6
Jesuspa discipulonkuna samana p'unchawpi trigo pallasqankumanta
(Mat 12.1-8; Mar 2.23-28)
1 Huk samana p'unchawpin, trigo chakraq patanta Jesusqa discipulonkunapiwan pasasharanku. Hinaqtinmi discipulonkunaqa trigota pallaspa makinkuwan qaqorispa mikhuranku.
2 Chay ruwasqankuta rikuspan, fariseo religionniyoq runakunaqa, khaynata niranku:
—Qankunari, ¿imanaqtintaq samana p'unchawpiri mana permitisqa kaqkunata ruwashankichís? ¡Manan saynataqa Moisespa escribisqan leyman hinaqa samana p'unchawpiqa ruwanaykichishchu! nispa.
3 Jesusñataqmi contestaspa niran:
—¿Manachu qankuna Bibliapi leerankichis, rey Davidqa puriqmasinkunapiwan yarqachikuspa imatachus ruwasqanmanta?
4 Rey Davidqa, Diosta yupaychana wasiman haykuspanmi, Diosman dedicasqa t'antakunata orqomuspa mikhuran, saynallataqmi puriqmasinkunamanpas qollarantaq. Chay t'antakunaqa sacerdotekunapa mikhunallanpaqmi permitisqa karan.
5 Noqa Diosmanta Hamuq Runaqa samana p'unchawpapas dueñonmi kani. Chaymi munasqayta ruwanankupaq kamachini, nispa.
Mana valeq makiyoq runata Jesús sanoyachisqanmanta
(Mat 12.9-14; Mar 3.1-6)
6 Jesusqa huk samana p'unchawpin Diosmanta yachachina sinagoga wasiman haykuran yachachinanpaq. Chaypin huk runa kasqa mana valeq phaña makiyoq.
7 Chaymi leykunata yachachiq runakunaqa, fariseo religionniyoq runakunapiwan ima, Jesusta disimulawlla qawaranku, sichus chay mana valeq makiyoq runata chay samana p'unchawpi sanoyarachiqtinqa, chayman tumpalla acusanankupaq.
8 Jesusñataqmi paykunapa piensasqankuta yachaspa, chay mana valeq makiyoq runata khaynata niran:
—Hatarimuy, hinaspa chawpinkupi sayay, nispa.
Chaymi chay runaqa hatarimuspa chawpinkupi sayaran.
9 Hinaqtinmi llapallan chaypi kaq runakunata Jesusqa niran:
—Kunanmi huk tapukuyta tapusqaykichis: Samana p'unchawpiri, ¿allin kaqtachu icha mana allin kaqtachu ruwana? ¿Runa sanoyachiychu icha wañuchiychu allin kanman? nispa.
10 Chaymantan llapallan runakunata qawarispa, Jesusqa chay mana valeq makiyoq runata niran:
—Chay mana valeq makiykita chutariy, nispa.
Chaymi makinqa chutariqtin kasqan ratolla sanoyaran.
11 Chaymi leykunata yachachikuqkunapas, hinallataq fariseo religionniyoq runakunapas nishuta phiñakuranku. Hinaspan parlanakuranku:
—¿Imatan Jesuspa contranpi ruwarusunchis? nispanku.
Chunka ishkayniyoq apostolkunamanta
(Mat 10.1-4; Mar 3.13-19)
12 Chay p'unchawkunapin Jesusqa riran huk alto moqoman Diosmanta mañakuq. Chaypin enteron tuta Diosmanta mañakuran.
13 Achiqaramuqtinñataqmi Jesusqa llapallan qatikuqnin runakunata waqyaran. Hinaspan paykuna ukhumanta akllaran chunka ishkayniyoq runakunata, apostolninkuna kananpaq.
14 Paykunapa sutinkun karan kaykuna: Simón, paypa huknin sutinmi karan Pedro, Simón Pedropa wawqen Andrés, Jacobo, Juan; Felipe; Bartolomé;
15 Mateo; Tomás; Alfeopa wawan Jacobo, paypa huknin sutinmi karan Santiago, Simón. Paymi karan Zelote partidomanta;
16 Jacobopa wawqen Judas, hinallataq Judas Iscariote ima. Kay Judas Iscarioten Jesusta traicionaran. [Nota: Zelote partidomanta runakunaqa manan munarankuchu Israel nación llaqtankupi Roma llaqtamanta hamuq runakuna kamachinantaqa. Aswanmi munaranku Israel nacionniyoq llaqtamasinku runakuna gobiernanankuta. Chaymi paykunaqa hatariranku, Romamanta kamachikamuq autoridadkunapa contranpi, saynapi Israel nación llaqtankuta defiendenankupaq].
Ashka runakunaman Jesuspa yachachisqanmanta
(Mat 4.23-25)
17 Chay moqomantan Jesusqa chunka ishkayniyoq apostolninkunapiwan urayamuran. Hinaspan riranku huk pampaman. Chaymanmi ashka runakuna huñunakamuranku Judea provincia lawmanta, Jerusalén llaqtamanta, hinallataq Tiro llaqtapa, hinaspa Sidón llaqtapa ladon llaqtakunamantawan ima. Paykunan hamuranku Jesuspa yachachisqanta uyarinankupaq, hinallataq onqoyninkumantapas sanoyachisqa kanankupaq.
18 Saynapin onqosqa runakunapas, hinallataq demoniokunapa ñak'arichisqan runakunapas sanoyasqa karanku.
19 Chaymi llapallan runakunaqa Jesusta tupayuytapuni munaranku, atiyninwan sanoyachisqanrayku.
Kusisqa kaymanta llakikuymantawan
(Mat 5.1-12)
20 Jesusqa discipulonkunata qawarispanmi khaynata niran:
—Kusisqan kankichis wakcha runakunaqa; qankunan Diospa kasqanpi kawsankichis, pay sumaqta gobiernaqtin.
21 Kusisqan kankichis yarqaypi kunan kaqkunaqa; qankunan qepa tiempopiqa saqsachisqa kankichis.
Kusisqan kankichis kunan waqaqkunaqa; qankunan qepa tiempopiqa kusikuymanta asikunkichis.
22 Kusisqan kankichis Diospa Wawanpi creesqaykichisrayku cheqnisuqtiykichis, despreciasuqtiykichis, k'amisuqtiykichis, hinallataq qankunamanta millayta rimaqtinkupas.
23 Saynatan kay millay rimaq runakunapa ñawpaq abuelonkunapas rimaranku, Diosmanta willakuq ñawpaq profetakunapa contranpi. Chaykunata ruwasuqtiykichisqa kusikuychisyá. Kusikuspa saltaychis; premioykichistan chashkikunkichis hanaq pachapi, nispa.
24 (Ichaqa chaypi wakin runakunata qawarispanmi Jesusqa nillarantaq:)
—¡Ay, qapaqkuna! ¡Imaynaraq kankichis! Ñan qankunaqa qapaq kayniykichiswan kusirukunkichishña.
25 ¡Ay, saqsasqa kaqkuna! ¡Imaynaraq kankichis! Chayamunqan tiempo yarqasqa kayta yachanaykichispaq.
¡Ay, kunan asikuqkuna! ¡Imaynaraq kankichis! Llakikuy chayamuqtinmi waqaspa qaparqachankichis.
26 ¡Ay, imaynaraq kankichis runakuna alabasuqtiykichis! Saynatan qankunapa ñawpaq abueloykichiskunapas ñawpaq falso profetakunata alabaranku, nispa.
Cheqniwaqninchis runakunata khuyakunanchismanta
(Mat 5.38-48; 7.12)
27 Jesusqa nillarantaqmi khaynata:
—Qankunayá kay nisqaykunata allinta uyariwaychis: Enemigoykichis runakunata khuyakuychis; cheqnisuqniykichis runakunapaqpas allin kaqkunata ruwaychis;
28 ñakasuqniykichis runakunatapas allinta contestaychis; hinallataq yanqamanta tumpasuqniykichis runakunapaqpas Diosmanta mañapuychis.
29 Pipas uyaykipi saqmasuqtiykiqa, huknin uyaykitawan kutirichiy. Hinallataq pipas capaykita qechusuqtiykiqa, camisaykitawan qoykuy apakunanpaq.
30 Pipas mañakusunki imaykitapas chayqa, qoykuyá. Imaykitapas qechusuqtiykiqa, amañayá mañakapuychu.
31 Imaynatachus qankunapaq runakuna ruwananta munankichis, saynallatataq qankunapas paykunapaq ruwaychis.
32 Sichus khuyakusuqniykichis runakunallata khuyakunkichis chayqa, ¿ima allintataq ruwashankichisrí? Saynataqa huchasapa runakunapas ruwankun.
33 Sichus qankunapaq allin kaqkunata ruwaq runakunallapaq, allin kaqkunata qankunapas ruwankichis chayqa, ¿ima allintataq ruwashankichisrí? Saynataqa Diospi mana creeq huchasapa runakunapas ruwankun.
34 Sichus imatapas prestankichis interesniyoqta kutichipusuqniykichis runakunallaman chayqa, ¿ima allintataq ruwashankichisrí? Saynataqa huchasapa runakunapas ruwankun.
35 Aswanyá qankunaqa enemigoykichis runakunatapas khuyakuychis; hinaspa allin kaqkunata paykunapaq ruwaychis. Manuychispas amayá chay manusqaykichismanta imatapas chashkinaykichisraykullachu. Saynata ruwankichis chayqa, tukuy atiyniyoq Diospa wawankunan kankichis. Chaymi Diosmanta hatun premiota chashkikunkichis. Diosqa khuyapayanmi malvado runakunatapas, hinallataq desagradecido runakunatapas.
36 Saynallataqyá qankunapas llapallan runakunata khuyakuychis, imaynan Dios Taytaykichispas llapallan runakunata khuyapayan chay hinata, nispa.
Pitapas yanqapuni ama juzganamanta
(Mat 7.1-5)
37 Jesusqa nillarantaqmi khaynata:
—Aman runamasiykichistaqa juzgankichishchu, Diospas qankunataqa ama juzgasunaykichispaq. Runamasiykichistaqa amayá condenaychishchu; chaymi Diospas mana qankunataqa condenasunkichishchu. Qankunaqa runamasiykichistapas perdonaychisyá; chaymi Diospas qankunata perdonasunkichis.
38 Runamasiykichismanqa tukuy ima faltaqnintayá qoychis; saynata ruwaqtiykichismi Diospas qankunaman qosunkichis tukuy faltasuqniykichista. Diosqa qosunkichis allin medisqatan, mat'i-mat'iykusparaq, hunt'ay hunt'ataraq. Imaynatan qankuna runamasiykichiswan ruwankichis, saynatan Diospas qankunawan ruwanqa, nispa.
39 Jesusqa nillarantaqmi huk willakuytapas:
—Huk ñawsa runaqa manan ñawsamasin runataqa pusayta atinmanchu; ishkayninkun ima t'oqomanpas urmayunkuman.
40 Yachachisqa runaqa, manan yachachiqnin runamantaqa aswan más yachayniyoqqa kanmanchu. Aswanmi astawan yachaspaña yachachiqnin hina kanqa.
41 Qanri, ¿imanaqtintaq runamasiykipa ñawinpi kaq ishutari qawashankí? Qanqa, ¿manachu aswan qawakuwaq ñawiykipi rakhu k'aspi kasqanta?
42 Ñawiykipi rakhu k'aspi hina kashaqtinri, ¿imaynataq wawqeykitari niwaq: “Wawqéy, ñawiykipi ishuta orqorusqayki”, nisparí? ¡Ishkay uya runa! ¿Manachu aswan primertaqa ñawiykipi rakhu kaq k'aspitaraq orqokuwaq? Chayta ruwaspan allinta rikunki, wawqeykipa ñawinpi ishuta orqonaykipaqqa, nispa.
[Nota: “Ñawipi ishuqa” rimashan chikallan huchamantan. “Ñawipi rakhu k'aspiñataqmi” rimashan nishu millay hatun huchakunamanta].
Sach'ataqa rurusqanpi reqsinamanta
(Mat 7.17-20; 12.34-35)
43 Jesusqa nillarantaqmi khaynata:
—Allin sach'aqa allintan rurun; mana allin sach'añataqmi mana allintachu rurun.
44 Kishkayoq sach'amantaqa manan higostaqa pallankuchu, nitaqmi t'ankar kishka sach'amantapas uvastaqa pallankuchu. Sapankama sach'ataqa rurunpin reqsinchis, allinchus icha mana allinchus kasqanta.
45 Saynallataqmi runapa sonqonpi allin kaqkuna kaqtinqa, allin kaqkunatan chay runaqa rimanpas hinallataq ruwanpas. Ichaqa runapa sonqonpi mana allinkuna kaqtinqa, mana allinkunallatan chay runaqa rimanpas hinallataq ruwanpas. Runaqa sonqonpi imapas hunt'asqa kasqanmantan riman.
Ishkay clase wasita ruwaq runakunamanta
(Mat 7.24-27)
46 Jesusqa nillarantaqmi khaynata:
—¿Imanaqtintaq qankunari, “Señorlláy, Señorlláy” niwashaspa, noqapa kamachisqaykunatari mana ruwankichischú?
47 Sichus pipas noqaman ashuykamuwaspa, yachachisqaykunatapas uyarispa kasukuqmi,
48 huk yachayniyoq runamanqa rikch'akun. Paymi wasinta ruwananpaq pampata t'oqospa, rumi hawapi cimientota hatarichin. Chaymi paraqa, wayrantin hinallataq lloqllantin hamuspa, chay wasitaqa mana thuñichiranchu, rumiwan cimentacionnin allin ruwasqa kasqanrayku.
49 Aswan noqapa yachachisqaykunata uyarishaspa mana kasukuqmi ichaqa, huk mana yachayniyoq roqro uma runaman rikch'akun. Paymi wasinta hatarichinanpaq t'oqon hawallata, hinaspan allpa hawallapi perqata hatarichin. Chaymi paraqa, wayrantin hinallataq lloqllantin hamuspa, chay wasitaqa q'alata apan, allpa hawallapi ruwasqa kasqanrayku, nispa.