19
19:1—20:1 Poll Kolea Epesas Taon Pupa Tirim Mele Temanele
 
19:1-7 No-Liinjili Jon-nga Ungele Piliiku No Liiring Yi Epesas Taon-na Muluringma-Kene Poll-ni Tirim Mele Temanele
Yi Apollos kolea Akaya propinj pupaliinga akuna kolea-auli Korin mulupili,
Poll ma-pangi kupulanum-na pupa Epesas taon-na mandu purum. Akuna pupaliinga Yesos-nga lumbili anduli yambu mare kanurum. Kanupa kene, enini walsipa kene nimba mele: “Eni ungele piliiring akili ‘Sika’ niku tondulu munduku piliiku kene Mini Kake Tiliele liiring mola móluye?” nirim. Enini pundu toku kene niku mele: “Mólu, Mini Kake Tili te molemú akili oliu naa piliilimulu.” niring.
Aku-siku niring kilia piliipaliinga Poll-ni eninindu nimba mele: “Aku lem eni no nambi-siku liiringiye?” nirim. Enini niku mele: “Jon-ni nirim mele ungma piliipuliinga no liirimulu.” niring.
Poll-ni nimba mele: “Jon-ni yambumandu nimba mele: “Ulu-pulu-kisma munduku kelku numanu topele toku no liai.” nirimeliinga-pe ung ili mindi naa nirim. Ung te wasie nimba mele: “Aelepa ombá yi Yesos ‘Yunu sika ⸤Pulu Yili-ni enini tepa liinjipa nokupa konjumba yi liipa mundurum yili⸥.’ niku tondulu munduku piliangi.” nirim.” nimba Poll-ni aku-sipa nirim. Aku-sipa nirim kene piliikuliinga, enini “Auli Yesos-nga yambuma molomulú.” niku Yesos-nga bili leku walsiku no liiring. Kanu-kene Poll-ni eninga ⸤pengíma⸥nga ambulurum kene enini muluringna Mini Kake Tiliele urum kene enini bo-ung lupa-lupa naa piliiringma leku, Auliele-ni “Ninjai!” nimba ung nimba sirimuma piliiku yambuma niku siring. Aku-siku tiring yi engkaki-rurepu mele muluring.
19:8-10 Poll-ni Epesas Yambumandu Auli Yesos-nga Ungele Nimba, Enini-Kene Tombulku Niring Temanele
Poll Epesas molupa kene, Juda-yambuma liiku máku toku Pulu Yili-nga ungele piliiring lkuna pupaliinga, Pulu Yili yi nuim kingele molupa mélema pali nokumba akili mele mundu-mong naa tepa tondulu mundupa nimba sirim. ‘Enini aima piliiku ‘Sika’ niku piliangi.’ nimba kaliimbu yupuku aku-sipa nimba sipa enini-kene tombulku niku we muluring. Akiliinga-pe Juda-yambu mare-ni karaye teku ungele liiku su siku, “Ung ili gólu tokum naa piliamili.” niku, yambuma piliiku molangi “Poll-ni ung nikem akuma nimba kis-sikem.” niku ung-taka tunjuring. Aku-siku tiring kilia Poll-ni enini mundupa kelepa purum. Enini mundupa kelepa kene yunu-ni Yesos-nga lumbili anduli yambu kanuma liipa memba pupaliinga, Tairenas-ni lku nukurum kanuna pupa taki-taki ung nimba sipa, yambuma-kene tombulku ni-pui-upui teku muluring. 10 Aku-siku teku molangi punie tale omba purum kanu-kene Juda-yambuma kepe yambu-lupa kolea Esia propinj muluring kanuma pali Auliele-nga ungele piliiring.
19:11-12 Pulu Yili-ni Poll Liipa Tapunjurum Kene Poll-ni Ulu-Tonduluma Tirim Temanele
11 Pulu Yili-ni Poll liipa tapunjurum kene ulu-tondulu aima lupa-lupa kanu mele mare tirim. 12 Poll-ni kongun tembandu yunga mulumbale panjurum-ma yambu kanuma sirim kene liiku meku puku kuru turum yambuma simbi tunjuring kene eninga kuru turum-ma pora nimba, eninga numanuna kuru muluring kanuma oku wendu puring.
19:13-20 Sipa Malupili-Kene Ulu Te Wendu Urum Kanukuliinga Kuru Ála Turing Yi Kanuma-ni Tiring Temanele
13 Juda-yi mare anduku yambumanga numanuna kuruma toku makuruku “Wendu pai!” niku ku-moni kongun anduku tiring. Enini mare Auli Yesos-nga bili leku walsiku kuruma ‘Oku wendu pai.’ ningíndu i-siku niring: “Poll-ni ung-mani silimú yi Yesos-nga bili lepu walsipu kene ‘Eni oku wendu pai.’ nikimulu.” niring. 14 Yi Sipa yunga malupili angere yupuku-guli aku-siku tiring. Sipa yunu Pulu Yili popu tunjuring yimanga yi-auli te. Yi akiliinga malupili-ni aku-siku Yesos-nga bili leku walsiku kurumandu “Oku wendu pai!” niring kene 15-16 kuruma-ni pundu toku niku mele: “Oliu Yesos kanupu bi silimulu. Poll kanolemuluko. Akiliinga-pe eni nameléye?” niring kanu-kene kuru numanuna mulurum yili-ni enini muluringna puka topa pupaliinga eninga mulumbalema ambulupa sungu-mangu sinjipa enini aima turum kilia lku kanili munduku kelku mulumbale te naa panjili memi pakuku monjuku giu-gau takara toku puring.
17 Penga Epesas taon-na muluring Juda-yambuma kene yambu-lupama kene ulu-pulu wendu urum akili piliiku kene enini mini-wale munduku, Auli Yesos-nga bili paka tonjuku yunu kape niring. 18 Akiliinga, yambu pulele uinga Yesos ‘Yunu sika.’ niku tondulu munduku piliiring yambu kanuma-ni ulu kanili wendu urum kene oku uinga ulu-pulu-kis tiringma niku para siring. 19 Aku-siku tiringimanga yambu mare uinga kuru ála toku teku kis-siring yambu kanuma-ni yambuma kanuku molangi eninga ála turing bukma pali tepina kaluring. Buk kaluring akumanga ku-moni purum mele ku-sillipa pipti-tausen aku-sipa mele purum. 20 Aku-sipaliinga Auliele-nga ungeliinga tondulale-ni ulu-pulu-kis kanuma topa mania mundurum kilia ungele tondulu pupa koleamanga pali pupa kapula tinjirim.
19:21—20:1 (19:21-22) Poll-ni “Jerusallem Pambu.” Nimba Piliipaliinga Ui Epesas Taon-na We Mulurum Kene (19:23—20:1) Gólu Tuli Pulu-Ambu Atemis Popu Turing Yambuma-ni Epesas Taon Liiku Máku Toku Teku Kis-Siring Mele Temanele
21 Ulu kanuma pali uinga tiring kene penga Poll-ni numanale-ni piliipaliinga ‘Kolea Masedonia propinj pupu kolea Akaya propinj pupu kene, kolea-auli Jerusallem pumbu. Jerusallem pupu kene, penga kolea-auli Rom pumbu.’ nimba piliirim. 22 Poll yunu liiku tapunjuring yi kanumanga Timoti kene Erastas-sele “Kolea Masedonia pale.” nimba liipa mundupaliinga yunu ena marenga kolea Esia propinj we mulurum.
23 Ena akumanga Epesas taon kanuna Auliele-nga temani kaiéle toku siringeliinga buni auli te wendu urum. Wendu urum akili i-sipa mele: 24 Yi te, yunga bili Demitrias, yunu-ni ku-moni méle taropu tombandu yambuma-ni eninga pulu-yili niku popu turing pulu-ambu gólu tuli Atemis-mele ku-sillipa-ni mélema tepa mimi tepa nosupa ku-moni liirim. Ambu-mele ku-sillipa-ni tili mélema ‘eninga pulu-ambale’ niku lkumanga angnjiku popu tungíndu taropu toku liiringeliinga Demitrias ku-moni pulele liipaliinga yunga kongun tinjiring yima méle pulele kalurum. 25 Yi kanili-ni yunga kongun tinjiring yima kene gólu tuli pulu-ambu Atemis-nga kongun lupa-lupama tinjiring yima kene “Eni wai.” nimbaliinga, liipa máku topa kene nimba mele: “Yima, pulu-ambu Atemis-mele ku-sillipa-ni mélema tepu mimi tepuliinga, ku-moni aima auli-tepu liilimulu. 26 Yi Poll akili-ni ung nilimále-ni yambu pulele kundi topa wendu liilimú akili eni piliiku kanolemele. Yunu-ni nimba mele: “Kíli-ni teku mimi telemele pulu-yambu akuma gólu toku telemele.” nilimú ungele mindi Epesas taon-na yambuma kene kolea Esia propinj pali kepe yambuma piliiku liiku yunu lumbili pulimelé. 27 Yunu-ni nilimú ungele-ni oliunga ku-moni kongunale mindi topa mania naa mundunjumba. ‘Pulu-ambale’ nimbu popu tunjuli ambu Atemis molemú popu tolemulu kuru-tamandu lkuli kepe yambuma-ni “Akili ulu te mólu.” niku kanuku kis piliingí. Atemis yunu kepe yunga bili aima ola-kilia molemále topa mania mundunjumba tekem. Poll-ni temani kanili we topa mulúm lem kolea Esia propinj kepe we-koleamanga pali kepe pulu-ambu akili popu toku bi paka tonjilimele akili munduku kilingí lem.” nirim.
28 Enini ung kanili piliikuliinga aima arerembi kolku kene nangale toku kene niku mele: “Oliu Epesas yambumanga pulu-ambu Atemis aima lakupa olandupale molemú.” niring. 29 Aku-siku niring kene yambuma pali nangale toku sukundu-sukundu lkisiku oku liiku máku toku kene, Gayas kene Aristakas-sele ambolku liiku meku puku, eninga liiku máku turing kolea akuna puring. Yi kanusele elsele kolea Masedonia propinj yisele, Poll-kene wasie tapú-toku anduring. 30 Poll enini liiku máku turing akuna ung nimbá pumba tirimeliinga-pe Yesos-nga lumbili anduli yambuma-ni “Mólu.” niring. 31 Kolea Esia propinj yi-nuim mare Poll-kene toku kupula kanuring yima-ni kepe niku mundukuliinga niku mele: “Poll nu liiku máku tokomele akuna aima naa pui.” niring.
32 Máku turing yambuma eninga numanu-bóli naa pirim kilia enini topa kelep mundurum. Enini nangale toku, ung lupa-lupama niring. Yambu pulele-ni enini liiku máku turing akiliinga pulele naa piliiring. 33 Juda-yambuma-ni eninga yi-nuim Alleksenda yambu muluringna suku-singina liiku munduring. Kanu-kene yunu “Ung te niambu.” nimbaliinga ki ola mundupa, ung te nimbá tirim. 34 Akiliinga-pe enini ‘Yunu ⸤Atemis popu naa tolemú⸥ Juda-yi te.’ niku piliiku kene enini nangale toku kene niku mele: “Atemis yunu oliu Epesas-yambuma nokulemú pulu-ambu auliele.” niku molangi ena-mong tale omba purum.
35 Kanu-kene Epesas taon-na yi-kuskusele ola angiliipaliinga “Ung naa niai!” nirim. Yambuma táka-niku muluring kene yunu-ni nimba mele: “Epesas-yi namelé, oliu kolea Epesas yambuma-ni pulu-ambu auli Atemis molemú kuru-tamandu lkuli oliunga taon-na angiliimále kene akuna yunu-mele ku-mulálena mania urum ku-mulú akili angiliimú-sele oliu-ni nokulemulú, yambu nae-ni naa kanolemúye? 36 Akiliinga, yambu te-ni “Gólu tokomele.” kapula naa ningí akiliinga eni táka-niku molku ulu te lkisiku naa teai. 37 Andi yi meku úngi-seleni ulu te teku kis naa sikulu, oliunga pulu-ambale ung-taka tonjukulu yunga kuru-tamandu lkuna méle te wa naa lííngli akiliinga-pe we meku úngi. 38 Demitrias kene yunga kongun-yima kene eni yambu te kene ung te pimu lem kapula, kot ena te wendu ombá kene kot tenjangi, gapman-yi-auli kiapma-ni kot-na kapula liiku sumbi sinjingí. 39 ‘Ung mare wasie niamili.’ niku pilííngi lem yambu máku tungí ena tenga-lupa niku sumbi sangi. 40 Ekupu we máku toku ele teku ung pulele tombulku niku nangale tokomelaliinga oliu-kene mong pemba. Kiapma-ni oliu ekupu ulu-pulu tekemulaliinga kot tenjilkemelanje oliu kot-na ung te pundu topu kene nimulú kupulanum te naa lelka. Tekemulaliinga pulu te naa pekemu-na we tekemulu.” nirim. 41 Aku-sipa nimbaliinga, taon-na kuskusele-ni yambu kanumandu “Bulu-bale niku pai!” nirim kene piliiku liikuliinga puring.