20
Ba pɩyɛsɩ Yesu ʋ dee wɩya
Matiwu 21.23-27; Maakɩ 11.27-33
Kyɛɛ kɩdɩgɩ, Yesu gyɩ sii mʋ Wɩɩkyʋwaldɩɩbal hʋ rɛ a kɩ daga nala aŋ pɛ basɩ Wɩɩsɩ wɩweliye hʋ kɩ tɩya ba. Ɛɛ rɛ Gyuuma wɩɩkyʋwal sɩlaala nɩhɩyasɩ abee Wɩɩsɩ Teŋ dɩdagɩla abee Gyuuma nɩhɩyasɩ sii kpa ko ʋ lee. A pɩyɛsɩ ʋ a baa, “Degɛɛ rɛ ɩ kana a wuwo kɩ yaa wɩya no? Kɩbee rɛ tɩya ɩ ŋmanɩɩ ɩ kɩ yaa wɩya no buloŋ?” Ɛɛ rɛ Yesu basɩ tɩya ba a baa, “Ŋ mɛ sɩ pɩyɛsɩ ma wɩɩ, dɩ ma lɩɩ ʋ sɩɩ tɩya ŋ. Aŋnɛ rɛ gyɩ tɩya Gyɔɔŋ ŋmanɩɩ ʋ kɩ fo nala wɩɩkyʋwalnɩɩ gɛɛ, Wɩɩsɩ rɛ koo nihuwobisi rɛ?” Nyɛ rɛ ba sɩŋ kɩ vʋʋlɩ dɩ ba kyɛ wɩɩ hʋ ʋ aa pɩyɛsɩ ba sɩɩ, a kɩ pɩyɛsɩ dɔmɔŋ a baa, “Wɩbee rɛ á sɩ basɩ? Dɩ ámaa rɛ baa Wɩɩsɩ rɛ tɩya Gyɔɔŋ gɛɛ ŋmanɩɩ, ʋ sɩ pɩyɛsɩ ma a baa dɩ bee rɛ yaŋ tɩŋ á gyɩ bɩ laa wɩya hʋ ʋ gyɩ aa basɩ di? Dɩ ámaa rɛ bɩl baa dɩ nihuwobisi rɛ tɩya ʋ gɛɛ ŋmanɩɩ, gyamaa no aa laŋŋa daha sɩ paa bʋwa yaga ma, beewɩya ba buloŋ laa di anɩɩ Gyɔɔŋ fa yaa Wɩɩsɩ tɩŋdaal lɛ.” Ɛɛ rɛ ba basɩ tɩya ʋ a baa, “Á bɩ gyɩŋ nal hʋ aa tɩya ʋ gɛɛ ŋmanɩɩ.” Doŋ nɛ Yesu mɛ basɩ tɩya ba a baa, “Tɔɔ, ŋ mɛ bɩ sɩ daga ma nal hʋ aa tɩya ŋ ŋmanɩɩ ŋ kɩ yaa wɩya no.”
Yesu maga baga tʋŋtʋnna badɔmɔŋ namaga
Matiwu 21.33-46; Maakɩ 12.1-12
Ɛɛ rɛ Yesu gyɩ bɩl maga namaga a tɩya nala hʋ aa we doŋ a baa, “Baal kɩdɩgɩ rɛ gyɩ kpaa ʋ baga, a pɔ tɩsɩ badɔmɔŋ aa kaŋ nɔŋkyɩga a kɩɩ gɛɛ anɩɩ kyʋkyɔyɩ, ba kɩ yɩrɩ girepisi. Ɛɛ rɛ ʋ paa nala we dɩ ba kɩ deŋ baga hʋ, aŋ sii mʋ paalʋʋ kɩdɩgɩ, a pɩɩsɩ doŋ weliŋ. 10 Nyɛ rɛ tɩɩsɩ hʋ ko nɔnɔ a yaa tɔrɩɩ. Baga hʋ tɩɩna sii tɩŋ ʋ dɩya tʋŋtʋnna kɩdɩgɩ dɩ ʋ mʋ baga tʋŋtʋnna hʋ lee a laa ʋ tɩɩnɔnɔ tol ko tɩya ʋ. Ʋ sii mʋ, ba kana ʋ a ŋmaa ʋ weliŋ, aŋ kile ʋ ta, ʋ mɩɩgɩ kaŋ nohɩllɩ mʋ baga hʋ tɩɩna lee. 11 Ɛɛ rɛ ʋ bɩl tɩŋ ʋ tʋŋtʋnna hʋ kɩdɩgɩ mɛ. Ʋ mɛ bɩl mʋ. Baga tʋŋtʋnna hʋ ŋmaa ʋ mɛ, aŋ we ʋ hɩɩsɩ tɩyaŋ aŋ bɩl kile ʋ mɛ ta, ʋ mɛ mɩɩgɩ mʋ abee nohɩllɩ. 12 Ɛɛ rɛ ʋ bɩl tɩŋ nitoo hʋ tɩɩna. Ba bɩl ŋmaa ʋ mɛ we wɩɩla, aŋ kile ʋ ta. 13 Ɛɛ rɛ baga hʋ tɩɩna baa, ‘Ɛɛ rɛ ŋ sɩ yaa? Ŋ sɩ tɩŋ ŋ biye tɩɩ. Kapuwo, ba sɩ tɩya ʋ kɛ gyɩrɩma.’ Ɛɛ rɛ ʋ sii tɩŋ ʋ biikyoolii ʋ mɛ kpa mʋ. 14 Tʋŋtʋnna hʋ aa naa biye hʋ dɩ ʋ aa ko, ɛɛ rɛ ba basɩ tɩya dɔmɔŋ a baa, ‘Baga hʋ tɩɩna biye tɩɩ rɛ nyɛ. Dɩ baga hʋ tɩɩna rɛ ko sʋba, biye no rɛ sɩ di ʋ kɩna hʋ buloŋ kyaŋ. Ma leŋ dɩ á kpʋ ʋ, aŋka dɩ baga hʋ bɩrɩmɩ á kɩŋ.’ 15 Ɛɛ rɛ ba kana ʋ tarɩ lɩɩ baga hʋ tɩyaŋ a ŋmaa ʋ kpʋ. Doŋ nɛ Yesu pɩyɛsɩ nala hʋ a baa, ‘Ɛɛ rɛ ma bɩɩnɩ anɩɩ baga hʋ tɩɩna sɩ yaa nala no? 16 Ʋ sɩ ko kpʋ tʋŋtʋnna hʋ buloŋ, aŋ kpa baga hʋ a tɩya nɩdʋŋsɩ.’
Nala hʋ aa nɩɩ wɩya hʋ Yesu aa basa, ba baa dɩ Wɩɩsɩ ta laa nyʋwa dɩ gɛɛ yaa. 17 Ɛɛ rɛ Yesu deŋ ba, aŋ pɩyɛsɩ ba a baa, ‘Ba sabɩ Wɩɩsɩ teŋ tɩyaŋ nɛ anɩɩ bʋyɩ hʋ dɩɩsaala hʋ aa vɩya ta, ʋ rɛ ko yaa dɩya hʋ bʋwa buloŋ sɩfɩyaŋ bʋyɩ. Wɩɩ no memii rɛ yaa bee? 18 Nal hʋ buloŋ aa sɩ tele bʋyɩ no nyuu, ʋ tɩɩna sɩ kyɔrɩsɩ kyɔrɔkyɔrɔ. Dɩ bʋyɩ no mɛ rɛ ko tele nal buloŋ nyuu, ʋ sɩ nɔmɔ ʋ tɩɩna nʋgʋgʋ.” ’
Ba pɩyɛsɩ Yesu lampoo tunii wɩya
Matiwu 22.15-22; Maakɩ 12.13-17
19 Ɛɛ rɛ Wɩɩsɩ Teŋ dɩdagɩla abee Gyuuma wɩɩkyʋwal sɩlaala nɩhɩyasɩ kɩ lʋga dɩ ba kaŋ Yesu doŋ tɩyaŋ, beewɩya ba gyɩma anɩɩ ba aa rɛ ʋ maga namaga hʋ kɩ daga. Amɛ ba gyɩ aa fá nala hʋ aa we doŋ nɛ. 20 Ɛɛ rɛ ba kɩ kyɛ ŋmanɩɩ hʋ ba aa sɩ tɩŋa a kana ʋ. Nyɛ rɛ ba kaŋ molbiye mʋ kpala nala badɔmɔŋ, aŋ leŋ ba fugo mʋ Yesu lee gɛɛ anɩɩ ba aa yaa nɩtɩɩma. Ba baa dɩ ba mʋ magɩsɩ ʋ, a pɩyɛsɩ ʋ wɩya a na dɩ ʋ rɛ ko basɩ wɩɩ kyogi, dɩ ba tɩŋ gɛɛ tɩyaŋ kana ʋ mʋ we Roma nɩhɩyawʋ hʋ aa deŋ doŋ paalʋʋ nosi tɩyaŋ, dɩ ʋ yaa ʋ gɛɛ buloŋ ʋ aa kyɛ. 21 Ɛɛ rɛ nala hʋ ba aa turo we hʋ sii mʋ Yesu lee, a pɩyɛsɩ ʋ a baa, “Nɩhɩyawʋ, á gyɩma anɩɩ wɩya hʋ ɩ aa basɩ abee wɩya hʋ ɩ daga ma buloŋ yaa wɩtɩɩ rɛ. Á gyɩma anɩɩ ɩ aa daga Wɩɩsɩ ŋmanɩɩ tɩɩ rɛ, aŋ bee fá nal buloŋ mɛ sɩɩ. 22 Tɔɔ, á yaŋ aa kyɛ dɩ á gyɩma rɛ dɩ ʋ yaa ŋmanɩɩ rɛ dɩ á tuŋ lampoo a kɩ tɩya Roma paalʋʋ kuworibal hʋ koo ʋ bɩ yaa ŋmanɩɩ?” 23 Amɛ Yesu kɛ gyɩ gyɩŋ ba dawarɩ hʋ buloŋ, a basɩ tɩya a ba a baa, 24 “Ma kaŋ molbinʋʋ hʋ ko dɩ ŋ na.” Ba aa kpaa molbinʋʋ hʋ tɩya ʋ, ʋ mɩɩgɩ pɩyɛsɩ ba a baa, “Kɩbee nyuu abee ʋ feŋ nɛ ba kpa biŋ molbii hʋ tɩyaŋ nyɛ?” Ɛɛ rɛ ba baa dɩ Roma paalʋʋ kuworibal hʋ feŋ abee ʋ nyuu rɛ.” 25 Ɛɛ rɛ Yesu baa, “Ɛɛ kɛ, kɩŋ hʋ aa yaa Roma paalʋʋ kuworibal hʋ kɩŋ, ma kpa tɩya ʋ, ka kɩŋ hʋ mɛ aa yaa Wɩɩsɩ kɩŋ, ma kpa tɩya Wɩɩsɩ.” 26 Ʋ aa basɩ gɛɛ, ba bɩl bɩ naa wɩɩ buloŋ ba aa sɩ wuwo tɩŋ gɛɛ tɩyaŋ kana ʋ nala aa we doŋ sɩya tɩyaŋ. Wɩya hʋ ʋ aa basa yaa ba wɩkperii rɛ, ba nyʋʋsɩ buloŋ mɛ fɩyɛlɩ.
Ba pɩyasɩ Yesu sʋʋnɩ mɩɩgɩ siiyi wɩya
Matiwu 22.23-33; Maakɩ 12.18-27
27 Ɛɛ rɛ Sadusiima badɔmɔŋ mɛ sii ko Yesu lee. Nala no gyɩ laa di rɛ anɩɩ nala hʋ aa sʋba bɩl bɩ sɩ wuwo sii sʋʋ tɩyaŋ. Ɛɛ rɛ ba pɩyɛsɩ Yesu a baa, 28 “Á nɩhɩyawʋ, Wɩɩsɩ teŋ tɩyaŋ, Moosi daga ma anɩɩ dɩ baal lɛ kpaa haaŋ, dɩ ʋ bee haaŋ hʋ bɩ kaŋ biye, aŋka dɩ baal hʋ sʋba, dɩ ʋ maga ʋ naabiye kpa lohaaŋ hʋ rɛ a lʋl biisi tɩya ʋ maana hʋ aa sʋba. 29 Tɔɔ, nɩmmabalɩya bapɛ rɛ gyɩ we doŋ, ba buloŋ yaa baala. Ba kɩhɩyawʋ tɩɩna kpa haaŋ. Ʋ bee haaŋ hʋ bɩ lʋl biye, ka ʋ sʋba. 30 Ɛɛ rɛ ʋ katɩyal kpa haaŋ hʋ. Ʋ beel-ʋ mɛ bɩ lʋl biye, aŋ ka ʋ mɛ sʋba. 31 Too hʋ tɩɩna mɛ kpa haaŋ hʋ. Ɛɛ tɩɩ puu ʋ mɛ. Nyɛ rɛ nɩmmabalɩya no bapɛ buloŋ kpa haaŋ hʋ, a sʋba mʋ teŋ dɩ ba kɩdɩgɩ buloŋ bee haaŋ hʋ bɩ lʋl biye. 32 Ɛɛ hal tɩyaŋ nɛ haaŋ hʋ mɛ sii sʋba. 33 Kyɛɛ hʋ nala aa sɩ mɩɩgɩ sii sʋʋ tɩyaŋ, baala no bapɛ tɩyaŋ kɩbee rɛ sɩ tɩŋ haaŋ hʋ? Beewɩya ba buloŋ bapɛ rɛ ʋ yala ko baŋ parɩ.”
34 Ɛɛ rɛ Yesu mɩɩgɩ basɩ tɩya ba a baa, “Gyɩnaŋ dʋnɩya no tɩyaŋ kɛ, baala aa paa haana rɛ, haana mɛ kɩ yala balama. 35 Amɛ saŋa hʋ nala hʋ aa sɩ sii sʋʋ tɩyaŋ a kaŋ mɩɩbol hʋ aa bɩ kaŋ tenii hʋ tɩyaŋ kɛ, baala bɩl bɩ sɩ kɩ paa haana, haana mɛ bɩl bɩ sɩ kɩ yala balama. 36 Ba buloŋ aa mɩɩgɩ ba kɩɩ gɛɛ rɛ anɩɩ malɩkasɩ. Ba bɩl bɩ sɩ kɩ sʋba. Wɩɩsɩ aa kyisi ba sʋʋ tɩyaŋ wɩya, ba yaa Wɩɩsɩ biisi rɛ. 37 Moosi daga anɩɩ nala hʋ aa sʋba sɩ mɩɩgɩ sii sʋʋ tɩyaŋ nɛ a kaŋ mɩɩbol. Wɩɩsɩ teŋ logiŋ kɩdɩgɩ tɩyaŋ ba fa saba rɛ anɩɩ Moosi naa dɩ diŋ we tɩɩbiye kɩdɩgɩ tɩyaŋ nɛ, aŋ bee di tɩya hʋ bee ɔhɔ hʋ aa we doŋ buloŋ, ka Moosi basɩ baa, ‘Á Tɩɩna Wɩɩsɩ yaa Abɩraham abee Azɩkɩ abee Gyeekɔbɩ Wɩɩsɩ rɛ. 38 Ʋ aa basɩ nyɛ daga anɩɩ Wɩɩsɩ yaa weye Wɩɩsɩ rɛ, ʋ bɩ yaa sʋʋnɩ Wɩɩsɩ, beewɩya Wɩɩsɩ kɛ lee nal buloŋ weye rɛ.” ’ 39 Ɛɛ rɛ Wɩɩsɩ Teŋ dɩdagɩla badɔmɔŋ basɩ tɩya ʋ a baa, “Nɩhɩyawʋ, ɩ bee nyɩya! Ɩ basɩ ba bʋʋsɩŋ nɛ.” 40 Beewɩya ba gyɩ bɩl bɩ kaŋ nyʋwa ba aa sɩ pɩyɛsɩ ʋ wɩɩ buloŋ.
Ba pɩyɛsɩ Krisita, laataal hʋ Wɩɩsɩ aa lɩya wɩya
Matiwu 22.41-46; Maakɩ 12.35-37
41 Ɛɛ rɛ Yesu pɩyɛsɩ ba a baa, “Ɛɛ rɛ ba sɩ wuwo baa dɩ Krisita hʋ, laataal hʋ Wɩɩsɩ aa lɩya, sɩ yaa Deviti nihii rɛ? 42 Deviti tɩɩ basa Wɩɩsɩ teŋ logiŋ kɩdɩgɩ ba aa yɩrɩ Yɩɩla tɩyaŋ nɛ a baa,
“Ŋ Tɩɩna Wɩɩsɩ basɩ tɩya ŋ Tɩɩna rɛ a baa,
‘hɔŋ ŋ noduu logiŋ,
43 ka dɩ ŋ yuwo di ɩ dɔmɔ buloŋ teŋ’.
44 Deviti tɩɩ yɩrɩ nal no ʋ Tɩɩna rɛ. Ɛɛ rɛ ʋ yaŋ sɩ yaa a yaa Deviti nihii dʋŋ?”
Yesu basɩ Wɩɩsɩ Teŋ dɩdagɩla hʋ wɩya
Matiwu 23.1-36; Maakɩ 12.38-40
45 Nala hʋ buloŋ gyɩ aa gyegile kɩ nɩɩ Yesu wɩbasɩɩ hʋ tɩyaŋ nɛ, ʋ mɩɩgɩ basɩ tɩya ʋ hatɩnna hʋ a baa, 46 “Ma pɔ ma tɩɩ ma weliŋ abee Wɩɩsɩ Teŋ dɩdagɩla no wɩya. Ba aa gɔllɩ kɩ baŋ abee ba gadoliye rɛ gyiyegyiye, a kɩ kyɛ dɩ nala yʋwɔgɩ kɩ kyʋwalɩ ba. Dɩ ba aa rɛ ko mʋ wɩɩkyʋwaldɩya koo laŋŋɩbal buloŋ, ba aa kɩ kyɛ dɩ ba hɔŋ nɩbala lɩhɔnɩya rɛ. 47 Ba aa fugo kyʋwalɩ Wɩɩsɩ kɩ pɩɩsɩ rɛ, a kaŋ lohaana kɩna kɩ fasɩ. Saŋa hʋ Wɩɩsɩ aa sɩ di dʋnɩya sarɩya, ba tʋwara bɩ sɩ kyallɩ.”