Tupanaarü Ore i Tórü Cori ya Ngechuchu ya Cristuchiga LUCA 12

Ngechuchu nanangúexẽẽ na tama namexü̃ na duü̃xü̃güpẽ́xewa meã imaxnetaxü̃ natürü taãẽwa rü chixexü̃gu rüxĩnüxü̃

1 Rü yoxni yexma nangutaquẽ́xegü ga muxũchixü̃ ga duü̃xü̃gü. Rü yema na namuxũchixü̃cèx rü düxwa nügücutüwa ningagüetanü ga duü̃xü̃gü. Rü Ngechuchu inanaxügü ga norü ngúexü̃gümaãxĩra na yadexaxü̃, rü ñanagürü: —¡Pexuãẽgü naxcèx i Parichéugü! Erü duü̃xü̃güpẽ́xewa meã namaxẽneta natürü naãẽwa rü chixexü̃gu narüxĩnüẽ. 2 —Natürü guxü̃ma i ṯacü i wüxie cúãcü üxü̃ rü tá nango̱xoma. Rü guxü̃ma i ṯacü iicúxü̃ rü yixcüra rü tá duü̃xü̃gü nüxü̃ nacuèxgüama. 3 —Rü ngẽmacèx guxü̃ma i ngẽma ore i ẽãnexü̃wa cúãcü nüxü̃ pixuxü̃ rü yixcüra rü tá nango̱xoma rü guxü̃ i duü̃xü̃gü tá nüxü̃ naxĩnüẽ. Rü ngẽma ore i ucapuarü aixepewa cúãcü nüxü̃ pixuxü̃, rü yixcüra rü guxãpẽ́xewa tá nüxü̃ nixugügü i duü̃xü̃gü.

Name nixĩ na Tupanaxü̃ pemuü̃ẽxü̃

(Mt 10.26.31)

4 —Rü ngẽmacèx i pemax, Pa Chomücügüx, rü pemaã nüxü̃ chixu rü ¡tama nüxü̃ pemuü̃ẽ i ngẽma duü̃xü̃gü i pexü̃ daixchaü̃xü̃! Erü taxünexü̃xĩcatama nimèxgü, natürü taxucürüwama taãẽxü̃ nimèxgü. 5 —Natürü pemaã tá nüxü̃ chixu na texéxü̃ tá na pemuü̃ẽxü̃. ¡Nüxü̃ pemuü̃ẽ ya Tupana! Erü nüma nüxü̃́ nangẽxma i pora na yamáãxü̃ i pexene, rü napoxcuãxü̃ i peãẽ i ngextá ngoxogüxü̃ ínapoxcuxü̃gu. ¡Rü yimaxü̃ tá nixĩ i pemuü̃ẽxü̃! 6 —¿Tama ẽ́xna taxretachinü i dĩẽruxacügu namaã petaxe i wüximẽ́ẽ̱xpü̱x i werixacügü? Natürü Tupana rü tama tüxü̃ inayarüngüma ya yíxema werixacüã̱xgü, rü bai ya wüxi. 7 —Rü woo i peyaegü rü Tupana nüxü̃ nacuèx na ñuxre i peyae ngẽxmaxü̃. Rü ngẽmacèx, ¡tãxṹ i pexoegaãẽgüxü̃! Erü pema rü muxü̃ma i werixacügüarü yexeraxüchi pexü̃ nangechaü̃ ya Tupana.

Yíxema duü̃xü̃güpẽ́xewa tügü ixuxe na Ngechuchu ya Cristuarü duü̃xü̃ tiĩxü̃

(Mt 10.32-33, 12.32)

8 —Rü pemaã nüxü̃ chixu rü guxãma ya texé i ñoma i naãnewa duü̃xü̃güpẽ́xewa tügü ixuxe na chorü duü̃xü̃ tiĩxü̃, rü choma i Tupana Nane na duü̃xü̃xü̃ chiĩxü̃, rü napẽ́xewa i Tupanaãrü orearü ngeruü̃gü i daxũcü̱̃ã̱x rü tá tüxü̃ chixu na chorü duü̃xü̃ tiĩxü̃ i tümax. 9 —Natürü texé ya ñoma i naãnewa duü̃xü̃güpẽ́xewa tügü ixuxe na tama chorü duü̃xü̃ tiĩxü̃, rü choma rü tá ta napẽ́xewa i Tupanaãrü orearü ngeruü̃gü i daxũcü̱̃ã̱x rü tá tüxü̃ chixu na tama chorü duü̃xü̃ tiĩxü̃ i tümax. 10 —Rü guxãma ya texé ya chixri chauchiga idexaxe i choma i Tupana Nane na duü̃xü̃xü̃ chiĩxü̃, rü Tupana tá tüxü̃́ nüxü̃ nangechaü̃ i ngẽma. Natürü texé ya Tupanaãẽ i Üünexü̃chiga chixri idexaxe, rü Tupana rü tãũtáma tüxü̃́ nüxü̃ nangechaü̃ i ngẽma. 11 —Rü ngẽxguma duü̃xü̃gü ngutaquẽ́xepataü̃güwa rü ẽ́xna ãẽ̱xgacügüpẽ́xewa pexü̃ nagagügu na pexü̃ napoxcuexü̃cèx, rü ¡tãxṹ i pexoegaãẽgüxü̃ na ṯacümaã tá penangãxü̃xü̃ rü ẽ́xna ṯacüxü̃ tá namaã na pixuxü̃! 12 —Erü ngẽxguma nawa nanguxgu na pidexagüxü̃, rü Tupanaãẽ i Üünexü̃ tá pexü̃ nangu̱xẽẽ na ṯacüxü̃ tá namaã pixuxü̃ —ñanagürü ga Ngechuchu.

Wüxi i ãũcümaxü̃ nixĩ na imuãrü dĩẽruã́xü̃

13 Rü yema duü̃xü̃gütanüwa rü wüxi ga yatü Ngechuchuxü̃ ñanagürü: —Pa Ngúexẽẽruü̃x, ¡namaã nüxü̃ ixu ya chaueneẽ rü choxna naxãã i ngẽma chaunatü ga yucüarü ngẽmaxü̃ i choxna üxü̃! —ñanagürü. 14 Natürü Ngechuchu rü ñanagürü nüxü̃: —Pa Yatüx, ¿texé perü ãẽ̱xgacüxü̃ choxü̃ tingucuchixẽẽ na chayatoyexü̃cèx i ngẽma penatüarü ngẽmaxü̃? —ñanagürü. 15 Rü ñanagürü ta ga Ngechuchu: —¡Pexuãẽ na tama pexü̃́ nangúchaü̃xü̃cèx i togüarü ngẽmaxü̃! Erü wüxi i duü̃xü̃ rü tama ngẽma na namuãrü ngẽmaxü̃ã́xü̃cèx nixĩ i nayauxãxü̃ i norü maxü̃ i taguma gúxü̃ —ñanagürü. 16 Rü yexguma wüxi ga ore ga cuèxruü̃xü̃ namaã nixu, rü ñanagürü: —Nayexma ga wüxi ga yatü ga muãrü dĩẽruã́cü, rü guxü̃ma ga yema nanetügü ga naãnegu natogüxü̃ rü meãma nüxü̃́ nixo. 17 —Rü guma yatü rü nagu narüxĩnü rü naãẽwa ñanagürü:

“¿Ṯacü tá chaxüxü̃ i ñu̱xmax? Erü nataxuma i chorü nachica i ngexta namaã na changuxü̃xü̃ i chaunetügüarü o”, ñanagürü. 18 —Rü naãẽwa ñanagürü:

“Marü nüxü̃ chacuèx na ṯacü tá chaxüxü̃. Rü nagu tá chapogü ya guxü̃nema ya chorü ĩpatagü ga nagu namaã changuxü̃ne ga chaunetügüarü o. Rü náĩ ya taxüragüne tá chaxü na ngẽxma namaã changuxü̃xü̃cèx i guxü̃ma i chaunetügüarü o rü guxü̃ma i chorü ngẽmaxü̃gü. 19 —Rü ngẽxguma marü namexgu i guxü̃ma, rü chaugümaã tá ñacharügü: ‘Ñu̱xma rü tá icharüngü̃ rü meã tá chachibü rü meã chaxaxe rü ngẽmaãcü tá chataãẽ. Erü namuxũchi i chorü ngẽmaxü̃gü, rü mucüma ya taunecü tá choxü̃́ natai’, ñacharügü tá chaugümaã”. 20 —Natürü Tupana rü ñanagürü guma yatüxü̃:

“Pa Yatüx, cungẽãẽmare i cuma erü ñoma i chütaxü̃gu tátama cuyu. Rü ngẽma curü ngẽmaxü̃gü i namaã cunguxü̃xü̃, rü ¿texéarü tá nixĩ i ngẽxguma?” ñanagürü ga Tupana. 21 —Rü ngẽxgumarüü̃ tá ta namaã nangupetü i ngẽma duü̃xü̃gü i nügücèxtama norü ngẽmaxü̃gümaã nguxü̃xü̃ rü tama nügü ímexẽẽxü̃ i Tupanapẽ́xewa —ñanagürü ga Ngechuchu.

Tupana rü naxãcügüna nadau

(Mt 6.25-34)

22 Rü yemawena rü norü ngúexü̃güxü̃ ñanagürü ga Ngechuchu: —Pemaã nüxü̃ chixu ¡rü tãxṹ i pexoegaãẽgüxü̃ naxcèx i ṯacü tá na pengṍxü̃ rü ṯacümaã tá na pixãxchiruxü̃! 23 —Erü perü maxü̃ rü õnaãrü yexera nixĩ, rü pexene rü naxchiruarü yexera nixĩ. 24 —¡Dücèx penangugü i werigü i tama toegüchiréxü̃, rü tama nanetüarü o ibuxgüxü̃, rü ngepatagüxü̃ na ngexta namaã nanguxü̃güxü̃cèx i norü õna! Natürü Tupana rü nanaxüwemü. Rü pema rü Tupanacèx rü poraãcü guxü̃ma i werigüarü yexera pixĩgü. 25 —Rü taxuwama name na pexoegaãẽgüxü̃. Erü taxucürüwama wüxie i pema rü pegütama ipemèxãchixẽẽ ngãxü̃ ya metrugu ega woo poraãcü naxcèx pexoegaãẽgügu. 26 —Rü ngẽxguma tama pemaã nanguxü̃ i ngẽma íraxü̃ rü taxucürüwama pegütama ipemèxãchixẽẽ ega woo naxcèx pexoegaãẽgügu, rü ¿tü̱xcüü̃ i ngẽxguma rü ta ṯacü i togü i ngẽmaxü̃gücèx pexoegaãẽgüxü̃? 27 —¡Dücèx penangugü i putüragü na ñuxãcü nayaexü̃ i nachacu! Rü tama napuracüexü̃, rü tama nügü üxchirugüxü̃. Natürü woo guma ãẽ̱xgacü ga Charumóũ ga na namexẽchixü̃ ga naxchiru rü taguma wüxi ga putürachacuarü mexü̃rüü̃ nixĩ. 28 —Rü marü nüxü̃ pedau i ñuxãcü Tupana na nangèxãẽxü̃ i putüragü i ñu̱xma naãnewa rüxügümarexü̃ natürü moxü̃ rü marü taxuxü̃. Rü ngẽxguma Tupana ngẽmaãcü nangèxãẽgu i putüragü rü pema rü tá ngẽmaãrü yexera pexchiru pexna naxã, Pa Duü̃xü̃gü i Írarüwatama Yaxõgüxü̃x. 29 —Rü ngẽmacèx tama name i pexoegaãẽ naxcèx i ṯacü tá na pengṍxü̃ rü ṯacü tá na pixaxüxü̃. 30 —Erü ñoma i naãnecü̱̃ã̱x i duü̃xü̃gü rü naxcèx nadaugü i guxü̃ma i ngẽma pemaã nüxü̃ chixuxü̃. Natürü pema rü pexü̃́ nangẽxma ya Penatü ya Tupana ya nüẽchama nüxü̃ cuácü na pexü̃́ nataxuxü̃ i guxü̃ma i ngẽma. 31 —Rü ngẽmacèx narümemaẽ nixĩ na Tupanaãrü ngúchaü̃cèx pedaugüxü̃ na perü ãẽ̱xgacü yiĩxü̃cèx. Rü ñu̱xũchi nüma rü tá pexna nanaxã i guxü̃ma i ṯacü i pexü̃́ taxuxü̃.

Ñuxãcü tüxü̃́ nangẽxma i tórü ngẽmaxü̃gü i daxũguxü̃ i naãnewa

(Mt 6.19-21)

32 —¡Tãxṹ i pemuü̃ẽxü̃, Pa Chauxacügüx! Pema rü noxretama pixĩgü natürü Penatü ya Tupana rü norü ngúchaü̃ nixĩ na pexna naxããxü̃ i pechica i ngextá nüma ãẽ̱xgacü íyiĩxü̃wa. 33 —¡Rü namaã petaxe i perü ngẽmaxü̃gü rü togü i duü̃xü̃gü i nüxü̃́ nataxuxü̃na penaxã i ngẽma dĩẽru! Rü ngẽmaãcü tá pegüxü̃́ penangẽxmaxẽẽ i perü ngẽmaxü̃gü i taguma pexü̃́ ngauxü̃ rü taguma gúxü̃ i daxũguxü̃ i naãnewa i ngextá tama íyaxücuxü̃wa i ngĩ́tèxáxü̃ rü naweane tama ínachixexẽẽxü̃wa. 34 —Erü ngextá ínangẽxmaxü̃wa i perü ngẽmaxü̃gü, rü ngẽxma nixĩ i perüxĩnüẽxü̃.

Name nixĩ i yigü ítamexẽẽgü naxü̃pa na ínanguxü̃ ya Cristu

35 —¡Rü ípememare namaã i perü omügü i naĩgüxü̃! 36 —Rü name nixĩ i wüxi i coriarü duü̃xü̃gü i ímemaregüxü̃rüü̃ na pixĩgüxü̃. Rü penaxwèxe na ñoma duü̃xü̃gü i ĩã̱xwa norü corixü̃ nanguxẽẽgüxü̃rüü̃ na pixĩgüxü̃. Rü ngẽxguma norü cori rü wüxi i ngĩgüarü petawa ne naxũxgu rü: Tu tu tu ñaxgu, rü paxa naxcèx nayawãxnagü i ĩã̱x. 37 —Rü nataãẽgü i ngẽma coriarü duü̃xü̃gü ega inadauegu i ngẽxguma ínanguxgu i norü cori. Rü pemaã nüxü̃ chixu rü ngẽma cori rü norü mechawa tátama nanatogüxẽẽ i ngẽma norü duü̃xü̃gü i nüxü̃ ínanguxẽẽgüxü̃, rü nüma tátama ngẽma norü duü̃xü̃güxü̃ inaxüwemü. 38 —Rü woo ngãxü̃cüü ínanguxgu rü ẽ́xna marü yangunechaü̃gu rü nataãẽgü i ngẽma coriarü duü̃xü̃gü ega inadauegu i ngẽxguma ínanguxgu i norü cori. 39 —Rü ngẽxguma chi wüxi ya ĩãrü yora nüxü̃ cuèxgu na ñuxguacü ínanguégaxü̃ i ngĩ́tèxáxü̃, rü tãũ chima nape. Rü chi nüxna nadau ya napata na tama yawãxnaãxü̃cèx rü tama na nüxü̃́ nangĩ́xü̃cèx. 40 —Rü pema rü ta penaxwèxe na ípememarexü̃. Erü ngürüãchi tama nagu íperüxĩnüẽyane tá íchangu i choma i Tupana Nane na duü̃xü̃xü̃ chiĩxü̃ —ñanagürü ga Ngechuchu.

Wüxi ga duü̃xü̃ ga meã norü coriga ĩnüxü̃ rü to ga tama meã norü coriga ĩnüxü̃chiga

(Mt 24.45-51)

41 Rü yexguma ga Pedru rü Ngechuchuna naca rü ñanagürü: —Pa Corix, ¿toxcèxicatama ẽ́xna nixĩ i ñaã ore i cuèxruü̃ i tomaã nüxü̃ quixuxü̃, rü ẽ́xna guxü̃ i duü̃xü̃gücèx yiĩxü̃? —ñanagürü. 42 Rü ñanagürü ga Cori ga Ngechuchu: —¿Texé tiĩxü̃ ya yíxema tümaãrü coriarü duü̃xẽ ya aixcüma yanguxẽe̱xẽ rü meã tümaãẽxü̃ cuáxe? ¿Tama ẽ́xna yíxema tiĩxü̃ ya tümaãrü cori tüxna ãgaxe na meã nüxna tadauxü̃cèx rü meã oragu tanachibüexẽẽxü̃cèx i norü duü̃xü̃gü? 43 —Rü tataãẽ ya yíxema coriarü duü̃xẽ i ngẽxguma ínanguxgu i tümaãrü cori rü tüxü̃ íyangueü̃gu na meãma ítanaxüxü̃ i ngẽma puracü i nagu tüxü̃ namuxü̃. 44 —Rü aixcüma pemaã nüxü̃ chixu rü ngẽma tümaãrü cori rü tá guxü̃ma i norü ngẽmaxü̃güarü dauruü̃xü̃ tá tüxü̃ nixĩxẽẽ. 45-46 —Natürü ngẽxguma chi ngẽma duü̃xü̃ nagu rüxĩnügu rü norü cori rü tama paxa na ínanguxü̃, rü inaxügüãgu na chixri namuãxü̃ i natanüxü̃gü i yatüxü̃gü rü ngexü̃gü, rü peta naxü̱xgu rü nachibüxgu, rü naxaxegu, rü nügü nangãxẽẽgu, rü ngürüãchi ngẽma ngunexü̃ rü ngẽma ora i tama nagu ínanguxẽẽãxü̃gu tá ínangu i norü cori. Rü poraãcüxüchi tá nanapoxcu ngẽma duü̃xü̃gü i tama norü coriga ĩnüẽxü̃xü̃ napoxcuexü̃rüü̃. 47 —Rü ngẽma coriarü duü̃xü̃ i nüxü̃ cuèxchiréxü̃ na ṯacü nanaxwèxexü̃ i norü cori, natürü tama nügü ímexẽẽxü̃ rü tama norü coriga ĩnüxü̃, rü tá poraãcü nanac̱uaxi. 48 —Natürü ngẽma coriarü duü̃xü̃ i tama nüxü̃ nacuáãcüma chixri norü coriga ĩnüxü̃, rü chixexü̃ üxü̃, rü tá írarüwaxüra nanac̱uaxi. Rü texé ya Tupana muxü̃ma tüxna ãxẽ, rü muxü̃cèxtáma tüxna naca. Rü texé ya muxü̃na tüxü̃ nadauxẽe̱xẽ rü tá yexeraãcü tüxna naca.

Ngechuchugagu nixĩ i yatoyexü̃ i duü̃xü̃gü

(Mt 10.34-36)

49 —Núma chaxũ na ñoma i naãnewa duü̃xü̃güxü̃ chidauchitanüxẽẽxü̃cèx. Rü chierü aixcüma marü yadauchitanügu. 50 —Rü choma rü tá poraãcü ngúxü̃ chinge, rü chanaxi̱xãchiãẽ ñu̱xmatáta yangu i ngẽma. 51 —Rü tama name i nagu perüxĩnüẽ na núma chaxũxü̃ na guxü̃ i duü̃xü̃gü rü wüxigu naxĩnüẽxü̃cèx. Natürü pemaã nüxü̃ chixu rü núma chaxũ na chaugagu yatoyexü̃cèx i duü̃xü̃gü. 52 —Erü ñaãwena ega wüxi ya ĩpatawa nangẽxmagu i wüximẽ́ẽ̱xpü̱x i duü̃xü̃gü, rü tomaẽ̱xpü̱x tá choxü̃́ nayaxõgü rü taxre i tama, rü ẽ́xna taxre tá choxü̃́ nayaxõgü rü tomaẽ̱xpü̱x i tama. 53 —Rü wüxi i papá tá nayaxõ rü nane rü tãũtáma nayaxõ, rü ẽ́xna nane tá nayaxõ natürü nanatü i tama. Rü ngẽxgumarüü̃ ta wüxi i mamá tá iyaxõ rü ngĩxãcü rü tãũtáma iyaxõxchãü̃, rü ẽ́xna ngĩxãcü tá iyaxõ rü ngĩẽ rü tãũtáma iyaxõxchãü̃. Rü wüxi ya ngĩ̱xẽ tá iyaxõ rü ngĩneã̱x rü tãũtáma iyaxõ, rü ẽ́xna ngĩneã̱x tá iyaxõ rü ngĩ̱xẽ rü tãũtáma iyaxõ —ñanagürü ga Ngechuchu.

Cuèxruü̃gü i nachiga i ṯacü tá nangupetüxü̃

(Mt 16.1-4; Mr 8.11-13)

54 Rü Ngechuchu ñanagürü ta nüxü̃ ga duü̃xü̃gü: —Ngẽxguma nüxü̃ pedèu̱xgu na naxẽãchianexü̃, rü nagu perüxĩnüẽ tá na napuxü̃. Rü aixcüma ngẽmaãcü nixĩ. 55 —Rü pema nüxü̃ pecuèx na ñuxãcü penangugüxü̃ ya buanecü, rü ngẽmaãcü nüxü̃ pecuèx rü tá na nangu̱xetüxü̃. Rü aixcüma ngẽmaãcü nixĩ. 56 —Pa Duü̃xü̃güx, pema rü togü i duü̃xü̃güpẽ́xewa meã pemaxẽneta, natürü peãẽwa rü chixexü̃gu perüxĩnüẽ. Pema nüxü̃ pecuèx na ñuxãcü penangugüxü̃ ega tá napuxgu rü ẽ́xna tá nangu̱xetügu. ¿Rü ñuxãcü i ñu̱xma i tama nüxü̃ pecuáxü̃ na Tupana yiĩxü̃ ya petanüwa ngucü?

Name nixĩ na curüngüxmüxü̃ namaã i curü uwanü

(Mt 5.25-26)

57 —Rü tü̱xcüü̃ tama nüxü̃ pecuáxchaü̃ i ngẽma nama i mexü̃ i Tupana pexü̃́ naxwèxexü̃ na nagu pexĩxü̃. 58 —Rü ngẽxguma chi wüxie wüxi i ngetanücèx cuxü̃ íxuaxü̃gu rü ãẽ̱xgacüxü̃tawa cuxü̃ tagaxgu, rü name nixĩ i namawatama tüxü̃ icurüngüxmüxẽẽ na tama ãẽ̱xgacüpẽ́xewa cuxü̃ tagaxü̃cèx. Erü wüxicana na ãẽ̱xgacüxü̃tawa cunguxü̃ rü ãẽ̱xgacü tá purichíagüna cuxü̃ namu. Rü purichíagü tá cuxü̃ napoxcu. 59 —Rü cumaã nüxü̃ chixu rü ngẽxma poxcuchicagu tá curüxã̱ũ̱x ñu̱xmatáta ngĩxü̃ cuxütanü i gu̱xcü i dĩẽru i nüxü̃́ ngĩxü̃ cungetanücü. [Rü aixcüma ngẽxgumarüü̃ tá cumaã nanaxü ya Tupana ega tama namaã cunamexẽẽ̱xgu i curü maxü̃ —ñanagürü ga Ngechuchu.]