2
नबूकदनेसरया म्हगस
1 नबूकदनेसर जुजु जूगु निगूगु दँय् वं छगू म्हगस खन। वयात तसकं धन्दा जुल व द्यने मफुत।
2 अथे जुयाः जुजुं थःम्हं म्हनागु म्हगस कनेत देशयापिं जादु क्यनिपिं, ज्वखना स्वइपिं, ज्योतिषीतय्त व साइत स्वइपिं व सःतके छ्वल। इपिं जुजुया न्ह्यःने दं वये धुंकाः
3 जुजुं इमित धाल, “जिं छगू म्हगस खनागु दु उकिं जिगु नुगः खुलखुल मिंगु दु। जितः उकिया अर्थ सीकेमास्ति वः।”
4 इमिसं आरमेइक भाषां जुजुयात धाल, “हे महाराज, छःपिं ताःई तक म्वानादीमा! छःपिनि दासतय्त म्हगस धयादिसँ अले जिमिसं उकियागु अर्थ कने।”
5 जुजुं ज्योतिषीतय्त थथे लिसः बिल, “जिं थ्व पक्का यानागु दु, छिमिसं जिगु म्हगस छु खः व धाये मफुत धाःसा अले जितः उकिया अर्थ कने मफुसा छिमित कुचा कुचा यानाबी। अले छिमिगु छेँयात नाश यानाबी।
6 छिमिसं जिगु म्हगस व उकियागु अर्थ धाल धाःसा छिमित जिगुपाखें कोसेलि, सिरपाःत व ततःधंगु मान दइ। उकिं जिगु म्हगस व उकिया अर्थ कनाब्यु।”
7 इमिसं हानं धाल, “हे महाराज, छःपिनि दासतय्त म्हगस धयादिसँ, जिमिसं उकिया अर्थ कनाबी।”
8 जुजुं लिसः बिल, “छिमिसं आलताल यानाच्वंगु दु धकाः जिं सि हे स्यू। छाय्धाःसा छिमिसं जिं क्वःछिनागु खँ सी धुंकूगु दु।
9 छिमिसं जितः म्हगस मधाल धाःसा छिपिं सकसिगु लागि छगू हे जक सजाँय दु। ई हिली ला धयागु आशां छिमिसं जितः मखुगु खँ ल्हायेगु ग्वसाः ग्वःगु दु। आः हे व म्हगस जितः कँ। अले छिमिसं उकिया अर्थ धाये फइ धयागु खँ जिं सी।”
10 ज्योतिषीतय्सं जुजुयात लिसः बिल, “छःपिन्सं धयादीगु खँ धायेफुम्ह थ्व पृथ्वीइ सुं नं मदु, हे महाराज! सुं नं तःधंम्ह व बल्लाःम्ह जुजुं गबले नं सुं जादु क्यनीम्ह, ज्वखना स्वइपिं वा ज्योतिषीयात थज्याःगु खँ न्यंगु मदु।
11 जुजुं न्यनादीगु खँ थुलि थाकु कि द्यःपिन्सं जक थ्व खँ धाये फइ। इपिं द्यःत मनूतय् दथुइ च्वनी मखु।”
12 थुकिं जुजुयात तसकं तंचाय्कल अले वं झ्वँःकय् बेबिलोनयापिं ज्ञान दुपिं सकल मनूतय्त स्यायेगु आज्ञा बिल।
13 अथे जुयाः ज्ञान दुपिं मनूतय्त स्यायेगु आज्ञा जुल। दानिएल व वया पासापिन्त नं स्यायेत माय्के छ्वल।
परमेश्वरं दानिएलयात अर्थ कनादीगु
14 बेबिलोनयापिं ज्ञान दुपिं मनूतय्त स्यायेत जुजुया पिवाः च्वनीपिनि नायः अर्योकयात आज्ञा ब्यूगु खः। दानिएलं बांलाक बिचाः यानाः बुद्धिं चाय्काः वलिसे खँ ल्हात।
15 वं कप्तान अर्योकयात न्यन, “जुजुं थज्याःगु कडा आज्ञा छाय् बियादिल?” अले अर्योकं दानिएलयात फुक्क खँ कन।
16 थ्व खँ न्यनाः दानिएल व म्हगसया अर्थ कनेत छुं ई बियादिसँ धकाः बिन्ति यायेत जुजुयाथाय् वन।
17 अनंलि दानिएल छेँय् लिहां वनाः फुक्क खँ थः पासापिं हनन्याह, मीशाएल व अजर्याहयात कन।
18 बेबिलोनयापिं मेपिं ज्ञान दुपिं मनूतलिसें झीपिं नं सीम्वालेमा धकाः स्वर्गयाम्ह परमेश्वरयात दया यानाः व म्हगसया सुलाच्वंगु खँया अर्थ झीत उलाक्यनादिसँ धकाः प्रार्थना यायेत वं थः पासापिन्त इनाप यात।
19 व हे चान्हय् दर्शनय् दानिएलयात व सुलाच्वंगु खँयागु अर्थ उलाक्यन। अले दानिएलं स्वर्गयाम्ह परमेश्वरयात च्वछायाः थथे धाल,
20 “परमेश्वरया नांया
न्ह्याबलें न्ह्याबलें जयजय या,
छाय्धाःसा बुद्धि
व शक्ति वय्कःयागु हे खः।
21 वय्कः हे ई व ऋतुत हिलादीम्ह खः।
वय्कलं हे जुजुपिं ल्ययेगु व लिकायेगु यानादी।
वय्कलं बुद्धि दुपिन्त बुद्धि
व ज्ञान दुपिन्त ज्ञान बियादी।
22 दुग्यंगु व सुलाच्वंगु खँयात वय्कलं हे उलादी,
अले वय्कलं खिउँगु थासय् छु दु धकाः स्यू।
वय्कःयाके न्ह्याबलें जः दयाच्वनी।
23 हे जिमि पुर्खातय् परमेश्वर,
जिं छितः सुभाय् बियाः तःधंके,
जिं छितः हनाबना याये।
छिं हे जितः बल व बुद्धि बियादीगु दु।
छिं जिमित प्रार्थनाया लिसः बियादीगु दु।
अले छिं जुजुयागु म्हगस क्यनादिल।”
दानिएलं म्हगसया अर्थ जुजुयात कंगु
24 अले दानिएल बेबिलोनयापिं ज्ञान दुपिं मिजंतय्त स्यायेत जुजुं ज्या ब्वःम्ह अर्योकयाथाय् वन। वयात धाल, “इमित स्यानादी मते। जितः जुजुयाथाय् यंकादिसँ अले जिं वय्कःयागु म्हगसया अर्थ कनाबी।”
25 अर्योकं हथासं दानिएलयात जुजुयाथाय् यंकल अले धाल, “यहूदां ज्वनाहःपिं परदेशी मध्ये जिं छम्ह मनूयात लुइकागु दु, वं छःपिनिगु म्हगसया अर्थ धाये फइ।”
26 जुजुं दानिएलयात धाल, “जिं खनागु म्हगस छु खः? अले उकिया अर्थ छं धायेफु ला?” (दानिएलया नां बेलतसजर नं खः)
27 दानिएलं लिसः बिल, “महाराजं न्यनादीगु सुलाच्वंगु खँ धायेफुम्ह सुं ज्ञान दुम्ह, ज्वखना स्वइम्ह, जादु क्यनीम्ह वा ज्योतिषी मदु।
28 अय्नं स्वर्गय् च्वनादीम्ह परमेश्वरं सुलाच्वंगु खँ उलादी। वय्कलं हे लिपा छु जुइ व महाराजयात क्यनादीगु खः। छःपिं लासाय् द्यना च्वनादीबलय् खनादीगु म्हगस व दर्शन थुपिं हे खः –
29 “हे महाराज, लासाय् छःपिनिगु मन लिपा जुइगु खँपाखे वन अले सुलाच्वंगु खँ उलादीम्हय्सिनं छःपिन्त लिपा जुइगु खँ क्यनादिल।
30 जिगु बारे धाःसा, जिके मेपिं मनूत स्वयाः अप्वः ज्ञान दु धकाः मखु, तर हे महाराज, छःपिन्सं थुकिया अर्थ सीमा अले छःपिनिगु मनय् छु छु जुल व सीमा धकाः थ्व सुलाच्वंगु खँ जितः उलादीगु दु।
31 “हे महाराज, छःपिन्सं स्वयाच्वनादीबलय् थःगु न्ह्यःने छगू तःधंगु, थीगु व ग्यानपुसे च्वंगु झ्वाता खन।
32 व झ्वाताया छ्यं भिंगु लुँयागु, छाति व लप्पुत वहःयागु, जँ व खम्पा कँय्यागु
33 वयागु तुति नँयागु, वयागु तुतिपालि छुं नँयागु व छुं चायागु खः।
34 छःपिन्सं स्वयाच्वनादीबलय् सुनानं मथीकं हे छगः ल्वहं तज्यानावल। व तज्यानावःगु ल्वहं झ्वाताया नँ व चायागु तुतिइ लानाः उकियात तछ्यात।
35 अनंलि नँ, चा, कँय्, वहः व लुँ फुक्क छक्वलं हे चुंचुं जुल अले छ्व लये धुंकाः खलां छ्वस ब्वयेकूगु थें फसं छुं नं ल्यं मदय्क ब्वय्का यंकल। व झ्वातानापं हाःगु ल्वहं धाःसा तःधंगु पर्वत जुयाः फुक्क पृथ्वीयात त्वपुयाबिल।
36 “म्हगस थ्व हे खः। आः जिमिसं उकिया अर्थ जुजुयात थुइकाबी।
37 हे महाराज, छःपिं ला जुजुतय् नं जुजु खः। स्वर्गय् च्वनादीम्ह परमेश्वरं छःपिन्त राज्य, बल, अधिकार व मान बियादीगु दु।
38 छःपिनि ल्हातय् वय्कलं मानव जाति व गुँपशुत अले आकाशयापिं झंगःपंक्षीत तयादीगु दु। इपिं न्ह्याथाय् च्वंसां वय्कलं छःपिन्त हे इपिं फुक्कसिया शासक दय्कादीगु दु। छःपिं हे व लुँया छ्यं खः।
39 “छःपिं लिपा मेगु साम्राज्य दइ तर उलि बल्लाइ मखु। अले वया लिपा मेगु स्वंगूगु कँय्यागु साम्राज्यं पृथ्वी न्यंक शासन याइ।
40 थुकिया लिपा नँ थें बल्लाःगु प्यंगूगु साम्राज्य दइ। गथे नं फुक्क चिजयात चुंचुं याइ अथे हे वं न्हापायागु फुक्क साम्राज्यतय्त चुंचुं यानाः उखेलाः थुखेलाः यानाबी।
41 छःपिन्सं तुति व तुतिपतिं चा व नँयागु खनादीगु थें व साम्राज्य कुचा दली। अय्नं छःपिन्सं नँ व चा ल्वाकःबुकः जूगु खनादीगु थें उकी नँयागु छुं बल दइ।
42 उपिं तुतिपतिं छब्व नँयागु व छब्व चायागु जूगु थें व साम्राज्य छुं बल्लाःगु व छुं बमलाःगु जुइ।
43 अले छःपिन्सं नँ व चा ल्वाकःबुकः जूगु खनादीगु थें इपिं नं ल्वाकःबुकः जूगु जाति जुइ। अले नँ व चा ल्वाकःबुकः जुइ मफइगु थें इपिं नं ल्वाकःबुकः जुइ फइ मखु।
44 “उपिं जुजुतय्गु पालय् स्वर्गयाम्ह परमेश्वरं छगू राज्य पलिस्था यानादी। व हे राज्य गुबलें नाश जुइ मखु, उकियात मेगु जातितय्त नं बी मखु। वं उपिं फुक्क राज्यतय्त चुंचुं यानाबी अले इमित मदय्काबी। व धाःसा न्ह्याबलें दयाच्वनी।
45 पर्वतं मनूतय्गु ल्हातं मथीकं तज्यानावःगु ल्वहं अले उकिं नँ, कँय्, चा, वहः व लुँयात चुंचुं याःगु छःपिन्सं खनादिल। वपाखें तःधंम्ह परमेश्वरं महाराजयात लिपा छु छु जुइतिनि धकाः क्यनादीगु दु।
“म्हगस धात्थेंयागु खः अले अर्थ विश्वास यायेबहः जू।”
46 अले जुजु नबूकदनेसरं दानिएलयात हनाबना तयाः बँय् भ्वसुलाः भागि यात। अले वयात देछा व धुपाँय् छायेगु आज्ञा बिल।
47 जुजुं दानिएलयात धाल, “धात्थें छिमि द्यःतय् नं परमेश्वर अले जुजुतय् प्रभु व सुलाच्वंगु खँ उलादीम्ह खः। जिं थ्व खँ स्यू छाय्धाःसा छं थ्व सुलाच्वंगु खँ उले फत।”
48 अनंलि जुजुं दानिएलयात तसकं मू वंगु देछात बियाः तःधंगु पदय् तल, वं वयात बेबिलोनया फुक्क प्रान्तयाम्ह शासक ल्यल। अले वयात अनया सकल ज्ञान दुपिं मनूतय् नायः दय्कल।
49 दानिएलं बिन्ति याःगुलिं जुजुं शद्रक, मेशक व अबेद्नगोयात बेबिलोनया प्रान्तया दानिएलया क्वय् च्वनाः ज्या याइपिं राज्यपाल ल्यल। दानिएल धाःसा जुजुयागु लाय्कुलिइ हे च्वन।