41
Yusufu muyo mwanga Falao, nfalume wa Misili
1 Bada ya myaka mivili, Falao nkulota indoto. Muindoto aneyo álotile aimidìlè nnyenje muto wa Naili,
2 nkuvona ang'ombe saba vakatapêle na vanyetîle uvahuma mmuto na uvalya wahi.
3 Henga bada ya avala ang'ombe saba, nkuhumila ang'ombe vanji saba vahakalenge na vayandîle namene mmuto wa Naili, nkuimila nnyenje, pepi na avala vanyetîle.
4 Avala ang'ombe vayandîle namene nkuvalya avala ang'ombe saba vakatapêle na vanyetîle. Anepo Falao nkwimuka nnuwono.
5 Falao palalite kavila, nkulota mwanda wavili. Nkulona mahahi saba makulungwa na lakatapêle ulahipuka nnupambahi lumo.
6 Alafu nkuhipuka na mahahi lanji saba lachapakêle, layumîjwe na lipungo livêle na chitukuta namene.
7 Àlalá mahahi saba lachapakêle nkulamila àlalá mahahi saba makulungwa laumbalidîle ngano. Bahi Falao payumwike, nkumala kuva yavele indoto.
8 Ulyamba wake, Falao nkuva na lipamba namene, nkuvachema vahavi vammalele va ku Misili, pamo na vanu vavêle na lúnda, nkuvahaulila dindoto dyake, henga wala nanga munu kananga yumo anahulwile kunnyaulila mana lake.
9 Bahi ayula nkwímilila nkulu wa vikimbilo vya nfalume nkunnyaulila Falao kuchidoni, “Nelo ngùlakumbukila makosa langu.
10 Maduva àlalá lunatuvisijije hwetu tuvatumishi vako, nangu chalumo na nkútaleka nkulu wa mikate, nkutuhungila nng'ande ya chitawala yanga Potifa, nkulu wa valinzi vako,
11 liduva limo chilo twalotile dindoto, kila munu na indoto yake ivêle na mana tofauti na ya nnyake.
12 Kijana yumo wa Chieblaniya, ntumishi wanga nkulu wa valinzi vako ávele pamo na hwetu nnilungu. Patunsimulidile dindoto dyetu, nang'e ánihulula kutuhaulila mana la dindoto anedyo, kila munu na indoto yake.
13 Chanatuhaulidile njo chiihumidile, nangu nkuuijwa mmadengo langu, na ayula nkútaleka nkulu wa mikate nkupatikwa munnandi.”
14 Bahi Falao nkulaija Yusufu achemwe, bahi Yusufu nkuhumywa nnilungu upehi. Bada ya kumowa ulindo wake na kubadili dinguwo dyake, nkuhwena muyo mwanga Falao.
15 Falao nkunnyaulila Yusufu kuchidoni, “Nangu ngùlotile indoto, henga nanga munu ahulwîle kunguhaulila mana lake. Henga ǹnipilikana imbili yako kuva wako ukàsimuliwa indoto unahulula kuhaulanga mana lake.”
16 Yusufu nkunnyang'ula Falao kuchidoni, “Nangu nikáhulula, henga Nnungu achiakwing'e lijibu limbekûva na faida kwakuwe.”
17 Bahi Falao nkunnyaulila Yusufu kuchidoni, “Muindoto yangu ngúlotile nguimidìlè nnyenje muto wa Naili,
18 nkuvona ang'ombe saba vakatapêle na vanyetîle uvahuma mmuto na kulya wahi.
19 Bada ya anevo, nkuhumila na ang'ombe vanji saba vadabadênge, vahakalênge na vayandîle namene. Nangu nikánambiwahi kuvona ang'ombe vavêle na hali ibaya namuna aneyo nchilambo achino cha Misili.
20 Bahi avala ang'ombe vahakalenge na vayandîle namene nkuvalya avala ang'ombe saba vanyetîle.
21 Henga pamo na kuvalya avala ang'ombe vanyetîle, wala nanga munu achichiavamale kuva vàvalile avao, kwa kuva váyandile chihi uchila muchi chivanavele patandi. Anepo nangu nkwimuka nnuwono.
22 Anepo nangu nkulota indoto inji, na muindoto aneyo ngúlawene mahahi saba lakatapêle, laumbalidîle ngano ulahipuka nnupambahi lumo.
23 Bada ya anelo nkuhipuka mahahi lanji saba lakávele na ngano nkati mwake, lachapakêle, layumîjwe na lipungo livêle na chitukuta namene.
24 Àlalá mahahi saba lachapakêle nkulamila àlalá mahahi saba lakatapêle. Bahi nangu nkuvasimulila ahavi dindoto anedyo, henga nanga munu ahulwîle kunguhaulila mana lake.”
25 Anepo Yusufu nkunnyaulila Falao kuchidoni, “Dindoto dyako dyammalele dìvele chihi na mana imo bahi. Nnungu àkuhunukulidile mambo lambelatenda mmaduva ulola laîda.
26 Avala ang'ombe saba vakatapêle ni vyaka saba, na àlalá mahahi saba lakatapêle nni vyaka saba. Dindoto anedyo dìvele chihi na mana imo.
27 Avala ang'ombe saba vayandîle namene vanahumidile bada ya avala vanyetîle, na àlalá mahahi saba lakávele na chinu, layumîjwe na lipungo livêle na chitukuta namene, mana lake ni myaka saba ya indala.
28 Nfalume, malinga chinikuhaulidile kuva, Nnungu àkuhunukulidile mambo lambelatenda mmaduva ulola laîda.
29 Pàmbekuva na vyaka saba vya indimbu ya vilyo nchilambo chammalele cha ku Misili.
30 Henga bada ya anepo, vìmbekwida vyaka vinji saba vya indala, mpaka aneyo indimbu ìmbeluvalika mwalehu. Indala aneyo ìmbechondonganga chilambo achino.
31 Indimbu aneyo ìmbeluvalika mwalehu ing'anya indala imbekwîda ìmbeyoha namene.
32 Indoto yako íliuyidile myanda mivili kwa mifano ilandâna kumaiha kuva, Nnungu ànikudungila, na àmbetenda chinu anecho mmaduva ulola.
33 Bahi vino wako nfalume, ùlembelewa untandole munu avêle na ding'ano na lúnda uchinga un'juhe kuva nkwímilila wa chilambo chammalele cha ku Misili.
34 Uchocho, ùlembelewa uvatandole vakwímilila nchilambo achino koka uvalaije valapole asilimiya ishilini ya vilyo vyammalele vya Misili muvyaka avino saba ya indimbu ya vilyo.
35 Uvalaije vakwímilila anevo valapole vilyo anevyo vyammalele muvyaka saba viîda vya indimbu ya vilyo. Na vavichunge vilyo anevyo n'dimanga dyammalele kwa amuli yako nfalume uchinga vanu va dimanga anedyo vààve na akiba ya vilyo.
36 Vilyo anevyo vìmbekuva akiba kwajili ya chilambo cha Misili uchinga chinaondongwe ing'anya ya myaka saba iîda ya indala.”
Yusufu àjuhwa kuva nkulu
37 Ushauli anewo wauhumije Yusufu nkwonekana kuva wambone muyo mwanga Falao na kwa maafisa vake vammalele.
38 Bahi Falao nkuvauja maafisa vake kuchidoni, “Ayu munu àvele na Umumu wa Nnungu. Dachi, tuchituhulule kumpata munu yunji malinga ayu?”
39 Anepo Falao nkunnyaulila Yusufu kuchidoni, “Kwa kuva, Nnungu ànikuhunukulila mambo alano lammalele, nanga munu yunji avêle na ding'ano na lúnda muchi wako.
40 Wako njo umbechiimilila chilambo changu, na vanu vangu vammalele vàmbekuva mumamulaka lako. Nangu weka njo nkulu ukupunda wako, kwa kuva nangu njo nfalume.
41 Bahi vino nìkutandola kuva nkulungwa wa chilambo chammalele cha Misili!”
42 Anepo Falao nkuula pete yake ivêle na muhuli wake nkummwaja Yusufu. Nkummwaja na dinguwo dya kung'anyima namene na nkufu wa zahabu pang'ulo.
43 Falao nkunkweja Yusufu munkokoteni uutângwa na falasi ukatapajîjwe kwajili ya kuikala munu wa nafasi yavili muufalume wake, na valinzi nkulongolela muyo mwanga Yusufu uvanonoha lidi uvachidoni, “Tindivalanga malundi!” Bahi namuna aneyo njo Falao champele Yusufu mamulaka makulu nchilambo chammalele cha Misili.
44 Pamo na anelo, Falao nkunnyaulila Yusufu kuchidoni, “Nangu njo nfalume wa Misili! Ngùhaula kuva, munu woheyo wa nchilambo chammalele cha Misili anatende chinu chohecho bila luhusa lwako.”
45 Falao nkumwing'a Yusufu lina lya Chimisili, Safenasi-Panea. Uchocho, nkumwing'a Yusufu mwali wanga Potifela, uvanchema Asenasi uchinga ààve n'jawe. Potifela ávele kuhani wa milungu yao wa imanga ya Oni. Bahi Yusufu nkutandilika kuongela chilambo chammalele cha ku Misili.
46 Yusufu ávele na vyaka salasini patandilike kuntumikila Falao, nfalume wa ku Misili. Yusufu nkuuka paing'ande ya nfalume, nkwonga nchilambo chammalele cha Misili.
47 Na muvyaka avila saba vya indimbu ya vilyo, mawelu la ku Misili nkuva na vilyo vyohe namene.
48 Bahi Yusufu nkulapola vilyo anevyo vyammalele, nkuvikondya n'dimanga dya ku Misili. N'dimanga dyammalele nkukondya akiba ya vilyo vichihaloka mmawelu lavêle pepi na dimanga anedyo.
49 Yusufu nkukondya akiba ya vilyo vyohe namene. Na vilyo anevyo vyavele vyohe namene muchi ulongo wa kubahali, nkuleka kuvalanga kwa kuva vikáchivalangika.
50 Kabla vikànambitandilika vyaka saba vya indala, Yusufu ávele na vana vavili vanammelekedile Asenasi n'jawe, mwali wanga Potifela kuhani wa imanga ya Oni.
51 Yusufu nkunchema mwanawe wachilume, chihungula mikova lina lyake Manase wachidoni, “Nnungu àngutendile nguluvalile ibaniki yangu yammalele na nivaluvalile vanu vammalele va muing'ande ya atatangu.”
52 Mwanawe wavili wachilume nkunchema lina Efulaimu wachidoni, “Nnungu àning'ile vana nchilambo cha ibaniki yangu.”
53 Aila myaka saba ya indimbu ya vilyo nchilambo cha Misili nkupita.
54 Nkutandilika myaka saba ya indala malinga chanahawile Yusufu anepo patandi. Vilambo vyammalele nkuva na indala, henga chilambo chammalele cha ku Misili chívele na vilyo.
55 Vanu vammalele va nchilambo chammalele cha ku Misili pavatandilike kuyona indala, nkunkutila Falao aveng'e vilyo. Nang'e nkuvahaulila Vamisili vammalele kuchidoni, “Hweneng'ana kwanga Yusufu, koka mutende achila chambennyaulilanga.”
56 Kwa kuva indala ívele ing'ali na íniyanjala nchilambo chammalele, bahi Yusufu nkuchimula magala lammalele, nkuvasumisa Vamisili vilyo.
57 Pamo na anelo, vanu kuhaloka kila pachinu pachilambo chammalele nkwida ku Misili kwanga Yusufu unasuma vilyo, ing'anya indala íniyoha namene pachilambo chammalele.