21
To̱ꞌon yóꞌo káꞌa̱n ña ta̱Pablo ke̱e ra kua̱ꞌa̱n ra nda̱ ñoo Jerusalén
Ta ndi̱ꞌi ni̱nda̱yi ndi̱ naxi̱kua̱ꞌa̱ na kúu na ndíso chiño xíꞌin ni̱vi na kándixa ta̱Jesús ñoo Éfeso, ta saá nda̱a ndi̱ tón barco ta kua̱ꞌa̱n ndi̱, ta ni̱xaa̱ ndi̱ isla ña na̱ní Cos. Ta saá inka̱ ki̱vi̱ ke̱e ndi̱ kua̱ꞌa̱n ndi̱ xíꞌin tón barco ta ni̱xaa̱ ndi̱ inka̱ isla ña na̱ní Rodas. Ta saá ke̱e tuku ndi̱ kua̱ꞌa̱n ndi̱ xíꞌin tón barco ta ni̱xaa̱ ndi̱ ñoo ña na̱ní Pátara. Ta ñoo yóꞌo na̱níꞌi ndi̱ ñii tón barco, tón kua̱ꞌa̱n nda̱ ñoo estado Fenicia, ta saá nda̱a ndi̱ tón barco yóꞌo, ta kua̱ꞌa̱n ndi̱. Ta saá ni̱yaꞌa yatin ndi̱ isla na̱ní Chipre, ña kíndo̱o chí sii̱n yitin tón barco no̱o̱ ñóꞌo ndi̱ kua̱ꞌa̱n ndi̱. Ta saá kua̱ꞌa̱n ndi̱, ta ni̱xaa̱ ndi̱ ñoo Tiro ña ndáꞌvi ndaa estado Siria. Ta no̱o ndi̱ tón barco, ta xíni̱ ñóꞌó kundati ndi̱ ñoo yóꞌo xa̱ꞌa̱ ña sanoo na ñakíaꞌvi ndíso tón barco. Tá mií sánoo na ña ndíso tón barco, ta kua̱ꞌa̱n ndi̱ ni̱ki̱ꞌvi ndi̱ ñoo Tiro, ta na̱kutáꞌan ndi̱ xíꞌin ni̱vi na kándixa ta̱Jesús na táku̱ ñoo yóꞌo. Ta ni̱ka̱ꞌa̱n na xíꞌin ndi̱ ña kundo̱o ndi̱ xíꞌin na, ta saá ki̱ndo̱o ndi̱ xíꞌin nayóꞌo u̱xa̱ ki̱vi̱. Ta Níma̱ Ndios ni̱ka̱ꞌa̱n ña xíꞌin ni̱vi na kándixa ta̱Jesús ñoo yóꞌo ña nda̱to̱ꞌon na xíꞌin ta̱Pablo ndí o̱n ko̱ꞌo̱n ra ñoo Jerusalén. Ta saá ni, ta̱Pablo o̱n vása ní‑ndikó ini ra. Ta saá tá ni̱xi̱no̱ u̱xa̱ ki̱vi̱, ta ndiꞌi ni̱vi na kándixa ta̱Jesús na táku̱ ñoo Tiro yóꞌo, na kúu nata̱a xíꞌin náñaꞌa̱, ta xíꞌin nakuálí, ndiꞌi nayóꞌo ni̱xa̱ꞌa̱n na xíꞌin ndi̱ nda̱ yuꞌu̱ takuií mi̱ni. Ta saá xi̱kuxítí na xíꞌin ndi̱ no̱o̱ yo̱tí yuꞌu̱ takuií yóꞌo, ta ni̱ka̱ꞌa̱n ndiꞌi ndi̱ xíꞌin Ndios. Ta saá ni̱nda̱yi ndi̱ ndiꞌi ni̱vi na kándixa ta̱Jesús yóꞌo, ta ndi̱kó na kua̱noꞌo̱ na veꞌe na. Ta mi̱i ndi̱ nda̱a tuku ndi̱ tón barco ta kua̱ꞌa̱n ndi̱.
Ta saá kua̱ꞌa̱n ndi̱ xíꞌin tón barco ta ni̱xaa̱ ndi̱ ñoo Tolemaida. Ta no̱o ndi̱ tón barco yóꞌo, ta ni̱xa̱ꞌa̱n ndi̱ na̱kutáꞌan ndi̱ xíꞌin ni̱vi na kándixa ta̱Jesús ñoo yóꞌo, ta ki̱ndo̱o ndi̱ ni̱xi̱yo ndi̱ xíꞌin na ñii ki̱vi̱. Ta ni̱ti̱vi inka̱ ki̱vi̱, ta ke̱e tuku ndi̱ kua̱ꞌa̱n ndi̱ xíꞌin tón barco, ta ni̱xaa̱ ndi̱ ñoo Cesarea. Ta saá ni̱xa̱ꞌa̱n ndi̱ veꞌe ta̱Felipe, ta̱ kúu ta̱a ta̱ káꞌa̱n ndoso to̱ꞌon va̱ꞌa xa̱ꞌa̱ ta̱Jesús no̱o̱ kua̱ꞌa̱ ní ni̱vi, ta ki̱ndo̱o ndi̱ veꞌe ra xíꞌin ra. Ta̱Felipe yóꞌo kúu ñii ta̱táꞌan na u̱xa̱ ta̱a na kísa ndivi chiño xa̱ꞌa̱ ña chindeé na naapóstol, chi sa̱kán loꞌo kui̱ya̱ ni̱yaꞌa, ni̱vi na kándixa ta̱Jesús na táku̱ ñoo Jerusalén sa̱kuiso chiño ñaꞌá na ña keꞌé na saá. Ta yóo ko̱mi̱ náñaꞌa̱ sa̱ꞌya ta̱Felipe yóꞌo, ta nda̱ ñii náñaꞌa̱ yóꞌo o̱n ta̱ꞌán tonda̱ꞌa̱ ná, ta ndiꞌi náyóꞌo kúu ná náprofeta. 10 Ta xa o̱vi̱ án u̱ni̱ ki̱vi̱ ndóo ndi̱ veꞌe ta̱Felipe, ta saá ki̱xaa̱ ñii ta̱a na̱ní ra Agabo, ta̱ ke̱e ñoo estado Judea kúu ra, ta̱profeta kúu ra. Tá ki̱xaa̱ ra no̱o̱ ndi̱, 11 ta ti̱in ra tiko̱to̱ káni̱ loꞌo ña xi̱noꞌni to̱ko̱ ta̱Pablo, ta ka̱tón ra ndaꞌa̱ mi̱i ra xíꞌin ña, ta ka̱tón ra si̱ko̱n xa̱ꞌa̱ mi̱i ra xíꞌin ña. Ta saá ni̱ka̱ꞌa̱n ra xíꞌin ndi̱, káchí ra:
―Ñii ki̱ꞌva nda̱tán ka̱tón i̱ ndaꞌa̱ i̱ ta ka̱tón i̱ xa̱ꞌa̱ i̱ xíꞌin tiko̱to̱ yóꞌo, saá Níma̱ Ndios ni̱ka̱ꞌa̱n ña xíꞌin i̱ ndí najudío nanáꞌno no̱o̱ nañoo Jerusalén katón na ta̱a ta̱ xíꞌin tiko̱to̱ káni̱ yóꞌo, ta taxi na ra ndaꞌa̱ ni̱vi na o̱n si̱ví najudío kúu. Saá keꞌé na xíꞌin ra ki̱vi̱ xaa̱ ra ñoo Jerusalén, káchí Níma̱ Ndios xíꞌin i̱ ―káchí ta̱Agabo, nda̱to̱ꞌon ra xíꞌin ndi̱.
12 Tá xi̱ni̱ so̱ꞌo ndi̱ ña nda̱to̱ꞌon ta̱Agabo yóꞌo, ta saá mi̱i ndi̱ na kúu na kua̱ꞌa̱n xíꞌin ta̱Pablo ta xíꞌin ndiꞌi inka̱ ni̱vi na kándixa ta̱Jesús ñoo yóꞌo, xa̱ku ndáꞌví ndi̱ no̱o̱ ta̱Pablo ña ndukú ndi̱ no̱o̱ ra ña o̱n ko̱ꞌo̱n ra ñoo Jerusalén. 13 Ta nda̱kuii̱n ta̱Pablo, káchí ra saá:
―¿Nda̱chun xáku ní ndó?, chi ña xíto i̱ xáku ndó saá, kúchuchú ní ini i̱. Ta yi̱ꞌi̱, xa yóo tiꞌva i̱ ña chikoꞌni na yi̱ꞌi̱, ta̱nda̱ kaꞌni na yi̱ꞌi̱ ñoo Jerusalén, saá chi ndixa xa yóo tiꞌva i̱ kivi̱ i̱ xa̱ꞌa̱ ta̱Jesús, Ta̱a ta̱Káꞌno no̱o̱ yó ―káchí ta̱Pablo xíꞌin ndi̱.
14 Tá kúnda̱a̱ ini ndi̱ ndí ni̱‑kuchiño ndi̱ sanoo ndi̱ ini ra ña o̱n ko̱ꞌo̱n ra, ta saá o̱n vása ní‑kaꞌa̱n ka̱ ndi̱ xíꞌin ra xa̱ꞌa̱ ña. Ta ndá ni̱ka̱ꞌa̱n ndi̱, káchí ndi̱:
―Va̱ꞌa ná kundivi nda̱tán kóni Ndios ―saá káchí ndi̱.
15 Ta ni̱yaꞌa loꞌo ki̱vi̱, tá xa ki̱sa ndivi ndi̱ ña xíni̱ ñóꞌó ndi̱ ko̱ꞌo̱n ndi̱, ta saá ke̱e ndi̱ kua̱ꞌa̱n ndi̱, ta ni̱xaa̱ ndi̱ ñoo Jerusalén. 16 Ta sava ni̱vi na kándixa ta̱Jesús na táku̱ ñoo Cesarea xa ke̱e na kua̱ꞌa̱n na xíꞌin ndi̱ nda̱ ñoo Jerusalén. Ta ni̱vi yóꞌo ni̱ka̱ꞌa̱n na ka̱na na ndi̱ꞌi̱ ña ko̱ꞌo̱n ndi̱ xíꞌin na ña kindo̱o ndi̱ veꞌe ñii ta̱a ta̱ na̱ní Mnasón. Ta ta̱Mnasón yóꞌo ka̱ku ra ñoo isla Chipre, ta kúu ra ta̱a ta̱ xa kua̱ꞌa̱ ní kui̱ya̱ kándixa ta̱Jesús.
To̱ꞌon yóꞌo káꞌa̱n ña ndí ti̱in na ta̱Pablo veꞌe ño̱ꞌo káꞌno ñoo Jerusalén
17 Tá ni̱xaa̱ ndi̱ ñoo Jerusalén, ta ni̱vi na kándixa ta̱Jesús na táku̱ ñoo yóꞌo na̱kiꞌin va̱ꞌa ní na ndi̱ꞌi̱ xíꞌin ñasi̱i̱ ní ini na. 18 Ta saá inka̱ ki̱vi̱ ni̱xa̱ꞌa̱n ta̱Pablo xíꞌin ndi̱ ña koto ndi̱ ta̱Santiago,* ta̱a ta̱ kúu ta̱káꞌno no̱o̱ ni̱vi na kándixa ta̱Jesús na táku̱ ñoo Jerusalén yóꞌo. Ta ni̱xaa̱ ndi̱ ta xi̱ni ndi̱ ta̱Santiago xíꞌin ndiꞌi naxi̱kua̱ꞌa̱ na kúu ni̱vi na ndíso chiño xíꞌin na kándixa ta̱Jesús ñoo yóꞌo. 19 Ta saá ndiꞌi mi̱i ndi̱ chi̱ndeé ndi̱ nanáꞌno yóꞌo, ta ta̱Pablo ki̱xáꞌá ra ndáto̱ꞌon ra xíꞌin na xa̱ꞌa̱ ndiꞌi ñava̱ꞌa ke̱ꞌé Ndios xíꞌin ni̱vi na o̱n vása kúu najudío, saá chi Ndios ta̱xi ra ndee̱ ra ndaꞌa̱ ta̱Pablo ña kísa ndivi ra chiño va̱ꞌa yóꞌo. 20 Tá ndiꞌi na ndóo yóꞌo xi̱ni̱ so̱ꞌo na to̱ꞌon ña ni̱ka̱ꞌa̱n ta̱Pablo xíꞌin na, ta kúsii̱ ní ini na, ta ki̱sa káꞌno ní na Ndios. Ta saá ni̱ka̱ꞌa̱n naxi̱kua̱ꞌa̱ yóꞌo xíꞌin ta̱Pablo, káchí na saá:
―Ñani yó, xa xíni ún ndí kua̱ꞌa̱ ní mil najudío xa ka̱ndixa na ta̱Jesús vitin. Vará ndíko̱n na yichi̱ ta̱Jesús, ta chíkaa̱ ní na ndee̱ ña kísa ndivi na nda̱yí Ndios ña ni̱taa ta̱Moisés kui̱ya̱ xi̱na̱ꞌá, chi ña ndáya̱ꞌví ní no̱o̱ na kúu nda̱yí yóꞌo. 21 Ta najudío yóꞌo xa xi̱ni̱ so̱ꞌo na to̱ꞌon xa̱ꞌa̱ ún, chi sava ni̱vi káchí na ndí yóꞌó sánáꞌa ún ndáto̱ꞌon ún xíꞌin najudío na táku̱ ñoo xíyo ña o̱n kasa ndivi ka̱ na nda̱yí ña ni̱taa ta̱Moisés xi̱na̱ꞌá, ta sánáꞌa ún na ña o̱n kasa ndivi ka̱ na costumbre ña na̱ní circuncisión xíꞌin nata̱a sa̱ꞌya na, ta sánáꞌa ún na ña sandakoo va̱ꞌa na ndiꞌi costumbre ña kísa ndivi mi̱i yó najudío, saá ndáto̱ꞌon ún, káchí ni̱vi yóꞌo xa̱ꞌa̱ ún. 22 Ta vitin, ¿yukía̱ koo keꞌé yó?, chi ni̱vi koni̱ so̱ꞌo na ndí xa ki̱xaa̱ ún ñoo Jerusalén yóꞌo. 23 Ta saá va̱ꞌa keꞌé ún ña káꞌa̱n ndi̱ xíꞌin ún vitin, chi yóo ña xíni̱ ñóꞌó keꞌé ún xa̱ꞌa̱ ña kunda̱a̱ ini ni̱vi ndí o̱n si̱ví ta̱a ta̱ o̱n vása kísa to̱ꞌó nda̱yí Ndios ña ni̱taa ta̱Moisés kúu ún. Yóꞌo yóo ko̱mi̱ ta̱a natáꞌan ndi̱, ta nayóꞌo xa ki̱ndo̱o na xíꞌin Ndios ña kasa ndivi na ñii chiño va̱ꞌa. 24 Ta saá va̱ꞌa ná ko̱ꞌo̱n na ko̱mi̱ ta̱a yóꞌo xíꞌin ún, ta ndiꞌi ndó ná kasa ndivi ndó ña xáꞌnda chiño Ndios no̱o̱ nda̱yí ña ni̱taa ta̱Moisés xa̱ꞌa̱ ña nduu ndó nandii no̱o̱ Ndios. Ta saá chaꞌvi ún xa̱ꞌa̱ ña xa̱tá na yisi̱ si̱ni̱ nata̱a yóꞌo. Tá ndi̱ꞌi ki̱sa ndivi ún chiño yóꞌo, ta saá ndiꞌi ni̱vi kunda̱a̱ ini na ndí ñavatá kúu to̱ꞌon ña xi̱ni̱ so̱ꞌo na káꞌa̱n ni̱vi xa̱ꞌa̱ ún, chi ndixa yóꞌó kúu ta̱a ta̱ kísa to̱ꞌó nda̱yí Ndios ña ni̱taa ta̱Moisés. 25 Ta ni̱vi na o̱n vása kúu najudío, na kúu na kándixa ta̱Jesús, xa kúnda̱a̱ ini na yu kúu ña xíni̱ ñóꞌó keꞌé na, saá chi xa ni̱taa ndi̱ ñii tutu ña ti̱ꞌví ndi̱ ni̱xaa̱ ndaꞌa̱ na. Ta no̱o̱ tutu yóꞌo nda̱to̱ꞌon ndi̱ xíꞌin na ndí ndasaá kuiti nda̱yí yóꞌo xíni̱ ñóꞌó kasa ndivi na: “O̱n váꞌa kuxu na ña̱ꞌa ña ni̱so̱ko̱ ni̱vi no̱o̱ ndios vatá ña kúu ñaídolo án ñaimagen, ni o̱n váꞌa kuxu na ni̱i̱ kiti̱, ni o̱n váꞌa kuxu na kiti̱ tí sa̱kuáꞌna na xa̱ꞌni na, ni o̱n váꞌa ku̱su̱n ta̱a xíꞌin ñaꞌa̱ ñá o̱n si̱ví ñásíꞌí ra kúu, ni o̱n váꞌa ku̱su̱n ñaꞌa̱ xíꞌin ta̱a ta̱ o̱n si̱ví yii̱ ñá kúu”, saá ni̱ka̱ꞌa̱n ndi̱, xa̱ꞌnda chiño ndi̱ no̱o̱ ni̱vi na o̱n vása kúu najudío, na kándixa ta̱Jesús ―káchí naxi̱kua̱ꞌa̱ xíꞌin ta̱Pablo.
26 Ta saá ta̱Pablo chi̱kaa̱ ini ra ña kasa ndivi ra ña kóni naxi̱kua̱ꞌa̱ yóꞌo. Tá ki̱xaa̱ inka̱ ki̱vi̱, ta na ko̱mi̱ ta̱a najudío yóꞌo kua̱ꞌa̱n na xíꞌin ra, ta ni̱xaa̱ na no̱o̱ ki̱sa ndivi na nda̱yí ña ni̱taa ta̱Moisés xi̱na̱ꞌá xa̱ꞌa̱ ña nduu na nandii no̱o̱ Ndios. Ta ndi̱ꞌi ke̱ꞌé na saá, ta ta̱Pablo ni̱ki̱ꞌvi ra ini veꞌe ño̱ꞌo káꞌno ña ndato̱ꞌon ra xíꞌin ta̱su̱tu̱ ndá ki̱vi̱ kuu ña to̱nda̱a ki̱vi̱ o̱na̱ ña taxi na ña xíni̱ ñóꞌó so̱ko̱ na no̱o̱ Ndios, chi xíꞌin ña keꞌé na saá saxi̱no̱ na ña ki̱ndo̱o na xíꞌin Ndios.
27 Tá xa ni̱to̱nda̱a ki̱vi̱ u̱xa̱ ña xa yatin kasa ndivi na chiño ña saxi̱no̱ na ña ki̱ndo̱o na xíꞌin Ndios, ta saá ki̱xaa̱ sava najudío na ke̱e ñoo estado Asia, ta xi̱ni na ta̱Pablo veꞌe ño̱ꞌo káꞌno yóꞌo. Ta ki̱xáꞌá na sásaa̱ na ini ni̱vi na nákutáꞌan yóꞌo, xa̱ꞌa̱ ña síso̱ na, ndáꞌyi na. Ta najudío na ki̱xaa̱ yóꞌo kua̱ꞌa̱n na sa̱ta̱ ta̱Pablo ña kani na ra. 28 Ta ñii ndeé síso̱ na ndáꞌyi na, káchí na saá:
―Naꞌa ndó, natáꞌan yó nañoo Israel, chindeé ndó ndi̱ꞌi̱ ña ná tiin yó ta̱a yóꞌo, chi ta̱a ta̱ o̱n vása va̱ꞌa kúu ra. Saá chi kúu ra ta̱a ta̱ xíka ndiꞌi xiiña ta kándiva̱ꞌa ra xa̱ꞌa̱ nañoo yó, ta sánáꞌa ra ndiꞌi ni̱vi ndí ña o̱n váꞌa kúu ña kísa to̱ꞌó ka̱ na nda̱yí Ndios ña ni̱taa ta̱Moisés. Kándiva̱ꞌa ra xa̱ꞌa̱ veꞌe ño̱ꞌo káꞌno yóꞌo, ta vitin ki̱xaa̱ ra kísa kini ra ini veꞌe ño̱ꞌo yóꞌo, chi ta̱xi ra ni̱ki̱ꞌvi ni̱vi na o̱n vása kúu najudío ini veꞌe ño̱ꞌo yi̱i̱ yóꞌo ―káchí nayóꞌo, sásaa̱ na ini ni̱vi.
29 Saá káꞌa̱n na chíkaa̱ na kua̱chi sa̱ta̱ ta̱Pablo, chi sa̱kán xi̱ni na ra kua̱ꞌa̱n ra yichi̱ ñoo Jerusalén xíꞌin ñii ta̱griego ta̱ na̱ní Trófimo, ta̱a ta̱ ke̱e ñoo Éfeso kúu ra. Ta xáni si̱ni̱ na ndí ta̱Trófimo yóꞌo ni̱ki̱ꞌvi ra ini veꞌe ño̱ꞌo xíꞌin ta̱Pablo.
30 Ta ndiꞌi ni̱vi ñoo yóꞌo ñii síso̱ na ndáꞌyi na xíꞌin ña sáa̱ ní ini na. Ta xíno na ni̱xa̱ꞌa̱n na ti̱in na ta̱Pablo, ta ñóo na ra no̱o̱ ñoꞌo̱, ta̱va na ra nda̱ sa̱ta̱ na̱ma̱ ña xi̱no nduu veꞌe ño̱ꞌo yóꞌo, ta kama ní na̱kasi na yéꞌé na̱ma̱ yóꞌo. 31 Ta kua̱ꞌa̱ ní ni̱vi yóꞌo káni ní na ta̱Pablo xa̱ꞌa̱ ña kaꞌni na ra. Ta saá ta̱a ta̱káꞌno no̱o̱ ndiꞌi natropa na ndáa ñoo yóꞌo xi̱ni̱ so̱ꞌo ra ndí ndiꞌi ni̱vi nañoo Jerusalén yóꞌo ñii síso̱ na ndáꞌyi na káni táꞌan na. 32 Ta saá xa̱ndi̱ko̱n ka̱na ra natropa xíꞌin na ndíso chiño xíꞌin na, ña ko̱ꞌo̱n na xíꞌin ra no̱o̱ nákutáꞌan ni̱vi na síso̱ káni táꞌan. Ta ni̱vi yóꞌo xi̱ni na va̱xi natropa, ta saá sa̱ndakoo na, o̱n vása káni ka̱ na ta̱Pablo. 33 Ta ta̱a ta̱káꞌno no̱o̱ ndiꞌi natropa ni̱xaa̱ ra no̱o̱ na̱kutáꞌan ni̱vi yóꞌo, ta xa̱ꞌnda chiño ra no̱o̱ natropa ña tiin na ta̱Pablo ta katón na ndaꞌa̱ ra xíꞌin o̱vi̱ cadena. Ta saá ni̱nda̱ka̱ to̱ꞌon ra ni̱vi na na̱kutáꞌan yóꞌo, káchí ra saá xíꞌin na:
―¿Yu kúu ta̱yóꞌo?, ta, ¿yu kúu ña o̱n váꞌa ke̱ꞌé ra? ―káchí ta̱káꞌno xíꞌin ni̱vi.
34 Ta saá ñii síso̱ nda̱kuii̱n na ndáꞌyi na, xa síín síín no̱o̱ kua̱chi káꞌa̱n ni̱vi yóꞌo ña sákuiso na sa̱ta̱ ta̱Pablo. Ta ta̱a ta̱káꞌno no̱o̱ natropa ni̱‑kuchiño kunda̱a̱ ini ra yo xa̱ꞌa̱ kúu ña sáa̱ ini ni̱vi yóꞌo ña síso̱ na ndáꞌyi na. Ta saá ta̱káꞌno yóꞌo xa̱ꞌnda chiño ra ña ko̱ꞌo̱n ta̱Pablo xíꞌin natropa nda̱ cuartel no̱o̱ kunda̱si̱ ndaa ra. 35 Ta ta̱Pablo kua̱ꞌa̱n ra xíꞌin natropa ta ni̱xaa̱ ra xíꞌin na no̱o̱ yóo escalera ña kua̱ꞌa̱n ndaa no̱o̱ ki̱ꞌvi na yéꞌé cuartel. Ta natropa xíni̱ ñóꞌó na kuiso na ta̱Pablo ña kuchiño ndaa ra xíꞌin na, saá chi kua̱ꞌa̱ ní ni̱vi na sáa̱ ini, ndíko̱n na sa̱ta̱ ta̱Pablo xa̱ꞌa̱ ña kaꞌni na ra. 36 Ta ni̱vi yóꞌo xíꞌin ndiꞌi ndee̱ na síso̱ na, ndáꞌyi na, káchí na saá:
―¡Ñii yichi̱ ná kivi̱ ra! ¡Ná kivi̱ ra! ―káchí na, ndáꞌyi na.
Ta̱Pablo ndákuii̱n ra to̱ꞌon xa̱ꞌa̱ mi̱i ra
no̱o̱ ni̱vi nañoo Jerusalén
37 Ta natropa kua̱ꞌa̱n ndaa na escalera, ndíso na ta̱Pablo, ta xa yatin xaa̱ na ña chikaa̱ na ra ini cuartel, ta saá ta̱Pablo ni̱ka̱ꞌa̱n ra to̱ꞌon griego xíꞌin mi̱i ta̱a ta̱káꞌno no̱o̱ natropa, káchí ra saá xíꞌin ra:
―¿Án taxi ún ña ka̱ꞌa̱n loꞌo i̱ xíꞌin ún? ―káchí ra xíꞌin ta̱yóꞌo.
Ta nda̱kuii̱n ta̱káꞌno yóꞌo, káchí ra saá:
―¿Án káꞌa̱n ún to̱ꞌon griego va? 38 ¿Án o̱n si̱ví yóꞌó kúu ñii ta̱ñoo Egipto, ta̱a ta̱ sa̱kán loꞌo kui̱ya̱ ni̱yaꞌa sa̱kaku kua̱chi xíꞌin ña kísa toon ra no̱o̱ nagobierno? Chi ta̱yóꞌo ka̱na ra ta sa̱nakutáꞌan ra ko̱mi̱ mil ta̱a na xi̱koo yuꞌú xíꞌin ra, ta ni̱xa̱ꞌa̱n na xíꞌin ra nda̱ yuku̱ yi̱chí, no̱o̱ ke̱e na ña kani táꞌan na xíꞌin nagobierno ―káchí ra xíꞌin ta̱Pablo.
39 Ta nda̱kuii̱n ta̱Pablo ni̱ka̱ꞌa̱n ra:
―O̱n si̱ví yi̱ꞌi̱ kúu ta̱ káꞌa̱n ún xa̱ꞌa̱. Yi̱ꞌi̱ kúu i̱ ñii ta̱judío, ta ka̱ku i̱ ñoo Tarso ña ndáꞌvi ndaa estado Cilicia, ta ñoo Tarso yóꞌo kúu ñoo káꞌno ña ndáya̱ꞌví ní. Ta vitin ndúkú i̱ no̱o̱ ún ña taxi ún nda̱yí ka̱ꞌa̱n i̱ xíꞌin ni̱vi na nákutáꞌan yóꞌo ―káchí ta̱Pablo xíꞌin ta̱káꞌno no̱o̱ natropa.
40 Ta ta̱káꞌno yóꞌo ta̱xi ra nda̱yí ña ka̱ꞌa̱n ta̱Pablo xíꞌin ni̱vi.
Ta saá ta̱Pablo xi̱kundichi ra no̱o̱ escalera yóꞌo, ta sa̱kanda ra ndaꞌa̱ ra no̱o̱ ni̱vi ña saya̱a̱ na, o̱n nda̱ꞌyi ka̱ na. Ta saá sa̱ya̱a̱ ndiꞌi na, ta ta̱Pablo ki̱xáꞌá ra káꞌa̱n ra xíꞌin na to̱ꞌon hebreo ña kúu to̱ꞌon mi̱i na, ta káchí ra saá xíꞌin na:
* 21:18 Ta̱Santiago, inka̱ ki̱vi̱ ra kúu Jacobo.