10
1 Nu ni yaꞌa yukan na ti ni nakaji Jitoꞌyo Jesús uni xiko uxi ga yɨvɨ, ti ni taji ya ndɨ uu ndɨ uu da ka yoxnuu da kuankoyo da taka ñuu nuu kiꞌin maa ya,
2 ti ni kachi ya jiin da naa da:
―Jniñu Yandios kuu nanu kɨvɨ ka nastutu yo triu, chi jandaa ndixia kuu ja, ja ni kuu ja teꞌnde triu un, ko jaku ni muzu iyo ja kin sajniñu un. Siaꞌan kuu yɨvɨ jaꞌa naa i, chi ndaꞌu ka saꞌa i ja tundo xndaku nuu i, chi kumani chaa kin xndaku un. Yukan kuu ja kaꞌan ri ja kakantaꞌu nuu maa Yandios, ya xiin jniñu un, ti na chuꞌun ya muzu kin nastutu jniñu un.
3 Kuankoyo naa ra, ko nduku ndee ra, chi taji ri roꞌo naa ra nanu rɨɨ ja kuaꞌan tɨ nuu kaꞌiin kuɨtɨ xaan.
4 Tu kundiso ra xuꞌun ni ñunu staa ja kuu ichi, ti tu kundaꞌa ra ndijña, ti koto jakuñɨ ra ja kanxiaꞌu konuꞌun ra jiin yɨvɨ ichi naa ra.
5 Nu ka kɨvɨ ra ɨɨn veꞌe ko xnaka kachi ra: “Na kukuee ja kuu veꞌe jaꞌa.”
6 Ti nu yukan kanchuku yɨvɨ vaꞌa ini, jiin jnuꞌun kukuee, ti na kuu ja kuu yɨvɨ un naa i. Ko nu tu vaꞌa ini yɨvɨ un, va tu kukuee kanchuku i. Kanxiaꞌu jiin i ti kuankoyo naa ra.
7 Kendo veꞌe nuu kanchuku yɨvɨ vaꞌa ini, ti kaji ra koꞌo ra ndoo na kuaꞌa yɨvɨ un nuu ra naa ra, chi ɨɨn chaa saꞌa jniñu, suni iyo ichi da ja kinyaꞌu da. Ti koto kakanuu ra naa ra ja ndukunuu ra ɨnga veꞌe.
8 Nu ni jakoyo ra ɨɨn ñuu naa ra, ti kaji vasu ndoo na kuaꞌa yɨvɨ nuu ra naa ra.
9 Saꞌa tajna yɨvɨ ka kuꞌu ka iyo yukan naa ra, ti kachi jiin i: “Jiin jniñu ñaꞌnu un ja ni ka jini ra ja, ja ni jaa kɨvɨ taꞌu Yandios jniñu, ti kuu kɨvɨ ra ndaꞌa ya na taꞌu ya jniñu nuu ra naa ra.”
10 Ko nu na jakoyo ra ɨɨn ñuu nuu tu kuantaꞌu yɨvɨ roꞌo naa ra, kekoyo ichi un, ti kachi naa ra:
11 “Undi tɨkacha ñuꞌun ñuu ra ja ni jnɨɨ jaꞌa ri naa ri, na kɨsɨ ri, ti yukan na kuu seña ja tu ni ka jantaꞌu ra ruꞌu naa ri. Ko kuñukuu ini ra ja, ja ni jaa kɨvɨ ja kɨvɨkoyo ra ndaꞌa Yandios ja na taꞌu ya jniñu nuu ra naa ra”, kachi ra nuu yɨvɨ ñuu un.
12 Na kachi ri ja nu na chaa juicio, ti kaꞌnu ga kuu nundoꞌo ja kuu ñuu un, ti ansu yɨvɨ ñuu Sodoma ―kachi Jesús.
Yɨvɨ ñuu ni ka nduniꞌin ini
(Mt. 11.20‑24)
13 Siin Jesús xndaku ya, ti ni kachi ya:
―¡Na xaan ndaꞌu roꞌo yɨvɨ ñuu Corazín! ¡Na xaan ndaꞌu roꞌo yɨvɨ ñuu Betsaida! Sa ti ñuu Tiro jiin Sidón ni saꞌa ri taka jniñu ñaꞌnu un nava ni saꞌa ri nuu ñuu ra naa ra, va ja ni kuu naꞌan ni ka nakani ini yɨvɨ un niku, ti kuꞌun i saꞌma ndaꞌu, ti kuchi i yaa, ja na kuu seña i ja ni ka nakani ini i.
14 Ko na kachi ri ja kɨvɨ nu na chaa juicio, ti niꞌin ga kii nundoꞌo sɨkɨ ra ja kuu yɨvɨ ñuu Tiro jiin Sidón.
15 Ti roꞌo, yɨvɨ ñuu Capernaum, koto ndoꞌo ini ra ja nduñaꞌnu ga ñuu ra. Chi suꞌva nukuu ga ñuu ra, ti ndundaꞌu ga ja kuu taka ga ñuu ―ni kachi Jesús.
16 Ti ni kachi ya nuu ndajaꞌa ya tuku:
―Nu ɨɨn yɨvɨ na kuantaꞌu jnuꞌun ri ja ka kaꞌan ra, ti ɨɨn ni kuu ja kuantaꞌu i ruꞌu. Ko yɨvɨ ja tu kuantaꞌu roꞌo naa ra, ɨɨn ni kuu ja tu kuantaꞌu i ruꞌu. Ti yɨvɨ tu ni jantaꞌu i ruꞌu, ɨɨn ni kuu ja tu kuantaꞌu i Yandios ja ni taji ruꞌu nuu ñuyɨvɨ jaꞌa ―ni kachi Jesús.
Ni ka ndeokuñɨ ndɨ uni xiko uxi ndajaꞌa Jesús
17 Ni ka ndenda ndɨ uni xiko uxi chaa ni taji Jesús. Ni ka kusɨɨ ini da, ti ni ka kachi da:
―Jitoꞌyo, undi tachi xaan un ni ka jandatu nuu na, ja ni ka ndaku niꞌin na sɨvɨ ni ―ni ka kachi da.
18 Ti ni kachi Jesús:
―Siaꞌan chi jini ri ja, ja ni xnaa jaꞌuꞌu un jniñu ñaꞌnu maa, nanu ja ni sana ini, nanu iyo naa ini yo ti ndinchaa jinu ɨɨn taja nuu andɨvɨ.
19 Ti nuu ra naa ra ja ni jaꞌa ri jniñu ñaꞌnu, ti kuu kuañu ra sɨkɨ savaꞌni ga koo xi ndɨsuꞌma, ti kundee ra jiin savaꞌni ga ja jito uꞌu roꞌo, ti ni tundo jnaꞌan ra.
20 Ko tu kusɨɨ ini ra naa ra ja ka jandatu tachi xaan un nuu ra. Chi suꞌva na kusɨɨ ini ra, chi ja ni nakuni Yandios nau ka kuu ra, ti ni nakiꞌin ya roꞌo ndaꞌa maa ya ―ni kachi Jesús.
Ni kusɨɨ ini Jesús
(Mt. 11.25‑27; 13.16‑17)
21 Ti hora un ni kusɨɨ xaan ini Jesús ja ni saꞌa Espíritu Santo, ti ni kanajaa ya nuu Yandios:
―Tata na, nakanajaa na niꞌin ja kuu ni jitoꞌo ja taꞌu ni jniñu nɨ tuꞌu andɨvɨ jiin nɨ tuꞌu ñuyɨvɨ jaꞌa, chi ni xnaꞌan ni taka jniñu ñaꞌnu ni nuu yɨvɨ ndaꞌu, ti ni ka chaku ini i. Chi suꞌva ni chisaꞌyɨ ni nuu yɨvɨ tuꞌva ja ndichi xini. Siaꞌan na koo jiin maa ni, Tata na, chi siaꞌan ni kuu ini maa ni ―ni kachi ya.
22 Yukan ti ni kaꞌan Jesús nuu yɨvɨ un:
―Maa tata ri ni nakuaꞌa ya taka jniñu jaꞌa nuu ri. Ti maa ɨɨn ni ya jini nau kuu inijnuni ruꞌu ja kuu ri seꞌe ya. Ti suni ma ɨɨn ni ruꞌu ja kuu ri seꞌe ya, jini ri nau kuu inijnuni maa Tata ri Yandios. Ti suni ruꞌu, ja kuu ri seꞌe ya, na xndaku ri nuu yɨvɨ nau kuu maa Tata ri Yandios ―ni kachi ya.
23 Yukan na ti ni ndeꞌe ya nuu chaa ka skuaꞌa jiin ya, ti ni kachi ya nuu maa ni da naa da:
―Kancha Yandios jiin taka yɨvɨ ka ndeꞌe i jiin nduchi i taka jniñu ñaꞌnu ja ka jini ra vijna.
24 Ti jandaa na kachi ri nuu ra naa ra, ja kuaꞌa xaan profeta ni kikoyo na janaꞌan, jiin taka chaa ni ka kuu rey, ni ka ñukuu ini da ja kuni da taka ja ka jini ra jaꞌa vijna, ko tu ni ka jini da. Suni ni ka ñukuu ini da ja kunsoꞌo da taka jnuꞌun ka jinisoꞌo ra jaꞌa vijna, ko tu ni ka jinisoꞌo da ―kachi Jesús.
Jnuꞌun ɨɨn chaa ñuu Samaria ja ni kundaꞌu ini da
25 Yukan na ti ɨɨn chaa xnaꞌan ley Israel un, ni kenda da ni jan kaꞌan da jiin Jesús, chi kuni kotojnuni da ya, ti ni jikajnuꞌun da ya:
―Maestro, ¿nau kuu ja saꞌa na ti ni taꞌu na ja kuchaku na nusa ja kuu saa ni? ―ni kachi da.
26 Ti ni kachi Jesús:
―¿Nasa yoso nuu tutu ley Moisés, ti naa jnuꞌun kaꞌu ra yukan, nusa? ―ni kachi ya.
27 Ti ni kachi chaa xnaꞌan ley un:
―Kachi ley un ja kuu ini nuu Jitoꞌyo Yandios jiin ni ini ni añu ra, jiin nɨ tuꞌu ra, undi jiin inijnuni ra, ti kundaꞌu ini nuu ñanijnaꞌan ra nanu kundaꞌu ini ra nuu maa ra ―ni kachi da.
28 Yukan na ti ni kachi Jesús jiin da:
―Jandaa kuɨtɨ ni nachiso ra. Ti nu siaꞌan na saꞌa ra, ti niꞌin taꞌu ra ja kuchaku ra ja kuu saa ni ―ni kachi ya.
29 Ko chaa xnaꞌan ley un, kuni nama da jnuꞌun ni kaꞌan da un nuu Jesús, ti ni kachi da:
―¿Ti nau kuu ñanijnaꞌan na nusa? ―ni kachi da.
30 Ti ni kachi Jesús jiin da:
―Na kani ri jnuꞌun nava ni jnaꞌan ɨɨn chaa ni jnaꞌan. Ni kenda da ichi ñuu Jerusalén, ti kuaꞌan da undi ñuu Jericó. Ko ichi un ni ka kenda uu ñakuiꞌna nuu da ja ni ka sakuiꞌna ndajniñu da. Ni ka kenchaa taka ja yɨndaꞌa da, jiin undi saꞌma da ni ka kiꞌin. Ni ka jaꞌa tau da, ti kuankoyo, ti ni kendo chaa un katuu da nanu ndɨyɨ.
31 Ti ndo ichi yukan ni yaꞌa ɨɨn sutu Israel. Ni jini da nuu katuu chaa un, ko tu ni veꞌe da nuu da, ti ni yaꞌa da ɨnga yuꞌu ichi un, ti ni yaꞌa da kuaꞌan da.
32 Suni ichi un ni yaꞌa ɨɨn chaa Israel ja kuu da ɨɨn ndajaꞌa nuu sutu levita naa da. Suni ni jini da nuu katuu chaa un, ko tu ni ndeꞌe da nuu chaa un, ti ni yaꞌa da kuaꞌan da.
33 Ko ɨɨn chaa ñuu Samaria, ja kuaꞌan da suni ichi yukan, ti nu ni jini da chaa katuu un, ni kundaꞌu ini da maa da.
34 Ni tuꞌva da nuu katuu chaa un, ti ni saꞌa da tajna nuu ni tuji chaa un jiin aceite, jiin vino yɨndaꞌa da un. Ti ni suku da nuu ni tuji un jiin saꞌma. Yukan na ti ni ndaniꞌin da chaa un, ni skaa da chaa sɨkɨ burru da, ti kuaꞌan da jiin da undi nuu iyo ɨɨn veꞌe ni kendo da. Ti ni jito vaꞌa da chaa jakuaa un.
35 Ti ɨnga kɨvɨ kuaꞌan chaa ñuu Samaria un, ko ni tava da uu xuꞌun plata, ti ni chunaa da nuu chaa xiin veꞌe un, ti ni kachi da: “Koto vaꞌa ni chaa jaꞌa, ti nu ni xnaa ga ni jiin da, ti na chunaa na nuu ni kɨvɨ nandeokuñɨ na”, ni kachi da.
36 Vijna ti kachi nuu ri, ¿nau ndɨ uni chaa un ni kundaꞌu ini nuu ñanijnaꞌan da nusa? ―ni kachi Jesús.
37 Ti ni kachi chaa xnaꞌan ley un:
―Chaa ni kundaꞌu ini un kuu chaa vaꞌa ―ni kachi da.
Yukan na ti ni kachi Jesús jiin da:
―Kuaꞌan nusa, ti siuku nava ni saꞌa chaa un, ti kundaꞌu ini nuu taka yɨvɨ naa i ―ni kachi ya.
Ni jaa Jesús veꞌe Marta jiin María
38 Ti ni siin Jesús ichi kuaꞌan ya, ti ni jaa ya ɨɨn ñuu lulu. Ti ɨɨn ñaꞌan nani Marta yukan, ni kana ña ya kuaꞌan ya veꞌe ña.
39 Ti iyo ɨɨn kuꞌu Marta ja nani ña María, ti María ni nukoo ña nuu jaꞌa Jesús, ti ni ñusoꞌo ña taka jnuꞌun kaꞌan ya.
40 Ko Marta kujneñu xaan ña jiin jniñu iyo ini veꞌe ña. Ti ni tuꞌva ña nuu Jesús, ti ni kachi ña:
―Jitoꞌyo, tu ndɨꞌɨ kuɨtɨ ini ni ja kuꞌu na María, ni xndoo maa ɨɨn ña saña jiin taka jniñu jaꞌa. Kachi ni jiin ña na chindee ña saña ―ni kachi ña.
41 Ko Jesús ni kachi ya:
―¡Marta! ¡Marta! Kujneñu xaan ra ti ndɨꞌɨ xaan ini ra jiin taka jniñu un.
42 Ko vijna iyo ɨɨn ja kanuu ga ja kuu jniñu ra un. Ti María ni nakaji ña ja kanuu ga un. Ti jankɨvɨ ga naa ini ña taka jnuꞌun ni ñusoꞌo ña vijna ―ni kachi ya.
Xnaꞌan Jesús nasa kakantaꞌu yo nuu Yandios
(Mt. 6.9‑13; 7.7‑11)