Kitabu cha Wasemi
Wasemi
Ulongozi
Kitabu cha Wasemi chosimulila gaja galawilile mkipindi Waizilaeli viwaisolile na kuitawala isi ya Kanaani. Kipindi acho kikala cha kubwelela bwelela gehile na kukomboligwa. Waizilaeli wahandusa kuvisang'hanila vinyago, Imulungu koinula isi iyagwe ili wadununzwe. Abaho iwanhu olila na kumbwelela Imulungu na Imulungu kowenula vilongozi okemigwa, “Wasemi,” ili wawalongoze na kuwakombola kulawa mmakono ga awo owadununza.
Haduhu munhu yotanga goya nani yandike kitabu kino cha Wasemi. Wengi ogoga mbuli za umwaka watogola kamba mwandikaji kakala mtula ndagu Samweli, lakini totanga goya kamba kitabu kino chandikigwa mkipindi Waizilaeli viwakalile na mndewa wao, kwavija ikitabu cholonga miyanza mingi kamba kipindi acho Waizilaeli wakala wabule mndewa. Lola sula ya 17:6 na 18:1 na 19:1 na 21:25. Kamba Waizilaeli wasegela mwiisi ya Misili muumwaka wa 1,400 Kilisito yang'hali Kuvumbuka, lola ulongozi wa kitabu cha Kulawa, avo yokoneka gaja geli mkitabu cha Wasemi galawila behi na mwaka wa 1300 mbaka 1050 Kilisito yang'hali Kuvumbuka, kipindi acho Sauli kawa mndewa.
Mbuli zili mkitabu
Sula ya 1 mbaka ya 3:6 zosimulila ng'hondo ya kimambukizo na Wakanaani Yoshua viyadanganike. Vivija zolonga mbuli ya wasemi kipindi Imulungu viyawenule vilongozi wawakombole Waizilaeli.
Sula ya 3:7 mbaka ya 16:31 zosimulila wasemi wengi wenuligwe na Imulungu kuwataza Waizilaeli.
Sula ya 17 mbaka ya 21 zolonga mbuli ya kulema kwa Waizilaeli.
1
Kugendelela kuisola isi ya Kanaani
Yoshua viyafile iwanhu wa Izilaeli wamuuza Mndewa Imulungu, “Kabila gani dolongola kuchola kuitowa na Wakanaani?” Mndewa Imulungu kalonga, “Kabila da Yuda dosonga kuchola, kwavija niigela isi ayo mmakono gao.” Wanhu wa kabila da Yuda wawalongela ndugu zao, iwanhu wa kabila da Simeoni, “Tucholeni wose mwiisi ayo itugweleligwe siye, tukaitowe na Wakanaani. Na siye vivija tochola na mweye mwiisi yonda mugweleligwe.” Avo iwanhu wa kabila da Simeoni watogola kuchola na hewo. Avo, iwanhu wa kabila da Yuda wachola kuwavamila, na Mndewa Imulungu kawagela mmakono gao Wakanaani na Wapelizi, wawakoma wanhu elufu kumi ako Bezeki. Ako Bezeki wamvika mndewa Adoni Bezeki, waitowa na heyo, na wawahuma Wakanaani na Wapelizi. Adoni Bezeki kakimbila, lakini wamkweleleza, wamgoga na wamkanha imidole ng'hulu ya mmagulu na mmakono. Adoni Bezeki kalonga, “Wandewa malongo saba wakanhigwe imidole ng'hulu ya mmagulu na mmakono na wadondola vija visigale hasi ya meza yangu. Avo sambi Imulungu kaniliha kamba vinhendile niye.” Avo wamgala Yelusalemu, na heyo kafila kuko.
Wanhu wa kabila da Yuda wadivamila buga da Yelusalemu na wadisola. Wawakoma iwenekae wose kwa mapanga na wadilukuza dibuga kwa moto. Kumwande, iwanhu wa kabila da Yuda wachola kuitowa na Wakanaani iwakalile mwiisi ya kuvigongo ako Negebu na kudibawe. 10 Vivija wawavamila Wakanaani wakalile kudibuga da Hebuloni, ako umwaka buga dijo dikemigwe Kiliati Aliba, wawakoma wanhu wa ulelo wa Sheshai na ulelo wa Ahimani na ulelo wa Talimai.
11 Abaho kulawa kuko wakwela wawacholela iwenekae wa buga da Debili, ditwaga da Debili ako umwaka dijuwigwa kamba Kiliati Sefeli. 12 Kalebu kalonga, “Mbigalo yoyose yonda yadivamile na kudisola buga da Kiliati Sefeli nomgwaa mndele wangu Akisa yawe mwehe wake.” 13 Avo, Osinieli mwanage Kenazi mdodo wake Kalebu, kadisola buga dijo, avo Kalebu kamgwaa Osinieli mndele wake Akisa yawe mwehe wake. 14 Akisa viyacholile kwa imkasano wake, kamsusumiza imkasano wake mpule tatangu mgunda. Ako kumwande Akisa kachola kwa tatake kahumuluka mkihongwe wake, Kalebu kamuuza, “Kolonda choni?” 15 Akisa kamwidika, “Nolonda unitende nimwede! Kwavija kunigwelela isi ya Negebu avo vivija unigwelele zinzasa za gamazi.” Avo Kalebu kamgwaa inzasa ili kulugongo na inzasa ili kubonde.
16 Ulelo wa Keni yakalile tata mkwe wake Musa, wailongoza na iwanhu wa kabila da Yuda kulawa Yeliko dibuga da mitende mbaka kuluwala lwa Yuda lukalile ako Negebu behi na Aladi, wachola na wakala kuko. 17 Wanhu wa kabila da Yuda wachola na ndugu zao, iwanhu wa kabila da Simeoni, wawakoma Wakanaani wakalile Sefati, na wadinanga dibuga. Avo twaga da buga dijo dikemigwa Holima*. 18 Vivija iwanhu wa kabila da Yuda wadisola buga da Gaza na vijiji vake na buga da Ashikeloni na vijiji vake na buga da Ekiloni na vijiji vake. 19 Mndewa Imulungu kakala hamoja na iwanhu wa kabila da Yuda, na waisola isi ya kuvigongo, lakini hawadahile kuwahuma iwenekae wakalile kudibawe kwavija awo wakala na mituka ya mizuma. 20 Buga da Hebuloni kagweleligwa Kalebu kamba Musa viyalongile. Kalebu kawawinga iwana wadatu wa ulelo wa Anaki. 21 Lakini iwanhu wa kabila da Benjamini hawawawingile bule Wayebusi wakalile kudibuga da Yelusalemu, avo mbaka lelo Wayebusi okala hamoja na iwanhu wa kabila da Benjamini ako Yelusalemu.
22 Vivija iwanhu wa ulelo wa Yusufu, kabila da Efulaimu na kabila da Manase wakwela wachola kudibuga da Beseli, na Mndewa Imulungu kakala hamoja na hewo. 23 Awo iwanhu wa ulelo wa Yusufu wachola kudisungulila dibuga da Beseli. Ako umwaka twaga da buga dijo dikemigwa Luzu. 24 Wanhu awo wacholile kudisungulila dibuga wamona munhu imoja kolawa kudibuga, hewo wamulongela, “Chonde, tulagusile inzila ya kwingila kudibuga, na siye tokutendela ganogile.” 25 Kawalagusila inzila ya kwingila kudibuga. Avo, wengila na wamkoma kila munhu yakalile mumo. Lakini munhu ayo wamuleka mgima heyo na wanhu wa mng'anda yake. 26 Munhu ayo kachola mwiisi ya Wahiti, kuko kazenga buga kadikema Luzu, na buga dijo dokemigwa vivo mbaka lelo.
Iwanhu hawawingigwe na Waizilaeli
27 Wanhu wa kabila da Manase hawawawingile wenekae wakalile kudibuga da Beti Sheani na vijiji vake na buga da Taanaki na vijiji vake na buga da Doli na vijiji vake na buga da Ibileamu na vijiji vake na buga da Megido na vijiji vake kwavija Wakanaani wagendelela kukala kuko. 28 Waizilaeli viwakalile na nguvu hawawawingile bule Wakanaani ila wawananahiza sang'hano ndala.
29 Wanhu wa kabila da Efulaimu hawawawingile bule Wakanaani wakalile ako Gezeli, avo Wakanaani wakala ako Gezeli hamoja na wanhu awo.
30 Wanhu wa kabila da Zabuloni hawawawingile bule wenekae wa buga da Kituloni, hebu wenekae wa buga da Nahalali, avo Wakanaani wakala hagati yao, ila wananahizwa sang'hano ndala.
31 Wanhu wa kabila da Asheli hawawawingile wenekae wa mabuga ga Ako na Sidoni na Alabu na Akizibu na Heliba na Afeka na Lehobu. 32 Wanhu wa kabila da Asheli wakala hamoja na Wakanaani iwenekae wa isi ayo kwavija hawawawingile.
33 Wanhu wa kabila da Nafutali hawawawingile wenekae wa buga da Beti Shemeshi hebu wenekae wa buga da Beti Anati, lakini wakala hamoja na Wakanaani iwenekae wa isi ayo. Iwenekae wa Beti Shemeshi na Beti Anati watenda sang'hano za kunanahizwa.
34 Waamoli wawawinga wanhu wa kabila da Dani wachole kuvigongo. Hawawatogolele wahumuluke kudibawe. 35 Waamoli wagendelela kukala ako kulugongo lwa Helesi mwiisi ya Aiyaloni na Shaalibimu. Lakini iwanhu wa ulelo wa Yusufu viwengezeke wawananahiza sang'hano ndala. 36 Imbaka ya Waamoli ikala kulawa umwambu wa kasikazini wa Sela kubitila umtelemuko wa Akilabimu.
* 1:17 Kwa Kiebulania twaga dino Holima dofambula ubanangwa.