11
Yesuko hariri tewero murí ŋuro yaró
(Matyu 6:9-15; 7:7-11)
Naru kano Yesuko mira kano hariri taró. Hariri tiní kini tiní, iŋo-iŋo rewero uni kato* ŋande miraró, “Uni Parámi, keto nore hariri tewero ŋuro murí witú nere, ŋunde naŋge Jonko eneŋo iŋo-iŋo rewero uniyó witú yereró ŋunde naŋge te.”
Yiní Yesuko ŋande yimiraró, “Ye hariri teweroqo, meté ŋande yi qembe,
 
“ ‘Awa, keŋo owéŋge surumí yoní,
keŋombo nore wiri yereyote naruke ŋu reka mahiní.
Naru rokóŋoro o qonanimboro nuno.
Kowe noreŋo quhurínani ŋu se roto nuno,
dokoro, utatá noreya taŋgurí ŋu soso se roto yunoyoteto.
Kowe nore norika okato kama towo niriní.’ ”
Ŋunde yero ŋande yimiraró, “Asa ko yeŋo keweroyemo uni ka topé moré tiníqo, ko suwo keweroko uro topé ŋande miroweya, ‘Topo, bret kapusa se nuno. Uni topone ka khewore yate neneŋo yanemo mahete, quko oka re inowe newero qu ŋana kini.’
“Ko uni ya quroko yoweya ŋundo mande topé ŋande miroweya, ‘Ke no koweyumu ma nunowero. Mako komo tuŋano, no simónemboya nore komo etato. No otoqo o se kunowero mepémo kini.’ Ŋunde yeweya, quko nondo ye yimiroteno, ya simburímbo topé ŋuro iŋoro otoqoro o ŋu kama se inoweya. Kini. Quko topémbo kowi piyo kama tero nekoyoníqota, ene otoqoro o soso ŋuro kirayoyote ŋu se inoweya.
“Kowe no ŋande yimiroteno, kirayoyikata o se yunoweya; seqaroqota qenewaŋgo; mako uroyikata mako koso yunoweya. 10 Dokoro uni soso kirayoteŋgo ŋundo o ŋu siyoyoteŋgo; uni soso o seqayoteŋgo ŋundo o ŋu qeneyoteŋgo; uni soso mako utoyoteŋgo, ŋuro mako kosoní inoweya.
11 “Ye awa okite, ko simóye kato sono qare koro ŋande kira kiriníqo sire piyimi ka re inoweyape, ma kini? Kini. 12 Ko simó ŋundo kotori mindi koro kira kiriníqo potómbe ka re inoweyape, ma kini? Ŋu ŋuya kini. 13 Yeko quhurí uni naŋge quko simóye o meté yunoyoteŋgo. Ŋunde ŋuroko awaye samboko yorote ŋu kirayoyiqo, Yuqa Surumí yunoweya, hamómbe?”
Belisipuluko Yesu samakaŋoyotepe, ma kini?
(Matyu 12:22-30; Mak 3:20-27)
14 Yesuko yuqa piyimi ka§ uni quroko qu howero uni ŋuro maŋgó kakayiwí mu riní meté tero mande yiní unipare qambu ŋu qenero iŋondata parámi taŋgurí. 15 Quko uni kumimbo ŋande yaŋgurí, enendo yuqa piyimi ŋuro kembéye, owí Belisipulu,** wimbímo yuqa piyimi ŋu yohoweyote. 16 Uni meyowo Yesu towoŋoro ŋande yeyaŋgo, “Sambo koro rokó†† ka teka nore qene iŋato, keko Anutu koro kho qu teyote.”
17 Quko Yesuko iŋondutuye ŋu qene iŋoro ŋande yimiraró, “Wiri yerete unindoro mira qu kato usoworo uni soso wini irisa tero kuma tewaŋgo tiníqo, mira ŋuko piyo teweya. Ko suwisawi kato usoworo keweroyemo kuma tewaŋgo tiníqo, suwisawi ŋu kini teweya. 18 Kowe Monimbu koro winiyó usoworo keweroyemo kuma tewaŋgo tiníqo, ene date tero wimbu rero kondé kaŋewaŋgo? Ŋunde yeteno, dokoro ye nondo Belisipulu koro wimbí rero yuqa piyimi yohoweyoteno ŋunde yeyoteŋgo ŋu. 19 Qeni, yeŋo suwisawiyembo yuqa piyimi yohoweyoteŋgo. Asa ye ŋande yeteŋgo, nondo Belisipulu koro wimbí ŋunde teyoteno. Asa danimbo yeŋo naŋo-simóye samaka yereyote? Hamó, suwisawiye ŋundoko ye ronda yerewaŋgo. 20 Ko Anutuko wimbu nunoní yuqa piyimi yohoweyoteno tiníqo, ye ŋande iŋowaŋgo, Anutuko unipareyó wiri yereyote naruyó‡‡ ŋu itaka yeno mahete ŋu.
21 “Asa uni kondé kato suke, saŋga toworo paseyó sopo yoweya tiníqo, eneŋo oyó soso meté yoweya. 22 Quko uni kondé piyimi ka maheroqota uni ŋuya kuma tero takaro eneŋo suke, saŋga se rotoro eneŋo oyó ŋu se uni topé yunoweya.§§
23 “Uni ka neneŋo topone kini ŋuko neneŋo saŋgiríne. Uni ka no kama samaka nerero unipare huru yereyote ŋuko unipare yohowiní wisikaraŋo uro toŋeyoteŋgo.
24 “Yuqa pusú uni ka rotoroqo toŋero mira harimo wimbo-wimbo toŋero mira imaqewero ŋu seqayote, quko qenewero mepémo kini. Asa ko ŋande yeweya, ‘No pitu ko uyareya pase komo yorano quno ŋuno yorowano.’ 25 Yero toŋero ya ŋu qeniníqo, kina yoweya, ko unindo ya ŋu murutó siyoyi toŋiní meté yote. 26 Ŋunde ŋuro ene toŋero yuqa piyimi kande saŋiyoro irisa yore mahewaŋgo. Yuqa kande saŋiyoro irisa ŋuro muríye piyimi ŋuko eneŋo murí takaweya. Mahero ya ŋuro quroyómo yowaŋgo. Koreteroqo, piyimi tomó ta yora, quko itakako hamó-hamó piyimi parámi horé yoweya.”
27 Yesuko mande ŋu yeyoní pare kato unipare qambu keweroyemo otoqoro ŋande yaró, “Ŋu pare ŋundo ke pisi kerero susu kunaró ŋu ene puriŋo ka rete.”
28 Yiní ŋande yaró, “Iyo, peka. Quko uni kato Anutu koro mande iŋoro howeyoteŋgo ŋundoko puriŋo ka reteŋgo.”
Unipareto Jona koro rokó qu naŋge qenewaŋgo
(Matyu 12:38-42; Mak 8:12)
29 Asa unipare qambu Yesuko maheyuri ŋande yimitoyaró, “Unipare itaka yoteŋgo ŋako unipare piyimi. Enendo rokó tewe qenewero ŋuro kondé ye iŋoyoteŋgo. Quko rokó ka kama qenewaŋgo. Kini, rokó kanata naŋge ene qenewaŋgo, ŋuko Jona*** koro rokó qu naŋge qenewaŋgo. 30 Hamó, Jonako ŋuno rokó ka tunoqiní Niniwe unipareto qeneŋgurí. Ŋundiro naŋge Anutuko Unindoro Naŋun톆† ŋano rokó ka tunoqiní unipare itaka yoteŋgo ŋando qenewaŋgo. 31 Komo suki wiri yerete pare kato mira kapiyamo amu noŋgo‡‡‡ arero Solomon koro iŋo-iŋo meté horé iŋowero maheró. Ŋunde ŋuroko imemoŋgo Anutuko unipare ronda yereweya quno ŋuno pare ŋundo otoqoro unipare ŋano qu yorero mande khono yorotoweya. Dokoro itaka uni kato keweroyemo yote, ŋuro owímbo Solomon koro owí takate. 32 Komo suki Niniwe unipareto Jona koro mandí iŋoro newondeye rohoréŋaró. Ŋunde ŋuroko imemoŋgo Niniwe unipare ŋundo otoqo kaŋero unipare itaka yoroteŋgo ŋu yorero mande khono yorotowaŋgo. Dokoro itaka uni kato keweroyemo yote, owímbo Jona koro owí takate.
Toŋenanimbo kowenani soso hiyó inoyote
(Matyu 5:15; 6:22-23)
33 “Unindo suru tupuŋoro ya kusuŋo quroko kama reyoteŋgo, ko kondó quroko kama rukukuwoyoteŋgo. Kini, rero koreko pikoyi hiyóqiní unindo ya quroko arero hiyó ŋu qenewaŋgo. 34 Toŋeŋge ŋuko koweke ŋaro hiyóŋo. Ko toŋeŋge ŋu meté horé tiníqo, asa hiyó ŋundo koweke soso hiyóqeweya. Ko toŋeŋge ŋu piyimi tiníqo, koweke ŋu riní huriri teweya. 35 Ŋunde ŋuroko ke kondé iŋo qembe, hiyó ke quroko yorote ŋu ri huriri teweya koro. 36 Ko koweke sombé-sombé ŋu soso hiyó naŋge teweya tiníqo, hiyómbo hiyó kunoyote ŋunde qembe yuri huriripo koweke sombé-sombé ŋu kama pokamoweya.”
Farisi koya hutuŋo mande ŋuro iŋo-iŋo unindoya otete piyimi teyoteŋgo
(Matyu 23:1-36; Mak 12:38-40; Luk 20:45-47)
37 Yesuko ŋunde yiní kini tiní Farisi uni§§§ kato eneya o newero oseseyaró. Oseseyoní ya quroko oro yakutímo o newero quro etaró.* 38 Enendo kandí kama sonoworo kina etiní Farisi uni ŋundo iŋondata parámi taró.
39 Quko Uni Parámimbo ŋande miraró, “Ye Farisi uni, yeko topa saŋanímo ko kondó saŋanímo sonowoyi kekere ta sara memeri teyote ŋundiro. Quko quroyómo ŋunoko murí piyimi ŋu maŋgoreyote. 40 Yeko uni kape-kape. Anutuko uni kowe saŋaní ŋuya quroyómo ŋuya irisa-irisa towaró, hamómbe? 41 Asa unipare samaka yerewero oye yunoyiqota oye soso sara meté horé ta yoweya.
42 “Ye Farisi uni, ininiyaqe, ye quhurí piyimi korowowaŋgo. Yendo o tomó ta khono woteyote ŋu siyoro rondaŋi kande irisa tiní kanata rero Anutu inoyoteŋgo. Quko yendo unipare roneneŋo kama ronda yereyoteŋgo, ko newondeye Anutu kama inoyoteŋgo. Meté otete tukú ŋu teya korete ŋuya ti qembe.
43 “Ye Farisi uni, ininiyaqe, ye quhurí piyimi korowowaŋgo. Ye huru-huru yano kundite-kundite korete quno ŋuno kunditewato, ye iŋoyoteŋgo, ko yendémo ŋuno yendo, unipareto ye yuŋguna yerewaŋgo, ŋuro hamó iŋoyoteŋgo.
44 “O ininiyaqe, ye quhurí piyimi korowowaŋgo. Yeko uni tapu noko quroko yorote ŋunde qembe. Ko unindo kape tero ŋu saŋawore uyare mahe teyoteŋgo.”
45 Yesuko ŋunde yiní hutuŋo mande ŋuro iŋo-iŋo uni kato§ iŋoro ene ŋande miraró, “Rondaqe-rondaqe uni, ke mande ŋunde yete ŋuko nore ŋuya yesará nerete.”
46 Yiní ŋande yaró, “Ye hutuŋo mande ŋuro iŋo-iŋo uni, ininiyaqe, quhurí piyimi korowowaŋgo. Ye hutuŋo mande kate-kate unipare saŋayemo ri enendo quhurí parámi ŋu korowowero mepémo kini. Quko yendo samaka-samaka ka kama yunoyoteŋgo.
47 “O ininiyaqe, ye quhurí piyimi korowowaŋgo. Yendo ye-ye unindoro** tapu yerewero ya qu†† towoyoteŋgo, quko yeŋo usi-siyembo uni ŋu yuroyi khumaŋgurí. 48 Ŋunde ŋuroko ye tunomo ŋande yesowoyoteŋgo, ko usisambayemboro oteteye piyimi ŋuro metéŋoyoteŋgo. Dokoro usi-siyembo ye-ye uni yuroyi khumaŋgurí, ko yendo ye-ye uni ŋuro uni tapu koro yaye towoyoteŋgo. 49 Ŋu murí ŋuroko Anutu koro iŋo-iŋo meté qundo ŋande yete, ‘Nondo ye-ye unindoya asá yerewí uni ŋuya yorewe unipareko ŋuno uyarewaŋgo. Uyari kumi yuroyi khumowaŋgo, kumi o piyimi te yunowaŋgo.’ 50 Ŋunde tero ye-ye unindoro sitúye soso Anutuko noko sambo towaró qu noŋgo areyate itaka ŋano windoroŋaró ŋuko unipare itaka yoteŋgo saŋayemo yoweya. 51 Hamó, sitúye ŋuko Apel koro sitú windoroŋaró ŋu noŋgo yate-yate Sekaraia rero wondo yakutí koya Wembó Surumí koya keweroyarimo uroyi sitú windoroŋaró.‡‡ No hamó yimiroteno, otete piyimi ŋuro kimoyó muko unipare itaka ŋano yoroteŋgo quno ŋuno ŋuya yoroweya.
52 “Ye hutuŋo mande ŋuro iŋo-iŋo uni, ininiyaqe, quhurí piyimi korowowaŋgo. Yendo iŋo-iŋo metémboro mako koro ki ŋu towoyoteŋgo. Quko yeŋombo ya quroko kama oyoteŋgo, ko meyowombo ŋuno owero ŋuro soréŋoyoteŋgo.”
53 Asa Yesu ya ŋu rotoní hutuŋo mande ŋuro iŋo-iŋo unindoya Farisi unindoya newonde saŋgirí te inoro osese enesó-enesó teyaŋgurí. 54 Ŋunde tero, eneŋo mandíwore kusiyowato, ye iŋaŋgurí.
* 11:1 iŋo-iŋo rewero uni” ŋundo Yesu koya uyaro iŋo-iŋo rondaqe yunoyaró. 11:11 Anutu koro sokomeko ŋande yaró, ko Juda unindo sire newero mepémo kini. 11:13 Yuqa Surumí” ŋuko Anutu koro Yuqa naŋge. § 11:14 yuqa piyimi” ŋuko sambo simó ŋunde qembe, quko Anutu koro saŋgirí tero unipare rowore yereyoteŋgo. ** 11:15 Belisipulu” ŋuko Monimbu naŋge, owí kako “Satan”. †† 11:16 “sambo koro rokó” ŋuro murí muko ŋandiro: naru rokóŋo Juda unindo Anutu koro owí hamó ŋu kama ye nekaŋgurí. Kini, mande meyowo rohoréŋo yeyaŋgurí. Ŋundiro, “sambo,” ye nekaŋgurí. “Rokó” ŋuko o wimbí moré ka peka. ‡‡ 11:20 Anutuko unipareyó wiri yereyote naruyómo” ŋuno iŋondutu unipareko hamó Anutu kusuŋoyómo yowaŋgo. §§ 11:22 Tapara mandeko ŋuno “uni kondé” ŋuko Monimbu naŋge, ko uni kondé piyimi ŋuko Yesu naŋge. *** 11:29 Jona” ŋuko ye-ye uni ka. Naru kano sono qare parámi horé kato Jona riní quroko uro kosa suwo kapusa ŋuno yaró (Jona 1:17; 2:10 weyo qembe). Asa Yesuko o tunoqaró ŋuro yaró, “Jona koro rokó ŋu,” yaró. ††† 11:30 Unindoro Naŋuní” ŋuko Yesu naŋge. ‡‡‡ 11:31 Pare ŋuko Juda pare kini, kape pare qu ka. §§§ 11:37 Farisi uni” ŋundo, nore Anutu koro hutuŋo mande ŋuro okeyá ta howeyoteto, ye iŋaŋgurí. * 11:37 Ŋu naruko ŋuno uni kumimbo o neyaŋgo quno ŋuno kama kunditaŋgurí. Kini, enendo yakutímo piŋoye etero kande tesina rondaqero ŋunde saŋáqero kande kondésinambo o naŋgurí. 11:43 huru-huru ya” ŋuko Juda uniparetoro ya parámi mu. Sapat naruko ŋuno hu-hariri tero Anutu koro mandí weyoyi iŋoro hariri teyaŋgurí. 11:44 Anutu koro sokomeko ŋande yaró, ko uni tapu ŋuko pusú na. Asa uni kato uni tapu ŋunde qu towoweyape ma kina saŋano kaŋeweya tiníqo, eneko Anutu koro pusú tunoqeweya. § 11:45 hutuŋo mande ŋuro iŋo-iŋo uni” ŋundo Anutu koro mande ŋu unipare rondaqe yunoyaŋgurí. ** 11:47 ye-ye uni” ŋuko Anutuko mandí yunoní unipare yunaŋgurí. †† 11:47 “uni tapu koro ya” ŋuko ya yendé horé kini. Juda unindo ya tomó ta wondopo toworo uni khumarómboro wimbí soso ŋuno rotaŋgurí. ‡‡ 11:51 Sowo Mande 24:20-22 weyo qembe.