθιστωντες f35 [98%] HF,RP,OC,TR,CP ¦ καθιστανοντες A,B [1%] NU ¦ καθισπαντες ℵ ¦ καταστανοντες 𝕻45D * 17:15 αυτον f35 [88%] HF,RP,OC,TR,CP ¦ — 𝕻45ℵA,B,D [12%] NU 17:15 και f35 A,D [97%] HF,RP,OC,TR,CP ¦ 1 τον 𝕻45ℵB [3%] NU 17:16 παρωξυνετο rell ¦ παροξυνετο [14%] § 17:16 θεωρουντι f35 D [87%] HF,RP,OC,TR,CP ¦ θεωρουντος ℵA,B [5%] NU ¦ θεορουντος [7%] ¦ θεωρουντες [1%] * 17:18 και f35 ℵA,B,D [85%] HF,RP,CP,NU ¦ — [15%] OC,TR 17:18 επικουρειων rell ¦ επικουριων ℵA,B,D [22%] 17:18 των f35 D [93%] HF,RP,OC,TR,CP ¦ — ℵA,B [7%] NU § 17:18 στωικων f35 B [60%] TR,CP ¦ στοικων ℵ,A,D [40%] HF,RP,OC,NU * 17:18 συνεβαλον f35 [50%] ¦ συνεβαλλον ℵA,B [50%] HF,RP,OC,TR,CP,NU ¦ συνελαβον D 17:18 ευηγγελιζετο f35 ℵB [75%] HF,RP,CP,NU ¦ 1 αυτοις A [20%] OC ¦ αυτοις 1 [5%] TR ¦ — D 17:19 αυτου rell ¦ αυτον (D) [8%] ¦ του παυλου [5%] ¦ αυτους [3%] § 17:20 τι αν θελοι f35 D [89%] HF,RP,OC,TR,CP ¦ τινα θελει ℵA,B [4%] NU ¦ τινα 2 [2%] ¦ 12 θελει [5%] * 17:21 ευκαιρουν f35 [90%] HF,RP,OC,TR,CP ¦ ηυκαιρουν (ℵ)A,B,D [10%] NU 17:21 και f35 [98%] HF,RP,OC,TR,CP ¦ η ℵA,B,D [2%] NU 17:21 ακουειν f35 D [98%] HF,RP,OC,TR,CP ¦ 1 τι ℵA,B [2%] NU § 17:22 ο f35 D [95%] HF,RP,OC,TR,CP[NU] ¦ — ℵA,B [5%] * 17:23 ον f35 (97.5%) HF,RP,OC,TR,CP ¦ ο ℵA,B,D (2.3%) NU 17:23 τουτον f35 (98.3%) HF,RP,OC,TR,CP ¦ τουτο ℵA,B,D (1.7%) NU 17:23 καταγγελλω rell ¦ καταγγελω [25%] ¦ κατεγγελλω A § 17:24 κυριος υπαρχων f35 D [95%] HF,RP,OC,TR,CP ¦ ~ 21 ℵA,B [5%] NU * 17:25 ανθρωπων f35 [95%] HF,RP,OC,TR,CP ¦ ανθρωπινων (ℵ)A,B,D [5%] NU 17:25 αυτους διδους rell ¦ δους [18%] 17:25 κατα f35 [90%] HF,RP,OC,TR ¦ και τα A,B,D [8%] CP,NU ¦ και ℵ [1%] ¦ — [1%] § 17:26 αιματος f35 D (95.2%) HF,RP,OC,TR,CP ¦ — ℵA,B (4.4%) NU ¦ two other variants (0.4%) * 17:26 παν το προσωπον f35 [97%] HF,RP,OC,TR,CP ¦ παντος προσωπου ℵA,B,D [3%] NU 17:26 προστεταγμενους rell ¦ προτεταγμενους D [5%] TR ¦ τεταγμενους [2%] 17:27 κυριον f35 [55%] HF,RP,OC,TR,CP ¦ θεον ℵA,B [45%] NU ¦ θειον D § 17:27 και γε f35 B [94%] HF,RP,OC,NU ¦ καιτοιγε ℵ [5%] TR,CP ¦ καιτοι A [1%] ¦ και τε D * 17:28 υμας rell ¦ ημας B [5%] CP 17:30 πασιν f35 [97%] HF,RP,OC,TR,CP ¦ παντας ℵA,B [3%] NU ¦ παντες D 17:31 διοτι f35 [90%] HF,RP,OC,TR,CP ¦ καθοτι ℵA,B,D [10%] NU § 17:31 παρασχων rell ¦ παρασχειν CP ¦ παρεσχειν D ¦ one other variant * 17:32 ειπον rell ¦ ειπαν ℵB [2%] NU 17:33 παλιν περι τουτου και f35 [95%] HF,RP,OC,TR,CP ¦ ~ 2341 ℵA,B [4%] NU ¦ ~ 231 D [1%]