10
Yii leŋke yes kooɗ
(Saame Maccëe 19.1-12⁠ ⁠; Lúkkë 16.18)
Filoon fi baaha, Yéesú kolohte daaha saañce deyi Yúdée a hatni yíníi laahi Yurdeŋ. Lahaꞌ ri ra, i ow caak aylute ɗii na, ɗi yampe na yëedíɗ wë ti di na pagaꞌ ri merees nen. Lahte fariseŋŋi ayute na saamu olsohi, meelute ri nda ow waɗtee mín yes ɓeleɓi raa. Ɗi won wa tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Mëyíis won ɗon yih⁠ ⁠?⁠ ⁠» Wa wonu ri tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Mëyíis won biti ow mín yes ɓeleɓi biti ri saam kéedí mín teeɓaꞌ biti ɗi yesse kooda.⁠ ⁠» Yéesú won wa tígí daaha tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Súhí ɗon keeñ daa tah Mëyíis bíníyíɗ ɗon yii bah. Ndaa, bíníyúté Téerëe biti dalaani ëldúnë, Koope “sak ow ƴaal a ow ɓeleɓ⁠ ⁠; yii baa daa tah ow ƴaal ay ɓísëh a boffi a yaafi, pokoh ɓeleɓi na, wa hen yínë.” Ɗaaha, wa henluy ana, wa tasu yínë. Kon iñi Koo daa boollaꞌ wa, ow ɓanan waa ɗaralsaꞌ⁠ ⁠!⁠ ⁠»
10 Lahuu wa faam ra, taalibe ya meelute Yéesú yii leŋke yii baaha. 11 Ɗi won wa tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Ƴaali yes ɓeleɓi, kooɗ ɓeleɓ kay, njaaliyohte. 12 Te ɓelii yes ƴaali, kooroh a ƴaal kay, njaaliyohte ɓal.⁠ ⁠»
Yéesú a tuŋka
(Saame Maccëe 19.13-15⁠ ⁠; Lúkkë 18.15-17)
13 Filoon fi baaha, lahte ɓëewí homu komi Yéesú i kúkëy, fahuu biti ɗi tík yaꞌ yi sun fi wa barkel wa, ndaa taalibe ya na wonu affi wa. 14 Olaꞌ Yéesú yii baaha, keeña haayte, ɗi won wa tígí daaha tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Yéɗɗí tuŋka ac soo na, ngënë këddíi wë⁠ ⁠! Yúhí biti Nguur ki Koope saamɗu mani wa. 15 Mee ron won kaaf ka ra ee⁠ ⁠: ɓëyí habaay Koope buur ti ɗee habaꞌ kúkëy Koope ra nen, ii hëelíɗ Nguur ki.⁠ ⁠» 16 Yéesú antee ɓeɓ tuŋka, tíkké yaꞌ yi sun fi wa barkelte wa.
Ɓëewë caaku alal ra a Nguur ki Koope
(Saame Maccëe 19.16-30⁠ ⁠; Lúkkë 18.18-30)
17 Yéesú hom saaña, lahte ɓëyí acce a múkë, ƴekke fíyí, meelte ri won tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Yëeddëhí baahi beh, mi waɗti paga yi níi mi lah pesa na ɗúméh rë⁠ ⁠?⁠ ⁠» 18 Yéesú won ɗi tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Fu dëekëꞌ sëꞌ baah a⁠ ⁠? Yi daa baah⁠ ⁠? Henay Koope, lahay ɓëyí baahte. 19 Fu yúh iña túuƴëꞌ Koope ra maan⁠ ⁠? “Ngënë mësíi bëem ow⁠ ⁠; ngënë mësíi njaaliyoh⁠ ⁠; ngënë mësíi loh⁠ ⁠; ngënë mësíi feliɗ ow⁠ ⁠; ngënë mësíi nofaꞌ ow ɗon ɓeɓ iñi⁠ ⁠; lah tëeppítíi baappon a yaayyon.”⁠ ⁠» 20 Ɓëeꞌ won ɗi tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Ɓahaa, yii waɗ soꞌ iñƴaa ɓéeɓ mi ñee na kúkëy kí sëꞌ níi a ɗeh.⁠ ⁠» 21 Yéesú yeelaꞌte ri íllí wunte, antee ri won tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Fu tallaꞌ yin yínë⁠ ⁠: paye fu yaay iña lahaꞌ fu ra ɓéeɓ, fu woraꞌ cadum fa ñëkíɗɗë. Hen ɗaaha raa, fay lah alal sun-Koo. Fu woc raa, fu ac fu ñee tal soꞌ.⁠ ⁠» 22 Ndaa kelaꞌ ɓëeꞌ unni ƴah, kanama ñúussé, ɗi kolohte na saañ. Bi caak ri alal níi caak, yaa misikke ri keeñi níi misik.
23 Yéesú yeelte taalibe yi, won wa tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Haal Nguur ki Koope kofeelte yíkëe yí alalla na⁠ ⁠!⁠ ⁠» 24 Unni ƴaa kúnté affi taalibe ya. Yéesú ɓeyaatte una won wa tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Haal Nguur ki Koope kofeelte këewé⁠ ⁠! 25 Géléem haal gúl kúuc, daa lukki yooɓ biti yíkëe alal haal Nguur ki Koope.⁠ ⁠» 26 Affi taalibe ya ɓaattee kúnëh, wa na meelantuu hanndal ki wa wonu tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Kon daa míntí múc⁠ ⁠?⁠ ⁠» 27 Yéesú yeelte wa, won tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Ow mínéh múcël afi, Koope kut daa mín ríi múcël, ndée lahay yii wooñ Koope.⁠ ⁠»
28 Peer won ɗi tígí daaha tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Ɓahaa ole⁠ ⁠! Fun helute iña ɓéeɓ, fun ñeyute talu.⁠ ⁠» 29 Yéesú won ɗi tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Mee ron won kaaf ka ra ee⁠ ⁠: ɓëyí af soꞌ a Uni Neba tah ɗi hel faami, koy-yaayyi, yaafi, boffi, koyyi mbée feeyyi, 30 ɗi ay lah bina-bina waa na ɓéeɓ tíméer (100) di pesee ke yen feey fi beh⁠ ⁠: faam, koy-yaay, yaay, baap, koy a feey, boollaꞌ biti ɗi ay moklu⁠ ⁠; te fayu, ɗi ay lah pesa na ɗúméh rë. 31 Ow caak di ɓëewë këllúu woteh ra ay míllëꞌ fayu, te ow caak di ɓëewë míllúu woteh ra ay këllëh fayu.⁠ ⁠»
Waali éeyë fë wonaꞌ Yéesú biti ɗi ay húl, ɗi koloh ɓúudé rë
(Saame Maccëe 20.17-19⁠ ⁠; Lúkkë 18.31-34)
32 Filoon fi baaha, Yéesú këllëhté wë, wa na suu Yerusalem. Keeññi taalibe ya tookay, te ɓëewë ñéerúu a wa ra néekíñúuté. Yéesú dëekílté taalibe yi sabboo a ana ya, na teeɓ wa yee na saañ rii kate ra. 33 Ɗi won wa tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Síkíríi⁠ ⁠! Yen ee suu Yerusalem ra ee, gina nay tíkúu soꞌ mi Koy-ɓëeꞌ yaꞌ yi kélfë yí seeƴoh ya a yëeddëh yí kootii Mëyíis rë. Wa ay soo aattiyaꞌ húl, tík sëꞌ yaꞌ yi ɓëewë yëwúɗ neh ra. 34 Wa fi ƴaa ay soo ñaawal, tuulsaꞌ soꞌ, laɓisaꞌ soꞌ laraw, an soo hap húl. Te waali éeyë fë filoon fi húlí sëꞌ, may koloh ɓúudé.⁠ ⁠»
Yee fahuu koyyi Sebede ra
(Saame Maccëe 20.20-28)
35 Saak a Saŋ koyyi Sebede leɓuute Yéesú, wonu ri tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Ɓahaa, fun fahuu biti koon fu pagiɗ fun yee nay fun roo ɗage ra.⁠ ⁠» 36 Ɗi won wa tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Ɗon fahuu biti mi pagira ron yih⁠ ⁠?⁠ ⁠» 37 Wa wonu ri tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Fun ɗagu biti koon fu hom ndamu fayu raa, fu on fun fun took hëbísú⁠ ⁠: ɓëyí yínëe hom yaꞌi ñamaa fu, yínëe hom yaꞌi sugu fu.⁠ ⁠» 38 Tígí daaha, Yéesú won wa tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Ɗon yíih yee ɗagu ɗon ra. Mbaa ɗon kaañute han gulii kofeel ka nay mii hane ra⁠ ⁠? Ɗon kaañute húus coono fa nay mii bëtsúu bëtsí henay bëtís a muluɓ ra a⁠ ⁠?⁠ ⁠» 39 Wa wonu ri tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Fun kaañute ri kay⁠ ⁠!⁠ ⁠» Ɗi tahaatte won wa tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Kaah biti ɗon ay han gulaa nay mii hane ra, ɗon ay húus coono fa nay mii bëtsúu rë. 40 Ndaa yii leŋke toogi yaꞌi ñamaa fi soꞌ mbée yaꞌi sugu fi soꞌ, daa mi na onaꞌ ri neh⁠ ⁠; ɓëewë Koope waaƴiɗ wa tíkkí ƴaa ra daa lahuu wa.⁠ ⁠»
41 Yúhúu taalibe yi sabboo ya tasu ra yii baaha ra, wa neeɓuute Saak a Saŋ. 42 Yéesú dëekké wë ɓéeɓ tígí daaha, won wa tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Ɗon yúhúté biti yíkëe yí ginna a ɓëewí gaanna hom ñaamluu ɓëewí kayya ñaamloo, noote wa⁠ ⁠! 43 Ndaa yii baaha waray lahaꞌ ɗaaha hanndal kon. Ow di ɗon na fahaꞌ hen ow gaan raa kay, ɗi henan súrgíi ɓëewí kayya. 44 Te ɓëyí fahaꞌ hen kélfë ɗon na, ɗi henan ñaami ɓëewí kayya ɓéeɓ. 45 Soꞌ mi Koy-ɓëeꞌ sah, mi aay biti ɓëewë nay hene súrgë yí sëꞌ. Mi ac biti kay, daa mi nay hene súrgíi ɓëewë níi mi yeraꞌ ñíin sëꞌ tosaa pes ow caak.⁠ ⁠»
Paƴi búumndë hínú Bar-Tímé ra
(Saame Maccëe 20.29-34⁠ ⁠; Lúkkë 18.35-43)
46 Lahuu Yéesú a taalibe yi Yéríkëe níi wa na ɗúhú gina ra, i ow caak ñeyute talli wa. Lahte búumndí hínú Bar-Tímé, húmú took ɓúk waala na saraatoh. Ɗi koy Tímé. 47 Kelaꞌ ri biti yaa Yéesú fí ɓëy Nasaret ra, ɗi foŋke won tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Yéesú, sédí Dawit, yérém sëꞌ⁠ ⁠!⁠ ⁠» 48 Ow caak na wonu afa, fahuu biti ɗi héddëh⁠ ⁠; ndaa ri lukki foŋ na na won tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Sédí Dawit, yérém sëꞌ⁠ ⁠!⁠ ⁠» 49 Tígí daaha, Yéesú caŋke, won tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Wëní rí ac.⁠ ⁠» Wa dëekúté rí wonu ri tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Namee héddëh fu koloh⁠ ⁠! Ɗi ee roo dëek rë.⁠ ⁠» 50 Búumndë bette sabidoori, hente bërít kolohte, ɗeefiɗte ri. 51 Yéesú meelte ri won tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Fu fahaꞌ biti mi pagira ro yih⁠ ⁠?⁠ ⁠» Búumndë won ɗi tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Ɓahaa, page níi íllí sëꞌ wërsëh, mi mín ot⁠ ⁠!⁠ ⁠» 52 Yéesú won ɗi tih⁠ ⁠: «⁠ ⁠Fu mín saañ, ngémú tahte fu wahte.⁠ ⁠» Íllë yíppée wërsëh, ɗi na ot. Ɗi ñeete tal Yéesú wa na suu.
10:6 Saame Dalaana 1.27⁠ ⁠; 5.2 10:8 Saame Dalaana 2.24 10:19 Saame Kolohi koyyi Israyel Ésíp 20.12-16