21
Na-Jesus naagi-yung ani-yaarri buguni Jerusalem-guy.
Mark 11:1-11, Luke 19:28-40, John 12:12-19
Warruburru-yung wurraanggarra-yanggi buguni Jerusalem-guy. Wurru-yanggi buguni Bethphage-wuy, buguni ma-ḻandhirrngindi-rruj ma-mayini Mount of Olives, wubani wu-ridiynjini a-Jerusalem. Anubanila-wala, na-Jesus wani-lharrgang wini-wulawaa nigawi-nyinyung wini-marrbuy-maa-yinyung. Wani-yamijgayn, “Nimbini-yaarri wubani-wuy a-wumurrng-guy, nimbini-lhangarrmang bagu wulawaa dunggu-dunggi, wu-lhamunu-radbidhaa, wu-biibi-yung marri wirrig. Marri anubani-yung nimbini-lhamunu-lharrina wugurru, marri nimbini-lhamunu-warrgina anubagala ngayawi-wuy. Warrubawi-yung-maynji nambambi-yandhawiwana nuguṉi, nimbini-yamang ‘Anaani na-Buunggawa niga ni-ngaynbandii wugurru, marri niga anaani ani-lharrgang mal-dhamun.gurrg,’ nimbini-yamang.” Dani-yung ni-yamayn na-Jesus.
Anaani wu-waṉbini, yagu yamba nubagi naa-ja-jambini-yinyung na-God, ni-warrarrangi anu…bani-yunggaj,
“Nagang bamba-magana warra-wurru-wurruj ana-Jerusalem-jinyung,
yigaj, nugurri-nyinyung na-King ni-waṉina nugurri-wuy,
Niga ni-lhamaamura marri ninggu-warrguu ana-dunggi,
ana-wirrig wugurru ana-dunggi.”
Dani-yung waarrarrina a-wubiba-rruj.
Nubiṉi-yung wini-marrbuy-maa-yinyung wini-yanggi marri wini-waṉbini anubani-yung na-Jesus wani-magaa-yinyung wuguṉi. Wuguṉi wini-yarrijgini ana-dunggi marri ana-wirrig na-Jesus-guy. Anubanila, manubama-yung wirrima-ngarrgiwaa yaaḻi nga wuu-rulbu-wabaa. Nga ni-burri bagu arrwar.
Arraarrawindi-yinyung warra-wurru-wurruj wirrima-murrgulhangi wugurri-nyinyung mana-yaaḻi amaadi-waj. Warra-mulung-arrgi-yung wirri-wulguldhangi manjarr wubanila-wala a-rangag-gala marri wirri-murrgulhangi wugurru amaadi-waj. Marri warra-wurruj-wurruj wurru-yanggi raga-ragij na-Jesus-duj marri adhaadharri nigawi-rruj wurraaḏangi,
“Hosanna! Ngaanu-warraarriwana niga na-niwiyayung na-David-jinyung!
Naadagilu ni-yaarri, nigawi yungguyung na-Buunggawa na-God.
Naadagilu na-God naagajij-majgana niga.
Ngaanu-warraarriwana na-God anaarrwar-yinyung!”
Dani-yung wurru-yamaa wugurru.
10 Aḏaba na-Jesus ni-yanggi Jerusalem-guy. Warraarrawindi-lhangu warra-wurru-wurruj wurru-wurrij-gaḻaaḻarrangi marri warra-yandhawiwaa, “Yangi-nyung naagi na-waḻyinyung?” wurru-yamayn.
11 Warru-mandag warra-yambalmayn, “Naagi na-waḻyinyung Jesus nubagi yaga naa-ja-jambina-yinyung na-God, anubanila-wala anaanga-wala ana-Nazareth anubani ana-Galilee-rruj,” wurru-yamaa.
Na-Jesus ani-yaarri buguni a-Temple-Maṉngulg-guy.
Mark 11:15-19, Luke 19:45-48, John 2:13-22
12 Anubanila-wala, niga na-Jesus ni-yanggi buguni a-Temple-Maṉngulg-guy. Anubagu, wurraarra-yabijgaa arra, wuu-yiynjini marri wurru-bayandhangi wugurru. Naagi-yung wani-nani, ni-riyaldhiyn. Anubani-yung wani-man-jarramijgayn anubagala ana-Temple-Maṉngulg-gala. Anubani-yung warra-mulung-arrgi-yung wubani-yung wuṉuga-yinyung a-Temple-Maṉngulg-jinyung wu-bu-burri anubani-yung wurru-yiynjini, warra-mulung-arrgi-yung wurru-yiynjini anubagu lhabarrg. Anubani-yung na-Jesus ana-baadhi anubani niwu-miyn niwu-barawudiyn, marri anubani wurru-biḻajgudhii-yinyung. Warruburru-yung wani-man-jarramijgayn. 13 Naagi-yung wani-magaa, “Ana-wubiba na-God-jinyung wu-yamana, na-God ni-yamayn,
‘Ngayawi-nyinyung ana-wumurrng, nimbirri-mayana ana-wumurrng anaani ngambambi-yambina-yinyung,’
Dani-yung ana-wubiba wu-yamana. Yagu nugurru nirriiynbijgayn anaani ana-wumurrng, (Jeremiah 7:11) ‘nguynju yaga warrubawa-yung wurraamajaa marri wu-julubina,’ nurru-yamana.” Dani-yung ni-yamaa na-Jesus.
14 Anubanila-wala, warruburru-yung waari-yinyung amburru-warranggaa-yinyung marri warraarra-guṉḏa-guṉḏa-yinyung wurru-yanggi na-Jesus-guy a-Temple-Maṉngulg-guy marri niga wani-maji-waa wugurru. 15 Yagu wugurraayung warruburru-yung warra-runggu-runggal warra-priest marri warra-yiyini-yinyung ana-lhaawu-runggal, wugurru wunu-nani na-Jesus anubani-yung ni-waṉbini-yinyung ana-mamanunggu-yinyung. Marri anubani-yung warra-nani warra-mijburrayung ana-Temple-Maṉngulg-duj wurru-yamaa, “Waarraarriwana! Na-niwiyayung na-David-jinyung!” wurru-yamaa.
Wugurraayung warra-runggu-runggal wugurru wurru-riyaldhiyn. 16 Wugurru wunu-yandhawiwayn na-Jesus, “Yagu nagang nunggaawanggini warraawurru-yung-jinyung warra-mijburrayung wurru-yambini-yinyung?” wurru-yamaa.
Nigaayung na-Jesus wani-magaa, “Yii, yagu nugurru nirri-nani ana-lhaawu waarrarrini-yinyung ana-wubiba-rruj,
God, ambi-warraarriwana warra-mijburrayung marri warra-gujuju.”
Dani-yung ni-yamayn na-Jesus.
17 Anubanila-wala aḏaba na-Jesus marri nigawi-nyinyung wurru-marrbuy-maa-yinyung, wugurru wurru-rabaliyn anubanila ana-wumurrng-gala, nga wurru-yanggi wubani-wuy Bethany. Bagu wugurru wurru-burri ana-miyn.ngu.
Nugurru numburru-jambarrgiiyn.
Mark 11:12-14,20-24
18 Anubanila-wala ngama-ngamugijgaj, warruburru-yung wurru-yanggi wurraagiyn a-wumurrng-guy. Niga na-Jesus ni-marryaadiyn. 19 Niga nima-nani mana-maaṉbaaṉburru amaadi-waj. Niga ni-yanggi buguni yagu anubagu waari anu-ngugulmung anubagu, anubani-yung manjarr-wugij magurru. Yagu na-Jesus ni-yamayn manubami-wuy, “Nagang ngijang waari nunggu-waṉagi anu-ngugulmung!” nima-yamijgayn. Manaami lhugaajgiyalawaj ma-ḏaḏarrg-mayn aḏaba.
20 Wugurraayung nigawi-nyinyung wurru-marrbuy-maa-yinyung wirrima-nani. Wugurru wurru-wurri-ḻaḻmayn. “Ma-yaminggarrina manaama mana-maaṉbaaṉburru, ma-ḏaḏarrg-mayn ana-ngalbaḻang?” wurru-yamayn.
21 Nigaayung na-Jesus ni-yamayn, “Ngaya ngana-magana nugurru yijgubulu-windiyung, nugurru-maynji numbunaa-ngu-jambarrgina na-God, marri yagi nurru-wij-gububuluwi, nugurru numburru-waṉbina anaani anubani-yung ngaya nga-waṉbini anaani-wuy ana-rangag, marri ngijang nugurru anaani nimbirrima-yambang mana-ṉuga ma-ḻandhirrngindaa-wuy, ‘Ba-yaarri, ba-barawudina buguni ama-lhagayag-guy,’ anubani-yung ama-waṉbina anubani-yung. 22 Nugurru-maynji numburru-jambarrgiiyn, nugurru anaani nimbirri-mani anaaynba-gaynbaj-jinyung nugurru numbunu-yandhawiwana na-God-guy.” Dani-yung ni-yamayn na-Jesus.
Warra-runggu-runggal waari wurru-jambarrgi.
Mark 11:27-33, Luke 20:1-8
23 Na-Jesus ni-yanggi a-Temple-Maṉngulg-guy marri wurrugu niga wani-yiyini bagu warruburru-yung warra-wurru-wurruj.
Anubanila-wala, warra-runggu-runggal warra-priest marri warra-mijiwanggu wurru-yanggi nigawi-wuy. Wugurru wurru-yamayn, “Ajigala nagang aadanu nunggaṉbina anaani anaarrawindi-lhangu? Yangi-nyung nagang nimbi-lharrgang, marri nunggaṉbini anaani-rruj?” wurru-yamayn.
24 Nigaayung na-Jesus ni-yamayn, “Ngaya anaani nguynju-waj nganamba-yandhawiwana nugurru. Nugurru-maynji ngirri-yambalmang ngaya, nguynju-waj ngaya nganamba-magana nugurru, anubani-yung-jinyung ngaya ngaaṉbina anaarrawindi-lhangu. 25 Ajigala naagi-yung na-John waniimbara-ngambijgaa? Nubagila na-God-gala yagu nugurri-wala warra-wurru-wurruj-gala?” ni-yamaa.
Wugurraayung wurru-yambiynjini, “Ngagurru-maynji ngaambu-yamana na-God-gala, nigaayung ani-yamang, ‘A-yangi yungguyung naagi-yung waari numbunaa-ngu-jambarrgini na-John?’ 26 Yagu yagi ngurru-yami ‘warra-wurru-wurruj-gala,’ ngagurru yamba ngurru-ḏirrngawina warra-wurru-wurruj-gala. Waadurru-yung yamba wuu-jambarrgiiyn na-John, yijgubulu anubani-yung naa-ja-jambini-yinyung na-God.” Dani-yung wurru-yamayn. 27 Wudani-yung-gala, warraawurru-yung wurru-yamayn, “Nurru-maḻaḻadi nurru,” wurru-yamayn.
Nigaayung na-Jesus wani-yamijgayn, “Waari yamba nugurru ngirri-magaa, ngaayung yagi ngana-magi nugurri-wuy, yangi-nyung ngaya ngambi-lharrgang, marri anaani ngaaṉbina.” Dani-yung ni-yamayn.
Ana-lhaawu na-niwiyayung-biiyung-jinyung.
28 Naagi-yung na-Jesus ni-yambini-wugij. “Nugurru numburraawanggina anaani ana-lhaawu. Na-waḻyinyung wani-waṉagaa wini-wulawaa na-niwiyayung-biiyung. Niga ni-yanggi na-wulhu-wulhurr-yung-guy marri ni-yamayn, ‘Ba-yaarri ba-mijgalmina ana-yimbaj ngayawi-nyinyung-duj waanuynjungina-rruj,’ ni-yamayn. 29 Yagu nigaayung na-niwiyayung ni-yamayn, ‘Yagi nga-rumi,’ ni-yamayn, yagu wurrugu ni-wijangani, marri ni-yanggi. 30 Nguynju-waj na-ninyarra-yung ni-yanggi naaynbajung-guy nga ni-yambini wu-nguynju ana-lhaawu. Nigaayung na-niwiyayung ni-yamayn, ‘Yii, ngaya anaani ngaynjaarri,’ ni-yamayn, yagu waari ani-yanggi niga. 31 Yangi-nyung na-wulawaa na-niwiyayung-biiyung wunu-yandhurrbangaa na-ninyarra-yung?” Dani-yung ni-yambini na-Jesus.
Wugurraayung wurru-yamayn, “Na-wulhu-wulhurr-yung,” wurru-yamayn.
Nigaayung na-Jesus ni-yambini wugurri-wuy, “Ngaya ngana-magana nugurru yijgubulu-windiyung, wirri-mana-mani-yinyung ana-tax anu-ṉuga marri warra-maṉaṉung wurraaynjaaynji-yara-yinyung, nugurru nurraan-jamana wugurru wurraalaaladi, yagu burru-yung wurru-ngarra-jaarri anaarrwiyaj na-God-guy ana-raga-ragij-gaj nugurru aadanu. 32 Anaani wiijamana. Nubagi-yung na-John nani-yiyini nugurru maaḻamburrg-waj numburru-burraa. Yagu nugurru waari numburru-jambarrgini niga, yagu warruburru-yung wurraalaaladi, wugurru wurru-jambarrgini niga. Nugurru nurraarra-nani anaani, yagu nugurru nurru-lhaabini-wugij, waari-wugij numburru-jambarrgini nigawi-wuy.” Dani-yung na-Jesus ni-yamaa.
Ana-lhaawu na-God-inyung na-niwiyayung.
Mark 12:1-12, Luke 20:9-19
33 Naagi-yung na-Jesus ni-yambini-wugij. “Numburraawanggina anaani ana-lhaawu. Na-waḻyinyung yaga ni-wanuynjungaa wubani-yung a-wuyarrangaḻ nguynju yungguyung aniwu-maṉdhangi wugargayag. Anubani-yung niwu-dhidangi ruluj nguynju yagi yungguyung ambu-yanggi anubuguni. Marri ni-rigandi ana-gara nguynju yungguyung aniwu-burrii buguni anubani-yung ana-wuyarrangaḻ marri aniwu-dhurrmana. Anubani-yung nima-muṉḏugaa nimaambarra-yarrmayarrmijgayn mana-ṉuga, wurru-wiḏangi yungguyung, nguynju wurraarranggaa nguynju yagi yungguyung warruburru-yung amburraamaji. Marri wani-lhangarrmayn waḻya-waḻya, warruburru-yung ambirri-rangarrangi ana-lhal, marri anubani-yung ni-yanggi yuuguni a-lhal-aynbaj-guy.
34 “Anubani-yung lhangarrmayn-jinyung anubani-yung wu-warradangi ana-wuyarrangaḻ. Wani-lharrgang wunaa-mijgalmini-yinyung warruburru-yung-guy wirri-rangarrangi-yinyung-guy, wurru-mangi yadhu nigawi-nyinyung a-wuyarrangaḻ. 35 Yagu wugurraayung wirri-rangarrangi-yinyung ana-lhal, wugurru warra-bilhargaa warruburru-yung wurru-mijgalmini-yinyung. Naaynjaabu-nyung wunaarra-wadjangi, wunu-wini naaynbajung-guy, wunu-ngawijgayn niga. Marri aḏaba naaynbajung wunaambaḻgaa ṉuga-mirri. 36 Yagu na-waḻyinyung wani-lharrgang mulung-arrgi-yung wunaa-mijgalmini-yinyung, nguynju-waj ngijang aḏaba niga wani-lharrgang ana-wulhu-wulhurr-waj. Yagu wugurraayung wirri-rangarrangi-yinyung ana-lhal, wurru-waṉbini wu-nguynju anaarrawindi-lhangu ana-raga-ragij-gaj.
37 “Yagu na-waḻyinyung ni-wijangani anu-lharrgang nigawi-nyinyung na-niwiyayung. Niga ni-yamijgini nigaajbaj, ‘Ari nubagi ambunu-yandhurrbangana ngayawi-nyinyung na-nigi,’ ni-yamayn. 38 Yagu anubani-yung warruburru-yung wirri-rangarrangi-yinyung wunu-nayn na-niwiyayung ni-rabaliyn, wugurru wurru-yamayn wugurraajbaj ‘Numburraarranggang, yaagila na-niwiyayung. Aniwu-mang ari anaani ana-lhal, malgadhaadharri wurrugu nubagi-yung-gala na-yiwanggu-nyung-gala. Numburraaṉiyn, ngaanuumana naagila. Ngagurru-waj anaani ngaanggu-lhal-waṉagana anaani ana-lhal.’ Dani-yung wurru-yamijgaynjini. 39 Aḏaba wunu-bilhargayn marri wunu-barawudiyn anubanila ana-lhal-wala, nga wunu-wini, ni-ngawiiyn.”
40 Naagi-yung na-Jesus ni-yambini-wugij. “Yagu anubani-yung naabalijung, ni-yaminggarrina ani-waṉbina warruburru-yung-guy, anubani-yung niga ani-waṉiyn-maynji?” Dani-yung ni-yamayn na-Jesus niga.
41 Wugurraayung warra-wurru-wurruj wurru-yamayn, “Niga anaani yijgubulu ambaniimana warruburru-yung warraalaaladi warra-waḻya-waḻya, ambani-ngawijgang wugurru. Aḏaba niga anaani ambaniiyn anubani waanuynjungina-yinyung warra-mulung-aynbaj-guy, warruburru-yung ambunuuyn niga nigawi-nyinyung ana-wuyarrangaḻ amburru-muṉḏugana-yinyung,” wurru-yamayn.
42 Nigaayung na-Jesus ni-yambini wugurri-wuy, “Yuga nugurru anaani nirri-nani aḏaba, na-God-jinyung ana-wubiba?
‘Warruburru yaga wirri-maṉdhangi wumurrng. Anubagala wirrima-barawudiyn aynjaabugij ṉuga.
Yagu manubama mana-ṉuga ma-burraa aḏaba anuwaagu anu-nguḏuṉ-duj, ma-runggal-windiyung magurru.
Na-Buunggawa anaani ni-waṉbina. Ngurraarranggana ngagurru anubani-yung ni-waṉbina, marri ngurru-waḻaaḻarrii.’ ”
43-44 Naagi-yung na-Jesus ni-yambini-wugij niga. “Yagu ngaya ngana-magana nugurri-wuy, anubani-yung anaarrwar na-God ni-buunggawa-mana-yinyung, anubani-yung aniwu-yarina nugurri-wala marri ambaniiyn warra-wurru-wurruj wurru-waṉbina-yinyung anaarrawindi-lhangu na-God niwu-ngaynbandiyn-jinyung niga.” Dani-yung ni-yambini na-Jesus.
45 Wugurraayung warruburru-yung warra-runggu-runggal warra-priest marri warra-Pharisee warraawanggiyn anaani-yung ana-lhaawu, wugurru wurru-marrbuy na-Jesus ni-yambini-yinyung anubani-yung wugurri-nyinyung. 46 Wugurru naagi wunu-ngaynbandangi ambunu-bilhargaa niga bagu, yagu wugurru wurru-ḏirrngawiiyn warra-wurru-wurruj-gala, yagu yamba warruburru-yung wurru-jambarrgiiyn anubani-yung na-Jesus niga naa-ja-jambini-yinyung na-God niga.
21:5 Zechariah 9:9. 21:9 Psalms 118:26. 21:13 Isaiah 56:7, Jeremiah 7:11. 21:16 Psalms 8:2. 21:42 Psalms 118:22-23.