7
Hutuba ya Stefano
1 Anepo Kuhani Nkulu nkummuja Stefano kuchidoni, “Dachi malove alano lavakusitaki muhiu?”
2 Stefano nkuyang'ula kuchidoni, “Mwenu mmakuluvangu pamo na atatavangu, ngupilikanile! Nnungu wa ukulu ánnyumidile atata wetu Iblahimu panavele akula ku Mesopotamiya mahiku anelo kabla akànambihwena unaikala ku Halani.
3 Nnungu nkunyaulila kuchidoni, ‘Uka nchilambo chuwikala, valeke alangavako, uhwene chilambo chinimbekulanguja.’
4 Bahi Iblahimu nkuhama chilambo cha va Kaludayo nkunaikala imanga ya Halani. Atatake Iblahimu pahwile, Nnungu nkumpelekeja Iblahimu nchilambo achino chimuikala vino.
5 Nnungu nanga panamwing'ile Iblahimu kananga chipande chijoko cha chilambo achino kuva mapala lake. Henga Nnungu ánimwahidi kuva àmbemwing'a chilambo achino kuva mapala lake, nang'e chalumo na vanu va nnukolo lwake, ikànava mmaduva anelo Iblahimu nanga panavele na mwana.
6 Nnungu nkutangola nawe wahaula kuchidoni, ‘Vanu va nnukolo lwako vàmbekuva vayeni nchilambo cha vanu vanji na aneko vàmbekuva vatumwa na vàmbetendewa lahakalenge kwa uhiku wa vyaka mamiya ncheche.
7 Henga nangu nìmbechiasibu chilambo chimbentênda kuva mmatumwa. Anepo vanu vangu vàmbeuka nchilambo anecho vaide vakangwabudu apano pachinu.’
8 Anepo Nnungu nkutenda lilailano na Iblahimu. Kwa m'bali wake Iblahimu, valume vammalele nnitawa lyake ílembelewa vacheketwe mambende la chilume. Bahi Iblahimu nkunnyalula Isaka mwanawe nniduva lya nane lya kuvelekwa kwake. Isaka nanang'e uchocho nkunnyalula Yakobo mwanawe. Yakobo nanang'e nkuvayalula vana vake kumi na mbili, anevo njo anakuluvetu.
9 Avala anakuluvetu nkummikila wiwu Yusufu nnung'unwao, nkunsumisa uchinga akave ntumwa kuchilambo cha Misili. Henga Nnungu nkuva pamo na Yusufu,
10 nkumpoha na ibaniki yammalele. Nkumwing'a lúnda na kuntenda akubalike pameho panga Falao, Nfalume wa Misili. Bahi Falao nkuntenda Yusufu kuva nkulu wa chilambo chammalele cha Misili pamo na ing'ande yake ya chifalume.
11 Bahi nkukamola indala ing'ulu nchilambo chammalele cha Misili na chilambo cha Kanaani, nkuva na siki ing'ulu. Na anakuluvetu vakanavele na chakulya.
12 Yakobo papilikene kuva ku Misili kùvele vilyo, nkuvatuma anakuluvetu kwa mwanda ntandi.
13 Mmwanda wavo wavili Yusufu nkulitambulanga kwa akuluvake, kutandikila anepo Nfalume wa Misili nkuvamala alangavake Yusufu.
14 Bahi Yusufu nkuvalaija vanu vakantwale Yakobo atatake na alangavake vammalele vaide ku Misili. Na isabu ya vanu vammalele yavele sabini na nnyano.
15 Bahi Yakobo nkuhwena ku Misili, nkuikala aneko nang'e na anakuluvetu mpaka kuhwa kwavo.
16 Miili yavo nkunyakulwa, nkupelekejwa ku Shekemu, aneko nkunaisika munsati unavedwije nniyanga, wanausumile Iblahimu kuhaloka kwa vana vanga Hamoli.
17 Bahi mahiku la Nnungu la kuitimisa aila ahadi yanamwahidite Iblahimu palanavele pepi, isabu ya vanu vetu vavêle ku Misili ívele iyenjejèkè namene.
18 Aneko ku Misili nkutawala Nfalume yunji akanammaite Yusufu.
19 Aneyo Nfalume nkuvakumba anakuluvetu na kuvatendela lahakalenge namene kwa kuvalasimisa vavayahe vakanunu vao uchinga vahwe.
20 Mmaduva anelo njo lanavelekwije Musa. Na Nnungu ánikatapaliwa na Musa, na Musa álelewije chihi kwa myedi mitatu bahi nng'ande mwa atatake.
21 Bahi payahijwe pawelu, mwana wa chikongwe wanga Nfalume wa Misili nkunnakota, nkunnela muchi mwanawe.
22 Musa nkuhundwa mihambo yammalele ya lúnda lwa va Misili, nkuva munu wa kupwahika saana na kutenda saana.
23 Bahi Musa panavele na vyaka alubaini, nkukudungila uhwene unavaongela alangavake Vaisilaeli na kumala hali dyavo.
24 Aneko nkumwona Mmisili yumo wantendela lahakalenge nnangawake Musa, nang'e nkuhwena unannyunila ayula atendêwa lahakalenge, nkumpindikula kwa kummwalala ayula Mmisili.
25 Musa átenda kuva alangavake Vaisilaeli vachivamale kuva Nnungu àmbevapoha kupitila nang'e, henga alangavake vakanamaite anelyo.
26 Liduva lya vili nkuvakoja Vaisilaeli vavili uvapanyana, nkulinga kuvahapulanya wachidoni, ‘Amanganya, mwenu ummamo. Ing'anya ntwani mùtendelana lahakalenge mmene kwa mmene?’
27 Henga ayula achimmenga nnyake nkun'gong'olela Musa kunnyenje wachidoni, ‘Nnani akuvikile wako kuva nkulu na nkuhukumu wetu?
28 Dachi, ùlembela umbwalale muchi chummwalele ayula Mmisili lido?’
29 Musa palapilikene malove anelo nkutukuta, nkutukutila chilambo cha ku Midiani, nkuikala aneko muchi mmidi, nkuvaveleka vana vavili vachilume.
30 Bahi pavipitile vyaka alubaini, malaika wa Nnungu nkunnyumila Musa nchihole chichiyaka muchi moto aneko kulilanga pepi na Lichinga lya Sinayi.
31 Musa palawene anelo nkukangana namene, nkuhengelekela pepi uchinga alole saana, nkupilikana lidi lya Nang'olo Nnungu ulichidoni,
32 ‘Nangu njo Nnungu wa anakulwenu Iblahimu na Isaka na Yakobo!’ Musa nkutetemela kwa kuyopa na wala nanga panalingile kuhweneha kulola.
33 Nang'olo Nnungu nkunnyaulila Musa kuchidoni, ‘Ulanga vilatu vyako kwa kuva anepo puwimidile nni pachinu panaswe.
34 Nni muhiu kuva, ǹniyona ibaniki ya vanu vangu vavêle ku Misili. Na ǹnipilikana chitengelo chavo, nanani ngùidile unavapoha. Bahi hambi, hwena kwa kuva nikutuma ku Misili.’
35 Aneyo Musa njo ayula uvanannyitile uvachidoni, ‘Nnani akuvikile wako kuva nkulu na nkuhukumu wetu?’ Nnungu ánintuma uchinga ave nkulu na mpohi, kwa kupitila kwa malaika wa Nang'olo Nnungu anannyumidile kuhaloka nchihole chichiyaka muchi moto.
36 Patendile masaibu na vimaiho, aneyo Musa nkuvalodya Vaisilaeli kuuka nchilambo cha Misili na kuvalodya kuyamboka Bahali ya Shamu na kupita nnilanga kwa uhiku wa vyaka alubaini.
37 Uyoyo Musa njo anavahaulidile Vaisilaeli kuchidoni, ‘Nnungu àmben'juha munu yumo kuva nabii muchi nangu kuhaloka nnitawa lyenu.’
38 Aneyo Musa njo anavele pamo na likuwa lya vanu va Nnungu akula kulilanga pamo na ayula malaika wa Nnungu achitangôla na Musa ku Lichinga lya Sinayi. Na nni nang'e anapwechedile malove latwîng'a umi uchinga atwing'e hwetu.
39 Henga anakuluvetu nanga pavanatamwije kumpilikanila Musa, nkunnyita na kulembela vauyile kavila ku Misili.
40 Nkunnyaulila Haluni kuchidoni, ‘Tukatapajije disanamu ditumbedyabudu, ditumbeditenda kuva milungu imbetulôdya, kwa kuva tukalimaite linkojîje Musa, munu achitulodya kutandikila patuukile ku Misili!’
41 Anepo njo pavalikatapajijije sanamu ya kuyabudu ilandêne na ung'ombe wa mwana, nkuva uvaihumija sadaka na kuitendela ing'ole sanamu ivaikatapajije vene kwa makono lavo.
42 Bahi Nnungu nkulinyemya navo, nkuvaleka vaabudu dinondwa na liduva na mwedi kuva milungu, malinga chiilembwije nchitabu cha manabii kuva,
‘Mwenu mmanu mma Isilaeli,
dachi, nangu njo umuchinguhumija sadaka
kwa vyaka alubaini akula kulilanga?
43 Nanga, mwenu múnyakwile n'gongwe wa Moleki, nnungu wenu akave muhiu,
na sanamu ya inondwa ya Lefani, nnungu wenu akave muhiu.
Múlikatapajije sanamu aneyo uchinga muyabudu aneyo milungu.
Bahi ing'anya ya anelyo, nangu nìmbempelekeja kuutumwa kulehu, kupunda ku Babeli.’
44 Akula kulilanga anakuluvetu vávele na N'gongwe wa Nnungu uchimaiha kuva Nnungu àvele pamo na vanang'o. N'gongwe anewo ukatapajijwe malinga Nnungu chanannaidile Musa na ulandene na aula wauwene.
45 Bahi anakuluvetu pamo na Yoshuwa nkuupwechelela anewo N'gongwe na kuingila nawo mmilambo vya vanu vakávele Vayahudi, vanu vanavavingenge Nnungu muyo mwa anakuluvetu pavachitwala chilambo chavo. Aneko, anewo N'gongwe nkuuchunga mpaka mmaduva langa Daudi.
46 Bahi Nnungu nkumpendelela namene Daudi, Daudi nkunnyuwa Nnungu wa Yakobo ankubalile kun'dengela Ing'ande.
47 Ikànava Selemani njo anan'dengedile Nnungu Ing'ande.
48 Henga Nnungu Nkulu akáikala n'ding'ande didengwîje na makono la vanu, malinga chanatangwele nabii kuva,
49 ‘Nang'olo Nnungu àhaula kuchidoni,
“Kulihunde njo chiteng'u changu cha Ufalume,
na pachilambo njo pachinu pakuvika madodo langu.
Hambi ǹnembengudengela ing'ande ivedachi?
Na pachinu ntwani panimbeyewelela?
50 Dachi, nikee nangu nguumbîle vitukutuku vyammalele kwa makono langu?” ’
51 Mwenu mmakutahuka, mitima na makutu lenu làvele muchi la vanu vanji vakánkulupila Nnungu. Maduva lammalele mùntahuka Umumu Wanaswe malinga chivanatendile anakuluvenu.
52 Dachi, pàvele nabii woheyo akanalagihijwe na anakuluvenu? Vánivawalala avala vanalaujije kwamba habali ya kwida kwanga ayula Mwene Haki. Na mwenu hambi mùnintengeleka na kummwalala.
53 Mwenu múpwechedile Sheliya ya Nnungu kupitila malaika va Nnungu, henga nanga pamunaikamwile!”
Stefano àpanywa mayanga
54 Bahi avala vajumbe va Lukumbi Lukulu pavapilikene malove anelo langa Stefano, nkusunala namene, nkun'gegedulila meno.
55 Henga Stefano akuno aombèlè Umumu Wanaswe, nkupalambahija meho kulihunde, nkuwona ukulu wa Nnungu na Yesu aimidìlè m'bali wa kunkono mumamulaka la Nnungu.
56 Stefano nkuchidoni, “Lola, nìkwona kulihunde kuhunukwike na Yesu aimidìlè m'bali wa kunkono mumamulaka la Nnungu.”
57 Bahi vajumbe vammalele va lukumbi nkutaya lwasu na kudiva makutu lavo. Vammalele nkunnyapatanila kwa pamo.
58 Nkunkwekwelehija panda imanga, aneko nkumpanya mayanga. Na avala mashahidi nkuulanga makoti lavo nkunavika kwanga kijana yumo uvanchema Sauli.
59 Pavachimpanya mayanga Stefano, Stefano nkuva wayuwa wachidoni, “Nang'olo Yesu, ipwachele isungu yangu.”
60 Anepo nkutindivala malundi, nkunonoha lidi wachidoni, “Nang'olo, unavavalangile sambi aino ivaitenda.” Patangwele malove anelo nkuhila.