Proberbs
(Proverbs)
Hay A'at Tuwen Liblu An Proberbs
Hituwen Proberbs ya hay nitudo' ituwe ya nadan tudtudun di nun'anomnoman an umat i Solomon. Te hay pangimatunan an nanomnoman nan ohan tagu ya hinan pangun'unudana i Apu Dios. Ya hay hipun tuwen nitudo' hitu ya hay nuntudtuduwan Solomon hinan imbabalena an alyonay, Nan nanomnoman an tagu ya hi Apu Dios di un'unudona mu nan adi umun'unud ya paddungnay ma"id ha nomnomna. Ya nan athidin tagu ya dusaon Apu Dios. Ta hiya nan intugun Solomon an mahapul an innilaon nan a'at di nanomnoman. Ya hay nangipaddungana i Apu Dios ya hinan la'ing an paddungnay mun'ayag hinadan tatagu.
Hay Nitudo' Ituwen Liblu
1. Hay tugun ta manomnoman ya luma'ing di ohan tagu ta adina iyunnud hinan at'atton nadan paddungnay ma"id ha nomnomna (Proberbs 1–9)
2. Hay numpahhiwan nan tagun nanomnoman ya nala'ing ya nan tagun paddungnay ma"id ha nomnomna (Proberbs 10–15)
3. Hay ma'at hinan maphod di pangatnan tagu ya nan ma'at hinan adi maphod di pangatnan tagu (Proberbs 16–31)
1
Hay Iyatan Datuwen Tudtudu
1 Datuwe nadan maphod an tudtudun Solomon an imbabalen David an patul ni' nadan tinanud Israel.
2 Datuwen tudtudu ya ipa'innilanay aton ta'un manomnoman ya matugun ta maphod di pangat ta'u ya atbohdin bumoddang hi panginnilaan ta'uh nadan tudtudun naligat an ma'awatan.
3 Ya bumoddang boh aton ta'un matudduwan ta maphod di pangiye"e ta'u ya nipto' di aton ta'u ta ma"id ha pangipangngelan ta'u.
4 Ta ta'on on nadan agge nanomnoman ya mabalin an matudduwanda. Ya nadan mumpangilog ya adalonda hi'on nganne nan nipto' hi atonda.
5 Ya ta'on on nadan nun'anomnoman ya maphod on mundongolda ta ma'udman nan innilada ta abalinandan manginnilah nan nipto' an aton.
6 Ya bumoddang datuwen maphod an tudtudu an umat hinadan waday nipa"elana ta mabalin an ma'awatan nan ibalinan nan hapit di nanomnoman ya nadan udum an tudtudun naligat hi ma'awatan an umat hinadan nipa''el.
7 Ot nan tagun waday takutna i Apu Dios ya hidiyey ihipunan di luma'ingana. Mu nan paddungnay ma"id ha nomnomnan tagu ya pihulona nan maphod an tugun di nanomnoman.
Hay Mahapul An Innilaon Ha Mangilog An Imbabale
8 He''an imbabale' ya ihamadmun unudon nan tugun da amam i inam.
9 Te nan ituddudan he''a ya ipaphodnay pangatmu ta umat hinan aton nan maphod an pongot onu maphod an banggol an paphodonay tigon di ohan tagun mangusal.
10 Ot he"an imbabale ya adi'a mihapitan hinadan tatagun mangmangngat hi pumbahulan
11 an ta'on on alyondan he''ay, Ma'a ta mi'yali'an da'mi ta eta'u mumbota' hi kumpulnan mundundunnu ta patayon ta'u.
12 Ta paddungnay ihakmal ta'u on innayun ta'un inaminul dida an ta'on onda matagu.
13 Ta wan mapnuy bale ta'uh nadan alan ta'un nun'abalol an gina'uda.
14 Ot agam ta mi'yali'an da'mi ta wa'e ha inala ta'u on ginogodwa ta'u.
15 Mu hanat ta'on onda atonhidi i he"a an imbabale ya adim ipatnan ma'ma'ye i dida.
16 Te dida ya hi kittang on pumateda ya gahin ahan onda mangat hi adi maphod.
17 Nadan hamuti ya adida makna hi'onda tigtiggon di pangi'apyan hinan puntawang i dida.
18 Mu adi athidi i danaen tatagu te onnot on diday ay mangap'apyah ahablutanda ta mateda.
19 Te athinay pumbalinan nadan tatagun e pumatepate an gapuh omnodah nan mikadangyan.
Hay La'ing Ya Ay Mun'ayag Hinan Kalata
20 Hay la'ing ya umat hinan babain mun'ayag hi tataguh nan kalata ya hinan a'am'amungan di tatagu.
21 Ya umat boh nan tagun e tumukutukuk hi awadan di dakol an tatagu ya hinan hawwangon hinan boble
22 an alyonay, Da'yun agge nanomnoman ya undan agge ayu immengleh nan athinan a'atyu. Ya ta'on on da'yun mungngohe ya da'yun adi maphod di nomnomna ya anuud ya ahi ayu matudduwan.
23 Hi'on donglonyu nan pangihingal'un da'yu ya nomnomnomonyu an idattan da'yuh maphod an nomnom ya impa'innila' i da'yu nan wah nomnom'u.
24 Mu ningamut an adiyu pohdon an ta'on ona' umaya'ayag. Ya unhaot dingngolyu nan pinadana' i da'yu.
25 Ot gapu ta aggeyu hinangut nadan tugun'u ya adiyu abuluton nan pangihingal'un da'yu
26 ya ahi da'yu ngihngihilan i ha"on ya dinildilah hitun dumatngan di adadaganyu an nunhiglay punligatanyu.
27 Ta ay mabikah an puwo' ta pun'iye"e da'yu ta i diye ya nunhiglay inomnomanyu ya punligatanyu.
28 Ya mumpaboddang ayu mohpe i ha"on mu adi da'yu tobalon an ta'on on adi ayu mangmanghop an e manama' i ha"on mu adi ayu pa'ahamma' i ha"on.
29 Te ningamut an adiyu pohdon an matudduwan ya atbohdin adiyu pohdon an ha"on an Dios di takutanyu.
30 Ya gapu ta adiyu abuluton nadan tugun'u ta ngohayonyu nadan panugun'u
31 ya apitonyu nan imbungan nadan ina'inatyu te nunhiglay ma'at i da'yu an gapuh nan a'atyu.
32 Te inwalongyu nan tugun ta umat ayuh nadan agge nanomnoman ta hiya nan palpaliwanyu ya mabahbah ayuh umudi.
33 Mu nadan mangngol hinadan tugun'u ta un'unudonda ya malinggopda ya madinolda te ma"id ha itakutdah ma'at i dida.