7
Jesus Nawu Birridanginj Minj Birriwernhwoybukwoyi
John 7:1-10
Kaluk burrk Jesus rengehrey kubolkwarlahbubuyika kore Galilee, dja minj nungka djareniwirrinj durndeyi kore Judea dja kumekbe birriwohrnani nawu Jews bininj birridi bu birridjareni birribuyi. Kaluk bu darnkih bolkyimi bu nawu Jews birrikarrmi mulil manbu kundjurlekenh. Wanjh Jesus nawu birridangerrinj birrihdjarrkni dja birrimarneyimeng, “Ngudda yibolkbawoyi kondah dja yirawinj kore kunbolk Judea, ba bu bininj birriwern nawu ngundimunkekadjung kabirrinan kore yikurdukurduyime God nuye kundulkarre dorrengh. Bu ngudda wanjh yidjareminj bininj ngundiburrbuyi, yuwn bu yiwarlkkarren. Yibebmen, yiray, yibenbukkan bedberre kore kurobbe. Dja yibenmarnekukbukkarrimen birriwarlahkenh bininj ba bu ngundiburrbun.” Bedda wanjh kuninjkunu birrimarneyimeng nawu Jesus birridangerrinj bu bedda minj birriwoybukwoyi.
6-7 Wanjh Jesus benmarneyimeng, “Kuhni minj ngaye ngardduk bu ngabangmekurduyime. Dja ngaleng ngudda wanjh kamak ngurridjalkurduyimen kore ngurridjare, dja bininj minj ngundidung ngudberre. Ngaye wanjh birriwarlahkenh bininj ngandidung bu kunwoybuk ngayolyolme bedberre kore bedda kunwarre kabirrikurduyime, wanjh kunmekbekenh kunu ngandiwidnan. Mah. Ngudman ngurriray kumekbe kore mulil. Dja ngaye nuk minj ngabangmere, kore ngaye ngardduk minj bangmekarremarnbuyindangimeninj.” Dja Jesus wanjh yerrkani kore Galilee.
10 Kaluk nawu Jesus birridangerrinj birriwam kore Jerusalem kore mulil birrikarrmi. Dja wanjh Jesus birribawong yerrkang minj birridjarrkrawinj. Kaluk yerrekah nungan Jesus wam manmolk ba bu minj nangale binayi.
Jesus Wam Jerusalem Dja Benbukkabukkani Kore Mulil Bedberre
John 7:11-24
11 Wanjh nawu Jews bininj birriwohrnani bindidjawani kumekbe kore mulil birrikarrmi, birridjawayhmeng, “Baleh nakka Jesus?” 12 Birrimirndewernkenhni bininj kore mulil birrikarrmi dja birriwern birridjawarreni bu birringayawkmi kore birrimarneyimerreni Jesuskenh. Yikahwi nawu birriyimi, “Jesus nakka namak.” Dja birribuyika bininj birriyimi, “Nakka nawarre, nawu kahkurren kahbenkowe bininj bu kunbuyika kabenmarneyolyolme bedberre.” 13 Kaluk minj nangale bimulewayi Jesus kore kurobbe, dja birrikunikeleni bedberre nawu birriwohrnani nawu Jews bininj.
14 Wanjh manekke mulil bu balhbularrbuyinjdangeni wanjh Jesus wam bidbom kore Temple kuberrkkah dja wanjh dedjingmey benmarneyolyolmi bininj. 15 Nawu birriwohrnani Jews wanjh birriwam birriwokbekkani Jesus. Wanjh bedda birridjalkangebarrhmeng birriwokbekkang bu yolyohyolyolmi. Wanjh birridjawarreni bedmandeleng, birriyimeng, “Ngayh, nahni baleh karrehkarrengalkeyi dja nungka kunu minj rawinj school kadberre?” 16 Wanjh Jesus nungan benmarnemulewarrinj, yimeng, “Ngayeman minj marneyime ngudberre, dja God nawu nganmunkeweng namekbe wanjh ngandjurrkkang bu ngawokdi nuye. 17 Bu nangale bininj kadjare kabiwokmarrkmang nawu God, wanjh kunukka kawernhburrbun bu ngaye wanjh ngahmarneweykan kunwok nuye God, dja kuhni minj ngayemandeleng bu ngahwokdi. 18 Ngurriburrbu. Nawu nangale bininj kawokdi kore nungan nuyekih kunmayali, wanjh nakka nungan kadjaldjare kabirriburlume birribuyika bininj. Dja ngaye ngadjare bininj kabirriburlume God nawu nganmunkeweng, wanjh kunmekbekenh kunu ngudda ngurriburrbun ngaye minj ngawarre bininj dja ngaye wanjh kunwoybuk ngahmulewan ngudberre, dja minj ngahkurren. 19 Yiddok ngudda minj Moses ngunwoyi manbu mankarre? Dja minj yikahwi ngudda wanjh ngurriwokmarrkmang manekke mankarre. Dja njalekah ngurrimborledme ngurridjare yimankek ngudda kandibun ngaye?”
20 Wanjh birridjalmirndewern bininj nawu birriwokbekkang bu kumekbe yimeng bedberre, wanjh yikahwi birriyimeng nuye, “Ngayh. Ngudda yiddok namarnde ngimeng kukange ke bu ngunwokborledkeng. Nangale yimankek yiyime ngunbun?” 21 Wanjh Jesus benyawoyhwokmarrkmey, benmarneyimeng, “Ngaye kunkudjikenh kandikurdunang ngakurduyimeng God nuye kundulkarre dorrengh kore kunbarnangarra Sabbath ngarreni, dja ngurriwohnjilngwarreminj. 22 Dja ngudda mak ngurridurrkmirri bu kunbarnangarra Sabbath ngarre. Ngayime bu wurdyaw nawu barrken karrangen, wanjh ngurrimadbun kunbarnangarra kunbidkukudji dja danjbik kunkodjke wanjh ngurrilakkayenwon bu ngarre kunkodjke Sabbath. Wanjh ngurriburrbu bu ngudda ngurrikurduyime kunmekbe. Ngudda yimankek ngurriyime ngurriwokmarrkmang Moses nawu ngunwong manekke mankarre manbu kabindilakkayenwonkenh. Kaluk manekke mankarre minj Moses nungan nuye, dja wurd ngudberre mawahmawah birridedjingmey bu birrilakkayenworrinj korroko. 23 Ngurrina! Ngudda ngurridjare ngurrimarrkmang manmekbe mankarre Moses nuye, dja kunmekbekenh kunu ngurridurrkmirri kore ngurrbenlakayenwon wurdwurd bu kunkodjke kunbidkudji dja danjbik kabirrikarrme. Ngudda kunu ngurridjaldurrkmirri bu kunbarnangarra Sabbath ngarre, dja kunukka kundjalyahwurd kunmak ngurrikurduyime. Dja ngaye ngamarnbom bininj nuye kunburrk bu makminj nawu dulkkihdulkkihyoy. Kunekke kunkimuk kunmak ngakurduyimeng, dja njalekenh mak ngaye kandihdung bu namekbe bininj ngarrolkkayhweng bu kunbarnangarra kore Sabbath ngarre? 24 Ngudda kandidjadmeng kore ngandidjalkurdunangkenh, dja minj kandikangeburrbuyi. Kuhni minj mandjad. Dja bu kandiyawoyhdjadme, wanjh ngurriburrbu kore djal kunwoybukkenh.” Kunmekbe Jesus benmarneyimeng nawu birriwohrnani bininj nawu Jews.
Bininj Birrimarneyimi Dja Birridjahwarreni Bu Jesus Nungka Yimankek Messiahni
John 7:25-31
25-26 Bu kunmekbe bolkyimi, wanjh birrimekbe bininj nawu birrini Jerusalem birridedjingmey bu birriyawoyhyolyolmi Jesus. Wanjh birridjawarrinj, “Ngurrina! Nahninjanu bininj yiddok kabirridjare kabirribun nawu kabirriwohrnan? Dja wanjh nungka kuberrk kahdi kore birriwernkenh kabirrinan dja kahbenbukkabukkan. Dja nawu kabirrihwohrnawohrnan minj kabirringurdke. Yiddok kunubewu birriwohburrbuyi bu nungka nawu Christ?”* 27 Dja yika birriyawoyhmarneyimerreni, birriyimeng, “Burrkyak. Nungka minj Christ. Ngad karriburrbun kore nungka Jesus kumdolkkangbeh. Dja bu nawu Christ kamre, minj nangale kaburrbun kore kamdolkkan kore kamre.”
28 Wanjh Jesus benbukkabukkani kore kuberrkkah manbu Temple. Nungka wanjh benmarneyimeng wernkih wokdi, yimeng, “Ngudda kandiburrbun dja mak ngurriburrbun kore balehbeh ngamwam. Dja minj ngurriburrbun God nawu Nadjalwoybuk duninjh, nawu nganmunkeweng? Minj ngayeman ngamrawinj, dja nungka nganmunkeweng. 29 Ngaye wanjh ngaburrbun God nawu nganmunkeweng dja ngaye nganedjarrkni dja kumekbe ngamdolkkangbeh.”
30 Bu Jesus birribekkang kunmekbe benmarneyimeng, wanjh bedda nawu birriwohrnani nawu Jews birrirohrokmi bu birridjaldarrkidmayi. Dja burrkyakni, minj nangale bikarrmeninj, dja minj bolkyimerrangimeninj kuhni nungka nuyeniwirrinj bu dowimeninj. 31 Kaluk birriwern birribuyika nawu bininj, wanjh birridjareni birriwoybukwoyi Jesus dja nanihnjanu birriyimi, “Nahni wanjh kundulkarre dorrengh durrkmirranj kunwernhkah bu karrinang God nuye kunngudj. Wanjh kunmekbe yerreh kayimerran bu nawu Christ kamre, wanjh kunubewu nanihnjanu wanjh nungka.”
Nawu Birrikihkimukni Bindimunkeweng Djamun Birriberlmayi Jesus
John 7:32-36
32 Nawu Pharisee bindibekkang birriwern bininj bu kuninjkunu birrihyolyolmi Jesus, wanjh priests birrikihkimuk dja mak nawu Pharisees bindimunkeweng djamun nawu birribolknahnani Temple ngarre bu kabirriberlmang Jesus.
33 Kaluk Jesus benmarneyolyolmerreni birriwern bininj, yimeng, “Ngaye med karridjarrkdi kundedjumbungkenh, kaluk kunu ngabaddurndeng kore God nawu nganmunkeweng. 34 Ngudda kaluk kandiyawan dja minj kandingalke, dja ngudda kakarrewarre bu ngurrire kore ngaye ngare.”
35 Nawu Jews bininj birribekkang bu Jesus yimeng wanjh birridjawarreni, birrimarneyimerreni, “Kab nahni bininj baleh kare bu nungka yimeng ngad minj karringalke? Dja kunubewu karengehre kore nawu karriredbo birribebbehwabmeng, ba bu nungka kabenbukkabukkan bininj nawu minj Jew. 36 Kaluk kuhni kab baleh kawokmenmenyime kore kamarneyimeng, ‘Ngudda kaluk kandiyawan dja minj kandingalke, dja ngudda kakarrewarre bu ngurrire kore ngaye ngare’?”
Jesus Yolyolmeng Namalngmakkaykenh Nuye
John 7:37-39
37 Kaluk kumekbeni bu mulil birriyiburnbom, kore kunkodjke kunbarnangarradjamunkenhni, Jesus dolkkang danginj dja kumkayhmi dorrengh bu benmarneyimeng, “Nawu nangale kakombukdowen, wanjh nanu kumray kore ngaye ba kabongun. 38 Nawu nangale bininj ngaye nganwoybukwon, wanjh kabongalke kukku yiman kahborlobme kore kukangebeh nuye, maninjmanu wanjh kukku kabenmimbiwon bininj munguyh munguyh. Kuninjkunu wanjh kabimbuyindi kore djurra.” 39 Bu kuhni Jesus yimihyimi kore yolyolmeng kukkukenh, wanjh kunukka mulehmulewani Namalngmakkaykenh. Bu kunmekbe bolkyimi bu Jesus yolyolmi, wanjh nawu Namalngmakkaykenh minj kumbangmerawinj, dja Jesus minj bangmedurndeyi kore Ngabbard ba bininj kabirrimarneboddan. Kaluk yerrekah nawu bininj birriwarlahkenh birriwoybukwoni Jesus wanjh birrimangi namekbe Namalngmakkaykenh.
Bininj Birridangwerreni Bu Jesuskenh
John 7:40-44
40 Wanjh yikahwi bininj nawu kuhni birribekkani wanjh birriyimeng, “Woybukkih, nahni wanjh namekbe prophet nawu karrihmadbuni kumhrey.” 41 Dja mak nawu yikahwi birribuyika bininj birriyimi, “Nahni wanjh Christ nawu kumwam kadberre.” Dja nawu birribadbuyika bininj birriyimi, “Burrkyak, nawu Christ minj kamdolkkan kore kunred Galileebeh. 42 Dja mak kore djurra kahyime bu namekbe nawu Christ wanjh King David nuye namud, dja mak kamdolkkanbeh kore kunred Bethlehem. Kumekbe wanjh King David yoy.”
43 Wanjh nawu bininj birriwarlahkenh birridangwerreni bu Jesuskenh. 44 Yikahwi bedda birridjareni birridarrkidmayi. Dja burrkyakni, minj nangale mak bikulahkarrmeninj.
Nawu Jews Bininj Birriwohrnani Birridangwerreni Bu Jesuskenh
John 7:45-53
45 Dja wanjh nawu djamun birridurnderrinj kore priests birrikihkimuk dja mak kore Pharisees, dja birribidlarrkni. Wanjh bedda bindidjawam, “Njalekah minj ngudda ngurrimkayi nawu Jesus?” 46 Wanjh nawu djamun bindimarneyimeng, “Minj nangale nabuyika bininj kawokdi kore kundjalmak yiman kayime nanihnjanu bininj kahwokdi.” 47 Wanjh nawu Pharisees bindimarneyimeng, “Ngayh, ngaleng, ngudda warridj ngunkoweng ngudberre? 48 Ngad yikahwi nawu ngarrihwohrnahwohrnan, dja mak ngad yikahwi nawu Pharisees, minj nuk ngarriwoybukwoyi namekbe bininj. 49 Dja birrimekbe bininj nawu kabirriwoybukwon Jesus, wanjh bedda minj kabirriburrbun kore mankarre kahyo, wanjh God bendjalwarrewam.”
50 Kaluk kumekbe Nicodemus birridjarrkdi, nungka mak Phariseeni. Nungka nawu kerrngehkenhni Jesus benewokdi. 51 Wanjh benmarneyimeng nawu birribuyika Pharisees, “Kore mankarre kurrmeninj kadberre minj karribangmedarrkiddjadme, dja med, karribekkan yeledj kore baleh kawokkiyime dja karriburrbun kore baleh nungka kakurduyime.” 52 Wanjh bedda birrimarneyimeng, “Ngayh, ngaleng, ngudda warridj kunubewu Galileebeh? Yibimna kore djurra. Minj kayime bu prophet kamdolkkan Galileebeh.” 53 Wanjh birriwern rowk birridokmerrinj kured. Kaluk wanjh Jesus wam mandulum kore kabolkngeyyo “Karrulkmirnderri manbu Olives Kundulk”.
* 7:25-26 Christ karohrok “nawu Messiah”. 7:38 Ngurrina Isaiah 58:11 7:39 Ngurrina John 14:25-26