13
Vona sesebai witi vewanina weaqina
(Maki 4:1-9; Luke 8:4-8)
ʼAubena nana ʼinaya Ieisu vanuega ʼifoqe ta iqo balabalaya toabui. * Ta qabu qiduadi ivaʼauta ʼinaya tuata wagaya gelu toabui ta qabu dina balabalaya itovotovolo. ʼInega vona sesebaiega yani ʼeala veʼitedi, ta wese vonedi vonaya, “ʼOloto taha tauya vaoqaya witi vewanidi sabi veyavulina. E ʼinega veʼale veyavuledi, ta vaina vewana ʼedabalaya iavuta ʼinega manuqa iʼitedi iwebui iʼainidi. Ta vaina vewana iavuta bwaʼo dabodabonaya, ta ʼabiboda itabo kwayavona, mana bwaʼobwaʼo yalayalana. Ta tuta nana babaʼau vanemai ʼinega guveʼaligidi, mana kwalamidi ge dawebui bwaʼobwaʼo gamo otaqinaya. E vaina vewana talitali gamonaya iavuta ta maega itabo vefofo, ʼinega talitali nana vewaiwai ta witi ge ana fata navuaqa. Ta wese vaina vewana bwaʼobwaʼo aqiaqina ʼinaya iavuta itabo ta ivuaqa, ʼinega vewana diavona ʼidiega vaina ivuaqa 100 ʼidewani, ta vaina 60 ta wese vaina 30. Ta ʼeguma ma taniqami baʼe vona nana ona noqolidi.”
Vona sesebai ena ʼifoqe ʼiuna
(Maki 4:10-12; Luke 8:9-10)
10 ʼInega Ieisu ana toʼabibodayavo imai ʼinaya ta ivoneaya, “Tolaʼai weaqina tomotau vona sesebaiega uveveʼitedi?”
11 ʼInega Ieisu vonaya, “Omiʼa Yaubada awafelemi be vaina yani ʼwaiʼwaividi ena ʼEbeluvine weaqina niʼa oalahalamania, ta baʼe qabu diavona gebu. 12  * Aiqabu vaina yani ʼidia nawale givetomana ago vaʼinena ina lobea, ta aiqabu ge yani agona ʼidia, e nawale Yaubada wese naʼewa yavulea ʼidiega. 13 Baʼe ʼiuna ʼinega vona sesebaiega yaveveʼita ʼidia, mana matadiega iʼitaʼita ta ge ida ʼita aqiaqiea. Ta wese ivivineneqa ta ge ida noqoli be ge ida alamania.
14  * “Tovesimasimana Aisea ena vona ana aqiaqi niʼa ʼifoqe, mana lova tauna baʼe tomotau diavona weaqidi madusimanea vonaya,
‘Nawale ivivineneqa ta nuadi ge daʼeqaʼui,
wese iʼitaʼita ta ge ida ʼitei.
15 Mana baʼe tomotau diavona edi nuanuayavo ʼeluatufa,
ta teniqadi ʼelukwava ta wese matadi ʼelukwaya.
Ta ʼeguma matadiega ida ʼitaʼita ta teniqadiega ida noqonoqola
ʼinega ida nuagivila ʼiguya be eda giveaqiaqiedi.’
16  * Ta omiʼa me emi qaiawa, mana matamiega oʼitaʼita ta wese teniqamiega onoqonoqolia. 17 Vonahaqiaqi, baʼe yani diavona niʼa oʼitedi be onoqolidi lova tovesimasimanayavo ta wese tomeqabu edi ilivu tunutunuqina nuanuadi qiduana ida ʼitei ta wese ida noqolia, ta ge adi fata ida lobei.
Ieisu ena vona sesebai givesimatalia
(Maki 4:13-20; Luke 8:11-15)
18 “ʼInega vona sesebai vewana ana veyavula weaqina ana alamani ona noqolia. 19 ʼEguma taha toga Yaubada ena ʼEbeluvine valena nanoqolia ta nuana ge daʼeqaʼui, e tauna ʼidewani vewana dina iavuta ʼedabalaya, ʼinega toluveifana maimai ta vona diavona ʼoloto nana giwalinaya ʼenoʼeno ʼewaʼewa yavuledi. 20-21 Ta vaidi tomotau Valena Aqiaqina inoqolia ta lukwayavonega me edi qaiawa iawafeledi Yaubada ʼinaya. Ta ʼabiboda tuta nana vita nage vevoalana ilobea Vale nana weaqina wese lukwayavonega edi vetumaqana ina nogea, mana taudi kavona vewana dina dabodabo ʼinaya iʼeluavuta ta kwalamidi ge davaveʼabi bwaʼobwaʼoya. 22  * Vaidi tomotau Valena Aqiaqina inoqolia ta iʼewa aqiaqiea, ta ʼabiboda bwaʼobwaʼo ana kaikaiwabuyavo be wese edi toa bwaʼobwaʼoya weaqina nuadi ʼewea, ʼinega taudi edi vetumaqana inuafania ta ge adi fata be ina vuaqa, mana baʼe tomotau diavona kavona vewana dina iʼeluavuta talitali gamonaya. 23 Ta ʼesi vaidi tomotau Valena Aqiaqina inoqolia ta nuadi ʼeqaʼuya ʼinega ivuaqa aqiaqi, ta vuaqidi vaina 100 ta vaina 60 ta wese vaina 30, mana omoʼe tomotau diavona kavona vewana dina bwaʼobwaʼo aqiaqina ʼinaya iʼeluavuta.”
Vona sesebai witi be libi weaqina
24 ʼInega taha wese vona sesebai Ieisu tomotau vonedi vonaya, “Mahala ena ʼEbeluvine kavona taha ʼoloto witi vewanina aqiaqina veyavulea ena vaoqa ʼinaya. 25 Ta velovelovana ʼinaya ena tofewayavo maega iʼeno motaiva ta ana avia taha mai vaoqaya ta libi vewanidi veyavuledi witi otaqa gamonaya, ʼabo tauya. 26 Yani qabuna ʼelutabo ta wese ivuaqa, ʼinega tofewa diavona libi nana iʼita ʼinanea.
27 “ʼInega tonivaoqa ena tofewayavo imai ta ivoneaya, ‘Kaiwabu, vewana aqiaqina eu vaoqaya lova uveyavuledi, ta maʼoda ʼinega libi maega itabo vinivinioya?’ 28 Ta tonivaoqa vonaya, ‘Baʼe taha voalagu ena viaqa.’ ʼInega ena tofewayavo ivetelaʼaiea ivonaya, ‘Maʼoda, nage libi dina ana luabu yavuledi?’ 29 Ta tonivaoqa vonaya, ‘ʼEtobala, mana ʼeguma libi diavona ona luabuya ʼinega wese vaina witi maega ona abu yavuledi. 30 Ta ʼesi bolimana ana tutaya egu todaʼayavo ena vonedi libi diavona ina vavutuqidi witi ʼidiega, ʼinega libi diavona ina gabu yavuledi, ta ʼesi witi daisina ina vaʼauqidi ta egu sailakaya ina vedododi.’ ”
Vewana goyona ana giveago vona sesebaina
(Maki 4:30; Luke 13:18-19)
31 Wese Ieisu taha vona sesebaiega tomotau vonedi vonaya, “Mahala ena ʼEbeluvine kavona taha ʼoloto teʼwa vewanina naʼewei ta ena talaqa ʼinaya naʼwadia. 32 Vonahaqiaqi, teʼwa vewanina yani goyona, ta ʼeguma kana ʼwadia ʼinega ena tabo ʼinaya yani qabuna vaoqaya naveqidua vaʼinedi kavona ʼaiwe be ʼinega manuqa ina mai ta laqanaya ina nevuqa.”
Falawa ana ʼebegiveago isiti vona sesebaina
(Luke 13:20-21)
33 ʼInega Ieisu wese vona sesebaiega vonedi vonaya, “Mahala ena ʼEbeluvine kavona taha vavine falawa ana ʼebegiveago ana wawa isiti goyona naʼewei ta falawa qiduana maega nawayavilea, ʼinega falawa nana nadidina.”
Ieisu ena vona sesebai ʼiuna
(Maki 4:33-34)
34 Ieisu tuta qabuna vona sesebaiega tomotau veveʼitedi. Tauna ge taha yani davonedi mali vona ʼinega, ta ʼesi tuta qabuna vona sesebaiega veveʼitedi. 35  * Baʼe ʼinega tovesimasimana taha ena vona ana aqiaqi ʼifoqe, mana lova madusimanea vonaya,
“Vona sesebaiega tomotau ena vonedi, be tolaʼai yanidiavo Yaubada aʼugovaqedi bwaʼobwaʼo ana ʼivaʼavaʼata ʼunuyega ena vona ʼifoqeyea ʼidia.”
Ieisu libi vona sesebaina givesimatalia
36 ʼInega Ieisu qabu diavona nogedi ta lugu vanuea, ta ana toʼabibodayavo imai ʼinaya ta ivonaya, “Vona sesebai libi vaoqaya ana alamani una givesimatalia ʼimaya.”
37 ʼInega Ieisu vonedi vonaya, “Witi vewanina aqiaqina ana toveyavula, tauna yaʼa Tomotau Natuna. 38 Ta vaoqa nana kavona bwaʼobwaʼo qabuna, ta vewana aqiaqina taudi Yaubada ena ʼEbeluvine ana tomotauyavo, ta libi taudi toluveifana ena tomotauyavo. 39 Ta libi ana toveyavula benaʼe Seitani. Ta bolimana ana tuta benaʼe tuta ana ʼebeluʼovoa, ta tobolimana taudi Yaubada ena tovaleʼewayavo. 40  * Be tuta ana ʼebeluʼovoa ʼinaya toluveifadi taudi ʼidewani libi Yaubada ena tovaleʼewayavo ina vaʼauqidi be ina gabu yavuledi.
41  * “Ta yaʼa Tomotau Natuna egu tovaleʼewayavo ena vetunedi be toluveifana ena toveʼitayavo be ena tofewayavo ina vaʼauqidi ta ina ʼwavinidi Yaubada ena ʼEbeluvine ʼinega. 42  * Ta ina felawebuiedi ʼaiwe ʼalaʼalaina gamonaya, ta ʼinaya visiqa ina lutonovi be ina dou ta wese aladi navetalakikokiko. 43  * Ta ʼabiboda taudi tunutunuqidi Tamadi ena ʼEbeluvine gamonaya ina simatala babaʼau ʼidewana. ʼEguma ma taniqami baʼe vona nana ona noqolia.
Yani toi vona sesebaidi
44 “Mahala ena ʼEbeluvine baʼe ʼidewani. Taha ʼoloto yani kaikaiwabu otaqina lobea bwaʼobwaʼo gamonaya, ta wese aʼukwaiva ʼeviviea. ʼInega me ena qaiawa tauya ta ena kulufayavo qabuna vegimwaneyedi ta adi veʼia ʼewea, ʼinega bwaʼobwaʼo nana gimwanea.
45 “Ta wese mahala ena ʼEbeluvine kavona taha tomotau nuanuana taha mwali aqiaqina nagimwanea. 46 Ta tuta nana taha mwali aqiaqi otaqina lobea, e ʼinega ena kulufa qabuna vegimwaneyedi be yaqisa mwali nana ana fata nagimwanea.
47 “Ta wese mahala ena ʼEbeluvine ʼidewani togomana edi gomana ibwaʼuya lavuya, ta ʼiqana taha taha iʼonedi. 48 Ta tuta nana ʼiqana gomana iluveagatunaʼia ʼinega ilihi vaneyea balabalaya, ta ʼinega itoabui ta ʼiqana qabudi ivavutuqidi. ʼInega ʼiqana aqiaqidi kwalisi ʼinaya ivedododi ta ʼiqana veiveifadi iveyavuledi. 49 Ta wese ʼidewani tuta ana ʼebeluʼovoa ʼinaya Yaubada ena tovaleʼewayavo ina mai ta tomotau luveifadi ina vavutuqidi tomotau aqiaqidi ʼidiega. 50  * Ta tomotau luveifadi ina felawebuiedi ʼaiwe ʼalaʼalaina gamonaya, ta ʼinaya visiqa ina lutonovi be ina dou ta aladi navetalakikokiko.”
Kulufa kaikaiwabu vauvaudi ta ʼituʼituwaidi
51 ʼInega Ieisu vetalaʼaiedi vonaya, “Maʼoda, nage vona sesebai qabuna baʼe niʼa oalamanidi?”,
ta ivonaya, “ʼAo, ʼedewana.”
52 Ta wese vonedia, “ʼInega ona alamani aqiaqiea ʼeguma luvine ana toveʼita taha niʼa vetoʼabiboda mahala ena ʼEbeluvine weaqina, e ʼinega taunana kavona taha tonivanue lugu vanue gamonaya ta ena kulufa vauvauna ta wese ʼituʼituwaina ʼewa ʼifoqeyedi.”
Tomotau Ieisu inogea
(Maki 6:1-6; Luke 4:16-30)
53 Tuta nana Ieisu ena vona sesebai luʼovoidi ʼinega omoʼe diʼwe nana nogea. 54  * ʼInega ʼevivi ena ʼabagaya ta vanue tafwalolo ʼinaya lugu ta veʼitedi. Ta tomotau qabudi nuadi voqana ʼinega ivonaya, “ʼOloto baʼe maʼinega ena alamani ʼewei, ta wese maʼinega waiwai ʼewea ʼinega ana fata yani ʼebenuavoqana viaviaqidi?” 55  * Ta wese ivonaya, “Benaʼe ʼoloto nana tauna toʼeyoqona natuna, waisa? Ta inana Meli ta tainavo Iemesa be Iosefa be Saimoni ta wese Iudasa, wa? 56 Ta wese novunavo maega katoatoa. Ta maʼinega ena alamani be ena waiwai ʼewei?”
57  * ʼInega inogea, ta Ieisu vonedi vonaya, “Tovesimasimana adi ʼamayaba ilobelobea mali ʼabaga ʼidia, ta edi ʼabagaya ta wese edi gadeavo ʼidiega ge taha ʼamayaba ida lobei.” 58 ʼInega Ieisu ʼabaga nana ʼinaya ge viaqa waiwaidi ʼeala daviaqidi, mana ge ida vetumaqanea.
* 13:2 Lk 5:1-3 * 13:12 Md 25:29; Mk 4:25; Lk 8:18; 19:26 * 13:14 Ais 6:9-10; Ion 12:40; Via 28:26-27 * 13:16 Lk 10:23-24 * 13:22 Lk 12:16-21; 1Tim 6:9-10,17 * 13:35 Same 78:2 * 13:40 Ion 15:6 * 13:41 Md 24:31; 25:31; Mk 13:27 * 13:42 Md 8:12 * 13:43 Dan 12:3 * 13:50 Md 13:42; Lk 13:28 * 13:54 Ion 7:15 * 13:55 Ion 6:42 * 13:57 Ion 4:44