41
Paraao i beberon
1 Baa ru kilaala ia raap, Paraao i beberon. I babo paai naa i tur taau u ra papaara daanim Naail.
2 Ma i babo pari paa 7 na bulumakaau ko ra daanim, diat tubu ma diat babo wakaak, ma diat aan wali marawaai naa ra daanim.
3 Namur taan diat maa, raa 7 na bulumakaau bulung diat waan paat ko ra daanim Naail. Diat babo ururian ma diat mariri, ma diat tur ungaai taau ma raa 7 na bulumakaau kaai u ra papaara daanim.
4 Ma 7 na bulumakaau baa diat babo ururian ma diat mariri, diat kanom raap paa 7 na bulumakaau baa diat tubu ma diat babo wakwakaak. Ma Paraao i tawaangun.
5 Paraao i inep balet ma i beberon a weru pakaan, i babo 7 na turu na wit diat wa wakwakaak ma diat koina aakit. Diat tawa paat ku kon raain diwaaina.
6 Namur taan diat raa 7 na turu na wit bulung diat ilak paat. Diat mariri ma pa diat tawa wakaak u ra mage ma ra dadaip na taubaar.
7 A kum mariri na wit diat kanom raap paa 7 na kokoina wit baa diat tawa wakwakaak. Ma Paraao i tawaangun, ma i nunura lele paai naa, a beberon ku mi.
8 U ra malaana a nuknukina i laklagon, io, i wetula kup anuna kum tena paam uraura ma ra kum tena manaana raap taanga Aaigipto. Paraao i wapua ta diat u ra nuna ru beberon, iaku pa te kon diat i palaa laar pa diaar karomi.
9 Ma a mukmuga anu ra kum tena baboura waain i piri karom Paraao naa, “Iaau nuk paa anung niraara u ra bung mi.
10 Raa bung na wanua, u kaankaan karom iaau, ma u ung ta iaau u ra karabus, mir ungaai ma ra mukmuga anu ra kum tena tuntun bred, u ra ruma anu ra mukmuga anu ra kum tena wineium.
11 Mir raap mir beberon un raa bung na marum ku. Ma anumir ru beberon a ru kukuraain diaar ut.
12 Raa baarmaan a te Ebraaio i ki ungaai ma mir, a tultul anu ra mukmuga anu ra kum tena wineium. Mir wapuai u ra numir ru beberon ma i pir palaa ta diaar karom mir. I pir palaa wakwakaak taa a kukuraai ra ru beberon raap anumir.
13 Ma ra kum utnaa raap i waan paat lenutmaa ia pir palaa taai karom mir. Iaau waan talili balet kup anung pinapaam, ma raa paa mir di wakete taai nate u ra in diwaai.”
14 Io, Paraao i wetulaa kup Iosep ma di ben gagaa paai ko ra ruma na karabus. I kakaa wa ana kaabe, i kiaana wa anuna maalu na minong, ma namur i tur namuga naan Paraao.
15 Paraao i piri karom Iosep lenbi, “Iaau babo a beberon, ma pa te i palaa laar paai. Iaku iaau walangoroi naa ui, baa di wapua ui un ta beberon, i tale un palaai.”
16 Iosep i baalu Paraao naa, “Iaau pang pet laar paai, iaku God ut in taar a kukuraai i ra beberon baa in koina karom ui.”
17 Ma Paraao i piri taan Iosep, “U ra nung beberon iaau babo pa iaau naa iaau tur taau u ra papaara daanim Naail.
18 Iaau babo pari paa 7 na bulumakaau ko ra daanim, diat tubu ma diat babo wakwakaak. Diat aan wali marawaai naa ra daanim.
19 Ma namur iaau babo paa balet raa 7 na bulumakaau bulung diat waan pari ko ra daanim. Diat babo ururian, diat mariri, ma pa diat babo wakaak. Pa iaau babo mulu taa ta kum ururian na bulumakaau lenmi u ra pia Aaigipto raap.
20 A kum ururian na bulumakaau baa diat mariri, diat kanom raap paa 7 na tubutubu na bulumakaau baa diat muga taau.
21 Iaku baa diat aa kanom pa diat, pa diat tubu. Diat babo ururian lenutmaa iaau babo paat pa diat. Ma iaau tawaangun paat.
22 “U ra nung weru beberon, iaau babo paa kaai 7 na turu na wit, diat tawa wakwakaak, diat koina aakit ma diat tawa paat ku kon raain diwaaina.
23 Namur taan diat raa 7 na turu na wit bulung diat ilak paat. Diat mariri, ma pa diat tawa wakaak u ra mage ma ra dadaip na taubaar.
24 A kum mariri na turu na wit diat kanom raap paa 7 na koina turu na wit. Iaau pir taa anung beberon taa ra kum tena paam uraura, iaku pate kon diat i pir palaa laar paai taang.”
25 Io Iosep i piri taan Paraao naa, “Diaar welaar ku anum ru beberon, ma i raa kukuraain diaar ku. God ia waiaa ta ui u ra aawa baa marawaai in paami.
26 7 na kokoina bulumakaau i welaar ma 7 na kilaala, ma 7 na kokoina turu na wit kaai i welaar ma 7 na kilaala. Diaar welaar ku.
27 7 na ururian na bulumakaau baa diat mariri, baa diat waan paat namur, ma 7 na turu na aakaakaina wit baa pa diat tawa wakaak u ra mage ma ra dadaip na taubaar, diat welaar ma 7 na kilaala na minolo baa diat a waan paat.
28 I lenutmaa iaau aa pir taai taam, God ia waiaa ta ui u ra aawa baa in paami.
29 7 na kilaala in waan paat baa a utnaa na winangaan in bure aakit u ra pia Aaigipto raap.
30 Iaku 7 na kilaala na minolo in waan paat namur. Ma ra ngaala na minaaur irong Aaigipto in panaai, ma a dekdek na minolo in baanaakaka a kum taamtaamaan raap.
31 Pa te balet ma in nuk paa a kum kilaala na minaaur, kabina a minolo baa in waan paat in aaka aakit.
32 “God i wababo ui ma ra ru beberon raap baa kukuraaindiaar i welaar, kupi un nunurai naa God ia naagagon taai baa a kum utnaa mi in waan paat ut, ma marawaai in taar pari wai.
33 “I koina baa ui ut un baat kup ta muaana baa i manaana ma i laana nuknuk wakaak, ma un ung taai kupi in naagagon u ra pia Aaigipto.
34 Ma un pilak paa ta taara kupi diat a mukmuga u ra pia Aaigipto, ma diat a lo paa raaraa utnaa ko ra kum limlima na utnaa raap, baa a taara diat a tangaai u ra 7 na kilaala na minaaur.
35 A kum mukmuga diat a lo ungaai a kum utnaa na winangaan maa ko ra kum kokoina kilaala mi baa in waan paat, ma diat a ung ungaai a kum wit naatudaangi ra num naagagon. A utnaa na winangaan maa in ki na baboura un raaraa taamaan.
36 In taana kupi a taara diat a aani u ra 7 na kilaala na minolo baa in waan paat min Aaigipto, kupi koku a minolo i baanaakaka a taara.”
37 A ninunuk maa i koina karom Paraao ma ra nuna kum mukmuga raap.
38 Io, Paraao i tiri anuna kum mukmuga, “Lelawaai, i tale daat baa daat a baat paa ta muaana welaar ma ra muaana bi, baa a nion God i ki uni? Painte.”
39 Io, Paraao i piri karom Iosep, “God ia wakaapakaapa taa a kum utnaa mi karom ui. Pa ta muaana balet i manaana ma i nuknuk wakaak welaar ma ui.
40 Ui un naagagon u ra nung ruma, ma anung taara raap diat a taraam u ra num kum naagagon. Raa utnaa ku, un ru anung kiki na king, kupi iaau ut ang ngaala taam.”
Iosep i weru tena naagagon irong Aaigipto
41 Io, Paraao i piri karom Iosep, “Kumari iaau ung ta ui kupi un naagagon u ra kudulaana pia Aaigipto raap.”
42 Ma Paraao i rakaan paa ring ko ra in kaalkaali na limaana baa anuna wakilang na king i ki uni, ma i waruk taai u ra in kaalkaali na limaan Iosep. I wamong taai ma ra kum wakwakaak na minong ma i ung taa kaai a sen di paami ko ra goled u ra in kabarono.
43 Paraao i waki taa Iosep u ra kaaris ma di waan taltalili mai, kupi in waiaai karom a taara naa Iosep a weru tena naagagon. Ma a kum muaana diat ge ma ra pirpir namuga naana lenbi, “Muaat a tur aara aakapi!” Paraao ia ung taa Iosep kupi in naagagon u ra kudulaana pia Aaigipto raap.
44 Ma Paraao i piri karom Iosep, “Iaau a king iaau piri naa, pain te taanga min Aaigipto in paam ta utnaa u ra nuna nemnem, baa pa i tiri muga ta ui.”
45 Paraao i taar taa a matakina iaan Iosep baa Saapenaat-Paanea, ma i taar taa kaai a tabuan karom Iosep, a iaana Aasenaat, kupi anuna taulaa. Aasenaat a natun Potiperaa. Potiperaa a tena tuntun wetabaar karom anundiat god, irong u ra taamaan On. Ma Iosep i waan taltalili u ra pia Aaigipto raap.
46 I tula noina kilaala na lalaaun anun Iosep baa i turpaa a pinapaam karom Paraao, a king anu ra taara Aaigipto. Ma Iosep i waan pari ko ra ruma anun Paraao ma i waan taltalili u ra kudulaana pia Aaigipto.
47 U ra 7 na kilaala na minaaur a kum utnaa raap i tawa wakaak ma diat wa mongoro na waindiat.
48 Iosep i lalo raap ko ra kum utnaa na winangaan baa i tawa u ra 7 na kilaala na minaaur maa, ma i ung ungaai diat u ra kum taamtaamaan. Un raaraa taamaan i ung ungaai a utnaa na winangaan ko ra andiat kum pinapaam ut.
49 Iosep i ung ungaai a ngaala na wit welaar ma woio taanga nakono. Baa i bure aakit, ma pa i luk laar paai, io, pa i timu koto ma a nilulukindiat.
50 Namuga taa ra kum kilaala na minolo, Aasenaat a taulaa anun Iosep i buta paa ru naat muaana. Aasenaat a natun Potiperaa, a tena tuntun wetabaar taangirong u ra taamaan On.
51 Iosep i taar taa a iaa ra nuna mugaana naat muaana baa Maanaase, ma i piri lenbi, “A kabina maa God ia waduman iaau ko ra nung kum mawaat raap, ma a taara kaai u ra ruma anun tamaang.”
52 A weru naat muaana i taar taa a iaana baa Eparaaim, ma i piri lenbi, “A kabina maa God i tabaara iaau ma ra ru naat mi, u ra pia baa iaau aa kariaana taa a kum mawaat iaai.”
53 Baa 7 na kilaala na minaaur i raap irong Aaigipto,
54 a 7 na kilaala na minolo bulung i waan paat. I lenutmaa Iosep ia pir taai. A minolo i waan u ra kum taamtaamaan raap, iaku irong u ra pia Aaigipto a utnaa na winangaan i ki ut.
55 Baa a taara Aaigipto diat kariaana a minolo, diat taangi karom Paraao kup ta utnaa na winangaan. Ma Paraao i piri ku taa ra taara Aaigipto raap lenbi, “Muaat a waan karom Iosep ma muaat a paam aawa baa in piri taa muaat.”
56 Baa a minolo i manong a taara raap u ra kum taamtaamaan irong Aaigipto, Iosep i paapa a kum ruma baa ia ung ungaai taa a kum utnaa na winangaan uni, ma i wiurai karom diat.
57 Ma a kum taara ko ra kum taamtaamaan ingen kaai diat waan urong Aaigipto, kupi diat a kul utnaa na winangaan kon Iosep, maa a minolo i waan paat dekdek u ra rakrakaan buaal raap.