13
Chë jenabe cuento
(Mc 4.1-9; Lc 8.4-8)
Cach te, Jesús yebnents̈ana tojë́ftsanbocna y uafjajónaye tsachoca tojanótbema. Mallajta ents̈anga choye tmojanobeconá; as Jesús, chë uafjajónayents̈e yojanamna canÿe barquë́shoye tojánas̈ëngo, tojanótbema; y chë ents̈angna tsachoca imojtsemna. Chorna ba soyëngama cuentë́ngaca chënga tojanabuatambá.
Mënts̈á tojanë́yana: “Canÿe jená chë jénaye jaujquëshama yojë́ftsebocna. Yojtsëjquëshaye orna, básefta jénaye benache juachañe yojuatquë́cjana, pero chë jaja shlofts̈ënga imojástjajna y lempe imojtsósañe. Inÿe meshëngna ndëts̈benguiñe yojuatquë́cjana, ndoñe yapa fshantse binÿnents̈e. Chiñna betsco yojuábocna, fshantse ndoñe jashenocana yonjanmëna causa, pero shinÿe yojábocna ora, puerte yojojënÿána y yojtsancta; y yojtsábojo, bëtscá tbëtëjënga tondaye causa. Inÿe meshëngna uchmë́shangañe yojuatquë́cjana, y chë uchmëshangá yojuájua orna, lempe yojtsatscué. Y inÿe meshëngna, uanguanëshiñe yojuatquë́cjana y puerte botamana chiñe yojuashajo: ínÿenache nÿe canÿe jénayents̈ana mo patse meshënga yojuashájona, ínÿeñna mo chnë́nguana bnë́tsana meshe y ínÿeñna mo unga bnë́tsana meshe.”
Jesús chca jacuéntama tojanpochocá ora, mënts̈á tojánayana: “Chë jouenama tmojtsobenënga, s̈mochjouena ca.”
Ndáyeca Jesús cuentë́ngaca yojánabuatambaye
(Mc 4.10-12; Lc 8.9-10)
10 Chora chë uatsjéndayënga tmojanobeconá y Jesús tmojantjá: —¿Ndáyeca ents̈anga cuentë́ngaca cojtsabuatambá ca?
11 As Jesús tojanë́jua: —Bëngbe Bëtsá ts̈ëngaftanga cmontsinÿanÿná nÿetsca chë mo iytëmencá yomna soyënga chabe amë́ndayama, pero chë ínÿengbioyna ndoñe. 12 Nda tojtsebomnábioye más jats̈tayana y chca cha corente bëtscá jtsebomnana; pero chë tondaye tondbomnábioyna, chë bats̈atema tobomna sóynaca mochántseboca. 13 Chíyeca ats̈e cuentë́ngaca chënga sëntsëtsëtsná. Chca, masque corente chamotsafs̈na, ndoñe chamondobená Bëngbe Bëtsabe soyënga jinÿama; y masque becá chë soyënga chamouena, ndoñe ts̈abá quemochátuenana, ni queochátësertana. 14 Chcáyecna, chë́ngbeñe entsemna cachcá nts̈amo chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá Isaías tojanayancá:
Masque becá chamouena, ndoñe queochátësertana.
Masque puerte chamotsantjes̈na, ndoñe quemochátinÿe
15 Quem ents̈anga ndoñe quemátsbos̈e botamana jajuaboyana;
chënga uamatsáchtonënga montsemna
y chëngbe bomínÿnaca cachcá.
Chca ndóñesna, chënga muantsobena jinÿama, jouenama y ainaniñe josértama;
y chca, chënga bacna soyënga amana muantsajbaná y ats̈be benache muantishache,
as ats̈e chënga chayatsebacama ca —cha tojë́ftsanbema.
16 “Ts̈ëngaftangna oyejuayënga s̈mochanjoyena, er s̈mondbomna bominÿe y matscuas̈ënga Bëngbe Bëtsabe soyënga jinÿama y jouenama. 17 Ndegombre cbë́yana, banga Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayënga y nÿetsca soyënguiñe ts̈abá amënga tmonjánbos̈ena chë ts̈ëngaftanga s̈montsonÿá soyënga jinÿama, y ndoñe chemátaninÿe; tmonjánbos̈ena chë ts̈ëngaftanga s̈montsuenana soyënga jouenama, y ndoñe chemátanuena ca” —Jesús tojanë́yana.
Jesús chë jenabe cuentama tojanabuayená
(Mc 4.13-20; Lc 8.11-15)
18 “Chcasna, oído s̈mochjajajo; chë jenabe cuento mënts̈á endayana: 19 Chë Bëngbe Bëtsabe amë́ndayama tmojouena y ndoñe tontsë́sertana ents̈anga mondmëna mo chë benache juachañe yojuatquë́cjana jenaycá; Satanás jabana Bëngbe Bëtsabe palabra chëngbe ainanents̈ana jabétsabuajuanama, chënga chiñe ndoñe chamondëtsos̈buáchema. 20 Y chë ndëts̈benguiñe yojuatquë́cjana jénaye entsemna mo chë aíñe Bëngbe Bëtsabe palabra tmojouena y Bëngbe Bëtsábeñe jtsos̈buáchiyama oyejuayënga tmojtsemna ents̈angcá; 21 pero ndoñe nÿets tempo chana jocochájuana, y chca, ndoñe bayté Bëngbe Bëtsáftaca ntjëftsemnëngana, ndoñe yapa tmontsas̈buaché causa. Inÿenga chë́ngbioye mochantsë́buayënja y Bëngbe Bëtsábeñe betsos̈buáchiyama mochanjasúfrianga; chíyeca chënga Bëngbe Bëtsabe palabra cachcá mochanjesonÿaye. 22 Chë uchmë́shangañe yojuatquë́cjana jénaye entsemna mo chë Bëngbe Bëtsabe palabra tmojouena ents̈angcá, pero quem luarents̈a soyë́ngaca oyejuayënga jtsemnama yapa mochántsenojuabnaye y mallajta crocénana y ba soyënga jtsebomnama mochántsebos̈e. Chíyeca chënga Bëngbe Bëtsabe palabra jtsebnë́tjombana y nts̈amo cha tojayancá ndoñe ntsamana. 23 Pero chë uanguanëshiñe yojuatquë́cjana jénaye entsemna mo chë Bëngbe Bëtsabe palabra tmojouena y botamana jósertana ents̈angcá. Mo canÿe betiye puerte ts̈abá tojtseshajuancá, chënga bëtscá ts̈abe soyënga Bëngbe Bëtsabiama mochántsama. Inÿengna ínÿengbiama más bëtscá soyënga mochántsama, y chca, ínÿenga jtsemnana mo chë patse meshënga tojanshajo jenaycá, ínÿenga mo chë chnë́nguana bnëtsancá y ínÿengna mo chë unga bnë́tsana meshënga tojanshajo jenaycá ca” —Jesús tojanabuayená.
Chë tríguañe bacna shacuanama cuento
24 Jesús mënts̈ánaca tojanacuntá: “Bëngbe Bëtsabe amë́ndayana endmëna mo chë ts̈abe jenaycá, canÿe boyabása chabe jajañe yojáje. 25 Pero nÿetscanga imojtsomañe orna, chabe uayayá yojáshjango y chë trigo jeniñe bacna shácuana yojesejé y yojtsatoñe. 26 Y chë trigo yojuájua y ya yojtseshajuana orna, chë bacna shácuanënaca yojuábocna. 27 As chë peonga imojá chë nduiño jauyanama: ‘Bacó, chë jajañe ts̈abe jénaye tconjanjé y as, ¿ndáyeca chë bacna shácuana chiñe tojuábocna ca?’ 28 Y chë nduiño yojáuyana: ‘Ats̈be uayayá chca tojama ca.’ Chora chë peonga imojatjaye: ‘¿Quectsebos̈e bënga fchayá chë bacna shácuana jetsejashtsëtsama ca?’ 29 Pero chë nduiño yojáuyana: ‘Ndoñe. Chë bacna shácuana s̈mojtsejashtsëtsana ora, chë trígnaca s̈mattsejashtse ca. 30 Más ts̈abana, cachcá mochjonÿaye cánÿiñe chaójuama, chë jaja saná játbanama tempo chaojobuáchëntscuana. Chora chë trabájayënga chanjichamuá y chanjámëndaye natsana chë bacna shácuana chamotsejashtsëtse y chamotsentsacuacjuá jtsejuinÿiyama, y chents̈ana chë shajuana chamuatbaná y ats̈be grano uaquëcjnaye yebniñe chamotsatsuamá ca’ ” —Jesús tojánayana.
Chë mostaztiye jenayama cuento
(Mc 4.30-32; Lc 13.18-19)
31 Jesús mënts̈ánaca tojanacuntá: “Bëngbe Bëtsabe amë́ndayana endmëna mo canÿe mostaza betiye jenaycá, canÿe boyabása chabe jajañe yojáje. 32 Ndegombre, nÿetsca jenayëngama chë mostaza jénaye chë más básetema endmëna, pero tojójua orna, chë jajañents̈e chë más bëts betiye jóbemana. Ts̈a bëts betiye jtsemnana, chíyeca ba buacuashangá jtsabomnana y chë jaja shlofts̈ënga jana y chiñe uajajonëtemëngá jauábopormana ca” —Jesús tojánayana.
Chë levadurama cuento
(Lc 13.20-21)
33 Quem inÿe cuéntnaca tojanë́yana: “Bëngbe Bëtsabe amë́ndayana endmëna mo levadurcá; canÿe shembása chana jenájuabana unga medida arninÿañe, nÿetsana chauabochama ca.”
Ndáyeca Jesús ents̈anga cuentë́ngaca yojanabuayiyná
(Mc 4.33-34)
34 Jesús nÿetsca chë soyëngama lempe cuentë́ngaca ents̈anga jtsëtsëtsnayana, y cuentë́ngaca ndóñesna ndoñe yonjanoyebuambná. 35 Chca yojamna ndayá cachcá chaochnënguama nts̈amo chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá tojanayancá, mënts̈á:
Jabuátambamna cuentë́ngaca chanjóyebuambaye;
chanjayana chë iytë́mena soyëngama y chë ents̈anga ndoñe mondë́tats̈ëmbo soyëngámnaca;
Bëngbe Bëtsá quem luare tojanma orscana chë soyënga yomna ca —cha tojánayana.
Chë tríguañe bacna shácuana cuentama Jesús tojanabuayená
36 Chents̈ana Jesús chë ents̈anga tojtanichamó y yebnoye tojtanamáshëngo. Chents̈na chabe uatsjéndayënga tmojanimpadá ndayá chë bacna shacuanama cuento betsayancá chauabuayenama. 37 As Jesús tojanë́yana: “Chë ts̈abe jénaye jená endmëna chë Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá, 38 y chë jajañna, quem luare. Chë ts̈abe jénaye entsemna chë Bëngbe Bëtsabe amë́ndayoye mochjámashjna ents̈anga, y chë bacna shácuana entsemna chë bacna bayëjëngbe amëndayabe ents̈anga, 39 y chë uayayá, chë bacna shácuana yojáje chana, Satanás. Chë jaja saná atbanayana entsemna chë quem luare jopochócama chaojobuache ora, y chë trabájayëngna chë angelotémënga. 40 Nts̈amo chë bacna shácuana jtsejashtsëtsana y iñoye jtsatmets̈ana jtsejuinÿiyama, cachcá echántsemna quem luare jopochócama te. 41 Chorna, chë Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá chabe angelotémënga echanjichamuá chë ínÿenga bacna soye chamomama amënga y chë bacna soyënga amënga chabe amë́ndayents̈ana chamotsajuanayama. 42 Y chora chë́ngbioye chë uabouana íñeshoye mochantsë́setjango y chents̈e puerte mochanjenóbos̈achna y chë tsets̈anama juatsas̈ënga mochantsenoftë́s̈jojnaye. 43 Chora, chë nts̈amo Bëngbe Bëtsá yomandacá amëngna corente mo shinÿcá mochantsebuashinÿinÿana chëngbe Taitá, Bëngbe Bëtsabe amë́ndayoca. Chë jouenama tmojtsobenënga, s̈mochjouena ca” —chora Jesús tojánayana.
Chë fshantsiñe uaiytë́mena bomnanama cuento
44 “Bëngbe Bëtsabe amë́ndayana endmëna mo chë fshantsiñe uaiytë́mena bomnancá. Canÿe boyabása chë bomnana yojuínÿena y chents̈ana iytëcana cachents̈e yojesatbontsá. Corente oyejuayá yojtá, nÿetsca chabe bomna soyënga yojetsatobuiye y chents̈ana chë fshantse yojtobuámiñe ca” —Jesús tojánayana.
Chë corente uámana fjantse ndëts̈ëtémama cuento
45 “Mo canÿe ents̈á uámana fjantse ndëts̈ëtémënga obuamnañacánaca endmëna chë Bëngbe Bëtsabe amë́ndayana. 46 Chana, canÿe corente uámana ndëts̈ëtema yojínÿena ora, yojtá y lempe chë inabomna soyënga yojetsatobuiye y chë ndëts̈ëtema yojtobuámiñe ca” —Jesús tojánayana.
Chë atarraië́shama cuento
47 “Bëngbe Bëtsabe amë́ndayana endmëna mo canÿe atarraiëshacá, buyeshoye juts̈enana y nÿetsca beonga jashebuáyana. 48 Chë atarraië́sha jútjena tojtsamna orna, chë beonga ashebuánayënga jtsashëbjátsëcana, tsachoye juyambana y chents̈e juatbemana chë beonga jabocacayama; chë ts̈ábenga sbarëquënguiñe juatsuámana y chë ndoñe ts̈ábengna jtsëts̈anana. 49 Cachcá echanjochnëngo quem luare jopochócama tempo chaojobuache ora. Chë angelotémënga mochanjábocana chë ts̈abe ents̈ángbents̈ana bacna ents̈anga jaluárama, 50 y chë bacna ents̈angna chë uabouana íñeshoye mochántsatquëcjaye, y chents̈e puerte mochanjenóbos̈achna y chë tsets̈anama juatsas̈ënga mochantsenoftë́s̈jojnaye ca” —Jesús tojanacuntá.
Anteo y tsëm uámana bomnana
51 Chora chabe uatsjéndayënga Jesús tojanatjá: —¿Lempe chama quecmojtsë́sertana ca?
Y chënga tmojanjuá: —Arseñor, aíñe ca.
52 As Jesús tojanë́yana: —Canÿe ley abuatambayá jtsetats̈ëmbuana ndayá Bëngbe Bëtsá tempo Moisesbiajana yojanoyebuambná soyëngama. Nts̈amo Bëngbe Bëtsabe amë́ndayana bétsemnama cha tojtsatsjendá orna, mo canÿe yebnents̈a nduiñcá cha jtsemnana. Chë nduiñna chabe grano uaquëcjnaye yebnocana anteo y tsëm uámana bomnana juabocnana. Cachcá chë ley abuatambayá, Bëngbe Bëtsabe soyëngama jtsabuátambayana chë tempo Bëngbe Bëtsá tojanoyebuambá soyëngama y chë tsëm soyë́ngnaca Bëngbe Bëtsabe amë́ndayama ca —tojanë́yana.
Jesús Nazaretoca
(Mc 6.1-6; Lc 4.16-30)
53 Jesús chë soyënga jacuéntama tojanpochocá ora, chents̈ana tojtsanoñe. 54 Y cachabe luaroye tojtanashjango y chents̈a judiëngbe enefjuana yebnents̈e tojanonts̈é jabuátambama. Ents̈anga ojnanánënga imojtsichamo: —¿Chë lempe yojtsetats̈ëmbcá ndë́moca mua tojuatsjinÿe ca? ¿Nts̈amo nantsobena chca bëts soyënga jamama ca? 55 ¿Mua ndoñe yondmëna chë calpinterbe uaquiñá y chabe mamá ndoñe María? ¿Mua ndoñe yondmëna Santiago, José, Simón y Júdasbe cats̈ata, 56 y chabe uabénanga ndoñe muents̈e bë́ngaftaca mondoyena? ¿Ndayents̈ana lempe chca mua yojtsebomna ca? —chënga imojtsichamo.
57 Y chë causa chë ents̈anga tmojanotjayaná y ndoñe imontsebos̈e cha joyeunayana. Pero Jesús tojanë́yana: —Nÿetsquénache canÿe Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá bëtsá jabemëngana, pero cachabe luarents̈e, cachabe yebnents̈e ndoñe ca.
58 Chíyeca chents̈e Jesús ndoñe tonjë́ftsanma ba bëts soyënga Bëngbe Bëtsabe obenánaca, chë ents̈anga chábeñe ndoñe montsanos̈buaché causa.