13
Ɨshɨkholanyo ɨsha mupesi uwi mbeyu
(Maalika 4:1-9; Luuka 8:4-8)
Pi siku liliila, uYeesu akhasogola mu nyumba yiila, akhabhala kwɨkhala pambalɨ pa sʉmbɨ. Ɨmpʉga ɨmpɨtɨ ɨya bhantʉ yɨkhamʉbhʉngaanɨla uYeesu. Pe akhazʉbha mʉ shɨtʉʉlɨ, akhɨɨkhala ɨnga atabijilizanyaaje na bhantʉ. Abhantʉ bhonti bhɨ́mɨlɨɨye pambalɨ pa sʉmbɨ. UYeesu akhabhabhʉʉzya amazwi aminji kʉ vɨkholanyo akhatɨ, “Álɨɨpo umupesi ʉmo we ábhalile kʉsansa imbeyu. We akʉsansa, imbeyu zimo zɨkhalendela mwɨ dala, inyonyi zɨkhɨnza na kuzilya. Imbeyu ɨzyamwabho zɨkhalendela pɨ lyalaawe lye lɨtalɨ nu lusuuto ulwinji, imbeyu zɨnɨɨzyo zɨkhamela nalʉbhɨlo kʉnongwa ye ulusuuto lwámɨle lushe pamwanya. Ɨleelo we ɨzʉbha lyalama, imbeyu zɨnɨɨzyo zɨkhapwa na kʉnyaala kʉnongwa ye amazi gaakwe gatíishile paasɨ. Imbeyu ɨzyamwabho zɨkhalendela mu makwi aga mimvwa. We amimvwa ganaago gaakʉla, gakhazipuuta imbeyu ziila. Imbeyu ɨzyamwabho zɨkhalendela mu lusuuto uluvunzu, zɨkhamela na kʉkʉla akhinza, zɨkheela, yimo yɨkheela ɨnsanga imia yeeka (100), yimo yɨkheela amashumi ʉmʉtanda, yimo yɨkheela amashumi gatatʉ. Umuntu wowonti ʉla we akwɨmvwa, asimishizyaje nhaani ziniizi zye akʉzyɨmvwa!”
Khooni khe uYeesu akhamanyɨzyaga kʉ vɨkholanyo
(Maalika 4:10-12; Luuka 8:9-10)
10 Abhalandati bha Yeesu bhakhɨnza, bhakhamʉbhʉzɨɨlɨzya bhakhatɨ, “Khooni khe ʉkʉlonga na bhantʉ kʉ vɨkholanyo?” 11 Akhabhaamʉla akhatɨ, “Ɨmwe ʉMʉlʉngʉ abhapiiye kʉmanya ɨzya kukwilu ɨzya wʉmwene ʉwa kʉmwanya, ɨleelo abheene atabhapiiye kʉmanya zɨnɨɨzyo. 12 Kʉnongwa ye we akʉlɨtejeelezya izwi lya Mʉlʉngʉ na kʉlɨmanya, pe ʉMʉlʉngʉ akʉmwavwa kwonjela kʉlɨmanya nhaani. Ɨleelo we atakʉlɨtejeelezya izwi lya Mʉlʉngʉ, ni linsi lye alimanyile lɨkʉfwʉlwa. 13 Ye nongwa ɨnɨ, ɨnkʉlonga nabho kʉ vɨkholanyo, kʉnongwa ye we bhakwenya, bhatakʉlola. Khabhɨlɨ we bhakʉtejeelezya, bhatakwɨmvwa, awe kʉzyaganya. 14 Uwukuwi wa Yeesaya wʉkʉkwɨla kʉkwabho we ákuwiilwe kʉtɨ,
‘Mʉkhayɨmvwaga, ɨleelo te mʉkhazyaganyaaje.
Mʉkhayɨlolaga, ɨleelo te mʉkhamanyaje.
15 Kʉnongwa ye abhantʉ bhanaabha
amooyo gaabho magomu,
amakutwe gaabho gatakwɨmvwa,
amiiso gaabho galɨ ngatɨ gatakʉlola.
Ɨnga zɨtabhanje shɨnɨɨsho, amiiso gaabho nhanɨ gakʉlola,
goope amakutwe gaabho nhanɨ gakwɨmvwa,
goope amooyo gaabho nhanɨ gakʉzyaganya,
bhaamɨle bhagangalʉshɨla, ɨnga ɨmbatʉʉle.’*
16 “Ɨleelo musayiilwe ɨmwe, kʉnongwa ye amiiso giinyu gakʉlola na makutwe giinyu gakwɨmvwa. 17 Nalyoli ɨnkʉbhabhʉʉzya kʉtɨ, abhakuwi abhinji na bhagolosu bháyiganile kʉzɨlola zye mʉkʉzɨlola ɨmwe, ɨleelo bhatázilolile. Khabhɨlɨ bháyiganile kwɨmvwa zye mʉkwɨmvwa ɨmwe, ɨleelo bhatázyimvwizye.
UYeesu akwilulanya ɨshɨkholanyo ɨsha mupesi uwi mbeyu
(Maalika 4:13-20; Luuka 8:11-15)
18 “Tejeelezyi uwilulanyo ʉwa mupesi uwi mbeyu. 19 Umuntu wowonti we akwɨmvwa izwi kʉ zya wʉmwene ʉwa kʉmwanya, ɨleelo atakʉzyaganya, ʉmʉbhomba mbiibhi uSeetani akwɨnza na kʉlɨnyamvʉla lye ʉMʉlʉngʉ awaalile mukaasi mʉ mwoyo waakwe. Ɨnɨ ye mbeyu ye yálendeeye mwɨ dala. 20 Imbeyu ye yálendeeye mwɨ lyalaawe lye lɨtalɨ nu lusuuto ulwinji, yɨkʉkholana nu muntu we akwɨmvwa izwi lya Mʉlʉngʉ, nalʉbhɨlo akʉlɨposheela kʉ lʉseshelo. 21 Ɨleelo kʉnongwa ye atalɨ na mazi mukaasi yaakwe, izwi lɨnɨɨlyo lɨkwɨkhala kʉ khabhalɨlo khashe. Ɨnga kweleela awe kʉyɨmba kwamwaga kʉnongwa yi zwi lya Mʉlʉngʉ, nalʉbhɨlo akʉlɨlekha. 22 Imbeyu ye yálendeeye mu mimvwa, yɨkʉkholana nu muntu we akwɨmvwa izwi lya Mʉlʉngʉ. Ɨleelo kʉnongwa ɨya kʉpɨlɨnhana nɨ mbombo ɨzya mʉ nsɨ na kʉkhopelwa nɨ nsʉngʉkho ɨzya kwanza uwudumbwe, vwonti vɨnɨɨvwo vikulipuuta izwi kʉtɨ lɨteelaje amatunda. 23 Ɨleelo imbeyu yiila ye yálendeeye mu lusuuto uluvunzu, yɨkʉkholana na bhantʉ bhe bhakwɨmvwa izwi lya Mʉlʉngʉ na kʉlyaganya. Abhantʉ bhanaabho bhe bhakwela amatunda, ʉmo imia yeeka (100), ʉmo amashumi ʉmʉtanda nʉ wamwabho amashumi gatatʉ.”
Ɨshɨkholanyo ɨshɨ ndezya
24 UYeesu akhabhabhʉʉzya ɨshɨkholanyo ɨshamwabho akhatɨ, “Ʉwʉmwene ʉwa kʉmwanya wʉkʉkholana nu muntu we ápesile imbeyu inyinza mu shiizi shaakwe. 25 Ɨleelo we abhantʉ bhonti bhagonile, ʉmʉlʉgʉ waakwe akhɨnza akhapesa ɨndezya mʉmwanya mʉ ngano, akhasogola. 26 We ɨngano yɨnɨɨyo yaamela na kwanda kwela, ɨndezya zyope zɨkhalolekha. 27 Abhabhombi abha wi shiizi bhakhabhala kʉmʉbhʉzɨɨlɨzya bhakhatɨ, ‘Mwene, ɨwe waawaalile imbeyu inyinza mu shiizi shaakho. Bhʉlɨ, ɨndezya ziila zifumile kwoshi?’ 28 Akhabhaamʉla akhatɨ, ‘Ʉmʉlʉgʉ we abhombile ziniizi.’ Abhabhombi bhaakwe bhakhamʉbhʉzɨɨlɨzya bhakhatɨ, ‘Bhʉlɨ, ʉkwanza tʉbhale tuguunye?’ 29 Woope akhatɨ, ‘Ndaali, mʉtakhasheele kuguunya kʉnongwa ye ɨnga mwaguunya ɨndezya, mutakhaguunye peeka nɨ ngano. 30 Vɨleshe vwonti vɨkʉle peeka kufishila mʉ khabhalɨlo akhi mvuno. Mʉ khabhalɨlo khanaakho, ɨnhayɨbhabhʉʉzya abhavuni kʉtɨ bhabhʉngaanye suuti ɨndezya na kupinya mu nsunza kʉtɨ bhayɨpembe. Ɨleelo ɨngano bhayɨbhʉngaanye na kusengula mʉ shanga shaanɨ.’ ”
Ɨshɨkholanyo ɨsha khasanga akhansi
(Maalika 4:30-32; Luuka 13:18-19)
31 UYeesu akhabhabhʉʉzya ɨshɨkholanyo ɨshamwabho akhatɨ, “Ʉwʉmwene ʉwa kʉmwanya wʉkʉkholana na khasanga akhansi akhi nhaladaali khe umuntu áwaalile mu shiizi shaakwe. 32 Akhasanga khanaakho khansi nhaani kʉshɨla ɨsanga izinji zyonti, ɨleelo ɨnga khaamela khakʉbha khapɨtɨ kʉshɨla ɨvɨmela vwonti ɨvwa kʉwaala vwe vɨlɨ mu vwizi. Akhasanga khanaakho khakʉbha likwi lye inyonyi zɨkwɨnza kʉtenjela ivwanswi mʉ mpaaswa zyakwe.”
Ɨshɨkholanyo ɨsha wusafu
(Maalika 4:33-34; Luuka 13:20-21)
33 UYeesu akhabhabhʉʉzya ɨshɨkholanyo ɨshamwabho akhatɨ, “Ʉwʉmwene ʉwa kʉmwanya wʉkʉkholana nu wusafu we ʉmwantanda áyeejile, akhasangaanya nu wusu amadebe gatatʉ. We akhandʉlanya, uwusafu wuula wukhadudula uwusu wonti.”
Ɨnsɨɨbho ya Yeesu kʉbhombela ɨvɨkholanyo
(Maalika 4:33-34)
34 UYeesu akhayɨbhʉzyaga ɨmpʉga ɨya bhantʉ zɨnɨɨzyo zyonti kʉ vɨkholanyo. Atakhalongaga lyolyonti kʉkwabho sita shɨkholanyo. 35 Zɨnɨɨzyo zyábhombeshile kʉtɨ izwi liila lɨkwɨle lye umukuwi álonjile kʉtɨ,
“Ɨnhayɨlonga na bhantʉ kʉ vɨkholanyo.
Inhayivundula zye zifisiilwe
kufuma pe ʉMʉlʉngʉ ápelile ɨnsɨ yonti.”
UYeesu akwilulanya ɨshɨkholanyo ɨshɨ ndezya
36 Pe uYeesu akhayɨlaga ɨmpʉga yiila, akhinjila mu nyumba. Abhalandati bhaakwe bhakhabhala, bhakhamʉbhʉʉzya bhakhatɨ, “Twilulile kwe kʉtɨ bhʉlɨ ɨshɨkholanyo ɨshɨ ndezya zye zyámɨle mu shiizi.”
37 UYeesu akhabhaamʉla akhatɨ, “We áwaalile imbeyu inyinza Mwana wa Muntu. 38 Ishiizi shiila nsɨ, imbeyu inyinza bhantʉ abha wʉmwene ʉwa kʉmwanya, ɨndezya ziila bhantʉ bha mʉbhomba mbiibhi uSeetani. 39 Ʉmʉlʉgʉ we áyinzile kʉpesa ɨndezya mʉbhomba mbiibhi uSeetani. Kuvuna lisiku ɨlya kʉmpeleela ɨlya kʉlongwa ɨnsɨ, abhavuni bhabhakhabhɨzya bha Mʉlʉngʉ. 40 Anza she abhabhombi abhi shiizi bhakuguunya na kʉpemba ɨndezya mʉ mwoto, she yɨkhayɨbha pi siku ɨlya kʉmpeleela ɨlya kʉlongwa ɨnsɨ. 41 ɄMwana wa Muntu akhayɨbhasonteelezya abhakhabhɨzya bhaakwe kʉtɨ bhabhʉngaanɨshe kufuma mʉ wʉmwene waakwe abhantʉ bhonti bhe bhakwazya imbiibhi na bhabhomba mbiibhi bhonti. 42 Abhakhabhɨzya bhakhayɨbhasʉmba bhonti bhanaabho mwi tanuli ɨlya mwoto, mʉnʉʉmwo mwe bhakhayɨlɨla, na kuzyekusya amiino. 43 Pe abhantʉ bhonti bhe bhagolosu, bhakhayɨlama ngatɨ lɨzʉbha mʉ wʉmwene wa Taata waabho. Umuntu wowonti ʉla we akwɨmvwa, asimishizyaje nhaani ziniizi zye akʉzyɨmvwa!
Ɨvɨkholanyo ivwi vintu ɨvwɨ nhela ɨmpɨtɨ
44 “Ʉwʉmwene ʉwa kʉmwanya wʉkʉkholana na khantʉ akhɨ nhela ɨmpɨtɨ khe kháfisiilwe mu shiizi. We umuntu weeka akhaaga, akhafisa. Kʉ lʉseshelo, akhabhala akhakazya vwonti vwe áamɨle navwo, akhakala ishiizi shiila.
45 “Khabhɨlɨ ʉwʉmwene ʉwa kʉmwanya wʉkʉkholana nu mukazyi weeka we ábhalile kwanza iwe ɨlyɨ nhela ɨmpɨtɨ nhaani kʉshɨla aganjɨ gonti. 46 We alyaga iwe lyeka ɨlyɨ nhela ɨmpɨtɨ nhaani, akhakazya ivintu vwonti vwe áamɨle navwo, akhalɨkala.
Ɨshɨkholanyo ɨsha waavu
47 “Khabhɨlɨ ʉwʉmwene ʉwa kʉmwanya wukholiine nu waavu we abhazubhuli bhátejile mwa sʉmbɨ. We bhaatega, uwaavu wʉkhalema inswi ɨzya vɨkholo nɨ vɨkholo. 48 We uwaavu wuula wiizula, abhazubhuli bhakhawʉkwesa kʉwʉtwala kwɨsyɨla kwa sʉmbɨ. Pe bhakhɨɨkhala bhakhabhʉngaanɨkha inswi inyinza mʉ vɨtʉndʉ, ɨleelo inswi imbiibhi bhakhataaga. 49 Shɨnɨɨsho she yɨkhayɨbha pi siku ɨlya kʉmpeleela ɨlya kʉlongwa ɨnsɨ. Abhakhabhɨzya bha Mʉlʉngʉ bhakhayɨbhagabhʉlanya abhabhomba mbiibhi na bhagolosu. 50 Abhakhabhɨzya bhakhayɨbhasʉmba abhi mbiibhi mwi tanuli ɨlya mwoto, mʉnʉʉmwo mwe bhakhayɨlɨla na kuzyekusya amiino kʉnongwa ya mayɨmba amapɨtɨ.”
UYeesu akʉmanyɨzya kʉ zyɨ manyɨzyo impwa nɨ zyɨ maandɨ
51 UYeesu akhabhabhʉzɨɨlɨzya abhalandati bhaakwe akhatɨ, “Bhʉlɨ, mwazyaganya zyonti zɨnɨɨzyo?” Bhoope bhakhamwamʉla bhakhatɨ, “Twazyaganya.” 52 Woope akhabhaamʉla akhatɨ, “Kʉnongwa yɨnɨɨyo, umumanyizyi wowonti ʉwɨ ndajɨzyo zya Moose we akʉbha mulandati mʉ wʉmwene ʉwa kʉmwanya, akʉkholana nu wi nyumba we akufumwa mʉ shʉʉma shaakwe ivintu ivipwa nɨ vwɨ maandɨ.”
UYeesu akʉkhaanwa kʉkwabho
(Maalika 6:1-6; Luuka 4:16-30)
53 We uYeesu aamala kʉlonga ɨvɨkholanyo vɨnɨɨvwo, akhasogola paala. 54 We aafikha mʉ nhaaya ɨya kʉkwabho, akhanda kʉbhamanyɨzya abhantʉ mwi sinagoogi. Abhantʉ bhakhaswiga bhakhabhʉzɨlɨzanya bhakhatɨ, “Umuntu wʉnʉʉnʉ azyajile kwoshi ɨnjeele ziniizi nʉ waamʉlo ʉwa kʉbhomba amayele ganaaga? 55 Bhʉlɨ, wʉnʉʉnʉ te mwana wa mukelesi? Bhʉlɨ, ɨtaawa lya nyina waakwe te wu Maliya? Bhʉlɨ, abhakhambakʉ bhaakwe te wʉ Yaakobo, uYoosefu, uSiimoni nʉ Yʉʉda? 56 Bhʉlɨ, abhayɨlʉmbʉ bhaakwe bhonti tʉtakwɨkhala nabho panaapa? Pe wʉnʉʉnʉ azyajile kwoshi ziniizi zyonti?” 57 Pe bhakhakhaana kʉmwɨtɨkha. Ɨleelo uYeesu akhabhabhʉʉzya akhatɨ, “Abhantʉ bhakumushindikha umukuwi ukunji kwonti, ɨleelo abha mʉ nhaaya yaakwe na bha mu nyumba yaakwe bhatakumushindikha.” 58 Kʉnongwa ye abhantʉ bhaala bhatáamɨle nʉ lwɨtɨkho, uYeesu atábhombile amayele aminji kuula.
* 13:15 13:14-15 Bhaazya Yeesaya 6:9-10. 13:35 13:35 Bhaazya Zabuuli 78:2.