EGETABU GIA
ISAYA
Ogochaakera
Egetabu eke nigo kebogoretie erieta ri’oyomo bw’Ababani b’engencho mono ba Israeli. Isaya nigo akorete emeremo yaye y’obobani gochakera omwaka 750 goika 700 nyuma Yeso ataraiborwa. Egetabu eke nigo kebwate amarandio ayio arengete emiaka emenge mono ange 300. Egetabu gia Isaya nigo kebwate chisara chingiya mono goetania chinde chionsi ime ya Bibilia; boigo nigo kebwate amang’ana y’okobeka abanto omoyo ayio are ay’okogokia mono ayio amanyekanete mono. Abariki b’eritang’ani b’egeKrisito, kobua mono baria barigete okobwatana okoyia nigo banchete mono gokwana igoro ya Isaya kw’orokia buna Nyasae aikeranetie eira yaye y’ogotoria abanto baye ase okomotoma omwana oye Yeso Kristo oyio oretete omorembe o kare na kare (Isa 9:6-7; 11:1-9). Abariki b’okobwatana okoyia nigo bakoera mono igoro y’ogochandeka n’ogokwa kwa Yeso buna gwaikeranetigwe buna korengana Isaya omobani atebete igoro y’emeremo y’engencho mono “y’omosomba o Nyasae” (Isa 49:1-6; 50:1-11; 52:13—53:12). Egetabu eke nigo kebwate chinsemo isato ch’okorandia.
Ensemo y’eritangani 1-39. Ensemo eye enene y’egetabu gia Isaya nigo egokwanera mono bun amang’ana are gokoreka ase chingaki echio ekero oborwoti bwa Irianyi (Yuda) boigo n’abamenyi ba Yerusalemu baboeretio na amarwoti ayio arenge y’echinguru ase ense eyio, oborwoti bwa Asiria. Abanto abange boigo n’abanene babo bagatiga Omonene bagachaaka gosasiima na gokorera chinyasae chinde. Abanto bagachora kobwatana na Misiri boigo n’echinse chinde mamincha ya Asiria. Eke nigo kiarorekanete ase Isaya maiso marore nga abanto batigire gosemeria Nyasae. Bakeba nga Omonene nere obatoretie korwa omosomba aria Misiri, bagatiga kobwatia amachiiko aye. Nyasae agakurera Abaisraeli na kobateebia nga gokora igo nigo bagendererete koeariganeria ogosirigwa.
Ensemo yakabere 40-55. Ay’agokwanerwa aiga ase ebisieri ebi n’igoro y’echingaki chiria abanto abange korwa Yuda bairetwe obosomba, bakaba agwo ase obosomba batari na morai onde gose gosemeria ase amatuko a bosio. Omobani nigo akoraria nga Nyasae nasibore abanto abwo bagendererete gochandwa. Mbairanigwe gochia ase omochie obo na ense yabo, agwo ase barachake komenya obogima oboyia. Ring’ana ri’engencho enene ase amarandio aya ndiria nga Nyasae oyio okomanya amang’ana onsi, nigo are omoao goetania chinyasae chinde chionsi. Ere n’omotongi bw’ense n’Omonene ase amang’ana onsi ayio akonyora Mwanyabaanto. Ere naonchore Abaisraeli erio goetera ase bare abanto bande banyore ogosesenigwa. Aywo nigo aranyarekane goetera ase obokoreri “bw’omotomwa bw’Omonene Nyasae.” Ase okobwatana okoyia ring’ana eri “omotomwa Omonene” nigo riaikeranetigwe ime y’Omonene Yeso’Okristo.
Ensemo y’agatato 56-66. Ebisieri ebi bikobwatia nigo bigokwanera igoro y’okoirana korwa ase obosomba. Ekero abanto bairanete korwa obosomba gocha sobo, nigo banyorete emechando emenge ase ogochaka naende obogima oboyia. Rimocho ri’okomenya obosomba (Rora Isaya 2) nigo riakageire koba ase engencho y’ogotaigwera kw’Abaisraeli. Tibamenyete buna baganeirie komenya na tibanyorete ribaga korenda chisabato chia Nyasae, na tibabwatetie chingencho chingiya ase ogosasiima kwabo. Ase ensemo eye abanto nigo bakoegwa ogosemeria kw’obogima oboyia ase amatuko agocha.
Nigo bakoenekerigwa nga Nyasae naikeranie aria ariete eira gokora. Ayio naro amang’ana amageni ase bare.
Okobagwa kw’egetabu eke:
Ogokuurerwa ne chiira 1:1—12:6
Egesusuro igoro y’abanto b’ebisaku 13:1—23:18
Omonene nae ense egesusuro 24:1—27:13
Ogokuurerwa konde amo ne chiira 28:1—35:10
Abaasuri na Hezekia, omorwoti bw’Abayuda 36:1—39:8
Amang’ana ’eira na ay’ogosemeria 40:1—55:13
Ogokuurerwa ne chiira 56:1—66:24
Ⅰ
Ⅰ Aya namaroro Isaya, mosinto bw’Amosi, aroche igoro y’ense y’Abayuda na omochie o Yerusalemu ekero Usia, na Yotamu, na Ahasi, na Hezekia, baarenge abarwoti ase ense y’Abayuda.
Ogosaria kw’abaanto ba Omonene
Ⅱ Inwe igoro, na aye ense, tegerera moigwe, ekiagera Omonene okwanire, ogoteeba: “Abana nabeire nkorera na kobakinia basaririe ase ’nde.
Ⅲ Eng’ombe nigo emanyete omonyene, na etigere nigo emanyete aase omonene oye akoyeera endagera, korende Abaisraeli tibamanyeti kende, ee, amaene, abanto baane tibamanyeti kende gionsi.”
Ⅳ Obobe nobwaino inwe egesaku kere nebibe ebinge, inwe abanto moritoeire nobobe, inwe oroiboro rw’abasaria, abanto abakorekanu, mogokora ogosaria. Mwangire Omonene, mwachayire Omochenu bw’Abaisraeli, mwairanire magega na mwamotigire kegima.
Ⅴ Nase ki mogendererete gosaria? Nigo moganetie konyora egesusuro goetania? Omotwe bwonsi orwarire, na enkoro yanyarekire.
Ⅵ Korwa egesanyi gi’okogoro inse goika omotwe igoro, aande tari are buya. Chingoma nchireo, na obobimbu, na amaote akorua amaira. Amaote ayio tasibiri na kobogwa, gose taakiri amaguta ororobe.
Ⅶ Ense yaino yasarigwe yatigaire ere bosa, emechie yaino yasambirwe nomorero; abanto b’egesaku ekeao barire okwama kw’emegondo yaino ase amaiso aino. Ense yasarigwe na koonchoranwa nabarabwo.
Ⅷ Omoiseke oria Sayoni otigirwe buna egesa gi’okorendera kere ase omogondo bw’emesabibu giatigirwe bosa; nigo anga buna ekegutu kere ase omogondo bw’amasosa, na buna omochie oboeire.
Ⅸ Onye Omonene bw’Emeganda atatotigerete abatigari bake, nanga nigo twabeete buna Sodomu na Gomora.
Ⅹ Inwe abagaambi ba Sodomu, igwa ring’ana ri’Omonene! Inwe abanto ba Gomora, tegerera moigwe amorokererio a Nyasae oito!
Ⅺ Omonene nigo agoteeba iga: “Ebing’wanso biaino ebinge mokorua ase ’nde, ninki ndakore nabirobio? Nigo narosire n’ebing’wanso bi’ogosambwa bie chimingichi, na ebitinya bie ching’iti chinoru. Tingokiri namanyinga e chieri, gose aye chimanwa chi’eching’ondi, gose aye chigoree.
Ⅻ Ning’o okobaboria ng’a morentane ebinto ebio bionsi ekero mogocha ase obosio bwane na gotaara‐taara ase chiraaro chiane?
ⅩⅢ Tiga korenta ase ’nde ebing’wanso bi’obong’ainereria; ogosambwa kwa ubani kwabeire okogechia ase ’nde, naboigo nemeyega y’Emetienyi Emeyia, ne Chisabato, na emesangererekano mokorangeria. Tinkonyara koremereria emesangererekano buna eyio yasarigwe nebibe.
ⅩⅣ Inche nigo ngechete emeyega y’Amatuko Amanene na ey’Emetienyi Emeyia; eyio yabeire egurube endito ase ’nde, narosire ase okona‐koyeremereria.
ⅩⅤ “Ekero morarambore amaboko aino ase ogosaba, inche nigo ndatube amaiso aane timbarora, na ekero morabe mogosaba mono, tinkobaigwa ekiagera amaboko aino nigo aichire amanyinga.
ⅩⅥ Esibie na mwechene; rusia ogokora kwaino okobe korwa ase amaiso aane; tiga gokora ayare amabe.
ⅩⅦ Mweorokererie gokora ayare amaya, rigia ay’oboronge; bakonye abwo bagokorerwa bobe; rwanerera chintaaka, na monyorere ababoraka oboronge bwabo.”
Okorangerigwa gw’okoonchoka
ⅩⅧ Omonene nigo agoteeba iga: “Inchuo togaamberane nonya ebibe biaino biabariirire, mbisibigwe birabe se, bibe buna amagena ’embura; nonya biabeire ebibariri burure, mbirabe se bibe buna amarionya amarabu e ching’ondi.
ⅩⅨ Komoranche koigwera, rirorio morie amaya ay’ense,
ⅩⅩ korende komoraange koigwera naende komorasarie, goika moitwe nemioro. Nabo inche Omonene nateebire nomonwa one.”
Omochie okorire ebibe
ⅩⅪ Omochie oyio orenge omwegenwa obeire buna omokungu omotayayi. Agwo kare nigo orenge konacha ebiina bia boronge, na oboronge nigo bwarenge ime yaye, korende bono abanto baye babeire abaiti.
ⅩⅫ Chifeta chiao chiabeire bosa buna amabiria, na edivai yao yochoganigwe namaache.
ⅩⅩⅢ Abatang’ani bao nigo bare abasaria, naende babeire abagisangio b’abaibi. Kera oyomo obo nigo anchete riaaki, na nigo are omwango kwerigeria ebitoki. Tibari korwanerera chintaakana, nigo bakwanga koigwa amang’ana ’ababoraka.
ⅩⅩⅣ Ase ayio Omonene, oyore Omonene bw’Emeganda, ore Omobui ase egati y’Abaisraeli, oteebire iga: “Naama! Ning’itere endamwamu yane ase ababisa baane, naende inche omonyene ninyeruserie egesiomba ase bare.
ⅩⅩⅤ Ning’onchore okoboko kwane kobe igoro yao, konyititore, korusie amabiria ao buna ogosisikerigwa kwe ribu na korusia ayatakogwenereti.
ⅩⅩⅥ Nimbae naende abagaambi ebiina buna baria b’eritang’ani, na abasemia buna baria ba kare. Magega y’ayio norokwe Omochie bw’oboronge, na Omochie bw’obwegenwa.”
ⅩⅩⅦ Omochie o Sayoni nigo oraboorigwe goetera ase ekiina kia boronge na abaonchokire ime yaye mbaboorigwe goetera ase oboronge.
ⅩⅩⅧ Korende abasaria na abanyabibe nigo barasirigwe amo; na abwo batigire Omonene mbasirigwe boigo.
ⅩⅩⅨ Inwe namobe nobosooku ase emete eyio ekorokwa emialuni mwagokerete, na ase emegondo eyio mwetogeretie.
ⅩⅩⅩ Inwe namobe buna Omoaluni oyo amato aye omire, na buna omogondo oborirwe amaache.
ⅩⅩⅪ Abanto bare ne chinguru nababe buna amasakwe amomo, na emeremo yabo ebe buna chinsase chi’omorero, abwo mbasaambwe bayiere amo n’ebibe biabo, na onde tari orarimie omorero oyio.