27
To̱ꞌon yóꞌo káꞌa̱n ña ta̱gobernador Festo ti̱ꞌví ra ta̱Pablo kua̱ꞌa̱n ra ñoo Roma
Ta saá ki̱xaa̱ ki̱vi̱ ña chi̱kaa̱ ini ta̱gobernador Festo ña kee ndi̱ ko̱ꞌo̱n ndi̱ xíꞌin tón barco nda̱ estado Italia no̱o̱ nákaa̱ ñoo Roma. Ta natropa na ndáa veꞌe ka̱a na̱taxi na ta̱Pablo ta xíꞌin inka̱ nata̱a na xi̱ñoꞌo ini veꞌe ka̱a yóꞌo, na̱taxi na nayóꞌo ndaꞌa̱ ñii ta̱a ta̱ na̱ní Julio. Ta̱Julio yóꞌo kúu ta̱ ndíso chiño xíꞌin ñii ciento natropa, ta kúu ra ñii ta̱táꞌan ñii tiꞌvi natropa na na̱ní Compañía Augusta, ta natropa yóꞌo kúu na kísa chiño no̱o̱ ta̱rey César. Ta nda̱a ndi̱ ñii tón barco tón ki̱xi ñoo Adramitio. Ta tón barco yóꞌo xa yóo tiꞌva nó kee nó ko̱ꞌo̱n nó ñii yichi̱ no̱o̱ yaꞌa nó kua̱ꞌa̱ ní ñoo estado Asia, ta kukuiin nó loꞌo kuiti ñii ñii ñoo yóꞌo. Ta saá ke̱e ndi̱ kua̱ꞌa̱n ndi̱ xíꞌin tón barco yóꞌo. Ta ñii ta̱táꞌan ndi̱ ta̱ na̱ní Aristarco kua̱ꞌa̱n ra xíꞌin ndi̱. Ta ta̱Aristarco yóꞌo kúu ra ta̱a ta̱ñoo Tesalónica ña ndáꞌvi ndaa estado Macedonia. Ta ni̱ti̱vi inka̱ ki̱vi̱ ta ni̱xaa̱ ndi̱ ñoo Sidón. Ta ta̱Julio, ta̱a ta̱ ndíso chiño xíꞌin natropa, ke̱ꞌé ra ñava̱ꞌa xíꞌin ta̱Pablo ta̱xi ra ña noo ra tón barco ña ko̱ꞌo̱n ra nakutáꞌan ra xíꞌin namigo ra na táku̱ ñoo yóꞌo. Ta nayóꞌo chi̱ndeé na ra, ta̱xi na ña xíni̱ ñóꞌó ndaꞌa̱ ta̱Pablo. Ta saá nda̱a tuku ndi̱ tón barco ta ke̱e ndi̱ kua̱ꞌa̱n ndi̱. Ta mi̱i chí xiiña no̱o̱ kua̱ꞌa̱n ndi̱, ndeé ní va̱xi ta̱chi̱ ña káni tón barco, ta xa̱ꞌa̱ ña káni ní ta̱chi̱ yóꞌo ña chíndaꞌá ña tón barco nandikó nó chí sa̱ta̱, yo̱ꞌvi̱ ní táxi ña ko̱ꞌo̱n ndi̱ chí no̱o̱. Ta xa̱ꞌa̱ ñayóꞌo chi̱kaa̱ ini ndi̱ nasama ndi̱ yichi̱ no̱o̱ ko̱ꞌo̱n ndi̱. Ta saá na̱kiꞌin ndi̱ kua̱ꞌa̱n ndi̱ ta ni̱yaꞌa ndi̱ ñii táꞌví ñoo isla Chipre no̱o̱ o̱n vása ndeé ní káni ta̱chi̱. Ta saá ke̱e ndi̱ kua̱ꞌa̱n ndi̱, ta ni̱yaꞌa ndi̱ yatin ñoo estado Cilicia xíꞌin ñoo estado Panfilia, ña ñóꞌo yuꞌu̱ takuií, ta saá ni̱xaa̱ ndi̱ ñoo Mira ña ndáꞌvi ndaa estado Licia.
Ta ñoo Mira yóꞌo ta̱Julio, ta̱a ta̱ ndíso chiño, na̱níꞌi ra ñii barco tón ki̱xi ñoo Alejandría ta kua̱ꞌa̱n nó nda̱ ñoo estado Italia. Ta ta̱Julio xa̱ꞌnda chiño ra no̱o̱ ndi̱ ña ndaa ndi̱ tón barco yóꞌo. Tá ndi̱ꞌi nda̱a ndi̱ nó, ta ke̱e ndi̱ kua̱ꞌa̱n ndi̱. Ta xa kua̱ꞌa̱ ní ki̱vi̱ kúu ña ñóꞌo ndi̱ kua̱ꞌa̱n ndi̱, chi kuee ní kua̱ꞌa̱n tón barco, saá chi yo̱ꞌvi̱ ní kua̱ꞌa̱n tón yóꞌo xa̱ꞌa̱ ña ndeé ní káni ta̱chi̱ ña va̱xi chí no̱o̱ kua̱ꞌa̱n ndi̱. Ta ni̱yaꞌa ndi̱ yatin ñoo Gnido, ta o̱n vása ní‑kivi xaa̱ ndi̱ ñoo yóꞌo, chi ndeé ní káni ta̱chi̱. Ta saá tuku na̱sama ndi̱ yichi̱ ta kua̱ꞌa̱n ndi̱ chí sur, ta kua̱ꞌa̱n ndi̱ yáꞌa ndi̱ yatin ñoo isla Creta, ñii táꞌví no̱o̱ o̱n vása ndeé ní káni ta̱chi̱, ta ni̱yaꞌa ndi̱ ñii xiiña isla yóꞌo, ña na̱ní Salmón. Ta kuee ní kua̱ꞌa̱n tón barco xíꞌin ndi̱ no̱o̱ takuií, ta kánóo nó kua̱ꞌa̱n nó yatin no̱o̱ yóo ñoꞌo̱ yi̱chí. Ta saá yo̱ꞌvi̱ ní ni̱xaa̱ ndi̱ ñii xiiña ña na̱ní Buenos Puertos, ña yóo yatin xíꞌin ñii ñoo ña na̱ní Lasea ña nákaa̱ isla Creta.
Xa kua̱ꞌa̱ ní ki̱vi̱ kúu ña ke̱e ndi̱ ñoo Cesarea, chi tón barco kuee ní kua̱ꞌa̱n nó, ta vitin xa yatin ní to̱nda̱a ña kixaa̱ u̱ni̱ yo̱o̱ ña vi̱xin, saá chi xa ndi̱ꞌi viko̱ najudío ña kúu ña yóo soꞌon na. Ta u̱ni̱ yo̱o̱ vi̱xin yóꞌo kúu ña yi̱yo ní kaka tón barco no̱o̱ takuií mi̱ni. 10 Ta xa̱ꞌa̱ ña yi̱yo ní yóꞌo, nda̱to̱ꞌon ta̱Pablo xíꞌin nata̱a na ndíso chiño xíꞌin tón barco, káchí ra saá xíꞌin na:
―Nata̱a táꞌan yó, táná kee yó vitin ña ko̱ꞌo̱n yó xíꞌin tón barco no̱o̱ takuií, ta xíni̱ i̱ ndí kundoꞌo yó ña o̱n váꞌa. Saá chi yi̱yo ní ndiꞌi xa̱ꞌa̱ ñakíaꞌvi ña ñóꞌo ini tón barco ndíso nó, ta saá tuku yi̱yo ní ndiꞌi xa̱ꞌa̱ mi̱i yó xíꞌin tón barco no̱o̱ takuií ―káchí ta̱Pablo xíꞌin na.
11 Ta ta̱Julio ni̱‑xiin ra chikaa̱ so̱ꞌo ra to̱ꞌon yóꞌo ña nda̱to̱ꞌon ta̱Pablo xíꞌin na, ta va̱ꞌa ka̱ chi̱kaa̱ so̱ꞌo ra to̱ꞌon ña ni̱ka̱ꞌa̱n ta̱a ta̱ káva tón barco, ta chi̱kaa̱ so̱ꞌo ra to̱ꞌon ña ni̱ka̱ꞌa̱n ta̱a ta̱ xíꞌin yito̱n tón barco. 12 Ta na o̱vi̱ ta̱a yóꞌo xíꞌin kua̱ꞌa̱ ní nata̱a na kísa chiño no̱o̱ na, yóo yuꞌú na ndí o̱n váꞌa Buenos Puertos yóꞌo xa̱ꞌa̱ ña kindo̱o na u̱ni̱ yo̱o̱ vi̱xin. Ta ni̱ka̱ꞌa̱n na ndí va̱ꞌa chikaa̱ na ndee̱ xíꞌin mi̱i na ña ko̱ꞌo̱n na xíꞌin tón barco nda̱ ñoo Fenice, ña nákaa̱ inka̱ táꞌví isla Creta, ta va̱ꞌa ka̱ ná kindo̱o tón barco kundichi nó ñoo yóꞌo ndiꞌi yo̱o̱ vi̱xin ní, chí ñoo Fenice yóꞌo tívi xíto ndaa ña chí noreste ta tívi xíto ndaa ña chí sureste.
To̱ꞌon yóꞌo káꞌa̱n xa̱ꞌa̱ ña ndeé ní káni ta̱chi̱ tón barco ki̱vi̱ kua̱ꞌa̱n nó no̱o̱ takuií mi̱ni
13 Ta ñii ki̱vi̱ va̱ꞌa ní livi xíka ta̱chi̱ ña ki̱xi chí sur, ta saá ni̱vi na kísa chiño ini tón barco, ni̱ka̱ꞌa̱n na, káchí na saá:
―Va̱ꞌa vitin, chi ta̱chi̱ ña xíka yóꞌo kivi chindeé ña tón barco xaa̱ nó nda̱ ñoo Fenice ―káchí na.
Ta saá nda̱a ndiꞌi ndi̱ tón barco, ta na kísa chiño ini tón barco na̱sita na ndiꞌi yoꞌo̱ ña nóꞌni ka̱a náꞌno ña veé ní, ña ñóꞌo ini takuií, ña kúu ña o̱n vása táxi ko̱ꞌo̱n tón barco nda̱ ñii xiiña. Tá ndi̱ꞌi ña ta̱va na ñaveé yóꞌo, ta ni̱sa̱ña̱ tón barco, ta ke̱e nó kua̱ꞌa̱n nó xíꞌin ndi̱, ta kánóo nó, kua̱ꞌa̱n nó yuꞌu̱ takuií mi̱ni, yatin no̱o̱ yóo ñoꞌo̱ yi̱chí isla Creta. 14 Ta saá ñii kama ki̱xáꞌá ndeé ní káni ta̱chi̱ naꞌá ña na̱ní Euroclidón. Ta ta̱chi̱ yóꞌo va̱xi ña chí ma̱ꞌñó no̱o̱ kéta ño̱ꞌo xíꞌin chí norte, ta ndeé ní káni ta̱chi̱ yóꞌo tón barco. 15 Ta saá ni̱‑kuchiño ko̱ꞌo̱n ka̱ ndi̱ chí no̱o̱ kóni ndi̱ ko̱ꞌo̱n ndi̱. Ña̱kán sa̱ña ndi̱ ña káva ndi̱ tón barco no̱o̱ kóni ndi̱ ko̱ꞌo̱n nó xíꞌin ndi̱, ta va̱ꞌa ka̱ sa̱ndakoo ndi̱ ndí ña ta̱chi̱ ná kaꞌnda chiño ña míchí ko̱ꞌo̱n nó. 16 Ta saá ni̱xaa̱ ndi̱ yatin no̱o̱ nákaa̱ isla loꞌo ña na̱ní Clauda, ta kua̱ꞌa̱n ndi̱ ñii táꞌví no̱o̱ o̱n vása ndeé ní xíka ta̱chi̱. Ta tón barco káꞌno no̱o̱ ñóꞌo ndi̱ kua̱ꞌa̱n ndi̱, ñóo nó ñii tón barco loꞌo, kua̱ꞌa̱n nó, ta saá xíꞌin ñayo̱ꞌvi̱ ní na̱sita ndi̱ tón loꞌo yóꞌo, xa̱ꞌa̱ ña ko̱to̱ chindaꞌá ta̱chi̱ nó, ta kani nó tón barco káꞌno. Ta saá chi̱kaa̱ va̱ꞌa ndi̱ tón loꞌo yóꞌo ini tón barco káꞌno. 17 Ta saá xíꞌin kua̱ꞌa̱ ní yoꞌo̱, nata̱a na kísa chiño xíꞌin tón barco káꞌno, chi̱súku ndaa na kua̱ꞌa̱ xiiña nó ña katón kútu̱ na nó, xa̱ꞌa̱ ña chindeé ña nó ña o̱n nda̱ta̱ nó. Saá chi yíꞌví ní na ko̱to̱ ta̱chi̱ ña ndeé ní káni, chindaꞌá ña tón barco ña ko̱ꞌo̱n nó nda̱ Sirte, ña kúu ñii xiiña no̱o̱ o̱n vása kónó takuií mi̱ni, ta yíꞌví na ko̱to̱ kani ndaa tón barco no̱o̱ yo̱tí ña yóo ini takuií, ta tani nó. Ta xa̱ꞌa̱ ña yi̱yo yóꞌo, sa̱noo na tiko̱to̱ ndíka̱ ña nóꞌni no̱o̱ yito̱n tón ñíndichi sa̱ta̱ tón barco, ta sa̱ndakoo na tón barco ko̱ꞌo̱n nó chí no̱o̱ chindaꞌá ta̱chi̱ nó. 18 Ta ni̱ti̱vi inka̱ ki̱vi̱, ta nda̱ loꞌo o̱n xi̱in ta̱chi̱ ya̱a̱ ña, ta ndeé ní káni ka̱ ña tón barco no̱o̱ ñóꞌo ndi̱. Ta saá ni̱vi na kísa chiño ini tón barco ta̱va na ñaveé ndíso nó ña kúu ñakíaꞌvi ñóꞌo ini nó, ta sa̱kana na ndiꞌi ñakíaꞌvi yóꞌo ini takuií mi̱ni xa̱ꞌa̱ ña ndukama tón barco yóꞌo. 19 Saá kúu, ta ki̱xaa̱ ki̱vi̱ u̱ni̱, ta nda̱ loꞌo o̱n vása yáa̱ ta̱chi̱, ni o̱n vása ní‑xikuiin kóon sa̱vi̱, ta ndiꞌi ndi̱ ñóꞌo ini tón barco, ta̱va ndi̱ ndiꞌi ndaꞌa̱ chiño válí, ta sa̱kana ndi̱ ña ini takuií xa̱ꞌa̱ ña ndukama ka̱ nó. 20 Ta ndiví ñoó ndeé ní káni ta̱chi̱, ta ndeé ní kóon sa̱vi̱. Ta saá ni̱yaꞌa kua̱ꞌa̱ ní ki̱vi̱, ta o̱n vása ní‑xini ndi̱ ki̱mi, ni o̱n vása ní‑xini ndi̱ ño̱ꞌo ña yéꞌe ndiví. Ta o̱n vása ní‑kaꞌán ka̱ ndi̱ ña kuchiño kutaku̱ ndi̱, saá xáni si̱ni̱ ndi̱.
21 Ta saá ni̱yaꞌa kua̱ꞌa̱ ní ki̱vi̱, ta ndiꞌi ndi̱ na ñóꞌo ini tón barco nda̱ loꞌo ni̱‑xixi ndi̱. Ta saá ta̱Pablo na̱kundichi ra ma̱ꞌñó no̱o̱ nákutáꞌan ndiꞌi nata̱a na kísa chiño ini tón barco, ta ni̱ka̱ꞌa̱n ra xíꞌin na, káchí ra saá:
―Ndóꞌó tata, xa ni̱ka̱ꞌa̱n i̱ xíꞌin ndó ndí o̱n vása va̱ꞌa sandakoo yó isla Creta. Tá ní chikaa̱ so̱ꞌo ndó to̱ꞌon ña ni̱ka̱ꞌa̱n i̱ xíꞌin ndó, níkúu, ta saá o̱n kóo ña yo̱ꞌvi̱ xóꞌvi̱ yó vitin, ni o̱n vása ní‑ndañóꞌó kua̱ꞌa̱ ní ñakuíká xíꞌin ñakíaꞌvi ña xi̱ñoꞌo ini tón barco yóꞌo, níkúu. 22 Ta saá ni, o̱n kundiꞌi ini ndó, ta va̱ꞌa ka̱ chikaa̱ ndó ndee̱ ini mi̱i ndó, chi nda̱ ñii yó ñóꞌo yóꞌo o̱n kivi̱ yó, ndasaá kuiti tón barco yóꞌo ndiꞌi xa̱ꞌa̱. 23 Saá chi ñoó ndiveꞌe ni̱ti̱vi no̱o̱ i̱ ñii ñaángel ña ke̱e no̱o̱ Ndios, Ta̱a ta̱Káꞌno no̱o̱ i̱, ta kúu ra ta̱a ta̱ kísa chiño i̱ no̱o̱. 24 Ta ni̱ka̱ꞌa̱n ñaángel yóꞌo xíꞌin i̱, ka̱chí ña saá: “O̱n kuyi̱ꞌví ún, Pablo, chi ndixa xaa̱ ún no̱o̱ ta̱rey César ña kasa nani ra kua̱chi xa̱ꞌa̱ ún. Ta inka̱ ñava̱ꞌa keꞌé Ndios xíꞌin ún kuu ña saka̱ku ra ndiꞌi ni̱vi na ñóꞌo ini tón barco xíꞌin ún, ta nda̱ ñii ndóꞌó o̱n kivi̱ ndó”, ka̱chí ñaángel xíꞌin i̱. 25 Ta saá va̱ꞌa chikaa̱ ndó ndee̱ ini ndó, chi kúnda̱a̱ ini i̱ ndí Ndios kúu ta̱a ta̱nda̱a̱, ta ndixa kasa ndivi ra ndiꞌi to̱ꞌon ña ni̱ka̱ꞌa̱n ra xíꞌin i̱. 26 Ta vará o̱n takuéꞌe̱ nda̱ ñii mi̱i yó, ta tón barco yóꞌo ndiꞌi xa̱ꞌa̱ nó tá xaa̱ nó yatin ñoꞌo̱ yi̱chí ñii isla ―káchí ta̱Pablo xíꞌin nata̱a na kísa chiño xíꞌin tón barco yóꞌo.
27 Ta saá ni̱xi̱no̱ u̱xu̱ ko̱mi̱ ki̱vi̱, ta kánóo tón barco no̱o̱ takuií ñii xiiña ña na̱ní Mar Adriático. Ta xa ni̱to̱nda̱a ma̱ꞌñó ñoó kúu ña, ta nata̱a na kísa chiño xíꞌin tón barco xáni si̱ni̱ na ndí xa ni̱xaa̱ ndi̱ yatin no̱o̱ yóo ñoꞌo̱ yi̱chí. 28 Ta saá sa̱noo na ñii yoꞌo̱ ña nóꞌni no̱o̱ xíꞌin ñaveé loꞌo, ña kúu ña xíni̱ ñóꞌó na choꞌon ki̱ꞌva na ñakónó takuií. Ta saá tá sa̱noo na ñayóꞌo ini takuií, ta ku̱nda̱a̱ ini na ndí o̱ko̱ xa̱ꞌo̱n ñii metro kúu ñakónó ini takuií yóꞌo. Ta saá inka̱ xíká ka̱ loꞌo kua̱ꞌa̱n tón barco, ta tuku sa̱noo na yoꞌo̱ ini takuií ña choꞌon ki̱ꞌva na ndasaá kónó takuií. Ta saá ku̱nda̱a̱ ini na ndí o̱ko̱ u̱xa̱ metro kúu ñakónó takuií vitin. 29 Ta saá ki̱xáꞌá yíꞌví na ko̱to̱ kani ti̱xin tón barco yu̱u̱ náꞌno ña ñóꞌo ini takuií no̱o̱ xa yatin yóo ñoꞌo̱ yi̱chí. Ta tuku ti̱in na ko̱mi̱ ñaveé náꞌno ña nóꞌni ndaa tón barco ta sa̱noo na ña ini takuií xa̱ꞌa̱ ña chindeé ña kundichi tón barco no̱o̱ takuií, ña o̱n ko̱ꞌo̱n nó no̱o̱ yóo yu̱u̱. Ta saá ndu̱kú na no̱o̱ Ndios ña ya̱chi̱ ní kixaa̱ ña ti̱vi inka̱ ki̱vi̱. 30 Ta sava nata̱a na kísa chiño xíꞌin tón barco xáni si̱ni̱ na ndí va̱ꞌa ka̱ ná saka̱ku xíꞌin mi̱i na. Ta saá ki̱xáꞌá na sánoo seꞌé na tón barco loꞌo xa̱ꞌa̱ ña kanóo nó no̱o̱ takuií. Ta ndákuiti ña sákuu na kúu ña sánoo na ñaveé náꞌno, chi nata̱a yóꞌo chi̱kaa̱ ini na ko̱ꞌo̱n seꞌé na xíꞌin tón barco loꞌo yóꞌo nda̱ no̱o̱ yóo ñoꞌo̱ yi̱chí ña ka̱ku na. 31 Ta ta̱Pablo ku̱nda̱a̱ ini ra yu kúu ña kóni nata̱a yóꞌo keꞌé na, ta saá ke̱e ra kua̱ꞌa̱n ra no̱o̱ yóo ta̱a ta̱ ndíso chiño ta no̱o̱ yóo natropa ra xíꞌin ra. Ta ni̱xaa̱ ra, ta ni̱ka̱ꞌa̱n ra, káchí ra saá xíꞌin na:
―Ndiꞌi mi̱i yó xíni̱ ñóꞌó kindo̱o ka̱ yó ini tón barco káꞌno yóꞌo, ta saá va̱ꞌa ka̱ku ndiꞌi yó. Táná sava yó kee yó ko̱ꞌo̱n yó ta sandakoo yó tón barco yóꞌo, ta saá o̱n kuchiño ka̱ku ndiꞌi yó ―káchí ta̱Pablo xíꞌin na.
32 Ta natropa chi̱kaa̱ so̱ꞌo na to̱ꞌon yóꞌo, ta xa̱ꞌnda na yoꞌo̱ ña nóꞌni tón barco loꞌo, ta ni̱sa̱ña̱ nó, kua̱ꞌa̱n mi̱i nó no̱o̱ takuií mi̱ni.
33 Ta xa yatin ní ña ti̱vi inka̱ ki̱vi̱ kúu ña, ta ta̱Pablo ni̱ka̱ꞌa̱n ra ndu̱kú ra no̱o̱ ndiꞌi ni̱vi na ñóꞌo ini tón barco xíꞌin ra, káchí ra saá:
―Ta vitin xa ni̱yaꞌa u̱xu̱ ko̱mi̱ ki̱vi̱ ta nda̱ loꞌo o̱n vása xíxi ndó. 34 Ta vitin xáku ndáꞌví i̱ no̱o̱ ndó ña kuxu ndó loꞌo xa̱ꞌa̱ ña kukomí ndó ndee̱, saá chi kúnda̱a̱ ini i̱ ndí nda̱ loꞌo o̱n takuéꞌe̱ nda̱ ñii mi̱i yó ―káchí ta̱Pablo xíꞌin na.
35 Ta saá ki̱ꞌin ta̱Pablo si̱ta̱ va̱ꞌa ta ni̱ka̱ꞌa̱n ra xíꞌin Ndios, káchí ra saá:
―Táxaꞌvi ñaꞌá ún, Tata Yivá yó Ndios, chi táxi ún ña xíni̱ ñóꞌó kuxu ndi̱ ―káchí ta̱Pablo xíꞌin Ndios.
Ta saá sa̱kuáchi ra si̱ta̱ va̱ꞌa yóꞌo, ta ki̱xáꞌá ra xíxi ra loꞌo ña. 36 Ta xíꞌin ña kéꞌé ta̱Pablo saá, chi̱kaa̱ ra ndee̱ ini nata̱a yóꞌo, ta ki̱xáꞌá na xíxi na. 37 Ta ndiꞌi mi̱i ndi̱ na ñóꞌo ini tón barco yóꞌo kúu ndi̱ o̱vi̱ ciento u̱ni̱ si̱ko̱ xa̱ꞌo̱n ñii ni̱vi. 38 Tá ndi̱ꞌi xi̱xi ndiꞌi nata̱a na kísa chiño xíꞌin tón barco, ta sa̱kana na ndiꞌi ñaveé ña kúu ndiki̱n trigo xíꞌin ndiki̱n cebada ta xíꞌin inka̱ ña ndíso tón barco, sa̱kana na ndiꞌi ñayóꞌo ini takuií xa̱ꞌa̱ ña ndukama ka̱ tón barco.
To̱ꞌon yóꞌo káꞌa̱n ndasaá ndi̱ꞌi xa̱ꞌa̱ tón barco
39 Ta ni̱ti̱vi inka̱ ki̱vi̱, ta o̱n vása ní‑kuchiño kunda̱a̱ ini na mi̱i ndáꞌvi ndaa ñoꞌo̱ yi̱chí ña xíto na nákaa̱ yatin. Ta saá xi̱to na ñii xiiña ña kúu nina yo̱tí yuꞌu̱ mi̱ni, ta xáni si̱ni̱ na saá: Va̱ꞌa ná chikaa̱ yó ndee̱ ña ko̱ꞌo̱n yó xíꞌin tón barco, ta xaa̱ yó nda̱ xiiña kaa̱ no̱o̱ yóo yo̱tí, saá chi̱kaa̱ ini na. 40 Ña̱kán xa̱ꞌnda na yoꞌo̱ ña nóꞌni ka̱a náꞌno ña veé ní, ña ñóꞌo ini takuií, ta nda̱xin na yoꞌo̱ ña nóꞌni tón yito̱n tón xíni̱ ñóꞌó na káva na tón barco. Ta saá na̱kani ndichi na sa̱ta̱ tón barco ñii yito̱n káni̱, ta chi̱koꞌni na ñii tiko̱to̱ loꞌo no̱o̱ nó, xa̱ꞌa̱ ña chindaꞌá ta̱chi̱ tón barco ko̱ꞌo̱n nó no̱o̱ yóo yo̱tí. 41 Ta saá kua̱ꞌa̱n tón barco, ta o̱n ta̱ꞌán ka̱ xaa̱ nó yuꞌu̱ takuií, ta ka̱ni ndaa ti̱xin nó no̱o̱ yo̱tí, no̱o̱ o̱n vása kónó ka̱ takuií mi̱ni. Ta saá ni̱‑kuchiño nó ko̱ꞌo̱n ka̱ nó, chi ti̱xin nó ka̱ni ndaa ña no̱o̱ yo̱tí. Ta xíꞌin ña ndeé ní káni ndaa takuií tón barco yóꞌo ta̱nda̱ ki̱xáꞌá nó cha̱chi nó. 42 Ta xáni si̱ni̱ natropa ña kaꞌni na ndiꞌi napreso, chi yíꞌví na ko̱to̱ ndava niꞌni nayóꞌo no̱o̱ takuií ta ka̱ku na ko̱ꞌo̱n ndíka̱ na, saá xáni si̱ni̱ natropa yóꞌo. 43 Ta ta̱a ta̱ ndíso chiño xíꞌin natropa ni̱‑xiin ra ña kaꞌni na ta̱Pablo, ta saá xa̱ꞌnda chiño ra no̱o̱ natropa ndí o̱n kaꞌni na nda̱ ñii napreso. Ta xa̱ꞌnda chiño ra no̱o̱ ndiꞌi ni̱vi na ñóꞌo ini tón barco, káchí ra saá xíꞌin na:
―Siꞌna ndiꞌi ndó na va̱ꞌa kúchiño kunoo ko̱ꞌo̱n matóꞌón no̱o̱ takuií, vitin kee ndó ko̱ꞌo̱n ndó, ta xaa̱ ndó nda̱ no̱o̱ yóo ñoꞌo̱ yi̱chí kaa̱. 44 Ta ndóꞌó na o̱n vása kúchiño kunoo ko̱ꞌo̱n matóꞌón no̱o̱ takuií, ñii ñii ndó xíni̱ ñóꞌó tiin ndó yito̱n tón barco yóꞌo, tón kúu tón cha̱chi, ña kuchiño kundoso ndó sa̱ta̱ nó, ta xaa̱ ndó nda̱ no̱o̱ yóo ñoꞌo̱ yi̱chí kaa̱ ―káchí ta̱ ndíso chiño yóꞌo.
Ta saá ki̱sa ndivi ndi̱ to̱ꞌon ña ni̱ka̱ꞌa̱n ra xíꞌin ndi̱, ta va̱ꞌa ni̱xaa̱ ndiꞌi ndi̱ no̱o̱ yóo ñoꞌo̱ yi̱chí yuꞌu̱ takuií mi̱ni, ta nda̱ loꞌo o̱n vása ní‑takuéꞌe̱ nda̱ ñii ndi̱.