27
Ara roo Lamatuaꞌ Yesus nisiꞌ hofernor Pilatus
(Markus 15:1; Lukas 23:1-2; Yohanis 18:28-32)
Fefetu anan, basa atahori mana nggero dedꞌeat agama naa, rala haraꞌ sa, fo rae tao risa Yesus. Huu naa, ara paꞌa rendi E neu nataa hofernor Pilatus. Huu ara nauꞌ a hofernor Pilatus hukun nisa Yesus.*
Yudas londa aon, de ana mate
(Dedꞌenuꞌ ra Dudꞌuin 1:18-19)
Leleꞌ Yudas bubꞌuluꞌ oi, Yesus nene hukun mate ma, ana fale ralan, huu eni mana seo hendi Yesus. Basa ma ana baliꞌ nisiꞌ malangga agama Yahudi ra malangga nara, ro lasi-lasi adat ra, fo fee baliꞌ doi fula ka telu nulu nara. Ana nafadꞌe nae, “Au sala ena, huu au fee hendi atahori nda mana naꞌena salaꞌ saa sa boe.” Te ara rataa rae, “Weh! Hai nda bubꞌuluꞌ mo nggo saa ena! Mesaꞌ nggo musi lemba-musaa salaꞌ naa.”
Basa ma Yudas mbia hendi doiꞌ ra risiꞌ Ume Hule-oꞌe Huuꞌ a. De lao dea neu londa aon losa ana mate.
Boe ma malangga agama Yahudi ra malangga nara reu tengga rala doiꞌ fo Yudas nggari hendiꞌ naa ra. Ara ola-olaꞌ rae, “Ata afiꞌ tao baliꞌ doiꞌ ia ra risiꞌ peti doiꞌ rala neu, te doiꞌ ia manggenggeoꞌ. Dadꞌi malole lenaꞌ teu hasa rae ombat esa sia mana tao huraꞌ ra. Mete ma atahori feaꞌ ra mate, ma atahori nda rahine e sa, na, ata taꞌoi e sia naa.” Basa ma ara pake doiꞌ naa ra, de reu hasa rendiꞌ neu rae. Naa de losa faiꞌ ia, atahori roꞌe rae naa oi, “Rae raaꞌ’.
No taꞌo naa, ara tungga Lamatuaꞌ mana ola-olan Yermia nafadꞌe memaꞌ nae,
“Ara pake doi fulaꞌ telu nulu fo hasa rae.
Ara pake doiꞌ naa ra, huu doiꞌ naa dai bae neu atahori sa felin,
tungga saa fo atahori Israꞌel ra raꞌetuꞌ memaꞌ ena.
10 Rae naa ara hasa mia mana tao huraꞌ,
tungga Lamatualain parendan neu au.”
Lamatuaꞌ Yesus neu nataa sia hofernor Pilatus
(Markus 15:2-5; Lukas 23:3-5; Yohanis 18:33-38)
11 Leleꞌ naa atahori toꞌu rendi Yesus nisiꞌ hofernor, boe ma ana naselu bale no Yesus nae, “Taꞌo bee e? Ho ia, tebꞌe-tebꞌeꞌ atahori Yahudi ra, Manen do?”
Ana nataa nae, “Tebꞌe. Pak olaꞌ naa nda ena.”
12 Te leleꞌ malangga agama Yahudi ra malangga nara ro lasi-lasi adat ra fua salaꞌ hetar neu Yesus. Ana nda nataa saa sa boe.
13 Basa ma hofernor natane mbali E nae, “Nda rena oꞌolan nara sa do? Ara fee salaꞌ hetar neu Nggo. Te taꞌo bee de nda muselu sa boe?!”
14 Te Ana nda nataa mbei sa boe, losa hofernor a o ndindiiꞌ a boe.
Hofernor Pilatus naꞌetuꞌ hukun mates neu Lamatuaꞌ Yesus
(Markus 15:6-15; Lukas 23:13-25; Yohanis 18:39—19:16)
15 Tungga too, mete ma atahori Yahudi ra tao fefeta Paska, na, Hofernor a biasa mboi atahori bui esa fee neu se tungga sira hihiin. 16 Lele naa, atahori bui esa, naran Barabas. Basa atahori rahine e, huu deꞌulakan seli. 17 Faiꞌ naa o, atahori hetar reu risiꞌ hofernor fo roꞌe ana mboꞌi hendi atahori bui esa onaꞌ biasan. Boe ma Pilatus natane se nae, “Malole! Te au mboꞌi seka? Sia ia Barabas, ma Yesus fo atahori roꞌe rae, Yesus, Kristus. Au mboꞌi seka? Hei pili.” 18 (Hofernor olaꞌ naꞌo naa, te ana bubꞌuluꞌ malangga agama Yahudi ra malangga nara rendi Yesus fee neu eni, huu mburuoeꞌ seli ro E.)
19 Leleꞌ hofernor feꞌe paresaꞌ dedꞌeat naa, ma saon haitua haraꞌ fee neu e nae, “Amaꞌ, e! Besa-besa o te Yesus nda naena salaꞌ saa sa boe. Huu Yesus, de tembaꞌ au ulumein nda maloleꞌ sa. Losa leleꞌ ia boe o au feꞌe medꞌa na nda maloleꞌ sa.” 20 Te malangga agama Yahudi ra malangga nara ro lasi-lasi adꞌat ra akaꞌ tusu-hai atahori hetar naa ra, fo roꞌe hofernor mboꞌi Barabas, ma hukun risa Yesus. 21 Basa de natane seluꞌ se fai nae, “Mia atahori ka ruaꞌ ia ra, au mboꞌi seka?”
Ma basa se rataa randaa rae, “Barabas! Mboꞌi Barabas!”
22 Basa ma natane se nae, “Mete ma taꞌo naa, na, au tao Yesus ia taꞌo bee, fo atahori roꞌe rae, Kristus?”
Boe ma basa se nggasi randaa rae, “Mbaku misa Yesus sia hau ngganggeꞌ a!”
23 Hofernor natane fai nae, “Te Yesus salan saa? Au paresaꞌ Yesus ena, te nda hambu salan saa sa boe!”
Te basa se nggasi rahereꞌ fai rae, “Tao misa E! Mbaku E neu hau ngganggeꞌ a leo!”
24 Nda dooꞌ sa ma, ana nahine nae, eni nda bisa tao saa sa ena, huu basa atahori naa ra rae ramue ena. Naa de ana haꞌi oe de safe liman sia mata nara, de nafadꞌe nae, “Au nda lemba-doi atahori ia mamaten sa! Hei mana lemba-doi!”
25 Boe ma basa atahori naa ra nggasi rataa rae, “Hei, hela neu! Hela fo hai mo hai umbu ana mara lemba-doi mala raa na!”
26 Rena onaꞌ naa, ma ana oi, “Neu.” Boe ma ana mboꞌi Barabas, tungga hihii nara. Ma ana parenda atahori mana raneaꞌ ra, fo reu liꞌu Yesus rendiꞌ ue. Liꞌu basa, boe ma soldꞌadꞌu ra ro Yesus, de rae reu mbaku risa E sia hau ngganggeꞌ a.
Soldꞌadꞌu ra raꞌaꞌeꞌeiꞌ Lamatuaꞌ Yesus
(Markus 15:16-20; Yohanis 19:2-3)
27 Basa naa ma, soldꞌadꞌu ra lea ro Yesus nisiꞌ sira ume nenean nembeleon. Sia naa, roꞌe rala nonoo nara batalion esa. 28 Boe ma ara fee Yesus pake badꞌu naruꞌ dula mbila rorooꞌ esa.§ 29 Boe ma, ara haꞌi rala hau manggouꞌ a longgen de hano e dadꞌi soloꞌ. De ara ndeni solo mahinat naa neu Yesus langgan, de raꞌamiminaꞌ onaꞌ ara rae soꞌu mane feuꞌ rendiꞌ solo panggat. Boe ma ara fee Yesus toꞌu hau esa sia lima onan, onaꞌ tetea parendaꞌ. Basa ma ara sendeꞌ lululangga nara mbali Yesus, ma raꞌaeꞌeiꞌ E rae, “Hadꞌa-hormat atahori Yahudi ra manen.” 30 Boe ma ara puras miru neu Yesus, ma haꞌi teteas mia liman, de dedꞌeu raꞌamiminaꞌ neu Yesus langgan. 31 Ara raꞌaꞌeꞌeiꞌ basa Yesus, ma ara olu hendi badꞌu naruꞌ a. De ara olu baliꞌ Yesus bua-baꞌu na. Basa ma, ara ro Yesus kalua mia kota Yerusalem, fo reu mbaku Yesus sia hau ngganggeꞌ losa mate.
Ara mbaku Lamatuaꞌ Yesus sia hau ngganggeꞌ a
(Markus 15:21-32; Lukas 23:26-43; Yohanis 19:17-27)
32 Leleꞌ ara lea rendi Yesus, losa dalaꞌ taladꞌan ma randaa ro atahori Kirene sa nae kota rala neu. Naran Simon. Ara raꞌasusuuꞌ e nasaa nggati Yesus hau ngganggen. 33 Basa ma ara losa mamanaꞌ sa, naran Golgota. (Sia dedꞌea Aram, sosoan nae, “Mamana langga ruiꞌ.”) 34 Sia naa ara rae fee Yesus ninu anggor mana sambor no modꞌo mana meruꞌ, naa fo Ana bisa naꞌatataaꞌ mambetaꞌ a. Yesus sobꞌa nala mbei ma, Ana timba hendi e.
35 Basa ma ara mbaku E sia hau ngganggeꞌ. Boe ma soldꞌadꞌu ra lea lot fo rae rahine seka mana hambu bua-baꞌun. 36 Basa ma ara endoꞌ ranea E sia naa. 37 Ara suraꞌ sia papaꞌ sa rae,
“IA YESUS, ATAHORI YAHUDI RA MANEN”
Boe ma ara mbaku papaꞌ neu Yesus Langgan ataꞌ, de rafadꞌe saa de ara hukun risa Lamatuaꞌ Yesus.
38 Sia naa, ara o mbaku risa atahori naꞌo rua boe. Esa sia Yesus bobꞌoa onan; ma esa sia bobꞌoa diin.
39 Basa atahori mana lao tungga naa, mete E. Boe ma ara penggo-ule bafa nara ma raꞌaꞌeꞌei E.* 40 Ara eki-randu E rae, “Hoi! Ho mae, Ho bisa ofe hendi Lamatualain Ume Hule-oꞌe Huu na, basa fo mufefela baliꞌ e sia akaꞌ fai telu, rala, to? Mete ma tebꞌeꞌ-tebꞌeꞌ Ho Lamatualain Anan, na, sobꞌa mboꞌi hendi Aom fo onda mia hau naa ata.”
41 Malangga agama Yahudi ra malangga nara, meser agama ra, ro lasi-lasi adat ra o raꞌaeꞌeiꞌ E onaꞌ naa boe rae, 42 “Ana fee atahori laen rasodꞌa ena, te Ana nda tao nasodꞌa nala aon sa, o. Ana nae, Eni atahori Israꞌel ra Manen! Mete ma taꞌo naa na malole lenaꞌ Ana onda mia hau ngganggeꞌ a leo. Mete ma tita taꞌo naa, fo ata feꞌe tamahere E Ena. 43 Mete ma tebꞌe-tebꞌeꞌ Eni Lamatualain Anan, Hela neu fo
‘Ana namahena neu Lamatualain.
Dadꞌi mete ma Lamatuaꞌ hii E,
hela neu fo Lamatuaꞌ mana fee E masodꞌa.’ ”
44 Naꞌo karuaꞌ ra o raꞌaeꞌeiꞌ E onaꞌ naa boe.
Lamatuaꞌ Yesus mamaten
(Markus 15:33-41; Lukas 23:44-49; Yohanis 19:28-30)
45 Basa naa ma, maꞌahatuꞌ a tatana nala mamanaꞌ naa mia reorendun losa liiꞌ telu bobꞌon. 46 Nandaa no liiꞌ telu bobꞌon ma, Yesus nggasi nendiꞌ dedꞌea Aram nae, “Eli-Eli! Lama sabaktani?” (Sosoan oi, “Au Lamatua ngga! Au Lamatualain ngga, e! Taꞌo bee de Amaꞌ musudꞌea lao hela Au taꞌo ia?”)
47 Hambu atahori hira deka-deka sia naa rena haran. Boe ma ara rae, “Hoi! Hei rena dei. Ana noꞌe Elia, Lamatuaꞌ mana ola-ola maꞌahulun!’ 48 Basa ma atahori sa nela-nelaꞌ neu haꞌi nala lombu de boroꞌ neu anggor maꞌeiꞌ a. Boe ma ana dosoꞌ te a tonggo na neu lombu a, de loo neu Yesus nudꞌun fo Ana musi.
49 Te atahori ruma fai olaꞌ rae, “Tahani dei fo ata mete sobꞌa, Elia nau nema fee masodꞌaꞌ neu E, do hokoꞌ?”
50 Basa ma Yesus nggasi nahereꞌ seluꞌ, ma etu hahaen boe.
51 Sia Ume Hule-Oꞌe Huuꞌ a, hambu teme babꞌa monae loaꞌ sa doko-doko bambi Lamatualain Kama Meumare manaseliꞌ Na. Leleꞌ Yesus hahaen etu boe, ma teme babꞌaꞌ a sika hendi neu rua, mia ataꞌ losa raeꞌ neu. Boe ma rae a nanggenggo losa fatu monaeꞌ ra senggi. 52 Rates ra o tabuka boe. Boe ma Lamatualain tao nasodꞌa bali atahori mana mate nara ruma. 53 Leleꞌ Yesus nasodꞌa baliꞌ, ma ara dea rema mia rates ra, de masoꞌ risiꞌ Yerusalem. Atahori hetar rita se mia naa.
54 Sia Golgota, malangga no ana mana tungga nara ranea Yesus hau nggangge na. Leleꞌ ara rita raefafoꞌ nanggenggo, no basa manadadꞌiꞌ ra, boe ma ara ramatau rae mate. Ara ola-olaꞌ rae, “Awi! atahori ia, memaꞌ tebꞌe-tebꞌeꞌ Lamatualain Anan.
55 Sia naa boe o hambu mama hira, mana rita Yesus mamaten miaꞌ a dodꞌooꞌ. Ara tungga E eniꞌ a mia Galilea, te sira mana mete-seꞌu E eniꞌ a dalahulun. 56 Mia mama naa ra, Maria mia Kambu Magdala, Maria esa fai (naeni Yakobis no Yusuf maman), Ma Sabadius saon (naeni Yakobis no Yohanis maman).
Ara raꞌoi Lamatuaꞌ Yesus
(Markus 15:42-47; Lukas 23:50-56; Yohanis 19:38-42)
57 Sia naa hambu atahori mamasuꞌi esa naran Yusuf mia kambo Arimatea. Ana tungga Lamatuaꞌ Yesus nenorin dooꞌ ena. Yesus mamaten naa, nandaa no hari Lima. Mbilaꞌ neu nandaa no atahori Yahudi ra fai hule-oꞌen. Naa de leleꞌ relo a nae mopo ma, Yusuf sangga dalaꞌ fo nae naꞌondaꞌ memaꞌ Yesus ao sisin mia hau ngganggeꞌ a. 58 Boe ma ana neu nisiꞌ hofernor Pilatus, de noꞌe Yesus ao sisin. Boe ma hofernor o parenda fo ara fee Yesus ao sisin neu Yusuf. 59 Ma Yusuf o Golgota neu boe. Ana naꞌondaꞌ Yesus ao sisin mia hau ngganggeꞌ a. De ana mboti nalolole Yesus ao sisin nendiꞌ teme feu mafelit. 60 Leleꞌ naa, atahori feꞌe na paa basa ndolaꞌ sa sia lete fatuꞌ, fo tao memaꞌ rates fee Yusuf no bobꞌonggi nara. De Yusuf se oꞌo Yesus ao sisin reu tao nisiꞌ ndolaꞌ naa rala. Boe ma, ara lolir rala fatu monaeꞌ sa, de reu tatana malolole ndolaꞌ naa. Basa ma, Yusuf se baliꞌ.
61 Leleꞌ naa, Maria mia Magdala no Maria laen o, tungga losa naa boe. Ara nggua-nggua mbali ndolaꞌ naa.
Hofernor denu atahori ra ranea sia Lamatuaꞌ Yesus rates na
62 Mbilaꞌ neu ma, nandaa no atahori Yahudi ra fai hahae tao ues na. Boe ma malangga agama Yahudi ra malangga nara ro atahori Farisi ra reu randaa ro hofernor. 63 Ara rafadꞌe rae, “Amaꞌ Hofernor, hai misinedꞌa leleꞌ mana peko-lelekoꞌ a feꞌe masodꞌan, ana parna nafadꞌe naꞌo ia: ‘Memaꞌ Au mate, te finiesan na, Au usodꞌa baliꞌ.’ 64 Huu naa, amaꞌ tulun denu soldꞌadꞌu ra ranea malolole rates a losa nala fai ka telun. No taꞌo naa, ana mana tungga nara nda bisa ramanaꞌo rala ao sisin, fo lelekoꞌ atahori rae, Ana nasodꞌa baliꞌ ena sa. Huu mete ma ara lelekoꞌ taꞌo naa, naa deꞌulaka nara lenaꞌ feꞌesaꞌan sira leleko nara, leleꞌ ara rafadꞌe oi Eni, naa Kristus.”
65 Rena taꞌo naa, ma hofernor nataa nae, “Maloleꞌ boe! Te hei o miꞌena atahori mana maneaꞌ boe. Malole lenaꞌ denu se, fo reu ranea matalolole mamanaꞌ naa.”
66 Basa ma ara reu sia mamanaꞌ naa, de roo sira atahori mana manea nara.” Losa naa, ara segel risa fatu neu rates lelesun. Boe ma ara denu atahori naa ra ranea rakandoo mamanaꞌ naa, fo atahori feaꞌ ra afiꞌ rema ramanaꞌo aosisiꞌ naa.
* 27:2 Leleꞌ naa, atahori Yahudi ra nda raꞌena hak fo tao risa atahori sa. Naa de ara rendi Lamatuaꞌ Yesus nisi mana parenda Roma. 27:8 Dedꞌenuꞌ ra Dudꞌuin 1:18-19 27:10 Sakarias 11:12-13; Yermia 18:2-4; 19:1-11; 32:6-15 27:16 Susura dedꞌea Yunani ruma suraꞌ rae, ‘Yesus Barabas’, ma ruma suraꞌ fai rae, ‘Barabas’ 27:24 Dui Seluꞌ Dala Masodꞌa 21:6-9 27:27 Soldꞌadꞌu ra mamanan naa, sia dedꞌea Latin na roꞌe rae, praetorium. Naa soldꞌadꞌu ra mamanan sia ume panggat nembeleon. Susura Meumareꞌ tungga dedꞌea Yunani nae ara roꞌe sira nonoon speira esa. Speira esa naa, onaꞌ soldꞌadꞌu natun nee (600). § 27:28 Mateos suraꞌ nae, badꞌu naruꞌ ia ‘mbila rorooꞌ’ Markus suraꞌ nae, ‘mbila maranggeoꞌ’ 27:34 Sosodꞌat Koa-kioꞌ ra 69:22 27:35 Sosodꞌat Koa-kioꞌ ra 22:19 * 27:39 Atahori Yahudi ra biasa kakaler langga nara fo dadꞌi tatandaꞌ rae sira raꞌaeꞌeiꞌ atahori. 27:39 Sosodꞌat Koa-kioꞌ ra 22:8; 109:25 27:40 Mateos 26:61; Yohanis 2:19 27:43 Sosodꞌat Koa-kioꞌ ra 22:9 27:46 Sosodꞌat Koa-kioꞌ ra 22:2 27:48 Sosodꞌat Koa-kioꞌ ra 69:22 27:51 Kalua mia Masir 26:31-33 27:56 Lukas 8:2-3 27:63 Mateos 16:21; 17:23; 20:19; Markus 8:31; 9:31; 10:33-34; Lukas 9:22; 18:31-33 27:66 Atahori mahineꞌ ra oi, ara segel no dalaꞌ paꞌa abas neu fatu no tembo fatu a ndolan, lolo rereoꞌ fatu a.