1 Kolinito
Paulo yona leta bagubagunana ye lau ekalesiya Kolinito unai taumiya udiyedi
Buka ta hededehemasalahana
Teina ta Paulo yona leta ye kuli ekalesiya magai lakilakina Kolinito unai taumiya udiyedi, na yona huyakulina meta bolimaina 54 o 55 ad.
Paulo yona kadau helabuina unai ye lau ee Kolinito unai, iya ede teha Akaiya unai. (Akaiya meta yoda huya unai iya Giliki basileiyana tupwana.) Kolinito unai Paulo ye miya bolimai kesega yo tupwana, Eipulu 50 ad unai ye lau ee Sepetemba 51 ad. Yona paisowa Kolinito unai wasana ta hasili Apostolo yodi paisowa bukana unai (Apostolo 18:1-16).
Paulo yona huyaena Kolinito meta magai lakilakina. Tamowai se bado yodi kabapaisowa numadi, doha taukune, taupusapusa, taukabinuma, pawati hesana kopa unai sosipen yo ketele tauginaulidi, yo paisowa hekadi kadi kao udoiꞌudoi tauginaulidi hinage. Kolinito unai hinage koitau udoiꞌudoi yodi kabatabaꞌohuidi numadi, yo hinage unai ganawali ye lakikalili.
Paulo yona kadau hehaiyonana (3) unai ye lau magai lakilakina Epeso unai ye miya na bolimai haiyona (3) unai ye paisowa (Apostolo 19:1-40). Epeso unai Paulo yona leta bagubagunana ye kulilae Kolinito udiyedi, na leta wa nige kalidaena (1 Kolinito 5:9 wasana ku hasili). Na teina leta ta 1 Kolinito meta Paulo yona leta helabuina kalidiyena.
Tenem huyana ne unai ekalesiya Kolinito unai meta sola nige se bayao yodi sunuma miyamiyana unai, kaniyona ede luwadiyena se bado siya lahinaidi se nuwabui. Yodi mauli beyabeyadi laulaudi hekadi sola se ginaginaulidi, se haihaikawayagala yo se hinehineli yo sunuma nuwanuwatuna hekadiyo udiyedi nige se nuwamasalahakalili.
Paulo yona huyamiya Epeso unai, Kolinito unai dubu tamowaidi hekadiyo se laoma na Paulo se hekata meta pilipili sahasahadi se tubu ekalesiya bodana Kolinito unai taumiya luwadiyena (1 Kolinito 1:11, 5:1). Na Paulo yona hededebui ta lobai 1 Kolinito unai. Pilipilidiyao ede teina:
(1) Dubu se hinehineli (1 Kolinito 1:10—4:21).
(2) Ganawali laulaudi se tubu dubu tamowaidiyao luwadiyena (1 Kolinito 5:1-13).
(3) Yodi helauhetala se ginaulidi nige Guiyau taukawamamohoidi yodi kabahelauhetala udiyedi (1 Kolinito 6:1-11).
(4) Tatao hekadiyo se laulau sinesineo taudiyao se lokuneidi moni hesabana udiyedi (1 Kolinito 6:12-20).
(5) Tapwalolo unai sinesineo hekadiyo yodi kulusuma kalekona se haigabaeidi (1 Kolinito 11:2-16).
(6) Guiyau yona kaikaigogoi gehegehena henuwaisinina se heyababa (11:17-34).
(7) Tamowai hekadiyo se hedede bena tauboiboita taba nige se toloꞌuyo (1 Kolinito 15:1-58).
Hinage ekalesiya hekadi Kolinito unai leta se hetamali ye lau Paulo unai na yodi henamai hekadi se henamailau Paulo unai (1 Kolinito 7:1), siya ede,
(8) Idohagi bena tawasola kabikabina (1 Kolinito 7:1-40).
(9) Nige taukawamamohoi tamowaidiyao kai se kaitalasamyei yodi koitau udiyedi meta ekalesiya gonowana se kaidi (1 Kolinito 8:1—11:1).
(10) Kainauya Yaluwa Tabuna ye leyama ne, idohagi bena yodi kabikabidi (1 Kolinito 12:1—14:40).
(11) Idohagi bena monitole se ginauli (1 Kolinito 16:1).
Unai ede Paulo yodi leta ta ye kuli.
Buka ta hedehededena lakilakidi
• Paulo yona lautoki yo tapwalolo 1:1-9
• Tabu se hinehineli na bena se miyagogoi 1:10—4:21
• Laulaubiki yo lauhetala yo tawasola hedehedededi 5:1—7:40
• Yaubada bena se hekasisiyei yo se hedebasaei na tabu se tabaꞌohu koitau udiyedi 8:1—11:1
• Tapwalolo kabikabidi 11:2—14:40
• Tauboiboita yodi toloꞌuyo lauhekatana 15:1-58
• Monitole taudehadeha hesabadi 16:1-4
• Paulo yona kadau koitalaliudi 16:5-12
• Hededehesibasiba saesaedi yo lautoki 16:13-24
1
Lautoki
1 Yau Paulo, Yaubada yona nuwatuyena ye yoganeigau ya hemala Yesu Keliso yona apostolo, yo hinage kada kaha Sositenisi, iya ye saguigau na leta ta ka kuli.
2 Leta ta ye laowa Yaubada tausunumaena bodana Kolinito unai taumiya kalimiuyena. Yesu Keliso unai kwa sunuma ede Yaubada ye tolehesuwalagomiu na ye yoganeigomiu kwa hemala yona tamowai, maidamiyao tausunuma maudoidi teha maudoina udiyedi. Se tapwalolo yoda Guiyau Yesu Keliso hesanaena, iya ede siya yo kita maudoida yoda Guiyau.
3 Tamada Yaubada yo yoda Guiyau Yesu Keliso taba yodi kabinamwa yo yodi nuwadaumwali se toledi kalimiuyena.
Paulo yona lautoki
4 Huya maudoina komiu debamiuyena Yaubada ya laulautokiyei matawuwuna yona kabinamwa ye leyawa kalimiuyena wa Keliso Yesu unai.
5 Iya unai ede Yaubada ye kainauyakaliliyeigomiu na kwa hedehededenamwanamwa yo ginauli maudoidi kwa nuwatulobainamwanamwaeidi.
6 Yaubada yona kainauya ta udiyedi Keliso wasana ya hededehemasalaha kalimiuyena wa ye hemamohoiyei.
7 Unai Yaluwa Tabuna yona kainauya udiyedi nige kwa deha, na ma nuwabayaomiu kwa nayanaya yoda Guiyau Yesu Keliso yona uyoma hesabana.
8 Iya kabo ye hebayaogomiu na kwa tolotahitahi ye lau ee huyagehena unai, na yoda Guiyau Yesu Keliso yona uyoma mayadaina ne unai meta nige kami gilu hesau.
9 Yaubada saha ye hedede wa meta kabo ye hemamohoiyei. Iya ye yoganeigomiu kwa laoma iya natuna Yesu Keliso yoda Guiyau maiyamiu kwa hebodakesega.
Tabu hinehineli dubu luwanaena
10 Teina unai ya hededebayaolaowa, kagu kahao, taba yoda Guiyau Yesu Keliso hesanaena bena hedehedede maudoidi udiyedi kwa talamgogoi na tabu kwa hinehineliꞌuyoigomiu, na bena kwa hebodakesega yo nuwamiu kwa tolekesegaidi nuwanuwatu kesega unai.
11 Kaniyona ede sinebada Kiloi yona numa kalona tamowaidiyao hekadi yogu se hedehedede meta luwamiu ne unai kwa bom kwa haihaikawayagalaꞌuyoigomiu.
12 Yogu hedehedede ta kaniyona ede doha teina: Hesau ye wane, “Yau Paulo ya hemuliwatani,” na hesau ye wane, “Yau Apolosa ya hemuliwatani,” na hesau ye wane, “Yau Kipasi ya hemuliwatani,” na hinage hesau ye wane, “Yau Keliso ya hemuliwatani.”
13 Idohagi, Keliso bena kwa hekasahegahegagili? Nuwana yau Paulo se hesataulogau komiu hesabamiu? O yau hesaguyena komiu se hebabatisoigomiu? Nige!
14 Yaubada ya lautokiyei meta nige hesau ya hebabatisoi, na Kilipasi yo Gaiyasi se bom mo ya hebabatisoidi.
15 Unai nige gonowana hesau ye hedede meta yau hesaguyena ya hebabatiso.
16 Oo mamohoi, Setepanasi yona numa tamowaidiyao hinage yau ya hebabatisoidi. Tenem siya ede, na nige gonowana hesauꞌuyo ya nuwatui.
17 Matawuwuna Keliso ye hetamaligau ya laoma ta nige bena ya hebahebabatiso, na yogu laoma ta kaniyona ede wasa namwanamwana bena ya lauguguyaei. Nige bena hedehedede sonosonogadi udiyedi, matawuwuna ena sonoga unai ya lauguguya tamowai udiyedi meta Keliso yona boita sataulo ne unai kabo nige kaniyona hesau.
Yaubada yona sonoga ede Sataulo unai
18 Tamowai se laulau boita nige kana siga hesabana, kalidiyena meta Yesu yona boita sataulo ne unai wasana ne ye hemala hedehededegaibu. Na kita Keliso ye gilihaida, wasa ta kalidawai ye masalaha ede Yaubada yona gigibwali.
19 Doha kulikuli tabuna unai ta hasili ye wane,
“Tausibasiba yodi nuwanuwatu kabo ya hetatagwaligwalidi,
tausonoga yodi sonoga ne kabo ya hekaiyawasidi.” (Aisaiya 29:14)
20 Na tausibasiba meta siya ede haedi? Yo buka taukitahekasanamwanamwaena wa ede haedi? Yo hinage teina isi ta yodi tauhededesonoga wa ede haedi? Tanoubu ta tamowaidiyao yodi sibasiba meta Yaubada ye hemasalahadi ede siya yauyaule.
21 Na yona sibasibaena ye hineli meta tanoubu ta tamowaidiyao nige gonowana yodi sonogaena iya se wasenei na se nuwatulobai. Sataulo wasana ka lauguguyaei wa, tamowai hekadi se kawalupolupoei. Na iyamo Yaubada yona hineli ye ginauli meta kaiteyadi se kawamamohoiyei kabo ye gilihaidi.
22 Dius tamowaidiyao se henuwa bena laulau gigigigibwalidiyao se kitadi, na siya Giliki se henuwa ede bena hedehedede sonosonogadi se lapuidi.
23 Na iyamo kai meta Keliso se hesataulo wa wasana ka wasaduwaiyei. Teina wasa ta meta Dius tamowaidiyao yodi kabakouyalayala, na dagela tamowaidiyao wa udiyedi meta ye hemala hedehedede yauyaulena.
24 Iyamo Dius tamowaidiyao yo Giliki tamowaidiyao siya kaiteyadi Yaubada ye yoganeidi, kalidiyena Keliso meta Yaubada yona gigibwali yo yona sibasiba tauhemasalahadi.
25 Matawuwuna ede Yaubada yona nuwatu tamowai se kawayauyaulei ne, iya ye saekalili na kabo tamowai yodi sibasiba, na se hedede bena Yaubada ye basabasa, iyamo ye bayaokalili na kabo tamowai yodi bayao.
26 Kagu kahao, huyana Yaubada ye yoganeigomiu ne sola kwa nuwatui. Tamowai yodi nuwanuwatuyena meta tausibasiba nige kwa bado, yo tauwoyawoya meta nige kwa bado, yo hinage tamowai saesaedi meta nige kwa bado.
27 Na Yaubada tanoubu ta unai tausupusupu tamowaidi ye kaisunuwaidi, na udiyedi bena kabo tausibasiba ye hemwadinedi, yo hinage tamowai nige yodi gigibwali Yaubada ye kaisunuwaidi, bena tamowai gigigigibwalidi ye hemwadinedi.
28 Yo hinage tanoubu ta unai tamowai se kitakitadobidobiyei yo nige se henuwa na se hedede nige yona namwanamwa hesau, Yaubada ye kaisunuwai na unai tanoubu ta saha se kitahesaeꞌusei wa ye hetatagwaligwali.
29 Unai nige gonowana tamowai hesau Yaubada matanaena ye bom ye hededetausaeiꞌuyoi.
30 Yaubada debanaena kwa laoma Yesu Keliso unai, na Keliso ye hemala yoda sibasiba yona kabalaoma. Iya ye tolehedudulaida iya matanaena, ye hebayaoda na yoda laulau se dudulai, yo hinage yababa unai ye gilihaida.
31 Unai kulikuli tabuna unai ye wane,
“Kaiteya ye henuwa bena ye hededesaesae, ye namwa mo taba Guiyau debanaena ye hededesaesae.” (Yelemaiya 9:24)