यर्मियाया सफू
म्‍हसीका
ई.पू. न्‍हय्‌गूगु शताब्‍दीया लिपांगु इलय् यर्मिया अगमवक्तां थःगु ज्‍या शुरु याःगु खः। थःगु ताहाकःगु सेवाकाइया इलय् वं परमेश्‍वरया प्रजायात इमिसं याःगु मूर्ति पुजा व पापया कारणं इमिके वइगु विपत्तिया बारे ख्‍याच्‍वः ब्‍यूगु खः। वं थःगु थुपिं अगमवाणी पूवंगु सी न्‍ह्यः हे स्‍वये खन – यरूशलेम बेबिलोनया जुजु नबूकदनेसरया अधीनय् जूगु, शहर व देगः भज्‍यंक नाश जूगु व यहूदाया जुजु व यक्‍व मेपिं मनूतय्‌त ज्‍वनाः बेबिलोनय् यंकूगु। लिपतय् मनूत व इमि सन्‍तानत बेबिलोनं लिहां वइतिनि अले देशय् हाकनं मनूत च्‍वनीतिनि धकाः वं न्‍हापा हे धाःगु खः।
यर्मियाया सफूयात थुपिं भागय् ब्‍वथले फु –
१. यर्मियायात सःतूगु
२. योशियाह, यहोयाकीम, यहोयाकीन व सिदकियाह जुजुया पालय् परमेश्‍वरं यहूदा देश व अनयापिं जुजुतय्‌त ब्‍यूगु बुखँत।
३. यर्मियाया छ्यान्‍जे बारूकं च्‍वःगु लुमन्‍तिया खँ, अले यर्मियाया अगमवाणीत व वयागु जीवनया थीथी मू घटनात।
४. थीथी परदेशी जातितय्‌गु बारे परमप्रभुया बुखँत
५. यरूशलेम बूगु व बेबिलोनय् ज्‍वनाः यंकूगु घटनाया बारे इतिहासय् तनातःगु खँ।
यर्मिया नुगः क्‍यातुम्‍ह मनू खः, वं थः जातिया मनूतय्‌त तसकं माया याइगु। अले इमित सजाँयया खँ न्‍यंकेगु वयात तसकं हे मंमदु। अय्‌नं अगमवक्ता जूगु कारणं थःके वःगु कष्‍टया बारे वं थःगु नुगः क्‍वतुंका धाइगु खः। परमेश्‍वरया वचन वयागु नुगलय् मि थें खः, वं उकियात दुने तयातये फइ मखु।
थ्‍व सफूया गुलिखय् तःधंगु खँग्‍वःनं यर्मियाया कष्‍टया दिं लिपाया मेगु छगू न्‍हूगु दिंया बारे धाइ। व दिं परमेश्‍वरं थः प्रजानापं न्‍हूगु बाचा चिनादी। व बाचा धाःसा छुं नं स्‍यनामि मदय्‌कं हे इमिसं मानय् याइ, छाय्‌धाःसा व बाचा इमिगु नुगलय् च्‍वइगु जुइ (३१:३१-३४)।
धलः पौ
परमप्रभुं यर्मियायात ल्‍ययादीगु १:१-१९
प्‍यम्‍ह जुजुपिनिगु पालय् याःगु अगमवाणी २:१–२५:३८
यर्मियाया जीवनया घटनात २६:१–४५:५
जाति जातिया बारे याःगु अगमवाणी ४६:१–५१:६४
यरूशलेम पतन जूगु ५२:१-३४
यर्मिया
1
बेन्‍यामीन लागाया अनातोत शहरय् च्‍वंम्‍ह छम्‍ह पुजाहारी हिल्‍कियाहया काय् यर्मियायागु वचन थ्‍व खः। अमोनया काय् यहूदायाम्‍ह जुजु योशियाहं राज्‍य यानाच्‍वंगु झिंस्‍वंगूगु दँ दुबलय् परमप्रभुया वचन वयाथाय् वःगु खः। योशियाहया काय् यहोयाकीम जुजु जुयाच्‍वंबलय् परमप्रभुया वचन वयाथाय् हाकनं वल। अनंलि परमप्रभुया वचन यहूदायाम्‍ह जुजु योशियाहया काय् सिदकियाहं राज्‍य यानाच्‍वंगु झिंछगूगु दँया न्‍याला दुबलय् तक, यरूशलेमयापिं मनूतय्‌त ज्‍वनाः देशं पिने मयंकुतले वया हे च्‍वन।*
परमप्रभुं यर्मियायात ल्‍ययादीगु व न्‍हापांगु दर्शन
परमप्रभुयागु थ्‍व वचन जिथाय् वल,
“जिं छन्‍त छिमि मांया प्‍वाथय् दय्‌के न्‍ह्यः हे म्‍हस्‍यू।
छ बुइ न्‍ह्यः हे जिं छन्‍त अलग याना।
जिं छन्‍त जाति जातितय्‌त अगमवाणी न्‍यंकेत ल्‍यया।”
जिं धया, “स्‍वयादिसँ परमप्रभु परमेश्‍वर, जि ला नवाये नं मसः, जि ला मचा हे तिनि।”
तर परमप्रभुं जितः धयादिल, “ ‘जि ला मचा हे तिनि’ धकाः धाये मते, तर जिं छन्‍त सुयाथाय् छ्वये अन छ वने हे माः। जिं छन्‍त छु छु उजं बी, छं व इमित कने हे माः। इपिं खनाः छ ग्‍याये मते, छाय्‌धाःसा छन्‍त रक्षा यायेत जि छनापं दइ। जि परमप्रभु न्‍ववानागु दु।”
अनंलि परमप्रभुं ल्‍हाः ताहाक यानाः जिगु म्‍हुतुसि थियादिल, अले धयादिल, “स्‍व, जिं थःगु वचन छंगु म्‍हुतुइ तयाबियागु दु। 10 स्‍व, थौं जिं छन्‍त जाति जाति व राज्‍य राज्‍यया अधिकार बी, इमित लेहें थनेगु व स्‍यंकेगु, नाश यायेगु व वांछ्वयेगु, दय्‌केगु व पीगु अधिकार छन्‍त बी।”
निगू दर्शन
11 परमप्रभुयागु थ्‍व वचन जिथाय् वल, “अय् यर्मिया छं छु खना?”
जिं धया, “मर्स्‍या बरांया छपु कचा खना।”
12 परमप्रभुं जितः धयादिल, “छं खःगु हे खन, छाय्‌धाःसा जिगु वचन पूवंगु स्‍वयेत जि स्‍वयाच्‍वनागु दु।”
13 परमप्रभुयागु थ्‍व वचन जिथाय् हाकनं वल, “मेमेगु छु छु खना लय्?”
जिं धया, “जिं उत्तरपाखें भ्‍वसुलाच्‍वंगु लः दासि वयाच्‍वंगु देछुनातःगु छगः थल खना।”
14 वय्‌कलं जितः धयादिल, “थ्‍व देशय् च्‍वंपिं सकसिथाय् उत्तरपाखें विपत्ति वइ। 15 छाय्‌धाःसा जिं थःम्‍हं हे उत्तर पाखेया देश देशयापिं फुक्‍क मनूतय्‌त सःतेत्‍यनागु दु।”
“इमि जुजुपिन्‍सं थथःगु सिंहासन यरूशलेमया ध्‍वाखा ध्‍वाखाय्,
पःखाःया छचाःखेरं व यहूदाया फुक्‍क शहरया छचाःखेरं तइ। इमिसं थुकिया पःखाःत व यहूदाया मेमेगु शहरय् हमला याइ।
परमप्रभुं धयादी।
16 जिं थः प्रजायात सजाँय बी,
छाय्‌धाःसा इमिसं पाप याःगु दु,
जितः त्‍वःतूगु दु, मेमेपिं द्यःतय्‌गु निंतिं धुपाँय् च्‍याकूगु दु,
अले थःम्‍हं दय्‌कूगु द्यःतय्‌त भागि याःगु दु।
17 “यर्मिया तयार जु! जिं छन्‍त उजं बियागु फुक्‍क खँ वनाः इमित धयाब्‍यु। आः इपिं खनाः ग्‍याये मते! मखुसा जिं छन्‍त इमिगु न्‍ह्यःने ग्‍याये माय्‌काबी। 18 अय् यर्मिया, न्‍यँ! थ्‍व देशयापिं फुक्‍क यहूदाया जुजु, भारदार, पुजाहारी व मनूत छंगु विरोधय् दनी। तर थौं इमिगु सामना यायेगु शक्ति जिं छन्‍त बी। छचाःखेरं पःखाः दुगु शहर थें, नँयागु थां व कँय्‌या पःखाः थें जिं छन्‍त बल्‍लाकाबी। 19 इपिं छलिसें ल्‍वाः वइ, तर इमिसं छन्‍त त्‍याके फइ मखु, छाय्‌धाःसा छन्‍त रक्षा यायेत जि छलिसें दइ,”
जि परमप्रभु न्‍ववानागु दु।
1:2 २ राज २२:३–२३:२७; २ इति ३४:८–३५:१९ 1:3 २ राज २३:२६–२४:७; २ राज २३:१८–२५:२१; २ इति ३६:५-८; ११:२१ * 1:3 थ्‍व ई ६२७ बि.सि.निसें ५८६ बि.सि. तक खः 1:12 थ्‍व हिब्रू खँग्‍वः नवाइबलय हिब्रूभाषाया “बरां सिमा” थें च्‍वं