10
Kaowana ini Gesei
(Mat 19:1-9; Luk 16:18)
Damanina ba Iesu kona gawarina i kasibau taveyei ba i nae ku Judea kupurina ba Jordan okowina i garubonei. Ba pipiya korotosi yebo si botu kurina, ba mamanina i wosewosei wai nanakasike i bibeyebeyisi.
Pharisee biyisi mutusi si botu kurina ba si rurubai si wona, “Bisuwona ata kairuwana e wonawona kata sebare rubana kaowana ini gesei kona?”
Ba Iesu i kaobeyisi i wona, “Mekabage Moses i kaotunetuneyimi?”
Kosi si wona, “Moses i damanina kata sebare bibaubaurana pepana ina kirumi ba wasikena iti pora taveyei.”*
Iesu i kaobeyisi, i wona, “Moses niko kairuwana i kirumi, kairavina komi wai gayamimi padapadasi wona kega ko nonori. Saba dagudagunai God sawara ereonowana i wosei ba, ‘sebare ba wasike i wosisi.’* ‘Kona kairavina wai sebare tamana ba sinana ini sumarisi ba kaowana yabata sini kesanisi, ba asi ruwamo sina botu sini bio kesana.’* Kata kosi kega ruwamo saba, kesana. Kona kairavina God awaika i kapui wai, kega meo pipiya ini buburanei.”
10 Maranai kosi si riu mena ku yove kamona wai Iesu ana nonorayauna nikona kairavina si toirubai. 11 Ba i kaobeyisi, “Sebare kaowana ini gesei, ba wasike kesana ina rabai wai, kona e raukaipara. 12 Ba wasike yebo nanakasike, kaowana ini gesei, ba sebare kesana ina rabai wai kona e raukaipara.”*
Pipiya Gunaguna ba Iesu
(Mat 19:13-15; Luk 18:15-17)
13 Pipiya, mutusi pipiya gunaguna si botuvisi Iesu kurina, kata iti gairenisi, saba ana nonorayauna si yegaisi.
14 Maranai Iesu nikona i kinani wai i yagisi, ba i wonisi, “Pipiya gunaguna ko boterisi sina botu kuriku, kairavina pipiya nikasike wai, God ana basileiya kosi karisi yai. 15 A bisuwonimi, kotoi wata God ana basileiya kega ina yauni, niko pipiyaikei rutainina wai, kega rubarubana ina riu ku kamona.”* 16 Damanina ba pipiya gunaguna i tararausisi ba yaroyarona tepasi yai i taura ba i gairenisi.
Sebare Marimariyina
(Mat 19:16-30; Luk 18:18-30)
17 Iesu i dagui, i yewo i nenae maranai, sebare kesana i vera i nae kurina ba naonai i peku i maere sogasoga ba i wona, “Bibeyebeyena biyim gairem, awaika ana wosei wai yawasa mamadamanina ana yauni?”
18 Iesu i kaobeyei i wona, “Awaika kairavina ku yoriku kata gaireku? Kega kesana kotoi gairena saba God ikesina wata gairena. 19 Kom God ana kairuwana ku kuiri, ‘Kega kuna kasibunuwa,* kega kuna rukaipara,* kega kuna pisikara,* kega pipiya kuni sisiya kwarumisi,* ba kega bibuni yai kuna pisikara ba yebo sinam ba tamam ke bokuwayisi.’*
20 Ba sebarena i wona, “Bibeyebeyena biyim, maranai yauku yogiyogiku ai, ba i botu karaku nina, nikosi wona ereonowasi a wose robo.”
21 Iesu nuwayauyaunai i kinani ba i wona, “Sawara kesanaikei wata kuna wosei. Ke nae am sawara ereonowana ki gimona, ba maisana moyamoyakisi ke berisi, ba ke botu kuni saununuriku, ba am mariya sapamai kuna yauni.”
22 Sebarena niko sisiya i nonori wai naona i rumitemitei. Ba ere nuwapoyina i sutaveyana, kairavina kona wai i mariya saki.
23 Ba Iesu i kita nanaga ba ana nonorayauna i wonisi, “God ana ku basileiya riuna wai i padapada saki marimariyisi kurisi.”
24 Kata nonorayauna wonana si wareyei saba Iesu i wona mena, “Pipiya gunaguna, God ana basileiya riunina wai i padapada saki. 25 Kata rubana Camel ku siu niponina ina riu? Kega! Ba kona wai tapeyanina kega bage sebare marimariyina ina riu God ana ku basileiya mena.”
26 Kata nonorayauna si wareyena sakiyei ba si kaoboneyana si wona, “Kata kotoi naki ina yawasa?”
27 Iesu kurisi i kinana ba i wona, “Pipiya kurisi wai i padapada saki, ba God kurina wai sawara ereonowana tapeyana saki.”
28 Damanina ba Peter i kaobeyei i wona, “Yakai sawara ereonowana kai sumamarana ba kai sununurim!”
29 Iesu i kaobeyisi, i wona, “A bisuwonimi kega kesana kotoi ana yove tuwateiteina, nobuna, sinana, tamana, natunanatuna, ana kwapu ini sumamarana yauku ba Wara Gairena kairavina, 30 ana maisa niko maranai kega ina bokabai ba 100 yebo tepana ina tere tawani ana yove, tuwateiteina, natunatuna, nobunobuna, sinasinana, ana kwapu. Ba bitupaketowana yabata. Saba mara murinai yawasa mamadamanina ina yauni. 31 Saba pipiya pesarisi karaku te binao wai sini muri, ba iyabosi te bimuri wai sini nao.”*
Iesu ana Rabobona i Sisiya Meyei
(Mat 20:17-19; Luk 13:31-34)
32 Iesu i nao si gegae ku Jerusalem, ba ana nonorayauna nuwanuwasi si kairagaraga, ba iyabosi si kibikibisi wai si nagara. Kata asi 12 i bosireisi ba awaika ita tupuwa kurina wai i wonisi. 33 Koi tinabaenega i wona, “Ta gegae ku Jerusalem, ba Sebare Natuna priest kaikaiwabosi ba kairuwana bibeyebeyena biyisi ku yarosi sina terei. Ba kosi sini kunumakei ba sina kaotaveyei ina rabobo, murinai Gentile biyisi ku yarosi sina terei. 34 Ba kosi sini namei, sina kanukanui, sina kwapui, ba sina kasibunui. Ba kao tonu murinai ina bomsiri mena.”
James ba John asi Bibada
(Mat 20:20-28)
35 Kata Zebedee natunatuna James ba John, si botu Iesu kurina, ba si wona, “Bada, ka bibabaim kata awaika ka waiwainei wai, karavikai kuta wosei.”
36 Ba i toirubaisi, “Ami waina awaika ana wosei kairavimi?”
37 Kata kosi si kaobeyei, “Am taupauma aba makimakira kadakarinai kuna mamana maranai gwabimi yai kana makira, kesana kasumi yai ina makira, ba kesana gedumi yai.”
38 Saba Iesu i wona, “Komi kega ko kuiri awaika kairavina ko bibaba, komi niko nuwapoya veduna ana tomani wai rubana kona tomani? Kona niko siniyara babataitona ana riuni, wai rubana kona riuni?”*
39 Ba kosi si kaobeyei, “Kana wosei.”
Saba Iesu i wonisi, “Komi vedu ana tomani wai kona tomani ba ana babataito wai kona babataito, 40 saba yauku kega ana wonimi kotoi kasuku ai kona geduku ai ina makira kona gawarina wai iyabosi kairavisi God i bineisi wai kosi asi gawara.”
41 Ba maranai asi 10 nikona si nonori wai James ba John kurisi si yagisi. 42 Saba Iesu ereonowasi i yorisi i kesanisi ba i wonisi, “Ko kuiri kata iyabosi te wonawona kosi Gentile biyisi wai asi babada te bibadisi ba asi maragata te biyakwarei ba te biporoporovisi, 43 ba komi wai kega nanakasike saba kamomi yai, kotoi wata ana waina ini bada wai ini moyaka meyei.* 44 Ba kotoi wata ana waina ini nao wai ereonowasi kairavisi ina bosaibira 45 kairavina, Sebare Natuna i botu wai kega sita bosaibirei saba kona pipiya ita bosaibirisi, ba pesarisi asi yawasa kairavina ita bere meyei.”
Iesu Bartimaeus Mata Potapotana i Yawasi
(Mat 20:29-34; Luk 18:35-43)
46 Kata si botu ku Jericho, ba Iesu ana nonorayauna ba koroto kaikapona yabata meyaga kaikapona si kasikasibau taveyei wai, Timaeus natuna Bartimaeus mata potapotana keta parinai i makira ba i bikawakinana. 47 Ba maranai i nonori kata Iesu Nazareth biyina, wai i dagui i paraparara, “Iesu, David natuna, ki nuwanuwaniku!”
48 Ba pipiya pesarisi si gesei ba si wona kata ita ma guguba, saba kona i parara saki, “David natuna ki nuwanuwariku!”
49 Iesu i msiri ba i wona, “Ko yorei.”
Kata si yoereyana mata potapotana kurina, “Ki nuwagaire, ke msiri e yoreyorim.” 50 Kata kana nuba gara i garu kirei, ba ere nuwagairenina Iesu kurina i nae.
51 Ba Iesu i toirubai, “Awaika ke waiwainei ana wosei kairavim?”
Kata sebarena i wona, “Bada, au waina ani kinana.”
52 Iesu i wona, “Ke nae, am bitumagana i yawasim.” Kata marakesana matana i yawasa ba Iesu ketai i sununuri.
* 10:4 Deuteronomy 24:1-4 * 10:6 Genesis 1:27, 5:2 * 10:8 Genesis 2:24 * 10:12 Matthew 5:32; 1 Corinthians 7:10,11 * 10:15 Matthew 18:3 * 10:19 Exodus 20:13 * 10:19 Exodus 20:14 * 10:19 Exodus 20:15 * 10:19 Exodus 20:16 * 10:19 Exodus 20:12 * 10:31 Matthew 20:16; Luke 13:30 * 10:38 Luke 12:50 * 10:43 Matthew 23:11; Mark 9:35; Luke 22:25,26