9
Gãkũ Múngú vé ĩ ní rizú ĩri ị̃njị̃zú vũ drị̃gé nõgó rĩ
Ũndĩ drị̃drị̃ Múngú ní rụụ́ ꞌbá Ĩsẽrélẽ vé rĩ pi be rĩ gé, ụ̃tị̃ tãị́mbị́ kộpi ní rizú ꞌi ị̃njị̃zú ni, ãzini kộpi ã adrikí Gãkũ Múngú* ri ị̃njị̃zú ni be vũ drị̃gé nõgó. Sịkí Gãkũ Múngú vé rĩ, ẹlịkí ꞌa ni ị̃rị̃. Gãkũ rĩ ã ꞌa tị gélésĩ rĩ, ĩri Vũrã Uletere ni, ꞌbãkí aya ĩ ní údé ãcí ũꞌyũzú sị́ ni gé sĩ ni kú ꞌa ni gé ꞌdãá, ãzini ꞌbãkí mísá, ꞌbãkí pánga ĩ ní sẽé Múngú ní rĩ kú mísá rĩ drị̃gé ꞌdãá. Jó rĩ vé ꞌa ãzi agálésĩla ĩ ní ꞌa ni ẹlịị́ bõngó sĩ cí rĩ, ĩri Vũrã Uleteretere ni. Vũrã Uleteretere rĩ agá ꞌdãá, ꞌbãkí ngá ĩ ní údé dábũ sĩ rizú ẹ̃jị́ngụ̃rụ́ zãzú ni, ãzini ꞌbãkí kpá sọ̃ndụ́kụ̃ ũndĩ vé rĩ, njõkí rụ́ꞌbá ni dábũ sĩ. Sọ̃ndụ́kụ̃ ũndĩ vé rĩ agá ꞌdãá, ũꞌbãkí ngá ã ọ̃sụ̃kã caá na, ngá ĩ ní ũꞌbãá rĩ pi, ũdrí ĩ ní gbií dábũ sĩ ĩ ní rizú mánã ꞌbãzú rĩ, Ãrónã vé túré rụ́ꞌbá be rũúpi kú ị̃bị́bị́ rú rĩ, ãzini írã kpọlọꞌbụ ĩ ní tãị́mbị́ mụdrị́ ũndĩ rụzú rĩ sĩí rụ́ꞌbá ni gé rĩ. Údékí ị́ndrị́lị́kị́ ị̃rị̃ mãlãyíkã vé ni, kộpi ásúkí sọ̃ndụ́kụ̃ rĩ rãpã ĩ ụ̃pẹlẹ́ꞌbị́ ã ndụ́gé, kộpivé ụ̃pẹlẹ́ꞌbị́ ẽ índríkíndrĩ ọ̃zụ̃ sọ̃ndụ́kụ̃ rizú ũndĩ rụzú rĩ ẽ drị̃, vũrã ꞌdĩri átálágú ãmbúgú rĩ ní rizú ãrí uyazú ꞌbá rĩ pi vé ũnjĩkãnyã ũjĩzú rĩ, ꞌbo ícókí tã rĩ vé ífífí ũlũú mụzú ꞌdéꞌdé lókí nõri gé ku.
Atala rĩ pi kádõ ngá ĩ ní ũlãá ꞌdĩꞌbée ũꞌbãá ꞌdĩri tị́nị gí, ụ́ꞌdụ́ céré kộpi ri fi Gãkũ Múngú vé rĩ ã ꞌa tị gélésĩ rĩ agá, ri ẹ̃zị́ ĩ ní sẽé ĩ drị́gé rĩ nga. ꞌBo ꞌyéŋá átálágú ãmbúgú rĩ fi Gãkũ Múngú vé ĩ ní ẹlịị́ agálésĩla Vũrã Uleteretere rĩ agá ꞌdãá nĩ, ílí ãlu agá, ĩri ꞌyéŋá fi vú ãlu. Ĩri fi mụ ãnyãpá ãrí uya ívé ũnjĩkãnyã ũjĩzú, ãzini ꞌbá rĩ pi vé ũnjĩkãnyã ũjĩzú. Ũnjĩkãnyã ꞌbá rĩ pi ní rií ꞌoó ꞌdĩri, kộpi nị̃kí ámá ꞌyozú kínĩ ĩ ri ũnjĩkãnyã ꞌo ꞌdíni kuyé. Tã ĩ ní ũlãá ꞌdĩꞌbée sĩ, Índrí Uletere rĩ iꞌda ꞌbá ní kĩnĩ, Gãkũ rĩ ní drĩ adrizú anigé rĩ gé, zị̃kí kẹ̃ẹ́tị ĩ ní fizú ãní Vũrã Uleteretere rĩ agá ꞌdãá rĩ kuyé. Tã ĩ ní ụ̃ꞌbị̃ị́ ꞌdĩꞌbée, ĩri ꞌbá ní tã lókí ãndrũ nõri vé rĩ ũlũ. Ĩri lũ kínĩ, ãnyãngã, ãzini ngá ãrí be ĩ ní rií sẽé zãá Múngú ní rọ̃bọ̃ŋọ̃ rú rĩ pi, ícó ꞌbá riꞌbá Múngú ri ị̃njị̃ꞌbá rĩ pi ẽ ẹ́sị́ újá ícá uletere ku. 10 Tã ụ̃kụ rĩ, ĩri ꞌyéŋá rizú ínyá pi ã tã ꞌdụzú ngazú, ngá mvụngárá be, ãzini rizú tãị́mbị́ rụ́ꞌbá ũjĩzú rĩ ã tã ꞌdụzú ngazú. Tã ĩ ní ũlũú ꞌdĩꞌbée céré rizú rụ́ꞌbá nõri vé tã ꞌdụzú ngazú rĩ. Tã ꞌdĩꞌbée ímụ́ ĩ újá ícá múké, cĩmgbá lókí Múngú ní ímụ́zú ũndĩ úꞌdí rĩ rụzú rĩ gé.
Kúrísítõ vé ãrí dã rọ̃bọ̃ŋọ̃ rú
11 Kúrísítõ kã ícá ímụ́ adrií átálágú ãmbúgú, íjị́ tã múké vũ drị̃gé nõgó. Gõ fií mụụ́ adrií Gãkũ Uleteretere ꞌbụ̃ gé rĩ agá ꞌdãá, Gãkũ ꞌdĩri ꞌbá áda sị nĩ kuyé, ãzini adri Gãkũ vũ drị̃gé nõgó ni kuyé. 12 Kúrísítõ fi mụụ́ adrií Vũrã Uleteretere ꞌbụ̃ gé ꞌdãri agá vú ãlu ꞌbá céré ní. Sẽ ívé ãrí dãá ꞌbâ pazú ꞌbávé ũnjĩkãnyã agásĩ nyonyo, adri ndrị̃ị́ ãrí sĩ dõku tị́ mváŋá ãrí sĩ kuyé. 13 Tãị́mbị́ Mósẽ vé rĩ agá, ꞌbá ũnjĩkãnyã ꞌoꞌbá rĩ pi, ĩ ndrị̃ị́ ãrí uya, dõku tị́ ãrí uya kộpi ã rụ́ꞌbá gá sĩ, ãzini ĩ tị́ kãjóŋá rú ni zã ve úfúrágú rú, ĩ kộpi ã rụ́ꞌbá fu ãní, kộpi ã rụ́ꞌbá ẽ ícá rí ule. 14 Ĩmi ndrekí drĩ ká, ãrí Kúrísítõ vé rĩ, ĩri ꞌbávé ũnjĩkãnyã ũjĩ ndẽ ãrí ãnyãpá vé rĩ rá. ꞌBo Yẹ́sụ̃ ri ũnjĩkãnyã ãkó, Índrí Múngú vé adriípi ꞌdániꞌdáni rĩ vé ũkpõ sĩ, Yẹ́sụ̃ sẽ ꞌi drãá rọ̃bọ̃ŋọ̃ rú Múngú ní, ꞌbâ pazú drã agásĩ, ꞌbâ ngakí rí ẹ̃zị́ Múngú ídri rú rĩ ní.
15 Kúrísítõ ri ꞌbá rĩ pi ãsámvú údé Múngú be nĩ ũndĩ úꞌdí ĩ ní rụụ́ rĩ sĩ, ꞌbá Múngú ní zịị́ rĩ pi, kộpi ímụ́ tã ĩ ní ẹzịị́ adriípi mụzú ꞌdániꞌdáni rĩ ị́sụ́ rá. ꞌBá ũnjĩkãnyã ꞌoꞌbá ũndĩ ĩ ní rụụ́ drị̃drị̃ gé rĩ pi, Kúrísítõ vé drãngárá pa kộpi gí. 16 ꞌBá ãzi ẹzị dõ ívé ãꞌbú lẽé sẽé mváŋá ívé rĩ ní, mváŋá rĩ ícó drĩ ãꞌbú rĩ ꞌdụụ́ ꞌí ní ku, ẹ́tẹ́pị ri drã ũgbále ká. 17 Mváŋá rĩ ãꞌbú ẹ́tẹ́pị ní ẹzịị́ rĩ rụ ị́sụ́zú ẹ́tẹ́pị drã gí. ꞌBá tã rĩ ẹzịị́pi rĩ dõ drĩ ídri rú, tã ĩri ní ẹzịị́ ꞌdĩri ícó drĩ ẹ̃zị́ ngaá ku.
18 Sẽzú ĩ ní ãnyãpá ãrí dãzú rọ̃bọ̃ŋọ̃ rú ũndĩ drị̃drị̃ ꞌdãri rụzú ãní. 19 Mósẽ kã tãị́mbị́ rĩ ũlũú ꞌbá rĩ pi ní céré gí, ĩri ní pẹtị íꞌdụ́zú, ĩri ní ị̃bị́bị́ ũdrõzú bãákú ika ni sĩ pẹtị rĩ sị́gé, ĩri ní suzú ãrí tị́ mváŋá vé ĩ ní usaá yị̃ị́ sĩ rĩ agá, ĩri ní uyazú ꞌbá rĩ pi ã rụ́ꞌbá gá sĩ, ãzini búkũ tãị́mbị́ vé rĩ ã rụ́ꞌbá gá. 20 Mósẽ ní ꞌyozú ꞌbá rĩ pi ní kĩnĩ, “Ãrí ꞌdĩri Múngú ní ũndĩ rụzú ĩmi be, ĩri ní ꞌyoó ĩmi ꞌdụkí tã ni ngaánga rĩ.§ 21 Mósẽ ní ãrí uyazú Gãkũ Múngú vé rĩ ã rụ́ꞌbá gá, ãzini ngá ãrẽvú céré ĩ ní áyú Múngú ri ị̃njị̃zú rĩ pi ã rụ́ꞌbá gá sĩ. 22 Tãị́mbị́ Mósẽ vé rĩ ꞌyo kĩnĩ, lẽ ngá rĩ pi ãrẽvú céré ã uyakí ãrí kộpi ã rụ́ꞌbá gá sĩ, kộpi ẽ ícákí rí ule. Ãrí dã dõ kuyé, trũkí ꞌbá rĩ pi ĩvé ũnjĩkãnyã agásĩ ãluŋáni ku.
23 Ngá Gãkũ Múngú vé rĩ agá ꞌdĩꞌbée, kộpi índríkíndrĩ ngá ꞌbụ̃ gé ꞌdãá rĩ pi vé rĩ, ĩ kộpi ũjĩ ícá ule ãrí ãnyãpá vé ni sĩ. ꞌBo ngá ꞌbụ̃ gé ꞌdãá rĩ pi, ĩ kộpi ũjĩ ícá uletere ãrí Yẹ́sụ̃ vé rĩ sĩ, ãrí Yẹ́sụ̃ vé rĩ ndẽ ãrí ãnyãpá vé rĩ rá. 24 Ĩmi nị̃kí rá ꞌyozú kínĩ, Kúrísítõ fi ẹ̃zị́ ngaá Gãkũ Múngú vé ꞌbá áda ní sịị́ vũ drị̃gé nõgó rĩ agá kuyé, Gãkũ Múngú vé vũ drị̃gé nõgó ꞌdĩri iꞌda índríkíndrĩ Jó Múngú vé ꞌbụ̃ gé ꞌdãá rĩ vé rĩ. Kúrísítõ fi Vũrã Uleteretere ꞌdĩri agá ꞌdãá ọ́ꞌdụ́kụ́lẹgúsĩ, fi mụụ́ adrií Múngú be trụ́ ꞌbâ tã sĩ. 25 Yẹ́sụ̃ ẹndị ꞌi fií ꞌbụ̃ gé ꞌdãá ꞌi sẽé drãá dị̃ị́ dị̃ị́ sụ̃ átálágú ãmbúgú riípi ꞌi ẹndịị́pi úfípi dị̃ị́ dị̃ị́ Vũrã Uleteretere rĩ agá ꞌdãá ílí ãlu ãlu, riípi ãnyãpá ãrí uyaápi rĩ tị́nị kuyé. 26 Tã rĩ ã adri té dõ ꞌdĩri tị́nị, Kúrísítõ ri té ꞌi ẹndị sẽ ꞌdị drã dị̃ị́ dị̃ị́ íꞌdózú lókí ĩ ní vũ rĩ gbizú rĩ gé ꞌdãá. ꞌBo ĩri ní adrií sụ̃ ꞌdĩri tị́nị kuyé rĩ sĩ, ímụ́ ꞌyéŋá vú ãlu lókí ụ̃dụ̃ vé rĩ gé, ímụ́ ꞌi sẽé ꞌdịị́ drãá rọ̃bọ̃ŋọ̃ rú ꞌbávé ũnjĩkãnyã ã dẹ rí ãní.
27 Vũ drị̃gé nõgó, ꞌbá ri drã ꞌyéŋá vú ãlu, ꞌbá rĩ drã dõ gí, ĩ kúru ĩrivé tã lị. 28 Ĩri ꞌdíni, Kúrísítõ drã kpá vú ãlu, ꞌbá kárákará pi vé ũnjĩkãnyã ã dẹ rí ãní. Ĩri gõ ímụ́ dị̃ị́, ĩrivé ímụ́ngárá ꞌdĩri adri ꞌyozú kínĩ, ĩri ímụ́ ũnjĩkãnyã sẽ dẹ ꞌdíni ku, ĩri ímụ́ ꞌbá riꞌbá ĩri ũtẽꞌbá rĩ pi pa ĩvé ũnjĩkãnyã agásĩ.
* 9:1 9:1 Jó Múngú vé rĩ: Jó Múngú vé rĩ ꞌyéŋá ãlukúta Yẹ̃rụ́sãlémã gá ꞌdãá. Atala rĩ pi ꞌyéŋá ri rọ̃bọ̃ŋọ̃ zã Jó rĩ agá ꞌdãá nĩ, sụ̃ tãị́mbị́ Mósẽ vé rĩ ní ꞌyoó rĩ tị́nị. Múngú ri dị̃ Vũrã Uleteretere rĩ gé, Jó Múngú vé rĩ agá ꞌdãá. 9:4 9:4 Mánã: Mánã ri ãnyãngã Múngú ní ĩsẽé ꞌbá Ĩsẽrélẽ vé rĩ pi ní rĩ. Ĩsẽ sâ kộpi ní adrizú ãngũ ãꞌwí cínyáfã rú rĩ agá ꞌdãá ílí pụ̃kụ́ sụ rĩ gé. ꞌÍ lã Wụ̃ngárá 16:1-36. 9:7 9:7 Átálágú ãmbúgú rĩ: Átálágú ãmbúgú rĩ fi Jó Múngú vé rĩ agá ꞌdãá vú be ãlu, ĩri mụ ãrí uya Vũrã Uleteretere rĩ agá ꞌdãá, ꞌbá Ĩsẽrélẽ vé rĩ pi trũzú ãní ĩvé ũnjĩkãnyã agásĩ, ꞌbá Ĩsẽrélẽ vé rĩ pi ri ãnyãngã aꞌbi ụ́ꞌdụ́ ꞌdĩri gé. ꞌÍ lã Lẹ̃vị̃tị́kã 16. § 9:20 9:20 Ãrí ꞌdĩri Múngú ní ũndĩ rụzú ĩmi be rĩ: Ãrí ꞌdĩri ꞌbá rĩ pi vé ũnjĩkãnyã ũjĩ, ĩri sẽ kộpivé ũndĩ Múngú be rĩ adri múké. ꞌBá Ĩsẽrélẽ vé rĩ pi rikí tị́, ãzini ndrị̃ị́ zãá Múngú ní rọ̃bọ̃ŋọ̃ rú, ã ũjĩ rí ĩvé ũnjĩkãnyã, ĩ adrikí rí ule. Rọ̃bọ̃ŋọ̃ ĩ ní zãá ꞌdĩri iꞌda Yẹ́sụ̃ vé drãngárá pẹtị alambaku sị́gé sụ̃ Kãbĩlõ Mvá Múngú vé rĩ tị́nị rĩ. Ãrí Yẹ́sụ̃ vé dãápi rọ̃bọ̃ŋọ̃ rú ꞌdĩri, ĩri ꞌbá céré ĩri ẹ̃ꞌyị̃ꞌbá gí rĩ pi trũ ĩvé ũnjĩkãnyã agásĩ. ꞌÍ lã Wụ̃ngárá 24:8; Lẹ̃vị̃tị́kã 16:11-19; Mãtáyo 26:28; Mãrákõ 14:24.