Kitabu cha Kabili cha
Samweli
Ulongozi
Vitabu va Samweli wa Ichanduso na Samweli wa Kabili ako umwaka kikala kitabu kimoja kikulu kikemigwe kamba “Kitabu cha Samweli.” Mwanza wa ichanduso kitabu kino kigoligwa na viwa vitabu vibili kulawa kuitafasili ikemigwa “Septuaginti.” Ino ikala tafasili ya ichanduso ya lagano da umwaka muulonzi wa Kigiliki. Twaga da tafasili ayo dolagusa kamba tafasili ayo yandikwa na Wayahudi 70 hebu 72. Mna itafasili ayo ya Kigiliki, vitabu va 1 Samweli na 2 Samweli vikemigwa 1 Undewa na 2 Undewa na mna itafasili iyagwe kumwande ya Kilatini vitabu avo vihinduligwa gamatwaga, vikemigwa 1 Wandewa na 2 Wandewa. Avo ivitabu vijuwigwa lelo kamba 1 Wandewa na 2 Wandewa ako umwaka vikemigwa 3 Wandewa na 4 Wandewa. Vitabu va 1 Samweli na 2 Samweli vosimulila simulizi ya ugima wa mtula ndagu Samweli, mndewa Sauli na mndewa Daudi. Samweli kalala kilongozi wa mwisho tangu isi ya Izilaeli viihinduligwe kulawa kulongozwa na wasemi na kusonga kulongozwa na wandewa. Vivija Samweli ayo yawagidile mavuta Sauli na Daudi wawe wandewa wa Izilaeli. Vitabu va 1 Samweli na 2 Samweli volonga simulizi ya umwaka ya isi ya Izilaeli kipindi acho.
Haduhu imunhu yojuwa nani yandike vitabu va 1 Samweli na 2 Samweli. Imwandikaji haitambule mwenyego mvitabu vivo, ila yokoneka kakala mgima kipindi chose cha utawala wa mndewa Daudi, na sengine kalala mgima vuwishile utawala awo, na vivija yokoneka kamba kalala kodaha kulola na kusoma nyandiko ziyagwe zilongile ugima wa Sauli na Samweli. Kwavija hatujuwa nani hebu kina nani wandike vitabu vino, vivija haijuwigwa bule kamba ivitabu vino vandikiligwa kwahi.
Mbuli zili mkitabu
Sula ya 1-5 zosimulila vija Daudi viyawile mndewa wa Yuda na ako kumwande kawa mndewa wa Izilaeli yose.
Sula ya 6-10 zosimulila vija Daudi viyatawale kamba mndewa na kawahuma wanhu wengi wamwihile.
Sula ya 11-12 tosoma vija Daudi viyatendile nzambi ya ugoni na kukoma na vija viyazumigwe na mtula ndagu Natani.
Sula ya 13-20 zosimulila ukumulema kwa ichanduso na ukumulema kwa kabili mbuli ya Daudi.
Sula ya 21-24 zosimulila mbuli za kimambukizo za ugima wa Daudi kamba mndewa.
1
Daudi kolongeligwa ifa ya Sauli
1 Sauli viyadanganike na Daudi viyabwelile kulawa kuwahuma Waamaleki, kakala Sikilagi siku mbili.
2 Siku da kadatu, munhu imoja kulawa kuna ing'hambi ya Sauli, kuno viwalo vake videgigwa na kana mitimbwisi kudipala kwa usungu, kamcholela Daudi. Viyavikile behi na Daudi kaibwanha hasi haulongozi wake.
3 Daudi kamuuza, “Kolawa kwahi?”
Nayo kamwidika, “Nholoka kulawa kuna ing'hambi ya Waizilaeli.”
4 Daudi kamulongela, “Nongela mbuli zili kuko.”
Ija imunhu kamulongela, “Wanhu zetu waikimbila ng'hondo na wanhu wengi wakomigwa, wahaleka ago Sauli na mwanage Yonatani vivija wakomigwa.”
5 Daudi kamuuza ija imbwanga, “Kujuwaze kamba Sauli na mwanage Yonatani wadanganika?”
6 Ija imbwanga kamulongela, “Niye ng'hala kulugongo lwa Giliboa. Nimona Sauli kausagamila mgoha wake kuno mituka ya wakalizi na waja wakwelila falasi wakalile omkimbiza wakala behi na heyo.
7 Sauli viyahinduke kukisogo, kanyona niye kang'hema, niye nimwidika, ‘Niye nabaha.’
8 “Heyo kambuza, ‘Gweye kwa nani?’
“Nimulongela, ‘Niye na Mwamaleki.’
9 “Avo, kanongela, ‘Izo ung'home kwavija nilumizigwa ng'hani na usungu uniupata mkulu, lakini ning'hali mgima.’
10 “Avo, ny'hola behi yake nimkoma, kwavija njuwa hadaha kwinuka kulawa aho hasi. Lakini taji diyakalile najo mdipala na bangili diyavalile mmakono, vose nikugalila gweye mkulu wangu.”
11 Daudi kavidega viwalo vake kulagusa usungu, na waja iwanhu wakalile hamoja na Daudi na hewo watenda vivija.
12 Weka tanga, walila na kufunga kuja mbaka ichungulo kwa mbuli ya Sauli na mwanage Yonatani, na wakalizi wa Mndewa Imulungu, na isi ya Izilaeli, kwavija wanhu wengi wakomigwa kuing'hondo.
13 Daudi kamuuza ija imbwanga yamgalile uusenga, “Gweye kolawa kwahi?”
Heyo kamulongela, “Niye na Mwamaleki, lakini nokala mumuno mwiisi yako kamba munhu baki.”
14 Daudi kamuuza ija imbwanga, “Iwaze mbaka hudumbile kumkoma munhu yasaguligwe na Mndewa Imulungu?”
15 Abaho Daudi kamkema mbwanga wake imoja kamulongela, “Mkome munhu ino!” Ija imbwanga kamtowa ija Imwamaleki mbaka kadanganika.
16 Daudi kakala yamulongele Imwamaleki, “Ifa yako ya mmakono gako, kwavija kuilavila usindila gweye mwenyego kwa mulomo wako kulonga, ‘Nimkoma munhu yasaguligwe na Mndewa Imulungu.’ ”
Lwila lwa Daudi
17 Daudi kamulilila Sauli na mwanage Yonatani, na kawembila.
18 Daudi kalava lagizo kwa wanhu wa Yuda na hewo wafunzigwe lwila alo, lwila alo lwandikigwa mkitabu cha Yashali. Daudi kemba,
19 “Gweye Izilaeli, ukulu wako ukomigwa kulugongo lwako.
Lola magalu viwagwile!
20 Sambi mudilonge buga da Gati,
hebu mzinzila za Ashikeloni,
buleavo watwanzi wa Wafilisiti odeng'helela,
na wandele wa awo hawengile kumbi odeng'ha.
21 Mweye vigongo va Giliboa,
honda mpate tungwe hebu mvula,
na migunda yenu honda ilele ndiya yoyose siku zose.
Kwavija ngao za magalu zasigwa kumgwazo,
ngao ya Sauli haibakigwe mavuta.
22 Upinde wa Yonatani haubwelile kukisogo,
sime da Sauli hadibwelile kukisogo,
siku zose vikoma wanhu wengi, wakoma magalu.
23 Siku zose Sauli na Yonatani wanogeligwa na wanhu na wakala wanogile,
kipindi cha ugima wao hawaigolile na wadanganika hamoja.
Wakala wabuha kubanza mhungu,
na wakala na nguvu kubanza simba.
24 Mweye watwanzi wa Izilaeli,
mulilileni Sauli,
yawavazile viwalo vidung'hu va kung'ala
yavihambile viwalo venu kwa zahabu.
25 Lola magalu viwahumigwe.
Wadanganika kung'hondo.
Yonatani kakomigwa kulugongo.
26 Noiyalala mbuli yako, ndugu yangu Yonatani,
kukala uninogela ng'hani,
unogelwa wako haulongeka,
ubanza unogelwa wa mtwanzi.
27 Lola magalu viwakomigwe,
na vinhu vao va kuitowela vabule sang'hano.”