7
Njale Kanmarnbun Ngad Bininj Bu Karriyimerran Karriwarre Bininj?
Mark 7:1-23
(Matthew 15:1-20)
Yikahwi Pharisees dja nawu bindibukkabukkani mankarre, wanjh birrimdolkkang kore Jerusalem dja birrimornnamerrinj nuye Jesus. Kumekbe bindinang yikahwi nawu benbukkabukkani Jesus nuye bu bedda birribidburlerreni bu birringuni manme. Bu kuhni kahyime minj birribidbele wanjh kunukka minj birribiddjirridjburrimeninj kore Pharisees birrikarremarnbuni bedberre bininj bu kunmekbe kabirrikurduyime. Kaluk nawu Pharisees dja mak birriwern bininj nawu Jews minj manme kabirringun bu minj kabirribiddjirridjburren werrk kore mankarre yingkihyoy manbu mawahmawah bedberre birrikarremarnbom nawu birriyungkini birrihni. Dja mak bu kabirribayahme njalenjale kore bininj kabirriweykaweykan, wanjh minj kabirringun dja kabirridjirridjbun werrk kore bedman kabirriyimowon. Dja mak kabirrikadjung mankarre kore mawahmawah bedberre bu kunkare birrihkurduyimi. Mak kunmekbe yerreh kabirrikurduyime bu kabirringalngdjirridjbun banikkin, djabirlana dja njalehnjale, dja mak ngalngbalabala kore kabirriyerrkankenh bu kabirringun.
Wanjh kunmekbekenh kunu nawu Pharisees dja nawu mankarre bindibukkabukkani ngarre birrimarneyimeng Jesus, “Nawu ngudda ke yibenbukkabukkan minj mankarre kabirrikadjung kore mawahmawah kadberre ngandiwong. Bedda kabirringun manme werrk bu birribidburlerri. Kaluk njalekenh kuhni kabirrihkurduyime?” Wanjh Jesus benwokmey yimeng, “Ngudda nawu ngurridjalkurrehkurren! Isaiah wanjh mandjad yimeng bu mahni kunwok ngunyingkihyolyolmeng ngudberre. Bu nungka bimbom yimeng, ‘God yimeng, “Nahni bininj ngandimarneyime kunmak bu kunwokwi bedberre. Dja kunkange bedberre nakka djarreh kabirrihdi ngardduk. Bu ngandimarneboddan, nakka bedda yiman ngandidjalmalehmalelwon. Dja bininjkenh mankarre kabirridjalmarrkmang dja mak kabindibukkabukkankenh.” ’ Kumekbe wanjh Isaiah bimbom.” [Isaiah 29:13] Dja mak Jesus yimeng, “Ngudda nawu, ngurridjalbawong God nuye mankarre. Dja ngaleng ngurridjalkarrme manbu kore djal bininjkenh kabirrikurduyime.
Ngudda yimankek ngurriyime ngurrimak bu ngurriborrkwan God nuye kunwok ba bu ngurrikadjung manbu ngudberrekih kore ngurrihyolyolme! 10 Ngurriburrbun bu Moses yimeng, ‘Ngurrbenbenewokmarrkma ngalbadjan dja kornkumo.’ Mak kuhni Moses yimeng, ‘Nangale nawu kayime kunwarre berrewoneng ngalbadjan dja kornkumo, nakka wanjh birriwern bininj kabirribun karrowen.’ [Exodus 20:12; 21:7] 11 Dja ngaleng ngudda nawu Pharisees ngurribukkabukkan bininj bu kahyime nuye ngalbadjan dja kornkumo, ‘Ngaye wanjh benbenebidyikarrmeninj ngurrewoneng. Dja mak benbenewoyinj nawu namakmak, wanjh nakka God nuye, dja minj benbenewon.’ 12 Ngudda kunu ngurridahme namekbe bininj bu kakurduyime kunmak berrewoneng ngalbadjan dja kornkumo nuye. 13 Ngudda ngurrbenhbukkabukkan bu minj kabirrimarrkmang kore God yimeng. Ngudda ngurrbenbukkan manbu ngurrikarremarnbom ngudberre, dja mak ngurrbenwon. Mak ngudda kunwern ngurridjalkurduyime.”
14 Wanjh Jesus benyawoyhkayhmeng nawu bininj birrimirnderri kore nungka, dja yimeng, “Kandibekka ngaye dja ngurrimayalibayhmen kore ngahyime ngudberre. 15-16 Njale kabimarnbun bininj bu kayimerran nawarre? Minj njale kangun kore kuberrkkah kabimarnbun bu nawarre. Dja ngaleng bininj rowk kabirridjaldjare kunwarre, wanjh kunu kabirrimarnburren bu minj birrimak bininj!”
17 Wanjh Jesus benmirndebawong dja ngimeng kore kururrk. Kaluk nawu benbukkabukkani nuye wanjh birridjawam manbu manmekbekenh manwarlkaykenh kunwok kore yolyolmeng. 18 Wanjh Jesus yimeng, “Yiddok ngudda ngurrihdjalmayaliyak munguyh? Wanjh ngurriburrbun bu njale kangimen kore bininj bu kuberrkkah wanjh minj kabimarnbun kayimerran nawarre bininj. 19 Kaluk manme minj kare kore bininj nuye kukange, dja makka kare kore kunjam, wanjh kabalbebme kore kuburrkbeh nuye.” (Kuhni bu Jesus yimeng wanjh kunukka menyimeng bu manme manbubuyika, wanjh kamak bu bininj kabirringun.)
20 Mak Jesus yimeng, “Njalehnjale nawu kambebme kore bininjbeh, namekbe wanjh kabimarnbun bu nawarre bininj. 21-22 Kaluk namekbe nawu njalehnjale nawarrehwarre karredjingmang kore kukange nuye bininj, kore kukodjkulu nuye kaburrbun kunwarrehwarre, kayimerran nawu kadjare kunwarre kayime kore kundjarekenh, dja kore dedjdjorlkwernkenh, dja mak kayimerran namarndeyi, dja mak kadjare daluk dja bininj kabenedjirdmarrenkenh, dja mak kabirridedjwarlahmen, dja mak kayidwernmen, dja mak kakurren, dja kayemeyakmen, dja mak minj kabirriweykan njalehnjale, dja mak kabimarnekowe, dja mak kawernhkimukworren, dja mak kadjalmayaliwarremen. 23 Wanjh kunwarrehwarre rowk kamdolkkan kore bininj nuye kukange nawu kamarnburren bu kayimerran nawarre bininj kore mankarrekenh.”
Jesus Bibidyikarrmeng Daluk Ngalbu Minj Jewniwirrinj
Mark 7:24-30
(Matthew 15:21-28)
24 Wanjh Jesus kumekbe bolkbawong dja wam kore kunred darnkih Tyre. Wanjh wam ngimeng kore kurrambalkkudji, dja minj mak djareniwirrinj bu nangale burrbuyi bu nungka kumekbe dingihni. Kaluk werrkwerrk birringalkeng nawu birrihni. 25 Kaluk ngalkudji daluk biwobekkang bu Jesus nungka kumekbe ningihni. Kaluk ngalyaw ngaleng ngarre namalngwarre nawu bihkarrmi. Wanjh werrkwerrk ngalmekbe daluk kumwam kundjalmekbe rerrih kore Jesus dja mankang kurrenge nuye. 26 Kaluk ngalmekbe daluk minj ngalka Jewniwirrinj. Ngalka wanjh Greekni, danginj kore Phoenicia, kore kubolkkimuk Syria. Wanjh bimarrkdjawam Jesus bu kawe namekbe namarnde nawu bihbongkarrmi ngalyaw ngaleng ngarre.
27 Wanjh Jesus bimarneyimeng ngalmekbe daluk, “Aba, burrkyak. Minj bidyikarrme. Kuhni wanjh ngaye ngabenbidyikarrme werrk wurdwurd nawu Israelbeh, yiman kayime ngabenworrkmiwon bedberre. Minj kamak bu ngaye ngabenmarnekan bedberre manme dja ngadjalburriwe kore duruk kabirringun!” 28 Wanjh ngalbu daluk biwokmey, yimeng, “Nawu yiwohrnan, kunukka yiyimeng bu kunwoybuk, ngudda yiyime yimankek ngaye duruk rerrih, dja ngaleng nawu duruk kabirrihdi kore kanjdji table wanjh nakka kabirringun kundjulng manme manbu wurdwurd kabirriwarrhke!” 29 Wanjh Jesus biwokmey, yimeng, “Manmekbe kore yiyimeng, makka wanjh manmak kunwok. Dja kunmekbekenh yiray, dja nawu namarnde bihbongkarrmi ngalbu ngudda ke ngalyaw, wanjh bibawong.”
30 Wanjh ngalbu daluk dokmeng kured dja bingalkeng ngalyaw ngaleng ngarre yoy kore kunmadj, dja nawu namarnde yakminj.
Jesus Kurdumakni Bu Bimarnbom Nawu Bengwarrni Bininj
Mark 7:31-37
31 Wanjh Jesus bolkbawong kumekbe kore kunred darnkih kore Tyre dja ngimeng kore Sidon balwam kanjdji kore manbokimuk manbu Galilee, wanjh balwohngimeng kore kubolkkimuk bolkngeyyoy Decapolis*. 32 Kaluk bu kumekbe ningihni, yikahwi bininj birrimkang nakudji nawu bengwarrni dja mak minj wokdiwirrinj bulkkidj. Wanjh nawu birrimkang birrimarrkdjawam Jesus bu kabimarnebidkurrmerren nuye.
33 Wanjh Jesus bimey namekbe bininj dja benebalwam djarrehkah dja bindibawong nawu kumirnde kumekbe birrihdi. Wanjh Jesus bidkurrmerrinj kore namekbe bininj nuye kukanem, dja mak bidnunjhmerrinj dja bidkurrmerrinj kore kudjen nuye nawu bininj. 34 Wanjh Jesus bolknang kaddum kore heaven dja ngolekdurrkmarrinj, wanjh yimeng, “Ephphatha!” (Kunukka kamenyime, “Yirrangmarrhmiray.”) 35 Wanjh kundjalmekbe rerrih namekbe bininj kanemmakminj, dja benbekkang mak wokdanginj kamak bu djenmakminj.
36 Wanjh Jesus benwokrayekwong birrimekbe bininj birrihdi bu minj nangale kabirrimarnemulewan kore baleh kurduyimerranj bu bimarnbom namekbe bininj. Kaluk bu benmarneyimi, nakka munguyh birrimulewani kunwernhkah. 37 Wanjh bedda birrikangebarrhmeng duninjh, dja birriyimeng, “Jesus nungka kakurduyime kore njalehnjale kamak rowk. Bu kabenmarnbun nawu birribengwarr bu kabirribekkan, dja mak nawu birridangdubbe nakka kabenmarnbun bu kabirriwokdi.”
* 7:31 Decapolis kamenyime “ten towns”.