9
Ni nastutu Jesús ndɨ uxi uu ndajaꞌa ya, ti ni jaꞌa ya jniñu ñaꞌnu nuu da naa da ja na kuu keniꞌin da taka nuu tachi xaan, ti suni na saꞌa da tajna yɨvɨ ka jnaꞌan taka nuu kueꞌe. Ni taji ya da ja na xnaꞌan da jnuꞌun Yandios sɨkɨ ja nasa kuu kɨvɨ i ndaꞌa ya ja na taꞌu ya jniñu nuu i. Ti ni jaꞌa ya jniñu ja na kenchaa da kueꞌe naa da. Ti ni kachi ya jiin da naa da:
―Tundo kundaꞌa ra naa ra ja kuu ichi, ni ɨɨn yujnu xii, ni ñunu staa, ti ni xuꞌun. Ti suni ɨɨn ni suꞌnu kuu ja kundaꞌa ra naa ra, tu kundaꞌa ra uu. Nu ni ka jakoyo ra ɨɨn veꞌe, kendo un naa ra undi nu kuankoyo ra ɨnga ñuu. Ti taka yɨvɨ ja tu ka jaꞌa veꞌe, ni tu ka chunsoꞌo jnuꞌun Yandios ka kaꞌan ra, kekoyo veꞌe un jiin ñuu i. Ti nu ni kekoyo ra, ti kɨsɨ tɨkacha ini ndijña ra naa ra, na kuu ɨɨn seña ja tu ni ka kandixia jnuꞌun ni ka kaꞌan ra nuu yɨvɨ yukan ―ni kachi Jesús.
Ni kekoyo ndajaꞌa un, ti ni ka jikonuu da taka ñuu ka xnaꞌan da jnuꞌun Yandios, ti ka saꞌa da tajna yɨvɨ naa i.
Ni jiꞌi Juan, chaa ni skuanducha
(Mt. 14.1‑12; Mr. 6.14‑29)
Ti kuiya un kuu Herodes gobernador nuu ñuu un, ti ni niꞌin da jnuꞌun taka jniñu saꞌa Jesús, ko tu kojnuni ini da sɨkɨ jniñu ñaꞌnu saꞌa Jesús, chi sava yɨvɨ un ka kaꞌan ja Juan kuu, chi ja ni nandoto da maꞌñu ndɨyɨ. Sava ga ka kaꞌan ja ni ndenda profeta Elías ja ni kii na janaꞌan, ti sava i ka kaꞌan ja ɨnga profeta ni kii na janaꞌan ni nandoto maꞌñu ndɨyɨ. Ti ni kachi Herodes:
―Ko maa ri ni taꞌu jniñu ja na kaꞌncha da xini Juan, ti ¿naa chaa kuu ja kaꞌan yɨvɨ ja saꞌa taka nuu jniñu ñaꞌnu un nusa? ―ni kachi da.
Ti ndiyo ini Herodes ja na kuni da nuu Jesús.
Ni skaji Jesús viꞌi ga uꞌun mil yɨvɨ naa i
(Mt. 14.13‑21; Mr. 6.30‑44; Jn. 6.1‑14)
10 Yukan ti ni ka nandeokuñɨ ndɨ uxi uu ndajaꞌa Jesús, ja ka nani apóstol, undi ñuu nuu ja ni ka jaꞌan da ni taji ya da naa da. Ti vijna ja ka nani da apóstol, chi ni ka kuu da chaa ni nakaji Jesús ja kujiin da jiin ya. Ti ni ka nakani da jnuꞌun nuu Jesús taka jniñu ni ka saꞌa da. Yukan ti ni yɨndaꞌa Jesús maa da kuankoyo sɨɨn da ɨɨn ñuꞌun teꞌe ja kande yajni ñuu Betsaida. 11 Ko ni ka jini yɨvɨ taka nuu kuaꞌan ya, ti ni ka chindikun i kuankoyo i. Ti Jesús ni jantaꞌu ya maa i naa i. Ti ni xnaꞌan ya jnuꞌun Yandios sɨkɨ nasa kuu kɨvɨ i ndaꞌa ya, ja na taꞌu ya jniñu nuu i naa i. Ti suni ni saꞌa ya tajna yɨvɨ ka kuꞌu. 12 Ko vanuxia ja kuan kuñaa, ti ni ka tuꞌva ndɨ uxi uu ndajaꞌa un nuu Jesús, ti ni ka kachi da:
―Kaꞌan ni jiin yɨvɨ ja na kiꞌin ndetatu i naa i, ti na nduku i ja kaji i taka rancho jiin ñuu kaꞌiin yajni, chi tundo iyo nuu kaꞌiin yo jaꞌa ―ni ka kachi da naa da.
13 Ti ni kachi Jesús jiin da naa da.
―Kuaꞌa maa ra ja kaji i naa ra ―ni kachi ya.
Ti ni ka kachi da naa da:
―Ko tukaa ga ndoo ka yɨndaꞌa na, chi uꞌun ni ga staa stila jiin uu chāká ni ga ka yɨndaꞌa na. Ti nanu kuan na ja kaji yɨvɨ kuaꞌa jaꞌa naa i nusa? ―ni ka kachi da.
14 Ti iyo yajni uꞌun mil chaa ni kaꞌiin un. Ti ni kachi Jesús jiin ndajaꞌa ya:
―Kachi jiin yɨvɨ ja na nukoo yukun i sava ciento naa i ―ni kachi ya.
15 Siaꞌan ni kachi ndajaꞌa ya nuu yɨvɨ un, ti ni ka nukoo i nuu icha un. 16 Yukan na ti ni jnɨɨ Jesús ndɨ uꞌun staa stila un jiin uu chāká un ini ndaꞌa ya. Ni ndakoto ya andɨvɨ, ti ni nakuantaꞌu ya nuu Yandios. Ni sakuachi ya, ti ni jaꞌa ya nuu ndajaꞌa ya ja na tejnaꞌan da nuu yɨvɨ un naa i. 17 Tendɨꞌɨ yɨvɨ un ni ka yee i nasa ni kundee maa i. Nu ni kuu ni ka yee i, ti ni ka nastutu da uxi uu chika jiin pedazu ni kendoso un.
Kachi ndaa Pedro ja Jesús kuu Cristo
(Mt. 16.13‑19; Mr. 8.27‑29)
18 Ɨɨn kɨvɨ kancha sɨɨn Jesús jikantaꞌu ya nuu Yandios, ti kaꞌiin yajni ndajaꞌa ya jiin ya. Yukan ti ni jikajnuꞌun ya da naa da siaꞌan:
―¿Nau ja ka kaꞌan yɨvɨ ja kuu ri? ―ni kachi ya.
19 Ti ni ka kachi da naa da:
―Sava yɨvɨ ka kaꞌan ja kuu ni Juan ja ni skuanducha un. Sava ga ka kaꞌan ja maa ni kuu profeta Elías, ja ni kii na janaꞌan. Ti sava ga ka kaꞌan ja kuu ni ɨnga profeta janaꞌan, ja ni nandoto maꞌñu ndɨyɨ ―ni ka kachi da naa da.
20 Yukan ti ni jikajnuꞌun ya da naa da:
―Ti roꞌo naa ra, ¿nau ja ka ndoꞌo ini ra ja kuu ri? ―ni kachi ya.
Ti ni kachi Pedro:
―Maa ni kuu Cristo, Seꞌe Yandios, ja ni taji ya ja ndiso ni jniñu ñaꞌnu ―ni kachi da.
Ɨɨn kɨvɨ ni kaꞌan Jesús ja kuū ya
(Mt. 16.20‑28; Mr. 8.30‑9:1)
21 Yukan na ti ni kachi Jesús jiin ndajaꞌa ya ja koto ma kani kuɨtɨ da jnuꞌun nuu yɨvɨ ja maa ya kuu Cristo, ja ni taji Yandios ja ndiso ya jniñu ñaꞌnu.
22 Ti ni kachi Jesús jiin da naa da:
―Ruꞌu, ja kuu ri maa Seꞌe Yɨvɨ Ñuyɨvɨ, kondoꞌo koo nene ri. Ti taka chaa ka kuñaꞌnu nación Israel, jiin sutu ka kuñaꞌnu, jiin taka chaa ka xnaꞌan ley Israel ini veñuꞌun un, tu kuantaꞌu da ruꞌu. Chi suꞌva kaꞌni da ruꞌu. Ko nu uni kɨvɨ ti nandoto ri maꞌñu ndɨyɨ ―ni kachi ya.
23 Yukan na ti ni kachi ya jiin tendɨꞌɨ yɨvɨ ni ka ndututu un:
―Nu nau yɨvɨ kuni kundikun ruꞌu, ja siuku i jnuꞌun kaꞌan ri, ti na xndoo i taka ja ka ndoꞌo ini i un, ti na tava ini i ja taka kɨvɨ na kondoꞌo koo nene i vasu na kuu i ja sɨkɨ ruꞌu. 24 Chi yɨvɨ kandio ini ja kunchuku vaꞌa i nuu ñuyɨvɨ jaꞌa ja tu kandixia i jnuꞌun ri, ti xnaa i maa i. Ko yɨvɨ na koo ndoꞌo koo nene i ja sɨkɨ ruꞌu, ti suꞌva niꞌin taꞌu i ja kunchuku i nuu andɨvɨ ja kuu saa ni. 25 Chi tundo niꞌin kuɨtɨ ɨɨn yɨvɨ, vasu na kundee i niꞌin i taka ja iyo nuu ñuyɨvɨ jaꞌa, ti xnaa i añu i nuu Yandios. 26 Ko nu ɨɨn yɨvɨ kukanuu i ja sɨkɨ ruꞌu, ja tu kuni kaꞌan i nuu ɨnga yɨvɨ ja kandixia i ruꞌu, nusa ti ruꞌu, maa Seꞌe Yɨvɨ Ñuyɨvɨ, suni na kachi ri ja tu ka yɨꞌɨ kuɨtɨ yɨvɨ un jiin ri. Siaꞌan kachi ri kɨvɨ nchaa ri tuku jiin taka ángel ndoo ja ka junukuachi nuu Yandios. Chi ja kuu kɨvɨ un kundiso ri jniñu ñaꞌnu tatu Tata ri Yandios nuu ri naa ri. Yukan ti tu nakuni kuɨtɨ ri taka yɨvɨ ja tu ni kuni xnaꞌan i ja kandixia i ruꞌu. 27 Ti ja sɨkɨ kɨvɨ un, na kachi ri ja sava roꞌo ja kaꞌiin jaꞌa kuchaku ra, ti kuni ra nchaa tuku ri jiin ɨɨn jniñu ñaꞌnu xaan ga, ja ɨɨn ni ga jniñu ka taꞌu ri jiin Yandios nuu tendɨꞌɨ ja iyo ―ni kachi ya.
Ni nasama Yandios nuu Jesús
(Mt. 17.1‑8; Mr. 9.1‑8)
28 Siaꞌan ni kaꞌan Jesús, nu ni yaꞌa yajni una kɨvɨ. Yukan ti ni ka jaꞌan ya jiin Pedro, Jacobo jiin Juan xini ɨɨn yuku, kuan kakantaꞌu ya. 29 Nɨ jikantaꞌu ya nuu Yandios, ni nasama nuu ya, ti saꞌma ya ni nduskuɨyɨ xaan nanu ɨɨn nduva ndikandii. 30 Ti yukan ni ka jini da kajiin uu chaa ka ndajnuꞌun jiin ya. Ti ɨɨn chaa un ni kuu ɨɨn chaa ni kuñaꞌnu nuu nación Israel na janaꞌan ni nani Moisés, ti ɨnga chaa un ni kuu profeta ni nani Elías ja ni kii suni undi na janaꞌan. 31 Ti vii xaan ni nduu nuu kajiin da, ti nɨ ka ndajnuꞌun da ja kaꞌni yɨvɨ Jesús nuu ñuu Jerusalén. 32 Ti Pedro jiin uu ga chaa un, vasu ka jiꞌi xaan da maꞌna, ko ni ka ndoto nduchi da, ti ni ka ndeꞌe da nuu kajiin Jesús jiin uu ga chaa un, ti ni ka nakuni da ja ni nduñaꞌnu xaan Jesús. 33 Ti nu ni ka xndoo Moisés jiin Elías Jesús, ti ni kachi Pedro jiin ya:
―Maestro, xaan vaꞌa ja kaꞌiin yo jaꞌa. Na saꞌa yo uni veꞌe kuachi kunchuku yo, ɨɨn kuu ni, ɨnga na kuu Moisés, ti ɨnga na kuu Elías ―ni kachi da.
Ko vasu Pedro, tukaa jini da naa jnuꞌun kaꞌan da. 34 Ti nɨ kaꞌan ga da siaꞌan, ti ni jinu ɨɨn viko nuꞌun ja ni nasuku da naa da, ti yukan ni ka yuꞌu xaan da nu ni kasuku viko un da. 35 Ti nuu viko un ni kaꞌan ɨɨn ndusu siaꞌan:
―Jaꞌa kuu seꞌe ri ja kundaꞌu ini ri ti kusɨɨ ini ri jiin. Ti chunsoꞌo jnuꞌun kaꞌan da ―kachi.
36 Nu ni ndɨꞌɨ ni kaꞌan ndusu un, ti ni ka ndeꞌe da ja maa ɨɨn ni ga Jesús kandichi. Yukan ti naꞌiin kuɨtɨ ni ka kuu da. Tu ni ka jani da jnuꞌun nuu ni ɨɨn yɨvɨ ja siaꞌan ni ka jini da un.
Saꞌa Jesús tajna ɨɨn chaa lulu jiꞌi yɨꞌɨ
(Mt. 17.14‑21; Mr. 9.14‑29)
37 Nu ni ka najinu da jaꞌa yuku un ɨnga kɨvɨ, ti kuaꞌa xaan yɨvɨ ni ka jaꞌan nujnaꞌan Jesús. 38 Ti ɨɨn chaa un ni kana xini Jesús, ti jaa xaan ni kachi da:
―Maestro, kandaꞌu na jiin ni ja na kin ndeꞌe ni seꞌe na, chi maa ɨɨn ni jaꞌa kuu seꞌe na. 39 Ɨɨn tachi xaan un jnɨɨ i, skanajiin i ti jaꞌni yɨꞌɨ i, kaña tiꞌiñu yuꞌu i. Jaꞌa xaan nundoꞌo i, ti tu kuni sia maa i. 40 Ja ni kandaꞌu na jiin ndajaꞌa ni ja na kenchaa da kiꞌin, ko tu ni kuu saꞌa da naa da ―ni kachi da.
41 Ti ni kachi Jesús nuu tendɨꞌɨ yɨvɨ un:
―Xaan ga tu ka kandixia ra jniñu saꞌa Yandios. Xaan ga niꞌin ini ra naa ra ja tu ka jandatu ra nuu Yandios. Nasa ga ndoꞌo nene ri ja sɨkɨ roꞌo naa ra. Chaan chaa lulu jña, na kii da naa ra ―kachi Jesús.
42 Ko nu kuan tuꞌva chaa lulu un nuu Jesús, ni skuiko tuku tachi xaan un maa da nuu ñuꞌun un, ti jaꞌni yɨꞌɨ tuku maa da. Yukan ti ni nduxaan niꞌin ya nuu tachi xaan un, ti ni nduvaꞌa chaa lulu un. Ti ni nakuaꞌa ya nuu tata da. 43 Ti tendɨꞌɨ yɨvɨ un ni ka naa ini i jiin jniñu ñaꞌnu saꞌa Yandios.
Ɨɨn kɨvɨ ni kaꞌan tuku Jesús ja kuū ya
(Mt. 17.22‑23; Mr. 9.30‑32)
Nɨ ka naa ini yɨvɨ un jiin jniñu ñaꞌnu ni saꞌa Jesús, ti ni kachi ya jiin ndajaꞌa ya:
44 ―Chunsoꞌo vaꞌa jnuꞌun jaꞌa, ti koto naa ini ra naa ra. Ruꞌu, ja kuu ri maa Seꞌe Yɨvɨ Ñuyɨvɨ, ti iyo ɨɨn da ja nakuaꞌa da ruꞌu nuu ndaꞌa chaa ka jito uꞌu ruꞌu ―ni kachi ya.
45 Ko ndajaꞌa ya tu ka chaku ini da jnuꞌun ni kaꞌan ya un, chi tu ni jaꞌa ya jnuꞌun ja chaku ini da naa da. Ti ka yuꞌu da kaꞌan da jiin ya ja na xndaku ya jnuꞌun ni kaꞌan ya un nuu da.
Nau kuu ja kuñaꞌnu ga
(Mt. 18.1‑5; Mr. 9.33‑37)
46 Ɨɨn kɨvɨ ti ni ka kejaꞌa ndajaꞌa Jesús ka jikajnuꞌun jnaꞌan da na ndenu nau ɨɨn ɨɨn da kuu ja kuñaꞌnu ga. 47 Ko ni jini Jesús nava ka ndoꞌo ini da. Yukan ni kiꞌin ya ɨɨn suchi lulu, ni jani ya xiin ya, 48 ti ni kachi ya jiin da naa da:
―Jiin jniñu ndiso ri na kachi ri ja nu na kundaꞌu ini ra ɨɨn suchi lulu siaꞌan, ti ja ni kuu ra ɨɨn yɨvɨ ni jantaꞌu ruꞌu. Ti ja jantaꞌu ra ruꞌu, ansu nɨnɨ ruꞌu jantaꞌu ra, chi suni jantaꞌu ra Yandios, ya ni taji ruꞌu vaji ri. Ja yukan kuu ja taka roꞌo ja ka ndoꞌo ini ja nukuu ga ja kuu taka ra naa ra, ja tu ka ndoꞌo vixi ini ra, yukan kuu ja kuñaꞌnu ga ―ni kachi ya.
Jesús kaꞌan ya jiin ndajaꞌa ya ja na kuantaꞌu da yɨvɨ saꞌa jniñu ñaꞌnu jiin sɨvɨ ya
(Mr. 9.38‑40)
49 Yukan ti ni kachi Juan jiin Jesús:
―Maestro, ni ka jini na ɨɨn chaa ja jiin sɨvɨ ni ni kenchaa da tachi xaan un kuaꞌan, ti ni ka nduxaan na jiin da, chi tu yaku da jiin yo ―ni kachi da.
50 Ti ni kachi Jesús jiin da:
―Tu kasɨ ra ja saꞌa da, chi chaa kenchaa tachi xaan nanu saꞌa ri, suni chindee da yoꞌo naa yo, chi tu kaꞌan da sɨkɨ yo ―ni kachi ya.
Ni nduxaan Jesús nuu Jacobo jiin Juan
51 Nu kuan kuyajni kɨvɨ ja kee Jesús ñuyɨvɨ jaꞌa noꞌon ya andɨvɨ, ni chundee ini ya ti kuaꞌan ya ichi ñuu Jerusalén. 52 Ni taji ya uu chaa ka yoxnuu, ti chaa un ni ka jaꞌan ɨɨn ndañuu Samaria ka nduku da nuu kendo ya, 53 ko yɨvɨ Samaritano un tu ni ka jantaꞌu ja kendo ya yukan, chi ni ka jini ja Jerusalén kuaꞌan ya. 54 Yukan ti nu ni ka jini Jacobo jiin Juan ja yɨvɨ Samaritano un, tu ni ka jantaꞌu i Jesús, ti ni ka kachi da:
―Jitoꞌyo, kuaꞌa ni jnuꞌun ti na taꞌu yo jniñu ja na jinu ñuꞌun andɨvɨ, ti na xnaa yo yɨvɨ Samaritano un, nanu ni saꞌa profeta Elías na janaꞌan―ni ka kachi da.
55 Yukan ti ni ndeꞌe Jesús nuu da naa da, ni nduxaan ya, ti ni kachi ya:
―Roꞌo naa ra, tu ka jini ra na jnuꞌun ka kaꞌan ra. 56 Chi ruꞌu, maa Seꞌe Yɨvɨ Ñuyɨvɨ, tu vaji ri ñuyɨvɨ jaꞌa ja xnaa ri yɨvɨ naa i, chi suꞌva, vaji ri vee nama ri sɨkɨ yɨvɨ naa i ―ni kachi ya.
Yukan na ti kuankoyo da ɨnga ñuu tuku.
Uu chaa ka kuni kiꞌin jiin Jesús
(Mt. 8.19‑22)
57 Nɨ kuankoyo da ichi un, ti ni kenda ɨɨn chaa ni kachi jiin Jesús:
―Jitoꞌyo, kuni kiꞌin na jiin ni vasu savaꞌa ni ga ichi na kiꞌin ni, ti kiꞌin yo ―ni kachi da.
58 Ti ni kachi Jesús jiin da:
―Ñukuii un chi ka iyo yau kava ka yɨꞌɨ tɨ. Ti saa un suni ka iyo taka tɨ nuu ka ndetatu tɨ. Ko ruꞌu, maa Seꞌe Yɨvɨ Ñuyɨvɨ, va sa nanu iyo nuu ndetatu tɨꞌlɨ xini ri ―ni kachi Jesús.
59 Yukan ti ni kachi Jesús jiin ɨnga da:
―Kundikun ruꞌu na choꞌo ―ni kachi ya.
Ti ni kachi chaa un:
―Jitoꞌyo, kundatu ni na kin chunduji na tata na xnakan, sa chaa na, ti na choꞌo ―ni kachi da.
60 Ti ni kachi Jesús jiin da:
―Jini ra ja ka iyo yɨvɨ un ja kanchuku i nanu ndɨyɨ, chi tu ka chunsoꞌo i jnuꞌun Yandios. Ti sia yɨvɨ un na chunduji jnaꞌan maa i. Ko roꞌo, kin xnaꞌan ra jnuꞌun Yandios nau yɨvɨ kuu kɨvɨkoyo i ndaꞌa maa ya, ja na taꞌu ya jniñu nuu i ―ni kachi ya.
61 Yukan ti ni kenda ɨnga chaa ni kachi jiin ya:
―Jitoꞌyo, kuni kiꞌin na jiin ni, ko kundatu ni na kin kanxiaꞌu na jiin yɨvɨ ni ka kendo veꞌe na ―ni kachi da.
62 Ti ni kachi Jesús jiin da:
―Saꞌa yo nanu ja iyo yɨvɨ ni chisojnuꞌun ja na kin kunukuachi i nuu Yandios, ko tu kundee i jiin jnuꞌun ni chiso i un. Yɨvɨ un kuu nanu ɨɨn chaa kiꞌin latu da ja na kutu da itu da, ko tu kundee da xndɨꞌɨ da jniñu un. Ti yɨvɨ un tu kaxaan ja kunukuachi i nuu taꞌu Yandios jniñu ―ni kachi Jesús.
Ni taji Jesús uni xiko uxi ndajaꞌa ya