6
Bininj Birrimarnewarnyakni Jesus Kore Kunred Nuye Nazareth
Mark 6:1-6
(Matthew 13:53-58; Luke 4:16-30)
Wanjh Jesus bolkbawong kumekbe dja kumwam kore kunred nuye. Kaluk nawu benbukkabukkani nuye birriwam nungka dorrengh. Bu kunbarnangarra manbu Sabbath, wanjh dedjingmangi benhbukkabukkani kore kunrurrk manbu yiwarrudjkenh. Wanjh birriwern nawu birribekkang birrikangebarrhmi dja mak birrimarneyimerreni, “Balehbeh nahni bininj kahmang kunwok manbu karribekkan? Nangale bimayaliwong bu yimankek kawernhburrbun rowk? Dja mak balehbeh kundulkarre bu kahkurduyime kubid nuye kunwernhmak duninjh? Dja nungka nakka wanjh carpenter kadberre! Nungka wanjh ngalbadjan ngalka Mary, mak nawu birridangerrinj James, Joses, Judas dja Simon. Dja mak nawu ngaldahdaluk nuye nakka karrihni!” Wanjh bedda birrimarnekodjdjohmi nuye. Wanjh Jesus benmarneyimeng, “Kandibekka. Nangale bininj nawu prophet, nakka wanjh bininj kabirrikimang kore kubolkwern. Dja kore nungan nuye kunred, nakka kabirridung, minj kabirrikimang nawu nuye namud dja mak nawu kabirridjarrkni!”
Wanjh nungka minj mak durrkmirriwirrinj manbu kundulkarre dorrengh. Bendjalkarrmi kubid nuye yikahwi nawu birridulkkihni bu benmarnbuni kumekke kunred. Djal bonj. Kaluk Jesus kangebarrhmeng bu bedda minj birriwoybukwoyinj kumekke kore Nazareth.
Wanjh nungka rengehrey kudjalbolkwern kore kubolkbubuyika bu benhbukkani.
Jesus Benmunkeweng Twelve Bininj Nawu Benbukkabukkani
Mark 6:7-13
(Matthew 10:1,5-15; Luke 9:1-6)
Wanjh Jesus benkayhmeng nuye twelve nawu benbukkabukkani, dja benwong kundulkarre ba kabirriwe namalngwarre bedberre nawu kabirrihkarrme. Benmunkeweng bu birriwam bokenhbokenh. Kaluk Jesus benbengdayhkeng, yimeng, “Yuwn njale ngurrikan kore ngurrire. Ngurridjalka kunkarndudj, dja minj njale mak ngurrikan. Yuwn ngurrilodkan buriddi, dja mak baladji, yuwn mak ngurrikukkan nawu kunwardde kore ngurringadmodukkayindi. Mah, ngurridengedjongburrimen kundengekenh, dja yuwn mak ngurrimadjkan bokenh nawu ngurridjongburrenkenh.” 10 Dja mak benmarneyimeng, “Bu ngurribebme kore kunred, wanjh bu ngurringalke bininj nawu ngunkimang, kore kunrurrk nuye ngurringimen, kumekbe manrurrkkudjiwi ngurridjalyuwn, kalukburrk ngurribolkbawon. 11 Dja bu ngurribebme kore kunred, dja bedda nawu kabirrihni kunmekbe minj nangale ngunkimang dja minj ngundibekkan, wanjh bu kunmekbe kunred ngurribolkbawon, wanjh ngurridengedjulngwerrimen ba kundjulng ngarre kunmekbe kunred ngundengebawon. Kunmekbe kunu ngurrikurduyimen ba ngurrbenmarnemulewan bininj bu kunwoybuk dorrengh.”
12 Wanjh twelve nawu benbukkabukkani nuye birriwam bindimarneyolyolmi bu bindimarneyimi, “Ngurriwarnyakmulewarrimen!” 13 Wanjh bedda bindikukburriweyi nawern namarnde nawu bininj birrikarrmi, dja mak bindimarnbuni birriwern nawu birridulkkihni bu bindidjalkodjdjuhkeyi manbu oil kunkalkkid dorrengh.
King Herod Bibom John Nawu Benkukdjuhkeyi
Mark 6:14-29
(Matthew 14:1-12; Luke 9:7-9)
14 Kaluk bu Herod nawu kingni, nungka wobekkang rowk bu baleh Jesus kurduhkurduyimi kundulkarre dorrengh, dja birriwern bininj birringeyburrbom Jesus. Yikahwi birriyimi John yawoyhmimbiminj kumidjbeh, kumekbekenh kunu nungka kahkarrme kundulkarre kore kakurduyime kunwern. 15 Birribuyika mak birriyimi, “Jesus nungka wanjh Elijah!” Dja mak birribadbuyika birriyimi bu nungka wanjh prophet yiman kayime nawu korroko birriwokmulewani God. 16 Dja wanjh Herod biwobekkang Jesus, nungan yimeng, “Nungka nawu John yawoyhmimbiminj, dja nawu ngardduk bininj birrikomdjobkeng!”
17 Kaluk bu kerrngehkenhni Herod nungan wanjh benmunkeweng bininj bu birrimey John dja birridukkang wanjh birridangbalhmeng rurrkkerurrkkendi kore prison. Herod kunmekbe kurduyimeng bu ngalmekbekenh daluk Herodias, ngalbu ngalbininjkobeng nuyeni Philip, nawu Herod benedanginj. Dja Herod bimey Herodias wanjh benemarrinj. 18 Kaluk John bihmarneyimi Herod, “Kunukka minj kunmak bu yimey ngalbu ngalbininjkobeng nuye nawu ngunedanginj, dja yikarrebakkeng.” 19 Kunmekbekenh kunu ngalbu Herodias birrungi John, dja djareni birribuyinj. Dja burrkyak, minj marnbuyinj Herod bu bimarnekurduyimeninj. 20 Dja kunu Herod bimarnekeleni John dja binahnani, dja yimi bu John nungka wanjh namak dja God nuye bininj. Kaluk Herod bibekkani John bu wokdanj, wanjh kodjmayahmi duninjh. Dja bonj, djaldjareni bibekkani munguyh.
21 Wanjh kumwam ngarre kunbarnangarra bu John karrowenkenh. Kaluk kunmekbe kurduyimerranj bu Herod nuyeni birthday. Wanjh benmarnemarnbom mulil mankimuk. Manme kurrmeng bedberre birrikihkimuk nawu kabirrihwohrnawohrnan government, dja nawu kabirrihwohrnan kore djamun, dja nawu birringeykihkimuk bininj kore Galileebeh. 22 Wanjh ngalyawk ngalbu Herodias biyawmey kumwam kumekbe dja borrkeng bedberre. Kaluk bu ngaleng borrkeng, Herod dja nawu manme birrihdjarrknguni, birrinjilngmakminj. Wanjh King Herod bimarneyimeng ngalmekbe ngalyawk, “Ngaye won njalehnjale nawu yidjare. Wanjh kandjawa!” 23 Kaluk djalwokkurrmerrinj bu bimarneyimeng ngalbu ngalyawk, “Njalehnjale nawu kandjawan nakka wanjh won. Mak won ngardduk kore ngawohrnan bu ngarrbolklarlmirran kunred!” 24 Wanjh ngalbu ngalyawk bebmeng, wam kore ngalbadjan bidjawam, “Kab njale ngadjawan nawu king nganwon?” Wanjh ngalbu ngalbadjan yimeng, “Yidjawa ngunwon kunkodj nuye John nawu benhkukdjuhkeyi.” 25 Wanjh ngalmekbe ngalyawk werrkwerrk durndi kore king dja bimarneyimeng, “Ngadjare kanwon kunkodj nuye John nawu benhkukdjuhkeyi. Bolkkime kanwo ngardduk kore ngalngbalabala.” 26 Wanjh nawu king wernhnjilngwarreminj. Dja nungka wokkurrmerrinj ngaleng ngarre ngalbu ngalyawk bu kabiwon njale nawu kadjare. Mak nawu bininj kumekbe birrihdjarrknguni manme birribekkang bu nungka wokkurrmerrinj. Wanjh minj mak djareniwirrinj bu bibaldahmeninj ngalbu ngalyawk bu bidjawam. 27 Kaluk werrkwerrk bimunkeweng nakudji djamun bu kabikodjkan nawu John. Wanjh nawu djamun wam bibom John kore rurrkkendi. 28 Wanjh bimkodjkang dja bikodjdahkendoy kore ngalngbalabala dja biwong ngalmekbe ngalyawk, wanjh ngaleng kang biwong ngalbadjan ngaleng ngarre. 29 Kaluk nawu John nuyeni nawu benbukkabukkani birriwobekkang bu baleh kurduyimerranj nuye. Wanjh birrimwam birrimey kunburrk nuye dja birrikang birrikukdudji kore kuwardderurrk.
Jesus Benworrkmiwong 5000 Bininj
Mark 6:30-44
(Matthew 14:13-21; Luke 9:10-17; John 6:1-14)
30 Kaluk bininj nawu Jesus benmunkeweng, wanjh birrimdurndi kore Jesus birridjarrkdi, dja wanjh birrihmarnemulewani kore birrihkurduyimi bu bindihbukkani kunwok nuye. 31 Wanjh birrimirndewern bininj birrimrey birribalhrey Jesus dja nawu benbukkabukkani nuye dorrengh. Minj manme mak birringuyi dja bindidangdjangnang. Kaluk benmarneyimeng, “Ngurrimray, karrire kore minj nangale karri kumekbe ba bu karringehme.” 32 Wanjh birribidbom kabbala dja birriwam birribolkmey birridjalkudji kore minj nangale diwirrinj. 33 Dja bonj, birriwern bininj bindinang bu birribolkbawong wanjh bindiburrbuni. Kaluk birriwern bininj nawu kubolkbubuyikabeh birrirlobmerrinj kurrenge kore Jesus rengehrey. Wanjh birribolkmey werrk, rerre Jesus dja nuye bininj wanjh birribalbebmeng. 34 Kaluk bu Jesus bidbom kore karrkad nungka benmirndenang bininj birriwern birriyingkihmadbuni kumekbe, wanjh benkongibom, kaluk bennani yiman kayime mayh rerrih nawu sheep birrihdi dja nawu shepherd minj birrikarrmeninj. Wanjh kumekbe manwern dedjingmey benbukkabukkani bedberre.
35 Mak ngokko wanjh ngokdanj, Jesus nuye nawu benbukkabukkani birrimyikang dja birrimarneyimeng, “Minj nangale mak kondah kayo. Dja ngokko wanjh kahngokdan. 36 Dja yibenmunkewemen birriray ba bu kabirrire kore kabbal dja mak kore kururrkmirnderri ba bu manme kabirribayahme dja kabirrikukkarrme nawu kunwardde bedberre.” 37 Wanjh Jesus benwokmey, yimeng, “Ngudda wanjh, ngurrbenwo manme kabirringun.” Wanjh bedda birrimarneyimeng, “Minj ngarribayahme manwern manme ba bu ngarrbenwon rowk nahni nawu bininj! Dja minj ngarrikukkarrme nadjalwern kunwardde. Bu ngad ngarridurrkmirriwirrinj bu dird eight, wanjh ngarrikukmayi*, dja bonj.” 38 Wanjh Jesus bendjawam, “Kandimarneyimen baleh kayime manbu manlod kandidjdjawa ngurrihkarrme bu bolkkime? Wardi ngurriray ngurrinan.” Kaluk bu birrirohrokmeng, wanjh birrimarneyimeng, “Ngarrihkarrme kunbidkudji kandidjdjawa dja djenj bokenh.” 39 Wanjh Jesus benmarneyimeng nuye nawu benbukkabukkani bu bindibengdayhkeng bininj rowk bu kabirriyerrkan kore mandalkmak kore birribebbehmokenhni. 40 Wanjh birriyerrkarrinj rowk dja birrini bu birribebbehmokenhni mak bindirohrokmi 50 dja 100. 41 Wanjh Jesus mey nawu djenj dja manlod buriddi, wanjh bolknang kaddum dja bimanjbom Ngabbard God bu manmekbekenh manme. Wanjh rerre lodbakkeng wanjh benwong nuye nawu benbukkabukkani ba bindibalwong bininj nawu kumekbe birrihmirndeni. Mak karohrok kurduyimeng ngarre nawu djenj. 42 Wanjh birrimekbe bininj birriwern wanjh birringuneng birriworrkminj rowk. 43 Wanjh nawu benbukkabukkani birridahkendoy twelve kore kundjabarrk yikahwi buriddi dja djenj manbu birriwarrhkeng bu birrihnguni. 44 Kaluk nawu birrimekbe bininj birrihmirnderri nakka bindirohrokmeng 5000 binihbininj nawu manme birringuneng.
Jesus Rengehrey Kurrenge Bomelmelmi Kubokehkekeb Manbokimuk
Mark 6:45-52
(Matthew 14:22-23; John 6:15-21)
45 Wanjh kundjalmekbe rerrih Jesus benmarneyimeng nawu benbukkabukkani nuye bu kabirribidbun kore kabbala wanjh kabirrimarnedokme borledmikenh kore Bethsaida. Dja nungka kaluk rerre kare. Nungka wanjh bolkmaddi rerre dja kabenmunkewe nawu bininj birriwern birrihmirnderri. 46 Kaluk bu benmunkeweng birridokmerrinj kured wanjh nungka wam kore manduluhdulum bu karri yiwarrudj.
47 Kaluk kunmekbe kukak yimerranj, nawu benbukkabukkani nuye birrihdahkendi manbu kabbala, wanjh kuburldjarn birrihdi kore manbokimuk. Dja mak nawu Jesus nakka wanjh nadjalkudji dingihdi kore karrkadkah. 48 Wanjh nungka bennang nawu benbukkabukkani nuye bu birrihkarrikmi wernkih dja kunmayorrk manbu benhdurndiweyi. Kaluk bu djarreh kumhkabelni Jesus benyikang rengehrey bomelhmelmi kore kubokehkekeb manbokimuk ngarre. Wanjh djahdjalwam benyurrhyurrhkeyi nawu kore kabbala birrihbarndi. 49 Kaluk nawu benbukkabukkani nuye birrinang rengehrey kore kubokehkekeb, wanjh bedda birriyimeng yimankek nungka mamni dja mak kunwoyik, wanjh bedda birrikelekayhmeng. 50 Kaluk bu birrinang, bedda birrikeleminj duninjh. Wanjh kundjalburrikudji Jesus wokdanj, yimeng, “Ngaye! Ngurrikangerayeknin! Dja yuwn bu ngurrikele!” 51 Wanjh Jesus bidbom kore kabbala birrihdjarrkbarndi. Dja manbu kunmayorrk makka wanjh djalngurdmerrinj. Wanjh nawu benbukkabukkani wanjh birrikangebarrhmeng bulkkidj duninjh.
52 Kaluk bu birrikurdunang Jesus benwong manme dja benworrkmiwong 5000 bininj, wanjh minj birriburrbuyi bu baleh menmenyimi. Dja minj birrimayalimayi.
Jesus Benmarnbuni Nawu Birridulkkihyoy kore Gennesaret
Mark 6:53-56
(Matthew 14:34-36)
53 Bu kunmekbe bolkyimi birridjowkkeng borledmikenh, wanjh birribidbom kukadjid ngarre Gennesaret. Wanjh kabbala kumekbe birridukkang. 54 Wanjh bu birrimkoluy kore kabbalabeh, bininj nawu kumekkebeh birrinang Jesus wanjh werrk bedda yikahwi birrikukburrknang nungka. 55 Wanjh birrirlobmerreni kore kubolkkimuk kumekbe bu bindimangi bindimkani manbalabbala nawu birriyoy birridulkkihdulkkihni. Bindikani kore Jesus nawu birriwobekkang bu baleh yarrkka nungka rey. 56 Jesus nungka rengehrey kore kubolkkihkimuk dja kubolkyahyahwurd dja mak rey kabbal kumekbe kore kubolkkudji. Dja mak baleh rey, wanjh bindimdjalkani munguyh nawu birridulkkihni kore bininj nawu kabirribayahme njalehnjale. Kaluk birridjaldjareni duninjh bu birrimadjkarrmi nuye kunmadj kore kurrird ngarre. Wanjh nawu birrimadjkarrmi, bedda wanjh birridjalmakmeni rowk.
* 6:37 Kunubewu $50000.