15
Poldi Jesu biyagoŋ hinek hatilak wendok yeniyehitubu-kilitiguk
Notneye, Mede Momooŋ haniŋgut nadiŋa moŋgo hatiiŋ uŋakoŋ yo tubukaikaaŋ hanimbit. Ala hanihehitubu-didimegut wendok tuwolit nobu kamehatiiŋ kaŋ wendigoŋ tuwot hehitubu-lodaaŋ hehitubu-kedebaluwaak. Tiyaugene nadisukilitihikdi folooŋnit mokit nobu tibaakneŋ ala. Nu Wapumdi mede nanimbune nadigut uŋakoŋ hidibo haniŋila mede folooŋ niŋ indiŋ haniŋgut: Kilisto adi netok mede youhebet Bepaŋ’walaŋ Youkudip Mede gineŋ hakuk wendok tuwot takaliŋa uyeŋ indi’walaŋ yomnikdok kibikoŋ koloŋdabek foloŋ kumuŋguk. Tiŋa Bepaŋ’walaŋ Youkudip Mede gineŋ yoŋit undugoŋ hinek wenefulagiŋ kaŋ mebom gineŋ mele nai lufomkulitniŋ hali kotigoŋ kaikaaŋ pilakuk. Pilali timeŋ Pita mintamiŋguk, uŋaniŋ mihiŋiye 12 mintayemguk, uŋaniŋ metam kayoŋbop nadisukilitihinit kunakunathik 500 kalakapmelak unduŋdi bopnelu mintayembune wanakaŋ kadapmagiŋ. Adi’walahi noli hogok hatiiŋ eŋ lufomkabedi agaŋ kumuŋgiŋ. Uŋaniŋ Jems mintamiŋguk, eŋ uŋaniŋ aposel hogohogok wanaŋ mintayemguk. Adi mintayemdapmaŋ mindaŋ hinek talik molomgoŋ-kabe foloŋ mintanambune kagut. Nu adi maŋ hekidi wapmihi mu kitaune yanagikiiŋ talik unduŋ foloŋ Aposelŋiŋ nanagikuk. Nu adi Aposel fofoŋnit hinek. Maŋgoŋde, nu adi Bepaŋ’walaŋ kayoŋbop udihi yehikeleeŋ kisaŋ yehitubu-kadakagutneŋ ale nutok Aposel nanimbune tuwot mu tilak. 10 Nu Aposel mintagut adi Bepaŋdi siloŋ tobogoŋ tinamguk doktiŋa mintagut. Kaŋ siloŋ tobogoŋ u nu’walaŋkade folooŋnit mokit mu tuguk. Nu kwanai tugutdi me noli tigiŋ yalakapmelak. Iŋgoŋ nu na saŋiniŋne deŋgoŋ moŋgola tibe tugut. Bepaŋ’walaaniŋ siloŋ tobogoŋ nukut hakukdi tuguk. 11 Ale Aposel noli be nu, indi Mede Momooŋ uŋakoŋ yohautayam kaŋ hidi uŋakoŋ nadisukilitiŋa boi hatiiŋ.
Kumuŋ gineniŋ pilapilat diniŋ mede
12 Niŋ indiŋ. Kilisto adi kumuŋ gineniŋ kaikaaŋ pilakuk Mede Momooŋ unduŋ hanine nadikabeleeŋ maŋgonde nolidi kumuŋ gineniŋ pilapilat mu hatak yoiŋ? 13 Kumuŋ gineniŋ pilapilat mu hatak yokaaŋ Kilisto maaŋ kumuŋ gineniŋ mu pilakuk yodok. 14 Kilisto mu pilale tuguk binek adi Mede Momooŋ yoyam u folooŋnit mokit tiluwek, eŋ nadisukilitinikdi undugoŋ folooŋnit mokit tiluwek. 15 Tiŋa u hogok moŋ. Indi indiŋ yogumun, Bepaŋ adi Kilisto kumuŋ gineniŋ tubupilakuk. Ale kumuŋ gineniŋ pilapilat mu hatiwek binek adi Bepaŋdi Kilisto mu tubupilale tuguk. Be wendiniŋ mede yogumun indi adi Bepaŋ’walaŋ mede u yalaŋ yogumun tiluwek. 16 Metam kumuŋ gineniŋ mu pilatneeŋ yokaaŋ Bepaŋ adi Kilisto maaŋ kumuŋ gineniŋ mu tubupilakuk yodok. 17 Kilisto kumuŋ gineniŋ mu pilale tuguk binek nadisukilitihik folooŋnit mokit tiluwek eŋ yomhik uŋgoŋ hahamuluwek. 18 Tiŋa indiŋ maaŋ, Kilisto nadisukilitimiŋa kumuŋgiŋ heki adi yadi liwedapmaŋ-ku tigiŋ oŋ. 19 Unduŋ doktiŋa kumuŋ gineniŋ pilapilat mu hatak u biyagoŋ nobu tibek adi nadisukilitinikdi folooŋnit mokit tubune metam nolidi nibune fiyewakaŋ hinek tiŋa bulaniŋgoŋ wapum tineem.
Nai wapum foloŋ nemenemek mintawaak
20 Ala unduŋ hogok moŋ. Kilisto adi biyagoŋ hinek kumuŋ gineniŋ kaikaaŋ metam kumuhi aditok talitimeŋ tiyemiŋa pilakuk hatilak. 21 Eŋ mebi niŋ indiŋ hatak. Me kubugoŋdi kumuŋ tububihikuk undugoŋ me kubugoŋdi kumuŋ gineniŋ pilapilat tububihikuk. 22 Adam’walaŋ hatihati kominit hatiyam doktiŋa kumuyam. Undugoŋ Kilisto’walaŋ hatihati kobulinit hatiyam doktiŋa Bepaŋdi nihitubu-kaikaune pilatneem. 23 Iŋgoŋ hebetŋiŋ dibek hatak indigoŋ tituwali pilatdok. Timeŋ hinek Kilisto ne pilakuk, uŋaniŋ busuwabusuwa nai foloŋ metam Kilisto netok gigit hinek hatiiŋdi pilatneeŋ. 24 Uŋaniŋku nai dapmawaak. Kaŋ Kilistodi me loloŋhinit eŋ mapme saŋiniŋhinit eŋ yabap moihi gigine kisaŋ tiiŋ wanakaŋ hogohogok udihi yehitiŋafooŋ yehiyalifilida-dapmawaak. Unduŋ tiŋa Wapum adi Bepaŋ’walaŋ Hatihati Uŋgoniŋ kwanai tilak hogohogok u Beu Bepaŋ kohoŋ foloŋ kamelune uŋaniŋgoŋ nai dapmawaak. 25 Nai indidegoŋ Wapum adi kwanaiŋiŋ kougoŋ hati tilak, ala titauyeŋ Bepaŋdi memikŋiye yehitifodapmaaŋ kwanaiŋiŋ tubudapmawaak. 26 Memik wapum hinek mindaŋ dapmandapmaŋ foloŋ utubuliwewaak adi wou “kumuŋ”.
27 Bepaŋ adi nemenemek hogohogok u adi’walaŋ hebeŋ foloŋ boiŋa yabudokodok niŋguk. Ale “nemenemek hogohogok” yoguk adi nadine Bepaŋdok maaŋ yoŋit unduŋ mu tibek. Adi kuyeŋgoŋ Kilisto’walaŋ hebeŋ foloŋ nipmegukdi detiŋa ne Kilisto hebeŋ foloŋ fowaak. U tuwot moŋ. 28 Tiŋa Bepaŋ ne metam be nemenemek hogohogok Mihiŋiŋ’walaŋ hebeŋ foloŋ boidapmalune Mihiŋiŋ ne Beu hebeŋ foloŋ fooŋ yalaak. Kaŋ Bepaŋ ne nihikwalaneune adi’walaŋ titiŋŋiŋdi hatihati u kilidapmawaak.
Kumuŋ gineniŋ pilapilat mu hatak yogiŋ
29 Hidi’walahi nolidi me kumuŋhinitdok kwehikoŋ tiŋa Imeyout tiiŋ. Kei! Kumuŋ gineniŋ pilapilat mu hatak kaŋ maŋgande unduŋ tiiŋ? 30 Tiŋa indi maaŋ, maŋgonde mik-kwadi foloŋ helemahelemaŋ hatigumundi hatiyam? 31 Notneye, Kilisto Jesu Wapumnikdi nu’walaŋkade hehibopneune nadisukilitigiŋ doktiŋa nadifo tilat. Hidi’walaŋ namandahik foloŋ biyagoŋ yolat, nu adi kumuŋdi melenai indigoŋ tuwot nehitubu-dulalune hatilat. 32 Tiŋa nu Efeso yokwetneŋ kale moihi mikhinitdut kiwobu tugut u kwetfoloŋ me’walaŋ mede foloŋ nobu ulodiŋa tibit kaŋ wendiniŋ folooŋ maŋgoŋ mintanambaak? Kumuŋ gineniŋ pilapilat mu hatak kaŋ indiŋ yobe tuwot tibek, “Tiyauge haloŋ nebek neeŋ kumunimneŋ ale kamiŋgoŋ kale nanaŋe bopneeŋ hinaŋ tine.” 33 Nebek niŋdi haniŋkamandaŋ hehitubu-kadakaneeneŋ ala, mede niŋ indiŋ hatak u nadineŋ. Me niŋ adi me kadakahi dut wooŋ galiŋa hatibaak adi yadi titiŋŋiŋ kadaka tibaak. 34 Ale hidi nadidakaleeŋ hatiŋila kadakaniŋ mu taneeŋ. Hidi’walahi nolidi Bepaŋ kaulemiŋ tiiŋ doktiŋa i nadiŋa meka tineeŋdok yolat.
Kaikaaŋ pilapilat diniŋ folonamandap
35 Me nolidi indiŋ binek yonadineŋ: kumuhi adi dediŋ tiŋa kaikaaŋ pilatneeŋ be pilali folonamandap dedihigoŋ diweneeŋ? 36 Mede woŋ adi kauleŋ. Hidi nemek yetiiŋ adi mundiniŋ hogok mu kadoŋa loiŋ. Adi yadi kiliki be miŋ tipmeŋdi kumuŋbitakaune mundiniŋ kadoŋa labiiŋ. 37 Ale nemek yetiiŋ u nadineŋ. Hidi mundiniŋ mu yetiiŋ. Haŋgom, kahak, be nemek noli u kiliki yetiiŋ, ala mundiniŋ be boki eŋ kwedei hapmuŋ adi mindaŋ kadoŋa labu mintaiŋ. 38 U Bepaŋdi hebet kameyemguk tuwolit kiliki mebimebi indigoŋ hapmuŋ molomolom kadolabuŋa mintadakaleiŋ.
39 Ale folonamandap maaŋ molomolom haliulak: Metam indi’walaŋ namandap molomgoŋ. Kale heki’walaŋ molomgoŋ. Bagi heki’walaŋ molomgoŋ. Kale imeneŋhi’walaŋ molomgoŋ. Unduŋ haliulak. 40 Eŋ niŋ indiŋ. Nemek folooŋ kunum gineŋ boiguk ilawiiŋ, undugoŋ kwetfoloŋ maaŋ boiguk ilawiiŋ. Ala kunum gineŋ ikiiŋ adi’walaŋ folonamandap niŋ. Eŋ kwetfoloŋ ila wiiŋ adi’walaŋ namandap niŋ. 41 Ale i nadinim, mele’walaŋ hauta molomgoŋ, eŋ muyakip’walaŋ u molomgoŋ, hinantilamek heki’walaŋ hauta u molomgoŋ. Ala hinantilamek heki’walaŋ namandap adi undugoŋ, kubugoŋ moŋ. Adi yadi hautahik molomolom hayemilak.
42 Wendok tuwot kumuŋ gineniŋ kaikaaŋ pilapilatdi maaŋ undugoŋ hatak. Wenefula tiŋitdi liwewaak, kaŋ pilalaakdi kotigoŋ mu liwewaak. 43 Kumuhaŋindaaŋ wenefulaŋit, iŋgoŋ namandap momooŋ nadifonit pilalaak. Kumuŋgweheyeeŋ wenefulaŋitdi hakene saŋiniŋnit pilalaak. 44 Eŋ folooŋ gitnem kwet namandapnit wenefulaŋit, ala kaugoŋ adi kunum namandapnit pilalaak. Kwet diniŋ folonamandap hatak indigoŋ kunum diniŋ folonamandap maaŋ hatak.
Adam komi eŋ Adam kobuli
45 Mede niŋ indiŋ youkiŋ hatak. Adam koom mintaguk adi Bepaŋdi munabut fedidahimimbune hatihatinit tuguk. Kaŋ Adam mindaŋniŋ adi yadi Munabuli. Unduŋ doktiŋa hatihati diniŋ molom tiŋa metam hatihati yemulak. 46 Munabuli molomdi timeŋ mu mintaguk. Moŋ. Kwetfoloŋmedi timeŋ mintaune munabuli molomdi mindaŋ mintaguk. 47 Me timeniŋ adi Bepaŋdi kwet moŋgola tutumbaguk doktiŋa adi kwetfoloŋniŋ. Eŋ me mindaŋniŋ adi adi kunum gineniŋ. 48 Kwetfoloŋ me hatiguk indigoŋ kwetfoloŋ metamŋiye hatiyam. Eŋ me niŋ kunumneniŋ hatilak undugoŋ indi kunumdok gigit hatiyaneem. 49 Ale Adam’walaŋ namandap mintagumun indigoŋ Kilisto’walaŋ namandap moŋgotneem.
Hatihatidi kumuŋ kumuyewaak
50 Notneye, mede niŋ indiŋ yobe nadineŋ. Foloonik kwetfoloŋ boihatiyam yendi Bepaŋ’walaŋ Hatihati Uŋgoniŋ mu kahilewaak. Be nemek dokobitaka tilakdi nemek fafaŋeniŋ mu kahilewaak. 51 Mede niŋ kabup hatak i hanimbe nadineŋ. U indiŋ, indi wanaŋ kumuŋdapmaŋ mu tineem, iŋgoŋ indi hogohogok adi namandap uŋgoniŋ yageledapmaneem. 52 Bai mindaŋ hinek weŋ kolune pilap gehiŋgehiŋ unduŋ-ku tineem oŋ. Bai tobune kumuŋ tigiŋdi kaikaaŋ pilali folonamandap fafaŋeniŋ liwedapmanit mokit moŋgola hatineeŋ. Eŋ hogok hatineemdi maaŋ namandap uŋgoniŋ yageleneem. 53 Foloonik dokobitaka titiŋdok yendi hatihati momooŋ hinek liwedapmanit mokit yageleeŋ kahilewaak. Eŋ foloonik kumuŋdok gigit tugukdi hatihati fafaŋeniŋ kahilewaak. Woŋ adi dahidahi nabugoŋ dahiune fowaak.
54 Tiŋa dokobitaka titiŋdokdi namandap momooŋ yageleeŋ hatihati momooŋ hinek kahilewaak, be kumuŋdok gigit tugukdi hatihati fafaŋeniŋ kahilewaak, nai uŋaniŋ mede indiŋ youkiŋ u fafaŋewaak,
“Hatihatidi fafaŋeŋ kumuŋ kumuyeguk.”
55 “Kumuŋ, du saŋiniŋge de?
Kumuŋ, du goliŋgoliŋge de?”
56 Kadakaniŋdi kumuŋ diniŋ goliŋgoliŋ tilak. Eŋ Yodoko Mede doktiŋa kadakaniŋdi saŋiniŋnit tilak. 57 Iŋgoŋ Bepaŋ adi Wapumnik Jesu Kilistodi kwanai wapum tuguk doktiŋa nihitubu-lodaune nemenemek hogohogok yehitifooŋ fafaŋeyam. Unduŋ doktiŋa indi Bepaŋ niutumbayam. 58 Ale notneye momohi, hidi fafaŋe tiŋa hatiyaneeŋ, tiŋa Wapum kwanaiŋiŋdok helemahelemaŋ gigine tiŋa taneeŋ. Wapum’walaŋ kwanai tinene folooŋnit hinek tilak. Unduŋ yoŋa taneeŋ.