7
Roma llaqtayoq soldadokunapa jefenpa iñiyninmanta
(Mat 8.5-13)
Runakunaman yachachiyta tukuruspanmi Jesusqa Capernaúm llaqtaman kutipuran. Chay llaqtapin tiyaran Roma llaqtamanta soldadokunapa huk jefen. Chay jefepan karan ancha munakusqan serviqnin runa. Chay serviqnin runan nishuta onqospa wañuypa patallanpiña kasharan. Hinaqtinmi soldadokunapa jefenqa, Jesusmanta rimasqankuta uyariran. Hinaspan Israel nación llaqtapi wakin kamachiq runakunata Jesuspa kasqanman mandaran, khaynata nimunankupaq:
—Ama hina kaychu, favorniykitan merecesaq, wasiyman hamuspaykiyá ancha munakusqay serviqniy runata onqosqanmanta sanoyaykachipuway, nispa.
Chaymi chay Israel llaqtapi kamachiq runakunaqa, Jesuspa kasqanman rispanku, chay soldadokunapa jefenpa valekusqanta Jesusman willaranku. Hinaspan paykunaqa anchata ruegakuspanku, Jesusta khaynata niranku:
—Ama hina kaychu, soldadokunapa jefenpa mañakusqantayá yanapaykuy. Payqa ancha allin runan. Chaymi kay Israel nacionniyoq runakunata khuyakuspa, Diosmanta yachachina sinagoga wasitapas ruwachipuwaranku, nispa.
Hinaqtinmi chay valekusqankuta uyarispa, Jesusqa paykunawan riran. Chay soldadokunapa jefenpa wasinman manaraq chayashaqtinkutaqmi, chay soldadokunapa jefenqa amigonkunata mandaran, Jesusman khaynata nimunankupaq:
—Señorníy, manan necesariochu wasiyman hamunaykipaqqa. ¿Pitaq noqari kani wasiyman haykunaykipaqrí? Noqaqa anchata p'enqakuspaymi, mana qanman taripamunaypaq hinachu kani. Ichaqa kunan rato qan rimarillaqtiykin, serviqniyqa sanoyanqa. Noqapas jefeykunata kasukuqmi kani; saynallataqmi soldadoykunapas noqapa kamachisqayta ruwan. Chaymi paykunata kamachiqtiy, paykunapas kasuwanku; hukninta: “Riy” niqtiyqa, rinmi; huknintapas: “Hamuy” niqtiyqa, hamunmi. Saynallataqmi serviwaqniy runatapas: “Kayta ruway” niqtiyqa, paypas ruwanmi, nispa.
Chay willasqankuta uyarispanmi, Jesusqa chay soldadokunapa jefenpa nimusqanwan admirakuran. Hinaspan paywan kushka riq runakunata khaynata niran:
—Manan enteron Israel nación llaqtapipas tariranichu noqapi ancha iñiyniyoq runataqa. Ichaqa kay soldadokunapa jefenmi noqapi ancha iñiyniyoq, nispa.
10 Chaymi Jesusman taripaq runakunaqa, soldadokunapa jefenpa wasinman kutiranku. Hinaspan chaypi tariranku chay serviqnin runataqa sanotaña.
Viudapa wawanta Jesús kawsarichisqanmanta
11 Chaymantan Jesusqa discipulonkunapiwan, hinallataq ashka runakunapiwan ima Naín sutiyoq llaqtaman riranku. 12 Hinaspan chay llaqtapa punkunman chayaruspanku, chaypi tuparanku huk wañusqa joventa p'ampanankupaq apashaq runakunawan. Chay wañusqa jovenqa karan huk viudapa sapallan qari wawanmi. Chaymi chay viudata acompañaspanku paywan kushka llaqtamanta ashka runakunapas rishasqaku. 13 Hinaqtinmi Jesusqa chay viudapa waqasqanta rikuspa, anchata khuyapayaspa, payta niran:
—Ama waqaychu, nispa.
14 Saynata nispanmi Jesusqa, chay kallapipi wañusqa joventa apaq runakunaman ashuyuspa, kallapi apasqankuta llamiykuran. Hinaqtinmi wañusqa joventa apaq runakuna sayaykuqtinku, Jesusqa chay wañusqa joventa niran:
—Joven, qantan niyki: ¡Hatarimuy! nispa.
15 Chaymi chay jovenqa kawsarimuspa rimayta qallariran. Hinaqtinmi Jesusqa chay joventa mamitanman entregapuran. 16 Llapallan chaypi kaq runakunañataqmi, mancharikuspanku, anchata admirakuranku. Hinaspan Diosta alabayta qallariranku khaynata:
—¡Noqanchis ukhupin kashan Diosmanta willakuq profeta runa! ¡Kunanmi Diosqa hamun, akllawasqanchis Israel nacionniyoq runakunata yanapawananchispaq! nispa.
17 Chaymi enteron Judea provincia lawpi, hinallataq muyuriqnin llaqtakunapipas yacharuranku, wañusqa runata Jesús kawsarichisqanmanta.
Bautizaq Juanpa discipulonkuna Jesusman tapuq risqankumanta
(Mat 11.2-19)
18 Bautizaq Juanpa discipulonkunan, carcelpi Juan kashaqtin payman riranku, Jesuspa tukuy milagrokuna ruwasqankunamanta willamuq. Chaymi Juanqa ishkay discipulonkunata waqyaspa kamachiran, 19 paykuna rispanku, Jesusta khaynata tapumunankupaq:
—¿Qanchu kanki Diosmanta Hamuq Salvawaqniyku icha huktachu suyakusaqkú? nispanku.
20 Chaymi Bautizaq Juanpa discipulonkunaqa, Jesuspa kasqanman chayaruspanku khaynata niranku:
—Noqaykutaqa Bautizaq Juanmi mandamuwashanku qanta khaynata tapunaykupaq: “¿Qanchu kanki Diosmanta Hamuq Salvawaqniyku icha huktachu suyasaqkú?” nispa.
21 Chay ratopin, Jesusqa sanoyachiran tukuy ima onqoyniyoq runakunata, ñak'ariypi kaqkunata, demoniopa kamachisqan runakunata, hinallataq ashka ñawsakunatawan ima. 22 Chaykunata ruwaruspanmi, Bautizaq Juanpa discipulonkunata Jesusqa contestaran:
—Kutispaykichis Bautizaq Juanman willamuychis tukuy rikusqaykichista, hinallataq uyarisqaykichismantawan khaynata: “Ñawsakunan rikun; mana puriqkunan purin; lepra onqoywan ñak'ariqkunan sanoyan; mana uyariqkunan uyarin; wañusqakunan kawsarin. Saynallataqmi wakcha runakunapas Diosmanta allin willakuyta uyarishanku salvasqa kanankupaq. 23 Noqapi mana ishkayaspa iñiq runakunaqa, anchatan kusikunqaku”, nispa.
24 Chaymanta Bautizaq Juanpa discipulonkuna pasapuqtinkun, Jesusqa yachachiyta qallariran llapallan runakunaman Bautizaq Juanmanta, khaynata:
—Qankunari, ¿pi qawaqtaq rirankichis ch'inñeqtarí? ¿Wayrapa apakachasqan mana kallpayoq tiwli-tiwli soqosman rikch'akuq runatachú? 25 Icha ¿allin p'achawan p'achasqa runata qawaqchú? Yuyariychisyá, allin p'achawan churakuq runakunaqa qapaq reypa hatun wasinpin tiyanku. 26 Ichaqa qankunari, ¿pi qawaqtaq rirankichís? ¿Diosmanta willakuq profeta runata qawaqchú? Arí, Bautizaq Juanqa karan Diosmanta willakuq ñawpaq profeta runakunamantapas aswan más importanteraqmi. 27 Bautizaq Juanmantan Diosqa palabranpi niwaranña khaynata:
 
“Noqan mandamusaq willakuqniyta, qanpa ñawpaqniykita rispa willamunanpaq. Paymi ñanta allichaq hina, runakunata allinta yachachinqa, chayamuqtiyki sumaqta chashkisunaykikupaq”, nispa [Malaquías 3.1].
 
28 Cheqaqtapunin niykichis, kay pachapiqa manan ni pipas naceranchu Bautizaq Juanmanta aswan más importante runaqa. Ichaqa pipas humilde kaspa noqapi creeqmi, Diospa ñawpaqninpiqa aswan más importanteraq Juanmantapas kanqa, nispa.
29 Hinaqtinmi Bautizaq Juanpa nisqanta uyarispanku, impuesto cobraq runakunapas, hinallataq chaypi kaq llapallan uyariq runakunapas, Juanta valekuspanku, paywan bautizachikuranku. Saynapin paykunaqa kasukuranku Diospa kamachisqankunata. 30 Ichaqa fariseo religionniyoq runakunañataqmi, leykunata yachachiq runakunapiwan, Diospa kamachisqankunata mana kasukuspanku, Juanwanqa mana bautizachikuyta munarankuchu.
31 Saynallataqmi Jesusqa chaypi kaq runakunata nillarantaq:
—¿Pimantaq kay tiempopi kawsaq runakunatari comparachiyman? ¿Pimantaq paykunari rikch'akunkú? 32 Paykunaqa rikch'akunku plazapi tiyaruspanku pukllaspa waqyanakuq warmakunamanmi. Chay warmakunan khaynata ninakunku: “Quenata tocashaqtiykupas qankunaqa manan tusunkichishchu. Llakisqa takikunata takishaqtiykupas qankunaqa manan waqankichishchu”, nispa. 33 Bautizaq Juan hamuspaqa manan vinotapas tomaranchu, nitaqmi mikhunatapas mikhuranchu. Chayta rikuspaykichismi, qankunaqa nirankichis: “Waq runaqa demoniopa kamachisqan runan”, nispa. 34 Noqa, Diosmanta Hamuq Runan ichaqa mikhuni, hinaspan vinotapas tomani. Chayta rikuspaykichishñataqmi qankunaqa noqamanta rimankichis: “Payqa mikhuysapan, vinotapas tomakuspan mach'akun; hinaspapas llapallan impuesto cobraqkunapas, hinallataq huchasapa runakunapapas amigonmi”, nispa. 35 Ichaqa Diospa kamachisqanman hina kawsaq runakunan, allin ruwasqankupi reqsichikunku Diospa wawankuna kasqankuta, nispa.
Simonpa wasinman Jesús risqanmanta
36 Simonmi karan fariseo religionniyoq runa. Paymi wasinman Jesusta invitaran kushka mikhunankupaq. Chaymi Jesusqa Simonpa wasinman rispa mesapi mikhuq tiyayuran. 37 Chay wasipi Jesús kasqanta yacharuspanmi, chay llaqtamanta huk qenlli vidapi puriq huchasapa warmi, Jesuspa kasqanman hamuran. Payqa hamuran huk yuraq rumichamanta ruwasqa p'uyñuchapi sumaq mishk'i perfumeta apayukuspanmi. 38 Hinaspan Jesuspa kasqanman ashuyuran. Qonqorikuspataqmi anchata waqaran, Jesuspa chakinta weqenwan apichanankama. Waqayta tukuruspantaqmi Jesuspa chakinta, chukchallanwan secaspa ch'akichiran. Hinaspan Jesuspa chakinkunata much'aspa, chay mishk'i q'apaq perfume apamusqanwan llusiran. 39 Chaykunata rikuspanmi, chay wasiyoq Simonqa piensaran khaynata: “Cheqaqtapuni Diosmanta willakuq profeta runa kaspanqa, yachanmanchá pis kay huchasapa warmi kasqantaqa”, nispa. 40 Chaymi Jesusqa chay fariseo religionniyoq Simonta niran:
—Simón, qanmanmi willasqayki huk willakuyta, nispa.
Chaymi Simonqa contestaran:
—Yachachikuq, niwayá chay willakuyta, nispa.
41 Hinaqtinmi Jesusqa willaran huk willakuyta khaynata:
—Ishkay runakunan qolqeta deberanku prestaqninku runaman. Hukninmi pishqa pachaq qolqeta deberan; hukninñataqmi pishqa chunka qolqellata deberan. 42 Hinaspan prestaqninku runaman paykunaqa mana pagapuyta atirankuchu. Chaymi chay qolqe prestaq runaqa paykunata perdonaspa manaña cobraranñachu. Kunan tapusqayki kay willakuymanta, ¿ima ninkitaq qanrí? ¿Mayqentaq chay ishkay runakunamanta aswan masta khuyakunman chay perdonaqnin runatarí? nispa.
43 Chaymi chay fariseo religionniyoq Simonqa contestaran:
—Noqapa piensayniymantaqa, aswan mastaqa khuyakunman pishqa pachaq qolqeta debeqmi, nispa.
Hinaqtinmi Jesusqa niran:
—Allinmi nisqaykiqa, nispa.
44 Hinaqtinmi Jesusqa chay huchasapa warmita qawarispa Simontaqa niran:
—¿Rikushankichu kay warmita? Qanpa wasiykiman haykumuqtiymi, mana ni unullatapas qowarankichu chakiy maqchikunaypaqqa. Kay warmin ichaqa, weqellanwan chakiykunata maqchin. Chukchanwantaq secaspa sumaqta chakiykunata ch'akichin. 45 Qanqa wasiykiman chayamuqtiypas manan much'aykuwarankichu. Kay warmin ichaqa wasiykiman haykumusqaymantapacha chakiykunata much'ashan. [Nota: Israel nación llaqtapiqa qarikunapas much'aywanmi saludanakuranku; ichaqa kay llaqtanchiskunapiqa manan saynatachu saludanakunchis]. 46 Qanqa manan ni aceitellawanpas umayta llusiwarankichu. Kay warmin ichaqa mishk'i q'apaq perfumewan sumaqta chakiykunata llusiyun. 47 Kay warmiqa ashka huchankuna perdonasqaña kasqantan yachan. Chaymi payqa anchata khuyakuwan noqataqa. Ichaqa pisilla huchankunata perdonasqa kaqmi, pisillata khuyakun, nispa.
48 Saynata nispanmi, Jesusqa chay warmitañataq niran:
—Llapallan huchaykikunan perdonasqaña, nispa.
49 Chayta uyarispankun chaypi kaq wakin runakunaqa tapunakuyta qallariranku:
—¿Pitaq kay runari, runakunapa huchankunata perdonananpaqrí? nispanku.
50 Jesusmi ichaqa chay warmita niran:
—Qanqa, noqapi iñisqaykiraykun salvasqaña kanki. Ripuy hawkalla, nispa.