Kitabu cha Zabuli
Zabuli
Ulongozi
Kitabu cha Zabuli awo mduganyo wa nyila na kupula. Kwa ulonzi wa Kiebulania mbuli ya zabuli kihindukizo chake, “Lwila lwa nhogolwa.” Zabuli nyingi, nyila za kumtogola Imulungu, lakini vivija zabaho aina ziyagwe za zabuli. Ziyagwe kupula ili Imulungu yataze na ziyagwe kuiyalala kulagusa usungu. Kuna nyila za kumgwaa nhogolwa mndewa wa Izilaeli, kuna nyila za kuwafunza wanhu nzewele na gaja golondigwa na Imulungu na vinhu viyagwe. Kitabu cha Zabuli chandikigwa na wanhu wengi na kiduganyigwa kwa miyaka kubanza gana dimoja. Zabuli ziyagwe za umwaka, na zandikigwa mkipindi cha mndewa Daudi. Bibilia yolonga kamba Daudi kandika zabuli nyingi. Zabuli ziyagwe zandikigwa kipindi Wayahudi viwabwelile kulawa kuuhamizo ako Babeli. Wanhu oifunza vinhu otogola kamba mduganyo wa zabuli uvikila uhelelo mwiikaline ya kadatu mbaka ya ikane, Kilisito yang'hali Kuvumbuka. Zabuli zose kwa zose zikala gana dimoja na malongo matano na azo zigoligwa mmafungu matano madodo.
Iwe nyila hebu kupula, zabuli zose zandikigwa kwa ushaili. Kutanga ushaili wa Kiebulania otaza kujuwa kitabu cha Zabuli. Kinhu kikulu cha ushaili wa Kiebulania chokemigwa vinhu vichola hamoja. Mwandikaji miyanza mingi kokwika hamoja misitali mibili kwa nzila nyingi. Tanhu lola, kamba msitali wa ichanduso olonga mbuli kamba viili, avo msitali wa kabili olonga kwa nzila zino ndatu, sengine obwelela mbuli ayo viyagwe hebu olonga mbuli zilema acho kilongigwe hebu olonga mbuli ayo kwa kugendelela.
Kitabu cha Zabuli acho kitabu kijugwa goya na chonogeligwa mna Ibibilia. Zabuli nyingi zitumika kutambikila mwiing'anda ya Imulungu ako Yelusalemu. Zabuli zotufunza kupula na kumtogola Imulungu yeli Uchanha Ng'hani. Zabuli ya 23 iwahoza mizoyo wanhu wengi wakalile oiyalala. Zabuli ya 51 iwatenda wanhu wengi wazilonge nzambi zao kwa Imulungu na Imulungu yazigelele kumgongo. Zabuli ya 110 igala kugangamala na tamanilo kwa kulonga kwiza kwa Masihi yonda yawe mndewa na mulava nhosa.
Mbuli zili mkitabu
1. Kitabu cha ichanduso cha Zabuli kulawa sula ya 1-41.
2. Kitabu cha kabili cha Zabuli kulawa sula ya 42-72.
3. Kitabu cha kadatu cha Zabuli kulawa sula ya 73-89.
4. Kitabu cha ikane cha Zabuli kulawa sula ya 90-106.
5. Kitabu cha tano cha Zabuli kulawa sula ya 107-150.
1
ZABULI YA 1
Kamweda imunhu hacholaga mvitala va iwanhu otenda gehile,
na hakwima bule mnzila ya iwanhu otenda nzambi,
na hakala bule mvigoda va iwanhu wagewezi,
lakini kogadeng'helela malagizo ga Mndewa Imulungu,
na kogagelegeza imisi na ikilo.
Ayo kaigala na biki dihandigwe kumgwazo wa vizanda,
dolela matunda mkipindi chake,
mijani yake hainyalaga.
Kila kinhu kiyotenda chomweda.
 
Iwanhu wehile haweli vivo,
lakini waigala na mipepe ihembeluswa na beho.
Avo iwanhu wehile ogwa kipindi cha nhaguso,
na iwanhu wene nzambi honda wawe mumo mumting'hano wa iwanhu wanogile,
kwavija Mndewa Imulungu koijuwa inzila ya iwanhu wanogile,
lakini inzila ya iwanhu wehile yohelela mkupotela.