12
Ndidaá ña̱ꞌa kéde̱ꞌé yo̱ xíꞌín ña̱ káꞌa̱n kayá yó natu̱uan
Kúú kua̱ꞌá nda̱ꞌo mil ña̱yuu ni̱ na̱taka noo̱ ió Jesús. Sa̱ꞌá ño̱ó ni̱ ka̱sáꞌá seí níꞌini táꞌan ña̱yuu ñoó sa̱ꞌá ña̱ kuaꞌa̱ téí kúú ná. Dá ni̱ ka̱sáꞌá Jesús káꞌa̱n na̱ xíꞌín sa̱va̱ꞌa ta̱a xíonoo xíꞌín ná, ta kaá na̱:
―Kandaa ndo̱ mií ndó no̱ó ña̱ dákuita̱ ta̱chí pan, ña̱ kéchóon ta̱ fariseo, dá chi̱ ño̱ó kía̱n náꞌa̱ ña̱ kúú rá ta̱ uu̱ noo̱. Dá chi̱ ndidaá vá ña̱ꞌa ñóꞌo de̱ꞌé, daí ña̱ natu̱uan. Ta ndidaá vá ña̱ꞌa kéde̱ꞌé ña̱yuu, kasandaáa̱n ña̱ natu̱uan. Ta dión taꞌani, ndidaá ña̱ ni̱ kaꞌa̱n de̱ꞌé ndó noo̱ íin naá, natu̱uan noo̱ tóo̱n. Ta ndidaá ña̱ ni̱ kaꞌa̱n kayá ndó saꞌa̱ dóꞌo iin ña̱yuu ini veꞌe, ño̱ó kía̱n nda̱ dini̱ véꞌe dikó kanóo na kayuꞌú ná ki̱ꞌo na kuendá sa̱ꞌán.
Ná o̱ sa̱ yu̱ꞌú yo̱ ni iin tóꞌón ña̱yuu
’Ta ndoꞌó, amigo miíi̱, ná dáꞌa ni yu̱ꞌú ndo̱ na̱ kandeé kaꞌání yikí ko̱ño ndo̱, dá tá ni̱ ndiꞌi, ni iin ña̱ꞌa o̱ kándeé ná kee na xíꞌín ndó. Tído ná kasto̱ꞌin xíꞌín ndó ndá yoo kúú na̱ kánian yu̱ꞌú ndisa ndó: kánian yu̱ꞌú ndo̱ na̱ kómí choon ña̱ tandaꞌá ná ndoꞌó koꞌo̱n ndo̱ kañoꞌo ndó indayá tá ni̱ ndiꞌi ni̱ xiꞌi̱ yikí ko̱ño ndo̱. Ta káꞌi̱n xíꞌín ndó ña̱ na̱ yóꞌo kúú na̱ kánian yu̱ꞌú ndo̱. ¿Á ko̱ díkó taꞌon ña̱yuu oꞌo̱n laa kuálí sa̱ꞌá uu̱ di̱ꞌón kuálí? Va̱ꞌará ki̱ꞌo dión nóo ya̱ꞌi rí, tído ko̱ nándodó taꞌon Ndios saꞌa̱ ni iin rí. Ta ndoꞌó, nda̱ idí dini̱ ndo̱ náꞌá Ndios ndidaá kúú. Sa̱ꞌá ño̱ó o̱ sa̱ yu̱ꞌú ndo̱, chi̱ ndáya̱ꞌi cháá ka̱ ndo̱ noo̱ ná o̱ du̱ú kuaꞌa̱ laa kuálí.
Ná o̱ sa̱ yu̱ꞌú yo̱ kaꞌa̱n yo̱ ña̱ kúú yó kuendá Jesús no̱ó ña̱yuu
Dá ni̱ kaa taꞌani Jesús:
―Káꞌi̱n xíꞌín ndó ña̱ ndi ndáa ña̱yuu káꞌa̱n ña̱ kúú ná kuendá yuꞌu̱ noo̱ dao ka̱ ña̱yuu, dión taꞌani kee yuꞌu̱, na̱ ni̱ nduu ta̱a ñayuú yóꞌo, chi̱ kaꞌi̱n saꞌa̱ ná ña̱ kúú ná kuendái̱ no̱ó na̱ kúú ángel kéchóon noo̱ Ndios. Ta ndi ndáa na̱ ndáta̱ saꞌa̱ yúꞌu̱ noo̱ dao ka̱ ña̱yuu, dá kía̱n ki̱ꞌo dión taꞌani ndata̱ yuꞌu̱ saꞌa̱ ná no̱ó na̱ kúú ángel kéchóon noo̱ Ndios. 10 Ta ndi ndáa na̱ yáꞌa káꞌa̱n ndava̱ꞌa sa̱ꞌá na̱ ni̱ nduu ta̱a ña̱yuu yóꞌo, kuu va ki̱ꞌo káꞌano ini Ndios sa̱ꞌá ña̱ ni̱ kaꞌa̱n na̱. Tído ndi ndáa na̱ yáꞌa káꞌa̱n ndava̱ꞌa sa̱ꞌá na̱ kúú Espíritu ii̱ Ndios, no̱ón kúú na̱ o̱ kúꞌu̱ káꞌano taꞌon ini Ndios saꞌa̱. 11 Tá ndaka ña̱yuu ndo̱ꞌó kuaꞌa̱n na̱ veꞌe noo̱ nátaka na̱ o no̱ó ta̱ néꞌe choon, o no̱ó ta̱ kómí choon, o̱ sa̱ ndíꞌi ini ndo̱ saꞌa̱ ndí ki̱án kaꞌa̱n ndo̱ xíꞌín rá, o ndi kaa ndo̱ chindeé ndó mií ndó, 12 chi̱ mií vá Espíritu ii̱ Ndios kúú na̱ ki̱ꞌo to̱ꞌon kaꞌa̱n ndo̱ mií hora daá ñóó.
Ná o̱ sa̱ kátoó téí yo̱ ña̱ kui̱ká
13 Dá ni̱ kaa iin ta̱a nákaa̱ tein ña̱yuu kuáꞌa̱ ñoó xíꞌín Jesús:
―Maestro, kaꞌa̱n ní xíꞌín ñanii̱ ná ki̱ꞌo xi ta̱ꞌí, ña̱ kánian ni̱ꞌí no̱ó ña̱ ni̱ da̱nkoo tatá ndu̱ noo̱ ndú.
14 Dá ni̱ kaa Jesús xíꞌín rá:
―¿Ndá yoo ni̱ chi̱kani yuꞌu̱ ña̱ kakuui iin ta̱a keyíko̱ saꞌa̱ ndo̱ꞌó, o ña̱ kaꞌandai̱ ña̱ꞌa noo̱ ndo̱, káꞌón?
15 Dá ni̱ kaa na̱ xíꞌín ña̱yuu kuáꞌa̱ ñoó:
―Kandaa ndo̱ mií ndó. O̱ sa̱ kátoó téí ndo̱ ña̱ kui̱ká, dá chi̱ va̱ꞌará ná koo kua̱ꞌá ña̱ꞌa noo̱ ndo̱, o̱ kíꞌo taꞌan vaan ña̱ kandei va̱ꞌa ndó.
16 Dá ni̱ da̱kíꞌin táꞌan na iin ña̱ꞌa xíꞌín to̱ꞌon ni̱ da̱náꞌa̱ na̱, ta kaá na̱ xíꞌín ña̱yuu ñoó:
―Ni̱ sa̱ io iin ta̱ kui̱ká, ta kua̱ꞌá nda̱ꞌo ña̱ꞌa ni̱ kana no̱ñóꞌo̱ rá. 17 Dá ni̱ ka̱sáꞌá rá nákani ini ra̱: “¿Ndí koo ví viti, chi̱ ko̱ó veꞌe no̱ó nde̱e va̱ꞌa ña̱ ni̱ kana noo̱ xítió?” 18 Dá ni̱ kaa ra̱: “Diꞌa va keeá, tá dáá. Koꞌo̱ nakanio̱ yáka̱ kuálí káa, ta ndenáꞌano cháá ka̱ yo̱án. Ta ñoó taán va̱ꞌa yó ndi ndiꞌi ña̱ꞌa ni̱ kana no̱ñóꞌo̱ yo̱. Ta ñoó taꞌani nataán va̱ꞌa yó ndidaá ka̱ ña̱ꞌa néꞌe va̱ꞌa yó. 19 Tá ni̱ ndiꞌi, dá kaa yo̱ xíꞌín nío̱ yo̱: Viti kía̱n kua̱ꞌá nda̱ꞌo ña̱ꞌa néꞌe va̱ꞌa yó keta vaan kasáꞌan yó kua̱ꞌá nda̱ꞌo kuia̱. Ná naniꞌi̱ ndée̱ yo̱, ná kasáꞌan yó, ná koꞌo yó, ná kadii̱ ini yo̱ viti”, káꞌán rá nákani ini ra̱. 20 Tído diꞌa va ni̱ kaa Ndios xíꞌín rá: “Iin ta̱a ko̱ káꞌi ini kúú yoꞌó, dá chi̱ mií sa̱kuaá víti va kuuo̱n, ta ña̱ ni̱ na̱taán váꞌón, ¿xíni̱ ndá yoo kasáꞌan vaan?” 21 Ki̱ꞌo dión vá ndóꞌo ña̱yuu tá táxi va̱ꞌa na ña̱ kui̱ká kakuu ña̱ꞌa mií ná, tído ko̱ kuíká taꞌon na noo̱ Ndios ―kaá Jesús.
Ndios kúú na̱ ndáka ñaá
22 Dá ni̱ kaa na̱ xíꞌín ta̱a xíonoo xíꞌín ná:
―Sa̱ꞌá ño̱ó ná kaꞌi̱n xíꞌín ndó, o̱ sa̱ ndíꞌi ini ndo̱ saꞌa̱ ndí ki̱án kasáꞌan ndó, dá kataki ndo̱, ta ni saꞌa̱ dáꞌo̱n kandii ndó, dá kada̱ꞌi ñíi̱ ndo̱. 23 Chi̱ ió ña̱ꞌa ndáya̱ꞌi cháá ka̱ kee ndó nani takí ndo̱ o̱ du̱ú ña̱ kasáꞌan oon ni ndó. Ta ió ña̱ꞌa ndáya̱ꞌi cháá ka̱ xínñóꞌó ñíi̱ ndo̱ o̱ du̱ú dáꞌo̱n kandixi ndó. 24 Kande̱ꞌé ndó táto̱ꞌon ndóꞌo ti̱ka̱ká, chi̱ ni ko̱ chíꞌi rí tata, ni ko̱ dákée rí, ta ni no̱ó taán va̱ꞌa ría̱n, ta ni yáka̱ ri̱ ko̱ó. Tído xíto va ñaá Ndios. ¿Á ko̱ náꞌá taꞌon ndó ña̱ ndáya̱ꞌi cháá ka̱ ndo̱ꞌó o̱ du̱ú laa? 25 ¿Ndi ndáa ndó kandeé kuaꞌano iin kondo̱ ndáꞌa̱ cháá ka̱ sa̱ꞌá ña̱ ndíꞌi ini ndo̱? 26 Ni ña̱ nóo yóꞌo o̱ kándeé ndó kee ndó, sa̱ꞌá ño̱ó, ¿ndiva̱ꞌa ndíꞌi téí ini ndo̱ saꞌa̱ dao ka̱ ña̱ꞌa?
27 ’Kande̱ꞌé ndó táto̱ꞌon ki̱ꞌo ndato sáꞌano torí ndiꞌindi káa yúku̱, chi̱ ko̱ kéchóon taꞌan vaan, ta ni ko̱ káva̱ꞌan dáꞌo̱n kandixian. Tído yuꞌu̱ káꞌa̱n xíꞌín ndó ña̱ ni rey Salomón, va̱ꞌará ndidaáa̱n ta̱ kui̱ká ni̱ sa̱ kuu ra, tído ko̱ ní sá ndixi va̱ꞌa ra táto̱ꞌon ki̱ꞌo ndato téí káa torí ndiꞌindi yóꞌo. 28 Ta ki̱ꞌo dión kée Ndios xíꞌín ita, táꞌa̱n ña̱ káa yúku̱ kuu̱ víti, tído iin taa̱n, chiñóꞌo̱ na̱án ini xito̱. ¿Á ko̱ náꞌá ndó ña̱ ndato ka̱ ví chindeé Ndios ndo̱ꞌó, ta̱a cháá téí kándéé ini ñaá? 29 Sa̱ꞌá ño̱ó ná dáꞌa ni ndi̱ꞌi ini ndo̱ saꞌa̱ ndí ki̱án kasáꞌan ndó o saꞌa̱ ndí ki̱án koꞌo ndó. Ná dáꞌa ni kañoꞌo téí ini ndo̱ sa̱ꞌán. 30 Chi̱ saꞌa̱ ndidaá ña̱ yóꞌo ndíꞌi ndava̱ꞌo ini ña̱yuu ko̱ náꞌá Ndios. Tído tatá yo̱ Ndios kúú na̱ náꞌá ña̱ xínñóꞌó ndó ndidaá ña̱ yóꞌo. 31 Sa̱ꞌá ño̱ó diꞌa nandukú ndó ña̱ kañoꞌo ndó ti̱xi ndáꞌa̱ Ndios, ta kúú ndidaá taꞌani ña̱ yóꞌo koo noo̱ ndo̱.
Ndukú ndó koo kuíká ndó noo̱ Ndios
32 ’O̱ sa̱ yu̱ꞌú ndo̱, léko kuálí miíi̱, chi̱ ni̱ na̱taꞌan ini tatá yo̱ Ndios ki̱ꞌo na ña̱ kañoꞌo ndó ti̱xi ndáꞌa̱ ná. 33 Sa̱ꞌá ño̱ó di̱kó ndó ña̱ ió noo̱ ndo̱, ta chindeé ndó ña̱yuu kúndaꞌí, ta ki̱ꞌo dión nataán váꞌa ndó ña̱ꞌa ndó chí induú ini léka̱ ko̱ kúyatá, dá koo ña̱ kui̱ká ndó chí induú, chi̱ ñoó kúú no̱ó ko̱ ndíꞌan, ta ni ta̱ kui̱ꞌíná o̱ kúꞌu taꞌon ñoó, ta ni ti̱kidi o̱ kúu dánaá ñaá. 34 Dá chi̱ noo̱ ió ña̱ kui̱ká ndo̱, ñoó taꞌani nákaa̱ nío̱ ndo̱.
Ná kandei nduu yo̱ kechóon yó noo̱ Ndios
35 ’Koo ini ndo̱ kandei nduu ndo̱. Ná nandíko̱ toon ti̱xi ndó, ta daá ná kei̱ ni ñóꞌo̱ íti̱ ndo̱. 36 Koo ini ndo̱ kee ndó táto̱ꞌon ki̱ꞌo kée iin ta̱a kéchóon veꞌe ndáti ra ndusaa̱ satoꞌo ra̱, chi̱ kuaꞌa̱n na̱ iin víko̱ tándaꞌa̱. Sa̱ꞌá ño̱ó tá dákásá ná yéꞌé ni̱ ndu̱sáa̱ na̱, kúú sa̱ yachi̱ vá sónó rá yéꞌé ñóó ndu̱ꞌu na. 37 Ndikáꞌán ví ta̱a kéchóon tá ni̱ na̱tiin ñaá satoꞌo ra̱ ndéi nduu ra̱ ndáti ñaá rá tá ni̱ ndu̱sáa̱ na̱. Miía̱n ndaa̱ ná kaꞌi̱n xíꞌín ndó ña̱ nachirkaa na iin dáꞌo̱n noo̱ noo̱ rá, ta chinde̱i na ra̱ mesa, dá ki̱ꞌo na ña̱ꞌa kasáꞌan ra. 38 Dá chi̱ va̱ꞌará dao ñoó o ndikí ni̱ ndu̱sáa̱ na̱, tído tá ni̱ na̱tiin ñaá satoꞌo ra̱ ndéi nduu ra̱ ndáti ñaá rá, dá kía̱n ndikáꞌán ndi kúu ví ta̱ kéchóon ñoó. 39 Ta kanaꞌá ndó ña̱ tá ná kandaa̱ ini iin satoꞌo veꞌe ndá hora kasaa̱ ta̱ kui̱ꞌíná veꞌe na, dá kía̱n koo nduu na̱ kandaa na̱án, ta o̱ kónó kuiíó na̱ ku̱ꞌu ta̱ kui̱ꞌíná ñóó kiꞌin kuíꞌíná rá ña̱ꞌa na. 40 Sa̱ꞌá ño̱ó kandei nduu taꞌani mií ndó, chi̱ mií hora ko̱ ndáti ndó, dá nandió ko̱o na̱ ni̱ nduu ta̱a ñayuú yóꞌo kasaa̱ na̱ ―kaá Jesús.
Ná kakuu yó na̱ kéchóon ndaa̱ noo̱ Ndios
41 Dá ni̱ kaa Pedro xíꞌín ná:
―Tatá, ¿á sa̱va̱ꞌa noo̱ ndúꞌu̱ vá ni̱ na̱kani ní to̱ꞌon ni̱ da̱kíꞌin táꞌan ní ñoó, o noo̱ ndidaá ní ña̱yuu ni̱ na̱kani nía̱n? ―kaá ra̱.
42 Dá ni̱ kaa na̱ kúú satoꞌo yo̱:
―¿Ndá yoo kúú iin ta̱ kéchóon ndaa̱, iin ta̱ ndísáꞌano, káꞌán ndó? Ro̱ón kúú ta̱a chikani na̱ kúú satoꞌo ra̱ kaꞌanda ra̱ choon noo̱ dao ka̱ ta̱ kéchóon veꞌe na, dá ki̱ꞌo ra ña̱ꞌa kasáꞌan dao ka̱ ta̱ kéchóon ñoó. 43 Ta ndikáꞌán ví ra̱ kéchóon ñoó tá ná ndusaa̱ satoꞌo ra̱, ta ni̱ na̱tiin ñaá ná nákaa̱ ra̱ kée ra choon ni̱ taꞌa̱nda̱ noo̱ rá. 44 Miía̱n ndaa̱ ná kaꞌi̱n xíꞌín ndó ña̱ ki̱ꞌo satoꞌo ra̱ choon noo̱ rá dándáki ra ndidaá ña̱ ió noo̱ ná. 45 Tído tá ná nakani ini ta̱ kéchóon ñoó: “Kueé vá ndusaa̱ satoꞌo yo̱”, ta kasáꞌá rá kendava̱ꞌa ra xíꞌín ta̱a, xíꞌín na̱ ñáꞌa̱ kéchóon noo̱ satoꞌo ra̱, ta kasáꞌá rá kasáꞌan ra, ta kasáꞌá rá koꞌo ra nda̱ xi̱ni ra, 46 ta kúú ndusaa̱ satoꞌo ta̱ kéchóon ñoó mií kuu̱ ko̱ ndáti ñaá rá, mií hora ko̱ náꞌá rá. Ta kúú dándóꞌo naní na̱ nío̱ rá, ta tandaꞌá ñaá ná koꞌo̱n ra̱ kakaa̱ ra̱ noo̱ ñóꞌo dao ka̱ ta̱ ko̱ kéchóon ndaa̱. 47 Chi̱ sa̱ náꞌá vá ta̱ kéchóon ñoó ndá choon ni̱ saꞌanda satoꞌo ra̱, tído ko̱ ní sá io nduu taꞌon ra, ta ko̱ ní kée taꞌon ra choon ni̱ taꞌa̱nda̱ noo̱ rá, sa̱ꞌá ño̱ó kani nda̱ꞌo ñaá satoꞌo ra̱. 48 Tído tá ió iin ta̱a kéchóon, ta kée naá rá ña̱ ko̱ nátaꞌan ini satoꞌo ra̱, ro̱ón kúú ra̱ cháá vá ketátá rá. Chi̱ na̱ ni̱ niꞌi̱ kuaꞌa̱ choon, no̱ón kúú na̱ kuaꞌa̱ kuendá ndaka̱ satoꞌo na̱ noo̱ ná. Ta na̱ ni̱ ka̱ndeé iní satoꞌo na̱ xíꞌín kuaꞌa̱ choon, no̱ón kúú na̱ kuaꞌa̱ cháá ka̱ kuendá ndaka̱ satoꞌo na̱ noo̱ ná.
Ná taꞌa̱nda̱ táꞌan iin veꞌe saꞌa̱ Jesús
49 ’Ve̱i yuꞌu̱ chikaa̱i̱ ñóꞌo̱ ñayuú yóꞌo, ta sa̱ kóni̱ kíi̱ yuꞌu̱ ña̱ ná nakei̱ ña̱. 50 Miía̱n ndúsa̱ kánian kodo̱ ndúta̱í xíꞌín ña̱ ve̱i ndoꞌi. Ta ndaꞌí nda̱ꞌo kúu inii̱ ndáti kasandaá kuu̱ ñoó. 51 ¿Á káꞌán ndoꞌó ña̱ kía̱n ve̱i yuꞌu̱ nachindei va̱ꞌi ña̱yuu ñayuú yóꞌo? Ko̱ó, chi̱ káꞌi̱n xíꞌín ndó ña̱ ve̱i yuꞌu̱ kaꞌanda táꞌan diꞌa vai na̱. 52 Dá chi̱ nda̱ kuu̱ víti chí noo̱ kasáꞌá taꞌa̱nda̱ táꞌan ña̱yuu, dá chi̱ noo̱ ndéi oꞌo̱n na̱ ini iin veꞌe, kasáꞌá na̱á oni̱ na̱ ko̱ kúú kuendá yuꞌu̱ xíꞌín uu̱ na̱ kúú kuendái̱. O na̱á uu̱ na̱ ko̱ kúú kuendái̱ xíꞌín oni̱ na̱ kúú kuendái̱. 53 Chi̱ na̱á iin ra̱ kúú tatá xíꞌín de̱ꞌe ra, o na̱á de̱ꞌe ñoó xíꞌín tatá xi̱. Ta na̱á iin na̱ kúú naná xíꞌín de̱ꞌe diꞌí na̱, o na̱á de̱ꞌe diꞌí ñoó xíꞌín naná xi̱. Ta na̱á na̱ kúú xi̱do xíꞌín sa̱no na̱, o na̱á sa̱no ñoó xíꞌín xi̱do xi̱.
54 Dá ni̱ kaa taꞌani Jesús xíꞌín ña̱yuu kuáꞌa̱ ñoó:
―Tá ni̱ xini ndo̱ xínkuei viko̱ chí xoo noo̱ kéta ndi̱ndii, dá kaá ndo̱: “Koon dai̱ viti.” Ta kúú koon ndisa rá. 55 Tá ve̱i tachi̱ chí sur diꞌa, dá kaá ndo̱: “Iꞌíní nda̱ꞌo koo.” Ta kúú dión ndisa koo. 56 Kúú ndó ña̱yuu uu̱ noo̱, chi̱ va̱ꞌa ti̱ꞌa ndó kándaa̱ ini ndo̱ saꞌa̱ induú káa xíꞌín no̱ñóꞌo̱ yóꞌo. Sa̱ꞌá ño̱ó, ¿ndiva̱ꞌa ko̱ kándaa̱ ini ndo̱ ndi kóni̱ kaa ña̱ ndato xiní ndo̱ viti?
Va̱ꞌa ka̱ ná kando̱o mani̱ yo̱ noo̱ Ndios viti yachi̱
57 ’¿Ndiva̱ꞌa ko̱ xíꞌo ndó mií ndó kaꞌi ini ndo̱ ndí ki̱án kúú ña̱ ndaa̱ kánian kee ndó? 58 Tá néꞌe táꞌan ndó kuaꞌa̱n ndo̱ veꞌe chóon xíꞌín iin ña̱yuu naá xíꞌín ndó, dá kía̱n ndi̱ꞌi ini ndo̱, dá ná kando̱o mani̱ ini na̱ saꞌa̱ ndo̱ íchi̱ no̱ó kuaꞌa̱n ndo̱ ñoó. Dá ná o̱ káneꞌe na ndo̱ꞌó saa̱ na̱ no̱ó ta̱ néꞌe choon. Dá chi̱ oon ni ví naki̱ꞌo ta̱ néꞌe choon ñoó ndoꞌó noo̱ ndáꞌa̱ ta̱ ndaá veꞌe ka̱a, dá kadi ra̱ ndo̱ꞌó veꞌe ka̱a. 59 Ta yuꞌu̱ káꞌi̱n xíꞌín ndó ña̱ o̱ yáa̱ kuiíó ndoꞌó nda̱ ná o̱ chíya̱ꞌi ndiꞌi ndó di̱ꞌón kánian chiya̱ꞌi ndó ―kaá Jesús.